Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౯. ఝానసంయుత్తం
9. Jhānasaṃyuttaṃ
౧. గఙ్గాపేయ్యాలవగ్గో
1. Gaṅgāpeyyālavaggo
౧-౧౨. ఝానాదిసుత్తద్వాదసకం
1-12. Jhānādisuttadvādasakaṃ
౯౨౩-౯౩౪. సావత్థినిదానం ‘‘చత్తారో మే, భిక్ఖవే, ఝానా. కతమే చత్తారో? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. పీతియా చ విరాగా ఉపేక్ఖకో చ విహరతి సతో చ సమ్పజానో సుఖఞ్చ కాయేన పటిసంవేదేతి, యం తం అరియా ఆచిక్ఖన్తి – ‘ఉపేక్ఖకో సతిమా సుఖవిహారీ’తి తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా పుబ్బేవ సోమనస్సదోమనస్సానం అత్థఙ్గమా అదుక్ఖమసుఖం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఇమే ఖో, భిక్ఖవే, చత్తారో ఝానా’’తి.
923-934. Sāvatthinidānaṃ ‘‘cattāro me, bhikkhave, jhānā. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ime kho, bhikkhave, cattāro jhānā’’ti.
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, గఙ్గా నదీ పాచీననిన్నా పాచీనపోణా పాచీనపబ్భారా; ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు చత్తారో ఝానే భావేన్తో చత్తారో ఝానే బహులీకరోన్తో నిబ్బాననిన్నో హోతి నిబ్బానపోణో నిబ్బానపబ్భారో. కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు చత్తారో ఝానే భావేన్తో చత్తారో ఝానే బహులీకరోన్తో నిబ్బాననిన్నో హోతి నిబ్బానపోణో నిబ్బానపబ్భారో? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు చత్తారో ఝానే భావేన్తో చత్తారో ఝానే బహులీకరోన్తో నిబ్బాననిన్నో హోతి నిబ్బానపోణో నిబ్బానపబ్భారో’’తి. ద్వాదసమం.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, gaṅgā nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu cattāro jhāne bhāvento cattāro jhāne bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro. Kathañca, bhikkhave, bhikkhu cattāro jhāne bhāvento cattāro jhāne bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu cattāro jhāne bhāvento cattāro jhāne bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro’’ti. Dvādasamaṃ.
గఙ్గాపేయ్యాలవగ్గో పఠమో.
Gaṅgāpeyyālavaggo paṭhamo.
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
ఛ పాచీనతో నిన్నా, ఛ నిన్నా చ సముద్దతో;
Cha pācīnato ninnā, cha ninnā ca samuddato;
ద్వేతే ఛ ద్వాదస హోన్తి, వగ్గో తేన పవుచ్చతీతి.
Dvete cha dvādasa honti, vaggo tena pavuccatīti.
అప్పమాదవగ్గో విత్థారేతబ్బో.
Appamādavaggo vitthāretabbo.
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
తథాగతం పదం కూటం, మూలం సారో చ వస్సికం;
Tathāgataṃ padaṃ kūṭaṃ, mūlaṃ sāro ca vassikaṃ;
రాజా చన్దిమసూరియా, వత్థేన దసమం పదన్తి.
Rājā candimasūriyā, vatthena dasamaṃ padanti.
బలకరణీయవగ్గో విత్థారేతబ్బో.
Balakaraṇīyavaggo vitthāretabbo.
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
బలం బీజఞ్చ నాగో చ, రుక్ఖో కుమ్భేన సూకియా;
Balaṃ bījañca nāgo ca, rukkho kumbhena sūkiyā;
ఆకాసేన చ ద్వే మేఘా, నావా ఆగన్తుకా నదీతి.
Ākāsena ca dve meghā, nāvā āgantukā nadīti.
ఏసనావగ్గో విత్థారేతబ్బో.
Esanāvaggo vitthāretabbo.
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
ఏసనా విధా ఆసవో, భవో చ దుక్ఖతా తిస్సో;
Esanā vidhā āsavo, bhavo ca dukkhatā tisso;
ఖిలం మలఞ్చ నీఘో చ, వేదనా తణ్హా తసినా చాతి.
Khilaṃ malañca nīgho ca, vedanā taṇhā tasinā cāti.
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౯. ఝానసంయుత్తవణ్ణనా • 9. Jhānasaṃyuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౯. ఝానసంయుత్తవణ్ణనా • 9. Jhānasaṃyuttavaṇṇanā