| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
២. ទុតិយបណ្ណាសកំ
2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ
(៦) ១. បុគ្គលវគ្គោ
(6) 1. Puggalavaggo
៥៣. ‘‘ទ្វេមេ , ភិក្ខវេ, បុគ្គលា លោកេ ឧប្បជ្ជមានា ឧប្បជ្ជន្តិ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ, ពហុនោ ជនស្ស អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ។ កតមេ ទ្វេ? តថាគតោ ច អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, រាជា ច ចក្កវត្តី។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ បុគ្គលា លោកេ ឧប្បជ្ជមានា ឧប្បជ្ជន្តិ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ, ពហុនោ ជនស្ស អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សាន’’ន្តិ។
53. ‘‘Dveme , bhikkhave, puggalā loke uppajjamānā uppajjanti bahujanahitāya bahujanasukhāya, bahuno janassa atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Katame dve? Tathāgato ca arahaṃ sammāsambuddho, rājā ca cakkavattī. Ime kho, bhikkhave, dve puggalā loke uppajjamānā uppajjanti bahujanahitāya bahujanasukhāya, bahuno janassa atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti.
៥៤. ‘‘ទ្វេមេ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលា លោកេ ឧប្បជ្ជមានា ឧប្បជ្ជន្តិ អច្ឆរិយមនុស្សា។ កតមេ ទ្វេ? តថាគតោ ច អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, រាជា ច ចក្កវត្តី។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ បុគ្គលា លោកេ ឧប្បជ្ជមានា ឧប្បជ្ជន្តិ អច្ឆរិយមនុស្សា’’តិ។
54. ‘‘Dveme, bhikkhave, puggalā loke uppajjamānā uppajjanti acchariyamanussā. Katame dve? Tathāgato ca arahaṃ sammāsambuddho, rājā ca cakkavattī. Ime kho, bhikkhave, dve puggalā loke uppajjamānā uppajjanti acchariyamanussā’’ti.
៥៥. ‘‘ទ្វិន្នំ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលានំ កាលកិរិយា ពហុនោ ជនស្ស អនុតប្បា ហោតិ។ កតមេសំ ទ្វិន្នំ? តថាគតស្ស ច អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស, រញ្ញោ ច ចក្កវត្តិស្ស។ ឥមេសំ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វិន្នំ បុគ្គលានំ កាលកិរិយា ពហុនោ ជនស្ស អនុតប្បា ហោតី’’តិ។
55. ‘‘Dvinnaṃ, bhikkhave, puggalānaṃ kālakiriyā bahuno janassa anutappā hoti. Katamesaṃ dvinnaṃ? Tathāgatassa ca arahato sammāsambuddhassa, rañño ca cakkavattissa. Imesaṃ kho, bhikkhave, dvinnaṃ puggalānaṃ kālakiriyā bahuno janassa anutappā hotī’’ti.
៥៦. ‘‘ទ្វេមេ, ភិក្ខវេ, ថូបារហា។ កតមេ ទ្វេ? តថាគតោ ច អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, រាជា ច ចក្កវត្តី។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ ថូបារហា’’តិ។
56. ‘‘Dveme, bhikkhave, thūpārahā. Katame dve? Tathāgato ca arahaṃ sammāsambuddho, rājā ca cakkavattī. Ime kho, bhikkhave, dve thūpārahā’’ti.
៥៧. ‘‘ទ្វេមេ, ភិក្ខវេ, ពុទ្ធា។ កតមេ ទ្វេ? តថាគតោ ច អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, បច្ចេកពុទ្ធោ ច។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ ពុទ្ធា’’តិ។
57. ‘‘Dveme, bhikkhave, buddhā. Katame dve? Tathāgato ca arahaṃ sammāsambuddho, paccekabuddho ca. Ime kho, bhikkhave, dve buddhā’’ti.
៥៨. ‘‘ទ្វេមេ , ភិក្ខវេ, អសនិយា ផលន្តិយា ន សន្តសន្តិ។ កតមេ ទ្វេ? ភិក្ខុ ច ខីណាសវោ, ហត្ថាជានីយោ ច។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ អសនិយា ផលន្តិយា ន សន្តសន្តី’’តិ។
58. ‘‘Dveme , bhikkhave, asaniyā phalantiyā na santasanti. Katame dve? Bhikkhu ca khīṇāsavo, hatthājānīyo ca. Ime kho, bhikkhave, dve asaniyā phalantiyā na santasantī’’ti.
៥៩. ‘‘ទ្វេមេ, ភិក្ខវេ, អសនិយា ផលន្តិយា ន សន្តសន្តិ។ កតមេ ទ្វេ? ភិក្ខុ ច ខីណាសវោ, អស្សាជានីយោ ច។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ អសនិយា ផលន្តិយា ន សន្តសន្តី’’តិ។
59. ‘‘Dveme, bhikkhave, asaniyā phalantiyā na santasanti. Katame dve? Bhikkhu ca khīṇāsavo, assājānīyo ca. Ime kho, bhikkhave, dve asaniyā phalantiyā na santasantī’’ti.
៦០. ‘‘ទ្វេមេ , ភិក្ខវេ, អសនិយា ផលន្តិយា ន សន្តសន្តិ។ កតមេ ទ្វេ? ភិក្ខុ ច ខីណាសវោ, សីហោ ច មិគរាជា។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ អសនិយា ផលន្តិយា ន សន្តសន្តី’’តិ។
60. ‘‘Dveme , bhikkhave, asaniyā phalantiyā na santasanti. Katame dve? Bhikkhu ca khīṇāsavo, sīho ca migarājā. Ime kho, bhikkhave, dve asaniyā phalantiyā na santasantī’’ti.
៦១. ‘‘ទ្វេមេ, ភិក្ខវេ, អត្ថវសេ សម្បស្សមានា កិំបុរិសា មានុសិំ វាចំ ន ភាសន្តិ។ កតមេ ទ្វេ? មា ច មុសា ភណិម្ហា, មា ច បរំ អភូតេន អព្ភាចិក្ខិម្ហាតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វេ អត្ថវសេ សម្បស្សមានា កិំបុរិសា មានុសិំ វាចំ ន ភាសន្តី’’តិ។
61. ‘‘Dveme, bhikkhave, atthavase sampassamānā kiṃpurisā mānusiṃ vācaṃ na bhāsanti. Katame dve? Mā ca musā bhaṇimhā, mā ca paraṃ abhūtena abbhācikkhimhāti. Ime kho, bhikkhave, dve atthavase sampassamānā kiṃpurisā mānusiṃ vācaṃ na bhāsantī’’ti.
៦២. ‘‘ទ្វិន្នំ ធម្មានំ, ភិក្ខវេ, អតិត្តោ អប្បដិវានោ មាតុគាមោ កាលំ ករោតិ។ កតមេសំ ទ្វិន្នំ? មេថុនសមាបត្តិយា ច វិជាយនស្ស ច។ ឥមេសំ ខោ, ភិក្ខវេ, ទ្វិន្នំ ធម្មានំ អតិត្តោ អប្បដិវានោ មាតុគាមោ កាលំ ករោតី’’តិ។
62. ‘‘Dvinnaṃ dhammānaṃ, bhikkhave, atitto appaṭivāno mātugāmo kālaṃ karoti. Katamesaṃ dvinnaṃ? Methunasamāpattiyā ca vijāyanassa ca. Imesaṃ kho, bhikkhave, dvinnaṃ dhammānaṃ atitto appaṭivāno mātugāmo kālaṃ karotī’’ti.
៦៣. ‘‘អសន្តសន្និវាសញ្ច វោ, ភិក្ខវេ, ទេសេស្សាមិ សន្តសន្និវាសញ្ច។ តំ សុណាថ, សាធុកំ មនសិ ករោថ; ភាសិស្សាមី’’តិ។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។ ភគវា ឯតទវោច –
63. ‘‘Asantasannivāsañca vo, bhikkhave, desessāmi santasannivāsañca. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, អសន្តសន្និវាសោ ហោតិ, កថញ្ច អសន្តោ សន្និវសន្តិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ថេរស្ស ភិក្ខុនោ ឯវំ ហោតិ – ‘ថេរោបិ មំ ន វទេយ្យ, មជ្ឈិមោបិ មំ ន វទេយ្យ, នវោបិ មំ ន វទេយ្យ; ថេរម្បាហំ ន វទេយ្យំ, មជ្ឈិមម្បាហំ ន វទេយ្យំ, នវម្បាហំ ន វទេយ្យំ។ ថេរោ ចេបិ មំ វទេយ្យ អហិតានុកម្បី មំ វទេយ្យ នោ ហិតានុកម្បី, នោតិ នំ វទេយ្យំ វិហេឋេយ្យំ 1 បស្សម្បិស្ស នប្បដិករេយ្យំ។ មជ្ឈិមោ ចេបិ មំ វទេយ្យ…បេ.… នវោ ចេបិ មំ វទេយ្យ អហិតានុកម្បី មំ វទេយ្យ នោ ហិតានុកម្បី, នោតិ នំ វទេយ្យំ វិហេឋេយ្យំ បស្សម្បិស្ស នប្បដិករេយ្យំ’ ។ មជ្ឈិមស្សបិ ភិក្ខុនោ ឯវំ ហោតិ…បេ.… នវស្សបិ ភិក្ខុនោ ឯវំ ហោតិ – ‘ថេរោបិ មំ ន វទេយ្យ, មជ្ឈិមោបិ មំ ន វទេយ្យ, នវោបិ មំ ន វទេយ្យ; ថេរម្បាហំ ន វទេយ្យំ, មជ្ឈិមម្បាហំ ន វទេយ្យំ, នវម្បាហំ ន វទេយ្យំ។ ថេរោ ចេបិ មំ វទេយ្យ អហិតានុកម្បី មំ វទេយ្យ នោ ហិតានុកម្បី នោតិ នំ វទេយ្យំ វិហេឋេយ្យំ បស្សម្បិស្ស នប្បដិករេយ្យំ។ មជ្ឈិមោ ចេបិ មំ វទេយ្យ…បេ.… នវោ ចេបិ មំ វទេយ្យ អហិតានុកម្បី មំ វទេយ្យ នោ ហិតានុកម្បី, នោតិ នំ វទេយ្យំ វិហេឋេយ្យំ បស្សម្បិស្ស នប្បដិករេយ្យំ’។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, អសន្តសន្និវាសោ ហោតិ, ឯវញ្ច អសន្តោ សន្និវសន្តិ។
‘‘Kathañca, bhikkhave, asantasannivāso hoti, kathañca asanto sannivasanti? Idha, bhikkhave, therassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘theropi maṃ na vadeyya, majjhimopi maṃ na vadeyya, navopi maṃ na vadeyya; therampāhaṃ na vadeyyaṃ, majjhimampāhaṃ na vadeyyaṃ, navampāhaṃ na vadeyyaṃ. Thero cepi maṃ vadeyya ahitānukampī maṃ vadeyya no hitānukampī, noti naṃ vadeyyaṃ viheṭheyyaṃ 2 passampissa nappaṭikareyyaṃ. Majjhimo cepi maṃ vadeyya…pe… navo cepi maṃ vadeyya ahitānukampī maṃ vadeyya no hitānukampī, noti naṃ vadeyyaṃ viheṭheyyaṃ passampissa nappaṭikareyyaṃ’ . Majjhimassapi bhikkhuno evaṃ hoti…pe… navassapi bhikkhuno evaṃ hoti – ‘theropi maṃ na vadeyya, majjhimopi maṃ na vadeyya, navopi maṃ na vadeyya; therampāhaṃ na vadeyyaṃ, majjhimampāhaṃ na vadeyyaṃ, navampāhaṃ na vadeyyaṃ. Thero cepi maṃ vadeyya ahitānukampī maṃ vadeyya no hitānukampī noti naṃ vadeyyaṃ viheṭheyyaṃ passampissa nappaṭikareyyaṃ. Majjhimo cepi maṃ vadeyya…pe… navo cepi maṃ vadeyya ahitānukampī maṃ vadeyya no hitānukampī, noti naṃ vadeyyaṃ viheṭheyyaṃ passampissa nappaṭikareyyaṃ’. Evaṃ kho, bhikkhave, asantasannivāso hoti, evañca asanto sannivasanti.
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, សន្តសន្និវាសោ ហោតិ, កថញ្ច សន្តោ សន្និវសន្តិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ថេរស្ស ភិក្ខុនោ ឯវំ ហោតិ – ‘ថេរោបិ មំ វទេយ្យ, មជ្ឈិមោបិ មំ វទេយ្យ, នវោបិ មំ វទេយ្យ; ថេរម្បាហំ វទេយ្យំ, មជ្ឈិមម្បាហំ វទេយ្យំ, នវម្បាហំ វទេយ្យំ។ ថេរោ ចេបិ មំ វទេយ្យ ហិតានុកម្បី មំ វទេយ្យ នោ អហិតានុកម្បី, សាធូតិ នំ វទេយ្យំ ន វិហេឋេយ្យំ បស្សម្បិស្ស បដិករេយ្យំ។ មជ្ឈិមោ ចេបិ មំ វទេយ្យ…បេ.… នវោ ចេបិ មំ វទេយ្យ ហិតានុកម្បី មំ វទេយ្យ នោ អហិតានុកម្បី, សាធូតិ នំ វទេយ្យំ ន នំ វិហេឋេយ្យំ បស្សម្បិស្ស បដិករេយ្យំ’។ មជ្ឈិមស្សបិ ភិក្ខុនោ ឯវំ ហោតិ…បេ.… នវស្សបិ ភិក្ខុនោ ឯវំ ហោតិ – ‘ថេរោបិ មំ វទេយ្យ, មជ្ឈិមោបិ មំ វទេយ្យ, នវោបិ មំ វទេយ្យ; ថេរម្បាហំ វទេយ្យំ, មជ្ឈិមម្បាហំ វទេយ្យំ, នវម្បាហំ វទេយ្យំ។ ថេរោ ចេបិ មំ វទេយ្យ ហិតានុកម្បី មំ វទេយ្យ នោ អហិតានុកម្បី, សាធូតិ នំ វទេយ្យំ ន នំ វិហេឋេយ្យំ បស្សម្បិស្ស បដិករេយ្យំ។ មជ្ឈិមោ ចេបិ មំ វទេយ្យ…បេ.… នវោ ចេបិ មំ វទេយ្យ ហិតានុកម្បី មំ វទេយ្យ នោ អហិតានុកម្បី, សាធូតិ នំ វទេយ្យំ ន នំ វិហេឋេយ្យំ បស្សម្បិស្ស បដិករេយ្យំ’។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, សន្តសន្និវាសោ ហោតិ, ឯវញ្ច សន្តោ សន្និវសន្តី’’តិ។
‘‘Kathañca, bhikkhave, santasannivāso hoti, kathañca santo sannivasanti? Idha, bhikkhave, therassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘theropi maṃ vadeyya, majjhimopi maṃ vadeyya, navopi maṃ vadeyya; therampāhaṃ vadeyyaṃ, majjhimampāhaṃ vadeyyaṃ, navampāhaṃ vadeyyaṃ. Thero cepi maṃ vadeyya hitānukampī maṃ vadeyya no ahitānukampī, sādhūti naṃ vadeyyaṃ na viheṭheyyaṃ passampissa paṭikareyyaṃ. Majjhimo cepi maṃ vadeyya…pe… navo cepi maṃ vadeyya hitānukampī maṃ vadeyya no ahitānukampī, sādhūti naṃ vadeyyaṃ na naṃ viheṭheyyaṃ passampissa paṭikareyyaṃ’. Majjhimassapi bhikkhuno evaṃ hoti…pe… navassapi bhikkhuno evaṃ hoti – ‘theropi maṃ vadeyya, majjhimopi maṃ vadeyya, navopi maṃ vadeyya; therampāhaṃ vadeyyaṃ, majjhimampāhaṃ vadeyyaṃ, navampāhaṃ vadeyyaṃ. Thero cepi maṃ vadeyya hitānukampī maṃ vadeyya no ahitānukampī, sādhūti naṃ vadeyyaṃ na naṃ viheṭheyyaṃ passampissa paṭikareyyaṃ. Majjhimo cepi maṃ vadeyya…pe… navo cepi maṃ vadeyya hitānukampī maṃ vadeyya no ahitānukampī, sādhūti naṃ vadeyyaṃ na naṃ viheṭheyyaṃ passampissa paṭikareyyaṃ’. Evaṃ kho, bhikkhave, santasannivāso hoti, evañca santo sannivasantī’’ti.
៦៤. ‘‘យស្មិំ, ភិក្ខវេ, អធិករណេ ឧភតោ វចីសំសារោ ទិដ្ឋិបឡាសោ ចេតសោ អាឃាតោ អប្បច្ចយោ អនភិរទ្ធិ អជ្ឈត្តំ អវូបសន្តំ ហោតិ, តស្មេតំ, ភិក្ខវេ, អធិករណេ បាដិកង្ខំ – ‘ទីឃត្តាយ ខរត្តាយ វាឡត្តាយ សំវត្តិស្សតិ, ភិក្ខូ ច ន ផាសុំ 3 វិហរិស្សន្តិ’។ យស្មិញ្ច ខោ, ភិក្ខវេ, អធិករណេ ឧភតោ វចីសំសារោ ទិដ្ឋិបឡាសោ ចេតសោ អាឃាតោ អប្បច្ចយោ អនភិរទ្ធិ អជ្ឈត្តំ សុវូបសន្តំ ហោតិ, តស្មេតំ, ភិក្ខវេ, អធិករណេ បាដិកង្ខំ – ‘ន ទីឃត្តាយ ខរត្តាយ វាឡត្តាយ សំវត្តិស្សតិ, ភិក្ខូ ច ផាសុំ វិហរិស្សន្តី’’’តិ។
64. ‘‘Yasmiṃ, bhikkhave, adhikaraṇe ubhato vacīsaṃsāro diṭṭhipaḷāso cetaso āghāto appaccayo anabhiraddhi ajjhattaṃ avūpasantaṃ hoti, tasmetaṃ, bhikkhave, adhikaraṇe pāṭikaṅkhaṃ – ‘dīghattāya kharattāya vāḷattāya saṃvattissati, bhikkhū ca na phāsuṃ 4 viharissanti’. Yasmiñca kho, bhikkhave, adhikaraṇe ubhato vacīsaṃsāro diṭṭhipaḷāso cetaso āghāto appaccayo anabhiraddhi ajjhattaṃ suvūpasantaṃ hoti, tasmetaṃ, bhikkhave, adhikaraṇe pāṭikaṅkhaṃ – ‘na dīghattāya kharattāya vāḷattāya saṃvattissati, bhikkhū ca phāsuṃ viharissantī’’’ti.
បុគ្គលវគ្គោ បឋមោ។
Puggalavaggo paṭhamo.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / (៦) ១. បុគ្គលវគ្គវណ្ណនា • (6) 1. Puggalavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / (៦) ១. បុគ្គលវគ្គវណ្ណនា • (6) 1. Puggalavaggavaṇṇanā
