| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
56-63. සච්‌චඤාණචතුක්‌කද්‌වයනිද්‌දෙසො
56-63. Saccañāṇacatukkadvayaniddeso
108. කථං පරිඤ්‌ඤට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා දුක්‌ඛෙ ඤාණං, පහානට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා සමුදයෙ ඤාණං, සච්‌ඡිකිරියට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා නිරොධෙ ඤාණං, භාවනට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා මග්‌ගෙ ඤාණං? දුක්‌ඛස්‌ස පීළනට්‌ඨො සඞ්‌ඛතට්‌ඨො සන්‌තාපට්‌ඨො විපරිණාමට්‌ඨො පරිඤ්‌ඤාතට්‌ඨො; සමුදයස්‌ස ආයූහනට්‌ඨො නිදානට්‌ඨො සඤ්‌ඤොගට්‌ඨො පලිබොධට්‌ඨො පහානට්‌ඨො; නිරොධස්‌ස නිස්‌සරණට්‌ඨො විවෙකට්‌ඨො අසඞ්‌ඛතට්‌ඨො අමතට්‌ඨො සච්‌ඡිකිරියට්‌ඨො; මග්‌ගස්‌ස නිය්‍යානට්‌ඨො හෙතුට්‌ඨො දස්‌සනට්‌ඨො ආධිපතෙය්‍යට්‌ඨො භාවනට්‌ඨො. තං ඤාතට්‌ඨෙන ඤාණං, පජානනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා. තෙන වුච්‌චති – ‘‘පරිඤ්‌ඤට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා දුක්‌ඛෙ ඤාණං, පහානට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා සමුදයෙ ඤාණං, සච්‌ඡිකිරියට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා නිරොධෙ ඤාණං, භාවනට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා මග්‌ගෙ ඤාණං’’.
108. Kathaṃ pariññaṭṭhe paññā dukkhe ñāṇaṃ, pahānaṭṭhe paññā samudaye ñāṇaṃ, sacchikiriyaṭṭhe paññā nirodhe ñāṇaṃ, bhāvanaṭṭhe paññā magge ñāṇaṃ? Dukkhassa pīḷanaṭṭho saṅkhataṭṭho santāpaṭṭho vipariṇāmaṭṭho pariññātaṭṭho; samudayassa āyūhanaṭṭho nidānaṭṭho saññogaṭṭho palibodhaṭṭho pahānaṭṭho; nirodhassa nissaraṇaṭṭho vivekaṭṭho asaṅkhataṭṭho amataṭṭho sacchikiriyaṭṭho; maggassa niyyānaṭṭho hetuṭṭho dassanaṭṭho ādhipateyyaṭṭho bhāvanaṭṭho. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘pariññaṭṭhe paññā dukkhe ñāṇaṃ, pahānaṭṭhe paññā samudaye ñāṇaṃ, sacchikiriyaṭṭhe paññā nirodhe ñāṇaṃ, bhāvanaṭṭhe paññā magge ñāṇaṃ’’.
109. කථං දුක්‌ඛෙ ඤාණං, දුක්‌ඛසමුදයෙ ඤාණං, දුක්‌ඛනිරොධෙ ඤාණං, දුක්‌ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදාය ඤාණං? මග්‌ගසමඞ්‌ගිස්‌ස ඤාණං දුක්‌ඛෙ පෙතං ඤාණං, දුක්‌ඛසමුදයෙ පෙතං ඤාණං, දුක්‌ඛනිරොධෙ පෙතං ඤාණං, දුක්‌ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදාය පෙතං ඤාණං.
109. Kathaṃ dukkhe ñāṇaṃ, dukkhasamudaye ñāṇaṃ, dukkhanirodhe ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ? Maggasamaṅgissa ñāṇaṃ dukkhe petaṃ ñāṇaṃ, dukkhasamudaye petaṃ ñāṇaṃ, dukkhanirodhe petaṃ ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya petaṃ ñāṇaṃ.
තත්‌ථ කතමං දුක්‌ඛෙ ඤාණං? දුක්‌ඛං ආරබ්‌භ යා උප්‌පජ්‌ජති පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරි මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි – ඉදං වුච්‌චති දුක්‌ඛෙ ඤාණං. දුක්‌ඛසමුදයං ආරබ්‌භ…පෙ.… දුක්‌ඛනිරොධං ආරබ්‌භ…පෙ.… දුක්‌ඛනිරොධගාමිනිං පටිපදං ආරබ්‌භ යා උප්‌පජ්‌ජති පඤ්‌ඤා පජානනා…පෙ.… අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි – ඉදං වුච්‌චති දුක්‌ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදාය ඤාණං. තං ඤාතට්‌ඨෙන ඤාණං, පජානනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා. තෙන වුච්‌චති – ‘‘දුක්‌ඛෙ ඤාණං, දුක්‌ඛසමුදයෙ ඤාණං , දුක්‌ඛනිරොධෙ ඤාණං, දුක්‌ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදාය ඤාණං’’.
Tattha katamaṃ dukkhe ñāṇaṃ? Dukkhaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūri medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati dukkhe ñāṇaṃ. Dukkhasamudayaṃ ārabbha…pe… dukkhanirodhaṃ ārabbha…pe… dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘dukkhe ñāṇaṃ, dukkhasamudaye ñāṇaṃ , dukkhanirodhe ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ’’.
සච්‌චඤාණචතුක්‌කද්‌වයනිද්‌දෙසො තෙසට්‌ඨිමො.
Saccañāṇacatukkadvayaniddeso tesaṭṭhimo.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 56-63. සච්‌චඤාණචතුක්‌කද්‌වයනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 56-63. Saccañāṇacatukkadvayaniddesavaṇṇanā
