Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੯. ਝਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
9. Jhānasaṃyuttaṃ
੧. ਗਙ੍ਗਾਪੇਯ੍ਯਾਲવਗ੍ਗੋ
1. Gaṅgāpeyyālavaggo
੧-੧੨. ਝਾਨਾਦਿਸੁਤ੍ਤਦ੍વਾਦਸਕਂ
1-12. Jhānādisuttadvādasakaṃ
੯੨੩-੯੩੪. ਸਾવਤ੍ਥਿਨਿਦਾਨਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਝਾਨਾ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾવਂ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ ਅવਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ વਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਚ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਯਂ ਤਂ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ – ‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖવਿਹਾਰੀ’ਤਿ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਝਾਨਾ’’ਤਿ।
923-934. Sāvatthinidānaṃ ‘‘cattāro me, bhikkhave, jhānā. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ime kho, bhikkhave, cattāro jhānā’’ti.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗਙ੍ਗਾ ਨਦੀ ਪਾਚੀਨਨਿਨ੍ਨਾ ਪਾਚੀਨਪੋਣਾ ਪਾਚੀਨਪਬ੍ਭਾਰਾ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਝਾਨੇ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਝਾਨੇ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੋਣੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਬ੍ਭਾਰੋ। ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਝਾਨੇ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਝਾਨੇ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੋਣੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਬ੍ਭਾਰੋ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਝਾਨੇ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਝਾਨੇ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੋਣੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਬ੍ਭਾਰੋ’’ਤਿ। ਦ੍વਾਦਸਮਂ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, gaṅgā nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu cattāro jhāne bhāvento cattāro jhāne bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro. Kathañca, bhikkhave, bhikkhu cattāro jhāne bhāvento cattāro jhāne bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu cattāro jhāne bhāvento cattāro jhāne bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro’’ti. Dvādasamaṃ.
ਗਙ੍ਗਾਪੇਯ੍ਯਾਲવਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ।
Gaṅgāpeyyālavaggo paṭhamo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਛ ਪਾਚੀਨਤੋ ਨਿਨ੍ਨਾ, ਛ ਨਿਨ੍ਨਾ ਚ ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ।
Cha pācīnato ninnā, cha ninnā ca samuddato;
ਦ੍વੇਤੇ ਛ ਦ੍વਾਦਸ ਹੋਨ੍ਤਿ, વਗ੍ਗੋ ਤੇਨ ਪવੁਚ੍ਚਤੀਤਿ॥
Dvete cha dvādasa honti, vaggo tena pavuccatīti.
ਅਪ੍ਪਮਾਦવਗ੍ਗੋ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬੋ।
Appamādavaggo vitthāretabbo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਤਥਾਗਤਂ ਪਦਂ ਕੂਟਂ, ਮੂਲਂ ਸਾਰੋ ਚ વਸ੍ਸਿਕਂ।
Tathāgataṃ padaṃ kūṭaṃ, mūlaṃ sāro ca vassikaṃ;
ਰਾਜਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ, વਤ੍ਥੇਨ ਦਸਮਂ ਪਦਨ੍ਤਿ॥
Rājā candimasūriyā, vatthena dasamaṃ padanti.
ਬਲਕਰਣੀਯવਗ੍ਗੋ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬੋ।
Balakaraṇīyavaggo vitthāretabbo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਬਲਂ ਬੀਜਞ੍ਚ ਨਾਗੋ ਚ, ਰੁਕ੍ਖੋ ਕੁਮ੍ਭੇਨ ਸੂਕਿਯਾ।
Balaṃ bījañca nāgo ca, rukkho kumbhena sūkiyā;
ਆਕਾਸੇਨ ਚ ਦ੍વੇ ਮੇਘਾ, ਨਾવਾ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ ਨਦੀਤਿ॥
Ākāsena ca dve meghā, nāvā āgantukā nadīti.
ਏਸਨਾવਗ੍ਗੋ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬੋ।
Esanāvaggo vitthāretabbo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਏਸਨਾ વਿਧਾ ਆਸવੋ, ਭવੋ ਚ ਦੁਕ੍ਖਤਾ ਤਿਸ੍ਸੋ।
Esanā vidhā āsavo, bhavo ca dukkhatā tisso;
ਖਿਲਂ ਮਲਞ੍ਚ ਨੀਘੋ ਚ, વੇਦਨਾ ਤਣ੍ਹਾ ਤਸਿਨਾ ਚਾਤਿ॥
Khilaṃ malañca nīgho ca, vedanā taṇhā tasinā cāti.
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੯. ਝਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Jhānasaṃyuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੯. ਝਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Jhānasaṃyuttavaṇṇanā