Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
၂၉-၃၁. ဉာဏတ္တယနိဒ္ဒေသော
29-31. Ñāṇattayaniddeso
၇၈. ကထံ ဝိဟာရနာနတ္တေ ပညာ ဝိဟာရဋ္ဌေ ဉာဏံ, သမာပတ္တိနာနတ္တေ ပညာ သမာပတ္တဋ္ဌေ ဉာဏံ, ဝိဟာရသမာပတ္တိနာနတ္တေ ပညာ ဝိဟာရသမာပတ္တဋ္ဌေ ဉာဏံ? နိမိတ္တံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အနိမိတ္တေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ – အနိမိတ္တော ဝိဟာရော။ ပဏိဓိံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အပ္ပဏိဟိတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ – အပ္ပဏိဟိတော ဝိဟာရော။ အဘိနိဝေသံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော သုညတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ – သုညတော ဝိဟာရော။
78. Kathaṃ vihāranānatte paññā vihāraṭṭhe ñāṇaṃ, samāpattinānatte paññā samāpattaṭṭhe ñāṇaṃ, vihārasamāpattinānatte paññā vihārasamāpattaṭṭhe ñāṇaṃ? Nimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati – animitto vihāro. Paṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati – appaṇihito vihāro. Abhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati – suññato vihāro.
နိမိတ္တံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အနိမိတ္တေ အဓိမုတ္တတ္တာ ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အနိမိတ္တံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အနိမိတ္တာ သမာပတ္တိ။ ပဏိဓိံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အပ္ပဏိဟိတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အပ္ပဏိဟိတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အပ္ပဏိဟိတာ သမာပတ္တိ။ အဘိနိဝေသံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော သုညတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ သုညတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – သုညတာ သမာပတ္တိ။
Nimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati – animittā samāpatti. Paṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati – appaṇihitā samāpatti. Abhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati – suññatā samāpatti.
နိမိတ္တံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အနိမိတ္တေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ, ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အနိမိတ္တံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အနိမိတ္တဝိဟာရသမာပတ္တိ။ ပဏိဓိံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အပ္ပဏိဟိတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ, ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အပ္ပဏိဟိတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အပ္ပဏိဟိတဝိဟာရသမာပတ္တိ။ အဘိနိဝေသံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော သုညတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ, ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ သုညတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – သုညတဝိဟာရသမာပတ္တိ။
Nimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati, pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati – animittavihārasamāpatti. Paṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati, pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati – appaṇihitavihārasamāpatti. Abhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati, pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati – suññatavihārasamāpatti.
၇၉. ရူပနိမိတ္တံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အနိမိတ္တေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ – အနိမိတ္တော ဝိဟာရော။ ရူပပဏိဓိံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အပ္ပဏိဟိတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ – အပ္ပဏိဟိတော ဝိဟာရော။ ရူပာဘိနိဝေသံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော သုညတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ – သုညတော ဝိဟာရော။
79. Rūpanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati – animitto vihāro. Rūpapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati – appaṇihito vihāro. Rūpābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati – suññato vihāro.
ရူပနိမိတ္တံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အနိမိတ္တေ အဓိမုတ္တတ္တာ ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အနိမိတ္တံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အနိမိတ္တာ သမာပတ္တိ ။ ရူပပဏိဓိံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အပ္ပဏိဟိတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အပ္ပဏိဟိတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အပ္ပဏိဟိတာ သမာပတ္တိ။ ရူပာဘိနိဝေသံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော သုညတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ သုညတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – သုညတာ သမာပတ္တိ။
Rūpanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati – animittā samāpatti . Rūpapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati – appaṇihitā samāpatti. Rūpābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati – suññatā samāpatti.
ရူပနိမိတ္တံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အနိမိတ္တေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ, ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အနိမိတ္တံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အနိမိတ္တဝိဟာရသမာပတ္တိ။ ရူပပဏိဓိံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အပ္ပဏိဟိတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ, ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အပ္ပဏိဟိတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အပ္ပဏိဟိတဝိဟာရသမာပတ္တိ။ ရူပာဘိနိဝေသံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော သုညတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ, ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ သုညတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – သုညတဝိဟာရသမာပတ္တိ။
Rūpanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati, pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati – animittavihārasamāpatti. Rūpapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati, pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati – appaṇihitavihārasamāpatti. Rūpābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati, pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati – suññatavihārasamāpatti.
ဝေဒနာနိမိတ္တံ ။ပေ.။ သညာနိမိတ္တံ။ သင္ခာရနိမိတ္တံ။ ဝိညာဏနိမိတ္တံ။ စက္ခုနိမိတ္တံ။ပေ.။ ဇရာမရဏနိမိတ္တံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အနိမိတ္တေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ – အနိမိတ္တော ဝိဟာရော။ ဇရာမရဏပဏိဓိံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အပ္ပဏိဟိတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ – အပ္ပဏိဟိတော ဝိဟာရော။ ဇရာမရဏာဘိနိဝေသံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော သုညတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ – သုညတော ဝိဟာရော။
Vedanānimittaṃ …pe… saññānimittaṃ… saṅkhāranimittaṃ… viññāṇanimittaṃ… cakkhunimittaṃ…pe… jarāmaraṇanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati – animitto vihāro. Jarāmaraṇapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati – appaṇihito vihāro. Jarāmaraṇābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati – suññato vihāro.
ဇရာမရဏနိမိတ္တံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အနိမိတ္တေ အဓိမုတ္တတ္တာ ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အနိမိတ္တံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အနိမိတ္တာ သမာပတ္တိ။ ဇရာမရဏပဏိဓိံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အပ္ပဏိဟိတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အပ္ပဏိဟိတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အပ္ပဏိဟိတာ သမာပတ္တိ။ ဇရာမရဏာဘိနိဝေသံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော သုညတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ သုညတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – သုညတာ သမာပတ္တိ။
Jarāmaraṇanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati – animittā samāpatti. Jarāmaraṇapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati – appaṇihitā samāpatti. Jarāmaraṇābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati – suññatā samāpatti.
ဇရာမရဏနိမိတ္တံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အနိမိတ္တေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ, ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အနိမိတ္တံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အနိမိတ္တဝိဟာရသမာပတ္တိ။ ဇရာမရဏပဏိဓိံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော အပ္ပဏိဟိတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ, ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ အပ္ပဏိဟိတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – အပ္ပဏိဟိတဝိဟာရသမာပတ္တိ။ ဇရာမရဏာဘိနိဝေသံ ဘယတော သမ္ပသ္သမာနော သုညတေ အဓိမုတ္တတ္တာ ဖုသ္သ ဖုသ္သ ဝယံ ပသ္သတိ, ပဝတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ သုညတံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ သမာပဇ္ဇတိ – သုညတဝိဟာရသမာပတ္တိ။ အညော အနိမိတ္တော ဝိဟာရော, အညော အပ္ပဏိဟိတော ဝိဟာရော, အညော သုညတော ဝိဟာရော။ အညာ အနိမိတ္တသမာပတ္တိ, အညာ အပ္ပဏိဟိတသမာပတ္တိ, အညာ သုညတသမာပတ္တိ။ အညာ အနိမိတ္တာ ဝိဟာရသမာပတ္တိ, အညာ အပ္ပဏိဟိတာ ဝိဟာရသမာပတ္တိ, အညာ သုညတာ ဝိဟာရသမာပတ္တိ။ တံ ဉာတဋ္ဌေန ဉာဏံ, ပဇာနနဋ္ဌေန ပညာ။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘‘ဝိဟာရနာနတ္တေ ပညာ ဝိဟာရဋ္ဌေ ဉာဏံ, သမာပတ္တိနာနတ္တေ ပညာ သမာပတ္တဋ္ဌေ ဉာဏံ, ဝိဟာရသမာပတ္တိနာနတ္တေ ပညာ ဝိဟာရသမာပတ္တဋ္ဌေ ဉာဏံ’’။
Jarāmaraṇanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati, pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati – animittavihārasamāpatti. Jarāmaraṇapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati, pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati – appaṇihitavihārasamāpatti. Jarāmaraṇābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati, pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati – suññatavihārasamāpatti. Añño animitto vihāro, añño appaṇihito vihāro, añño suññato vihāro. Aññā animittasamāpatti, aññā appaṇihitasamāpatti, aññā suññatasamāpatti. Aññā animittā vihārasamāpatti, aññā appaṇihitā vihārasamāpatti, aññā suññatā vihārasamāpatti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘vihāranānatte paññā vihāraṭṭhe ñāṇaṃ, samāpattinānatte paññā samāpattaṭṭhe ñāṇaṃ, vihārasamāpattinānatte paññā vihārasamāpattaṭṭhe ñāṇaṃ’’.
ဉာဏတ္တယနိဒ္ဒေသော ဧကတိံသတိမော။
Ñāṇattayaniddeso ekatiṃsatimo.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ၂၉-၃၁. ဉာဏတ္တယနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 29-31. Ñāṇattayaniddesavaṇṇanā