| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๘. คงฺคาเปยฺยาลวโคฺค
8. Gaṅgāpeyyālavaggo
๑-๑๒. ปาจีนาทิสุตฺตทฺวาทสกํ
1-12. Pācīnādisuttadvādasakaṃ
๕๔๑-๕๕๒. ‘‘เสยฺยถาปิ , ภิกฺขเว, คงฺคา นที ปาจีนนินฺนา ปาจีนโปณา ปาจีนปพฺภารา; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺจินฺทฺริยานิ ภาเวโนฺต ปญฺจินฺทฺริยานิ พหุลีกโรโนฺต นิพฺพานนิโนฺน โหติ นิพฺพานโปโณ นิพฺพานปพฺภาโรฯ กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺจินฺทฺริยานิ ภาเวโนฺต ปญฺจินฺทฺริยานิ พหุลีกโรโนฺต นิพฺพานนิโนฺน โหติ นิพฺพานโปโณ นิพฺพานปพฺภาโร? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สทฺธินฺทฺริยํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํ, วีริยินฺทฺริยํ…เป.… สตินฺทฺริยํ… สมาธินฺทฺริยํ… ปญฺญินฺทฺริยํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺจินฺทฺริยานิ ภาเวโนฺต ปญฺจินฺทฺริยานิ พหุลีกโรโนฺต นิพฺพานนิโนฺน โหติ นิพฺพานโปโณ นิพฺพานปพฺภาโร’’ติฯ ทฺวาทสมํฯ
541-552. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, gaṅgā nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu pañcindriyāni bhāvento pañcindriyāni bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro. Kathañca, bhikkhave, bhikkhu pañcindriyāni bhāvento pañcindriyāni bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro? Idha, bhikkhave, bhikkhu saddhindriyaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, vīriyindriyaṃ…pe… satindriyaṃ… samādhindriyaṃ… paññindriyaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu pañcindriyāni bhāvento pañcindriyāni bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro’’ti. Dvādasamaṃ.
คงฺคาเปยฺยาลวโคฺค อฎฺฐโมฯ
Gaṅgāpeyyālavaggo aṭṭhamo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
ฉ ปาจีนโต นินฺนา, ฉ นินฺนา จ สมุทฺทโต;
Cha pācīnato ninnā, cha ninnā ca samuddato;
เทฺวเต ฉ ทฺวาทส โหนฺติ, วโคฺค เตน ปวุจฺจตีติฯ
Dvete cha dvādasa honti, vaggo tena pavuccatīti.
อปฺปมาทวโคฺค วิตฺถาเรตโพฺพฯ
Appamādavaggo vitthāretabbo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
ตถาคตํ ปทํ กูฎํ, มูลํ สาเรน วสฺสิกํ;
Tathāgataṃ padaṃ kūṭaṃ, mūlaṃ sārena vassikaṃ;
ราชา จนฺทิมสูริยา, วเตฺถน ทสมํ ปทนฺติฯ
Rājā candimasūriyā, vatthena dasamaṃ padanti.
พลกรณียวโคฺค วิตฺถาเรตโพฺพฯ
Balakaraṇīyavaggo vitthāretabbo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
พลํ พีชญฺจ นาโค จ, รุโกฺข กุเมฺภน สูกิยา;
Balaṃ bījañca nāgo ca, rukkho kumbhena sūkiyā;
อากาเสน จ เทฺว เมฆา, นาวา อาคนฺตุกา นทีติฯ
Ākāsena ca dve meghā, nāvā āgantukā nadīti.
เอสนาวโคฺค วิตฺถาเรตโพฺพฯ
Esanāvaggo vitthāretabbo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
เอสนา วิธา อาสโว, ภโว จ ทุกฺขตา ติโสฺส;
Esanā vidhā āsavo, bhavo ca dukkhatā tisso;
ขิลํ มลญฺจ นีโฆ จ, เวทนา ตณฺหา ตสินา จาติฯ
Khilaṃ malañca nīgho ca, vedanā taṇhā tasinā cāti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๗. โพธิปกฺขิยวโคฺค • 7. Bodhipakkhiyavaggo
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๗. โพธิปกฺขิยวคฺควณฺณนา • 7. Bodhipakkhiyavaggavaṇṇanā
