Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ൬. അഭയത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ

    6. Abhayattheragāthāvaṇṇanā

    സുത്വാ സുഭാസിതം വാചന്തി ആയസ്മതോ അഭയത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? സോ കിര പദുമുത്തരസ്സ ഭഗവതോ സാസനേ പബ്ബജിത്വാ ധമ്മകഥികോ ഹുത്വാ ധമ്മകഥനകാലേ പഠമം ചതൂഹി ഗാഥാഹി ഭഗവന്തം അഭിത്ഥവിത്വാ പച്ഛാ ധമ്മം കഥേസി. തേനസ്സ പുഞ്ഞകമ്മബലേന കപ്പാനം സതസഹസ്സം അപായപടിസന്ധി നാമ നാഹോസി. തഥാ ഹി വുത്തം –

    Sutvāsubhāsitaṃ vācanti āyasmato abhayattherassa gāthā. Kā uppatti? So kira padumuttarassa bhagavato sāsane pabbajitvā dhammakathiko hutvā dhammakathanakāle paṭhamaṃ catūhi gāthāhi bhagavantaṃ abhitthavitvā pacchā dhammaṃ kathesi. Tenassa puññakammabalena kappānaṃ satasahassaṃ apāyapaṭisandhi nāma nāhosi. Tathā hi vuttaṃ –

    ‘‘അഭിത്ഥവിത്വാ പദുമുത്തരം ജിനം, പസന്നചിത്തോ അഭയോ സയമ്ഭും;

    ‘‘Abhitthavitvā padumuttaraṃ jinaṃ, pasannacitto abhayo sayambhuṃ;

    ന ഗച്ഛി കപ്പാനി അപായഭൂമിം, സതസഹസ്സാനി ഉളാരസദ്ധോ’’തി. (അപ॰ ഥേര ൨.൫൫.൨൨൧)

    Na gacchi kappāni apāyabhūmiṃ, satasahassāni uḷārasaddho’’ti. (apa. thera 2.55.221)

    ഖേത്തസമ്പത്തിയാദീഹി തസ്സ ച പുബ്ബപച്ഛിമസന്നിട്ഠാനചേതനാനം അതിവിയ ഉളാരഭാവേന സോ അപരിമേയ്യോ പുഞ്ഞാഭിസന്ദോ കുസലാഭിസന്ദോ താദിസോ അഹോസി. ‘‘അചിന്തിയേ പസന്നാനം, വിപാകോ ഹോതി അചിന്തിയോ’’തി (അപ॰ ഥേര ൧.൧.൮൨) ഹി വുത്തം. തത്ഥ തത്ഥ ഹി ഭവേ ഉപചിതം പുഞ്ഞം തസ്സ ഉപത്ഥമ്ഭകമഹോസി. തഥാ ഹി സോ വിപസ്സിസ്സ ഭഗവതോ കേതകപുപ്ഫേഹി പൂജമകാസി. ഏവം ഉളാരേഹി പുഞ്ഞവിസേസേഹി സുഗതീസു ഏവ സംസരന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ രഞ്ഞോ ബിമ്ബിസാരസ്സ പുത്തോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി. അഭയോതിസ്സ നാമം അഹോസി. തസ്സ ഉപ്പത്തി പരതോ ആവി ഭവിസ്സതി. സോ നിഗണ്ഠേന നാടപുത്തേന ഉഭതോകോടികം പഞ്ഹം സിക്ഖാപേത്വാ ‘‘ഇമം പഞ്ഹം പുച്ഛിത്വാ സമണസ്സ ഗോതമസ്സ വാദം ആരോപേഹീ’’തി വിസ്സജ്ജിതോ ഭഗവന്തം ഉപസങ്കമിത്വാ തം പഞ്ഹം പുച്ഛിത്വാ തസ്സ പഞ്ഹസ്സ അനേകംസബ്യാകരണഭാവേ ഭഗവതാ കഥിതേ നിഗണ്ഠാനം പരാജയം, സത്ഥു ച സമ്മാസമ്ബുദ്ധഭാവം വിദിത്വാ ഉപാസകത്തം പടിവേദേസി. തതോ രഞ്ഞേ ബിമ്ബിസാരേ കാലങ്കതേ സഞ്ജാതസംവേഗോ സാസനേ പബ്ബജിത്വാ താലച്ഛിഗ്ഗളൂപമസുത്തദേസനായ സോതാപന്നോ ഹുത്വാ പുന വിപസ്സനം ആരഭിത്വാ അരഹത്തം സച്ഛാകാസി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൨.൫൨.൧൭-൨൨) –

    Khettasampattiyādīhi tassa ca pubbapacchimasanniṭṭhānacetanānaṃ ativiya uḷārabhāvena so aparimeyyo puññābhisando kusalābhisando tādiso ahosi. ‘‘Acintiye pasannānaṃ, vipāko hoti acintiyo’’ti (apa. thera 1.1.82) hi vuttaṃ. Tattha tattha hi bhave upacitaṃ puññaṃ tassa upatthambhakamahosi. Tathā hi so vipassissa bhagavato ketakapupphehi pūjamakāsi. Evaṃ uḷārehi puññavisesehi sugatīsu eva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rañño bimbisārassa putto hutvā nibbatti. Abhayotissa nāmaṃ ahosi. Tassa uppatti parato āvi bhavissati. So nigaṇṭhena nāṭaputtena ubhatokoṭikaṃ pañhaṃ sikkhāpetvā ‘‘imaṃ pañhaṃ pucchitvā samaṇassa gotamassa vādaṃ āropehī’’ti vissajjito bhagavantaṃ upasaṅkamitvā taṃ pañhaṃ pucchitvā tassa pañhassa anekaṃsabyākaraṇabhāve bhagavatā kathite nigaṇṭhānaṃ parājayaṃ, satthu ca sammāsambuddhabhāvaṃ viditvā upāsakattaṃ paṭivedesi. Tato raññe bimbisāre kālaṅkate sañjātasaṃvego sāsane pabbajitvā tālacchiggaḷūpamasuttadesanāya sotāpanno hutvā puna vipassanaṃ ārabhitvā arahattaṃ sacchākāsi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.52.17-22) –

    ‘‘വിനതാനദിയാ തീരേ, വിഹാസി പുരിസുത്തമോ;

    ‘‘Vinatānadiyā tīre, vihāsi purisuttamo;

    അദ്ദസം വിരജം ബുദ്ധം, ഏകഗ്ഗം സുസമാഹിതം.

    Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, ekaggaṃ susamāhitaṃ.

    ‘‘മധുഗന്ധസ്സ പുപ്ഫേന, കേതകസ്സ അഹം തദാ;

    ‘‘Madhugandhassa pupphena, ketakassa ahaṃ tadā;

    പസന്നചിത്തോ സുമനോ, ബുദ്ധസേട്ഠമപൂജയിം.

    Pasannacitto sumano, buddhaseṭṭhamapūjayiṃ.

    ‘‘ഏകനവുതേ ഇതോ കപ്പേ, യം പുപ്ഫമഭിപൂജയിം;

    ‘‘Ekanavute ito kappe, yaṃ pupphamabhipūjayiṃ;

    ദുഗ്ഗതിം നാഭിജാനാമി, ബുദ്ധപൂജായിദം ഫലം.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    അരഹത്തം പന പത്വാ അത്തനോ പടിപത്തികിത്തനേന അഞ്ഞം ബ്യാകരോന്തോ ‘‘സുത്വാ സുഭാസിതം വാച’’ന്തി ഗാഥം അഭാസി.

    Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattikittanena aññaṃ byākaronto ‘‘sutvā subhāsitaṃ vāca’’nti gāthaṃ abhāsi.

    ൨൬. തത്ഥ സുത്വാതി സോതം ഓദഹിത്വാ, സോതദ്വാരാനുസാരേന ഉപധാരേത്വാ. സുഭാസിതന്തി സുട്ഠു ഭാസിതം, സമ്മദേവ ഭാസിതം, സമ്മാസമ്ബുദ്ധഭാവതോ മഹാകാരുണികതായ ച കിഞ്ചി അവിസംവാദേത്വാ യഥാധിപ്പേതസ്സ അത്ഥസ്സ ഏകന്തതോ സാധനവസേന ഭാസിതം ചതുസച്ചവിഭാവനീയധമ്മകഥം. ന ഹി സച്ചവിനിമുത്താ ഭഗവതോ ധമ്മദേസനാ അത്ഥി. ബുദ്ധസ്സാതി സബ്ബഞ്ഞുബുദ്ധസ്സ. ആദിച്ചബന്ധുനോതി ആദിച്ചവംസേ സമ്ഭൂതത്താ ആദിച്ചോ ബന്ധു ഏതസ്സാതി ആദിച്ചബന്ധു, ഭഗവാ. തസ്സ ആദിച്ചബന്ധുനോ. ആദിച്ചസ്സ വാ ബന്ധൂതി ആദിച്ചബന്ധു, ഭഗവാ. തസ്സ ഭഗവതോ ഓരസപുത്തഭാവതോ. തേനാഹ ഭഗവാ –

    26. Tattha sutvāti sotaṃ odahitvā, sotadvārānusārena upadhāretvā. Subhāsitanti suṭṭhu bhāsitaṃ, sammadeva bhāsitaṃ, sammāsambuddhabhāvato mahākāruṇikatāya ca kiñci avisaṃvādetvā yathādhippetassa atthassa ekantato sādhanavasena bhāsitaṃ catusaccavibhāvanīyadhammakathaṃ. Na hi saccavinimuttā bhagavato dhammadesanā atthi. Buddhassāti sabbaññubuddhassa. Ādiccabandhunoti ādiccavaṃse sambhūtattā ādicco bandhu etassāti ādiccabandhu, bhagavā. Tassa ādiccabandhuno. Ādiccassa vā bandhūti ādiccabandhu, bhagavā. Tassa bhagavato orasaputtabhāvato. Tenāha bhagavā –

    ‘‘യോ അന്ധകാരേ തമസീ പഭങ്കരോ, വേരോചനോ മണ്ഡലീ ഉഗ്ഗതേജോ;

    ‘‘Yo andhakāre tamasī pabhaṅkaro, verocano maṇḍalī uggatejo;

    മാ രാഹു ഗിലീ ചരമന്തലിക്ഖേ, പജം മമം രാഹു പമുഞ്ച സൂരിയ’’ന്തി. (സം॰ നി॰ ൧.൯൧);

    Mā rāhu gilī caramantalikkhe, pajaṃ mamaṃ rāhu pamuñca sūriya’’nti. (saṃ. ni. 1.91);

    പച്ചബ്യധിന്തി പടിവിജ്ഝിം. ഹീ-തി നിപാതമത്തം. നിപുണന്തി സണ്ഹം പരമസുഖുമം, നിരോധസച്ചം, ചതുസച്ചമേവ വാ. ഹീ-തി വാ ഹേതുഅത്ഥേ നിപാതോ. യസ്മാ പച്ചബ്യധിം നിപുണം ചതുസച്ചം, തസ്മാ ന ദാനി കിഞ്ചി പടിവിജ്ഝിതബ്ബം അത്ഥീതി അത്ഥോ. യഥാ കിം പടിവിജ്ഝീതി ആഹ ‘‘വാലഗ്ഗം ഉസുനാ യഥാ’’തി. യഥാ സത്തധാ ഭിന്നസ്സ വാലസ്സ കോടിം സുസിക്ഖിതോ കുസലോ ഇസ്സാസോ ഉസുനാ കണ്ഡേന അവിരജ്ഝന്തോ വിജ്ഝേയ്യ, ഏവം പച്ചബ്യധിം നിപുണം അരിയസച്ചന്തി യോജനാ.

    Paccabyadhinti paṭivijjhiṃ. -ti nipātamattaṃ. Nipuṇanti saṇhaṃ paramasukhumaṃ, nirodhasaccaṃ, catusaccameva vā. -ti vā hetuatthe nipāto. Yasmā paccabyadhiṃ nipuṇaṃ catusaccaṃ, tasmā na dāni kiñci paṭivijjhitabbaṃ atthīti attho. Yathā kiṃ paṭivijjhīti āha ‘‘vālaggaṃ usunā yathā’’ti. Yathā sattadhā bhinnassa vālassa koṭiṃ susikkhito kusalo issāso usunā kaṇḍena avirajjhanto vijjheyya, evaṃ paccabyadhiṃ nipuṇaṃ ariyasaccanti yojanā.

    അഭയത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Abhayattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൬. അഭയത്ഥേരഗാഥാ • 6. Abhayattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact