| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಅನುಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
ಅಭಿಭಾಯತನಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Abhibhāyatanakathāvaṇṇanā
೨೦೪. ಪಟಿಭಾಗನಿಮಿತ್ತಭೂತಂ ಕಸಿಣಾರಮ್ಮಣಸಙ್ಖಾತಂ ಆಯತನಂ ಕಾರಣಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಕಸಿಣಾಯತನಂ, ಝಾನಂ। ಅಥ ವಾ ಆರಮ್ಮಣಸ್ಸ ಅನವಸೇಸಫರಣಟ್ಠೇನ ಕಸಿಣಞ್ಚ ತಂ ಆಯತನಞ್ಚ ಯೋಗಿನೋ ಸುಖವಿಸೇಸಾನಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಭಾವತೋ ಮನಾಯತನಧಮ್ಮಾಯತನಭಾವತೋ ಚಾತಿ ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಝಾನಂ ಕಸಿಣಾಯತನಂ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಸತಿಪಿ ಅಭಿಭಾಯತನಾನಂ ಕಸಿಣಾಯತನತ್ತೇ’’ತಿ। ಭಾವನಾಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತಂ, ಆರಮ್ಮಣಸ್ಸ ಪರಿತ್ತಪ್ಪಮಾಣತಾ ಸುವಿಸುದ್ಧನೀಲಾದಿತಾ ಚ, ತದೇವ ನಾನತ್ತಂ। ಭಾವನಾ ಏವ ವಾ ಪುಬ್ಬಭಾಗಭೂತಾ ಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತಂ, ತಸ್ಸ ನಾನತ್ತಂ ಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತನಾನತ್ತಂ। ಪುಬ್ಬಭಾಗಭಾವನಾ ಹಿ ಯಥಾವುತ್ತವಿಸೇಸೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಪವತ್ತಿಆಕಾರವಿಸೇಸತೋ ನಾನಾಸಭಾವಾತಿ। ಕಸಿಣನಿಮಿತ್ತಸ್ಸ ಅಭಿಭವನಕಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತನಾನತ್ತಂ ಕಸಿಣ…ಪೇ॰… ನಾನತ್ತಂ, ತತೋತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ।
204. Paṭibhāganimittabhūtaṃ kasiṇārammaṇasaṅkhātaṃ āyatanaṃ kāraṇaṃ etassāti kasiṇāyatanaṃ, jhānaṃ. Atha vā ārammaṇassa anavasesapharaṇaṭṭhena kasiṇañca taṃ āyatanañca yogino sukhavisesānaṃ adhiṭṭhānabhāvato manāyatanadhammāyatanabhāvato cāti sasampayuttaṃ jhānaṃ kasiṇāyatanaṃ. Tenevāha ‘‘satipi abhibhāyatanānaṃ kasiṇāyatanatte’’ti. Bhāvanāya nimittaṃ bhāvanānimittaṃ, ārammaṇassa parittappamāṇatā suvisuddhanīlāditā ca, tadeva nānattaṃ. Bhāvanā eva vā pubbabhāgabhūtā bhāvanānimittaṃ, tassa nānattaṃ bhāvanānimittanānattaṃ. Pubbabhāgabhāvanā hi yathāvuttavisese ārammaṇe pavattiākāravisesato nānāsabhāvāti. Kasiṇanimittassa abhibhavanakabhāvanānimittanānattaṃ kasiṇa…pe… nānattaṃ, tatoti yojetabbaṃ.
ಏತ್ಥ ಚ ಪುರಿಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಭಿಭಾಯತನಾನಿ ಭೂತಕಸಿಣಾರಮ್ಮಣಾನಿ, ಭೂತಕಸಿಣೇಸು ಚ ಯಂ ಸುವಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣನ್ತಿ ಚ ನ ಸಕ್ಕಾ ವತ್ತುಂ। ತತ್ಥ ಪವತ್ತಿತಾನಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಾ ವಣ್ಣಾಭೋಗರಹಿತೇನ ಪವತ್ತಿತಾನಿ ಪಠಮತತಿಯಾಭಿಭಾಯತನಾನೀತಿ ದುತಿಯಚತುತ್ಥಾನಿ ವಣ್ಣಕಸಿಣಾರಮ್ಮಣಾನಿ। ಯದಿ ಏವಂ ದುತಿಯಚತುತ್ಥೇಹಿ ಪಞ್ಚಮಾದೀನಂ ಕೋ ವಿಸೇಸೋತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಮಾದೀನಿ ವಣ್ಣತೋ ರಮಣೀಯತರಾನಿ, ನ ತಥಾ ಇತರಾನೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ಪುರಿಮಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಟ್ಠ ಕಸಿಣಾರಮ್ಮಣಾನೇವ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ನೇಸಂ ಮತಿಮತ್ತಂ ‘‘ಅಟ್ಠಸು ಕಸಿಣೇಸೂ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ। ವಿಮೋಕ್ಖೇಸು ಚ ಪಠಮದುತಿಯವಿಮೋಕ್ಖಾ ಅಟ್ಠ ಕಸಿಣಾರಮ್ಮಣಾ। ತತಿಯೋ ವಣ್ಣಕಸಿಣಾರಮ್ಮಣೋ। ಪಠಮದುತಿಯಾಪಿ ವಾ ವಣ್ಣಕಸಿಣಾರಮ್ಮಣಾ ಏವ ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾ ನೀಲಕಸಿಣಾದಿರೂಪಾನಿ ಝಾನಚಕ್ಖುನಾ ಪಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ। ಆರಮ್ಮಣಮನುಞ್ಞತಾಯ ಹಿ ತತ್ಥ ಅನಿಗ್ಗತಿತಭಾವೇನ ತೇಸಂ ಪವತ್ತೀತಿ। ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತತಿಯಸ್ಸ ಇತರೇಹಿ ಕೋ ವಿಸೇಸೋತಿ? ಸುಭಾಕಾರಾಭೋಗೋ। ತತಿಯೋ ಏವ ಹಿ ಸುಭನ್ತಿ ಆಭುಜನವಸೇನ ಪವತ್ತತಿ, ನ ಇತರೇತಿ।
Ettha ca purimāni cattāri abhibhāyatanāni bhūtakasiṇārammaṇāni, bhūtakasiṇesu ca yaṃ suvaṇṇaṃ dubbaṇṇanti ca na sakkā vattuṃ. Tattha pavattitāni sabbattha vā vaṇṇābhogarahitena pavattitāni paṭhamatatiyābhibhāyatanānīti dutiyacatutthāni vaṇṇakasiṇārammaṇāni. Yadi evaṃ dutiyacatutthehi pañcamādīnaṃ ko visesoti ‘‘pañcamādīni vaṇṇato ramaṇīyatarāni, na tathā itarānī’’ti vadanti. Purimānipi cattāri aṭṭha kasiṇārammaṇāneva, tasmā taṃ nesaṃ matimattaṃ ‘‘aṭṭhasu kasiṇesū’’ti vuttattā. Vimokkhesu ca paṭhamadutiyavimokkhā aṭṭha kasiṇārammaṇā. Tatiyo vaṇṇakasiṇārammaṇo. Paṭhamadutiyāpi vā vaṇṇakasiṇārammaṇā eva ‘‘bahiddhā nīlakasiṇādirūpāni jhānacakkhunā passatī’’ti vuttattā. Ārammaṇamanuññatāya hi tattha aniggatitabhāvena tesaṃ pavattīti. Evaṃ sante tatiyassa itarehi ko visesoti? Subhākārābhogo. Tatiyo eva hi subhanti ābhujanavasena pavattati, na itareti.
ಞಾಣಂ ಅಪ್ಪನಾಪಞ್ಞಾ। ವಿಜ್ಜಮಾನೇಪೀತಿ ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಅವಿಜ್ಜಮಾನೇಪೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪರಿತ್ತಪ್ಪಮಾಣತಾ ಅಭಿಭವನಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ಇಮೇಸು ಚತೂಸು ಅಭಿಭಾಯತನೇಸೂತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ನನು ಚ ಸಬ್ಬತ್ಥ ‘‘ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನೀ’’ತಿ ವಚನತೋ ವಣ್ಣಾಭೋಗಸಹಿತಾನಿಯೇವ ಗಹಿತಾನೀತಿ? ನ ಗಹಿತಾನೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ತತ್ಥ ಚಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥಾತಿ ಆಗಮೇಸು। ತಥಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾನೀತಿ ವಣ್ಣಾಭೋಗರಹಿತಾನಿ ಚ ಸಬ್ಬಾನಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾನಿ ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯದಿ ಏವಂ ಕಥಂ ವಿಸಿಟ್ಠಾನಂ ವಣ್ಣಾಭೋಗೇನ ರಹಿತಾನಂ ಸಹಿತಾನಞ್ಚ ಏಕಜ್ಝಂ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ? ನ ಏಕಜ್ಝಂ, ವಿಸುಂಯೇವ ಪನ ತೇಸು ಮನಸಿಕಾರೋ। ಯದಿ ವಿಸುಂ ಕಥಮೇಕನ್ತಿ? ಪರಿತ್ತಭಾವಸಾಮಞ್ಞತೋ। ಯದಿ ಏವಂ ‘‘ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಗ್ಗಹಣಂ ಅತಿರಿಚ್ಛತೀ’’ತಿ, ನಾತಿರಿಚ್ಛತೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಹಿ ಏಸೋ ಪರಿಯಾಯೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಯದಿದಂ ವಣ್ಣಾಭೋಗಜನಿತಂ ವಿಸೇಸಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿತ್ತಸಾಮಞ್ಞೇನ ಏಕತ್ತಂ ನೇತ್ವಾ ‘‘ಪರಿತ್ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪುನ ತದನ್ತೋಗಧಧಮ್ಮಪ್ಪಭೇದಂ ವಿನೇಯ್ಯವಸೇನ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ತಾನಿ ಚೇ ಕದಾಚಿ ವಣ್ಣವಸೇನ ಆಭುಜಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣದುಬ್ಬಣ್ಣಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬತಾಯ ವಣ್ಣಾಭೋಗರಹಿತಾನಿ ಸಹಿತಾನಿ ಚ ವಿಸುಂ ಮನಸಿ ಕತ್ವಾ ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ವಣ್ಣಾಭೋಗರಹಿತಪರಿತ್ತಾಭಿಭವನೇ ತಂ ಸಹಿತಪರಿತ್ತಾಭಿಭವನೇ ಚ ಪರಿತ್ತಾಭಿಭವನಸ್ಸ ಸಾಮಞ್ಞಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕನ್ತಿ ವಚನಂ, ಏಸೋ ಪರಿಯಾಯೋ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ಅಯಮಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
Ñāṇaṃ appanāpaññā. Vijjamānepīti api-saddena avijjamānepīti dasseti. Parittappamāṇatā abhibhavanassa kāraṇaṃ imesu catūsu abhibhāyatanesūti adhippāyo. Nanu ca sabbattha ‘‘suvaṇṇadubbaṇṇānī’’ti vacanato vaṇṇābhogasahitāniyeva gahitānīti? Na gahitānīti dassento ‘‘tattha cā’’tiādimāha. Tatthāti āgamesu. Tathā appamāṇānīti vaṇṇābhogarahitāni ca sabbāni appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇānīti attho. Yadi evaṃ kathaṃ visiṭṭhānaṃ vaṇṇābhogena rahitānaṃ sahitānañca ekajjhaṃ manasi karoti? Na ekajjhaṃ, visuṃyeva pana tesu manasikāro. Yadi visuṃ kathamekanti? Parittabhāvasāmaññato. Yadi evaṃ ‘‘suvaṇṇadubbaṇṇaggahaṇaṃ atiricchatī’’ti, nātiricchatīti dassento ‘‘atthi hi eso pariyāyo’’tiādimāha. Tattha yadidaṃ vaṇṇābhogajanitaṃ visesaṃ aggahetvā parittasāmaññena ekattaṃ netvā ‘‘parittāni abhibhuyyā’’ti vatvā puna tadantogadhadhammappabhedaṃ vineyyavasena dassetuṃ ‘‘tāni ce kadāci vaṇṇavasena ābhujitāni honti suvaṇṇadubbaṇṇāni abhibhuyyā’’ti vattabbatāya vaṇṇābhogarahitāni sahitāni ca visuṃ manasi katvā ubhayatthāpi vaṇṇābhogarahitaparittābhibhavane taṃ sahitaparittābhibhavane ca parittābhibhavanassa sāmaññaṃ gahetvā ekanti vacanaṃ, eso pariyāyo vijjatīti ayamadhippāyo.
ಏವಂ ಸುತ್ತನ್ತಾಭಿಧಮ್ಮಪಾಠವಿಸೇಸತೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವಿರೋಧಾಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಸುತ್ತನ್ತಾಭಿಧಮ್ಮಪಾಠಾನಂ ಅವಿರೋಧಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯವಿಭಾವನೇನ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ತತ್ಥಚಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಏವಂ ಅಭಿಧಮ್ಮೇ ವಣ್ಣಾಭೋಗರಹಿತಾನಿ ಸಹಿತಾನಿ ಚ ವಿಸುಂ ವುತ್ತಾನಿ। ಸುತ್ತನ್ತೇ ಪನ ‘‘ಉಭಯಾನಿ ಏಕಜ್ಝ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಕಥಂ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಆಹ ‘‘ತದೇತ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಆಗತಸ್ಸಾತಿ ಸುತ್ತನ್ತೇ ಆಗತಸ್ಸ। ತತ್ಥ ಹಿ ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರೂಪಸಞ್ಞೀ’’ತಿ ಆಗತಂ। ಅವಚನತೋತಿ ಅಭಿಧಮ್ಮೇ ಅವಚನತೋ। ಯದಿಪಿ ವಿಮೋಕ್ಖಾ ವಿಸುಂ ದೇಸಿತಾ, ಕಸಿಣಾಯತನಭಾವೋ ವಿಯ ಪನ ಅಭಿಭಾಯತನಾನಂ ವಿಮೋಕ್ಖಕಿಚ್ಚತಾಪಿ ಅತ್ಥೀತಿ ಅಭಿಭಾಯತನವಿಮೋಕ್ಖಾನಂ ಇಧಾಪಿ ಸಙ್ಕರೋ ದುನ್ನಿವಾರೋತಿ ಚೋದನಂ ಮನಸಿ ಕತ್ವಾ ಆಹ ‘‘ಸಬ್ಬವಿಮೋಕ್ಖಕಿಚ್ಚಸಾಧಾರಣವಚನಭಾವತೋ’’ತಿ। ತೇನ ಯಥಾ ಅಭಿಭಾಯತನದೇಸನಾಯಂ ಅಭಿಭಾಯತನಕಿಚ್ಚಾನಿ ನಿರವಸೇಸತೋ ವುತ್ತಾನಿ, ಏವಂ ವಿಮೋಕ್ಖದೇಸನಾಯಂ ವಿಮೋಕ್ಖಕಿಚ್ಚಾನೀತಿ ಇಧ ತೇಸಂ ಅಸಙ್ಕರೋಯೇವಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
Evaṃ suttantābhidhammapāṭhavisesato aṭṭhakathāya virodhābhāvaṃ dassetvā idāni suttantābhidhammapāṭhānaṃ avirodhaṃ adhippāyavibhāvanena dassetuṃ ‘‘tatthacā’’tiādimāha. Evaṃ abhidhamme vaṇṇābhogarahitāni sahitāni ca visuṃ vuttāni. Suttante pana ‘‘ubhayāni ekajjha’’nti vuttaṃ, taṃ kathaṃ viññāyatīti āha ‘‘tadeta’’ntiādi. Tattha āgatassāti suttante āgatassa. Tattha hi ‘‘ajjhattaṃ rūpasaññī’’ti āgataṃ. Avacanatoti abhidhamme avacanato. Yadipi vimokkhā visuṃ desitā, kasiṇāyatanabhāvo viya pana abhibhāyatanānaṃ vimokkhakiccatāpi atthīti abhibhāyatanavimokkhānaṃ idhāpi saṅkaro dunnivāroti codanaṃ manasi katvā āha ‘‘sabbavimokkhakiccasādhāraṇavacanabhāvato’’ti. Tena yathā abhibhāyatanadesanāyaṃ abhibhāyatanakiccāni niravasesato vuttāni, evaṃ vimokkhadesanāyaṃ vimokkhakiccānīti idha tesaṃ asaṅkaroyevāti dasseti.
ಯೇ ಚ ಯಥಾವುತ್ತಂ ವವತ್ಥಾನಂ ನ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ತಿ, ತೇಹಿ ಸುತ್ತನ್ತಾಭಿಧಮ್ಮಪಾಠಭೇದೇ ಅಞ್ಞಂ ಕಾರಣಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ। ಕಿಮೇತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ನನು ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಕಸ್ಮಾ ಪನ ಯಥಾ ಸುತ್ತನ್ತೇ’’ತಿಆದಿಂ ವತ್ವಾ ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತರೂಪಾನಂ ಅನಭಿಭವನೀಯತೋ’’ತಿ ಕಾರಣಂ ವುತ್ತನ್ತಿ। ನ ತಂ ತಸ್ಸ ಕಾರಣವಚನನ್ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತರೂಪಾನ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಯನ್ತಿ ಇಧ ಸುತ್ತನ್ತೇ ಚ ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೮.೬೫) ವುತ್ತವಚನಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿಯೇವ ಹಿ ಅಭಿಭವನೀಯಾನೀತಿ। ಅಞ್ಞಹೇತುಕನ್ತಿ ದೇಸನಾವಿಲಾಸತೋ ಅಞ್ಞಂ ಅಭಿಭವನೀಯಹೇತು ಏತಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಹೇತುಕಂ। ಅಜ್ಝತ್ತಅರೂಪಸಞ್ಞಿತಾಯ ಏವ, ನ ಸುತ್ತನ್ತೇ ವಿಯ ಅಜ್ಝತ್ತರೂಪಸಞ್ಞಿತಾಯ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅವಿಭೂತತ್ತಾತಿ ಇದಂ ಞಾಣುತ್ತರಾನಂ ಸಹ ನಿಮಿತ್ತುಪ್ಪಾದನೇನ ಅಪ್ಪನಾನಿಬ್ಬತ್ತನಂ ಆರಮ್ಮಣಸ್ಸ ಅಭಿಭವೋ ನ ಸುಟ್ಠು ವಿಭೂತಭಾವಮನ್ತರೇನ ಸಮ್ಭವತೀತಿ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ನನು ಚ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪಾಠದ್ವಯವಿಸೇಸಸ್ಸ ದೇಸನಾವಿಲಾಸೋ ಕಾರಣಭಾವೇನ ವುತ್ತೋತಿ ಆಹ ‘‘ದೇಸನಾವಿಲಾಸೋ ಚ ಯಥಾವುತ್ತವವತ್ಥಾನವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ದೇಸನಾವಿಲಾಸೋ ಹಿ ನಾಮ ವಿನೇಯ್ಯಜ್ಝಾಸಯಾನುರೂಪಂ ವಿಜ್ಜಮಾನಸ್ಸೇವ ಪರಿಯಾಯಸ್ಸ ವಿಭಾವನಂ ನ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚೀತಿ। ತತ್ಥ ಚ ‘‘ಪರಿಯಾಯದೇಸನತ್ತಾ’’ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರವವತ್ಥಾನಂ ದೇಸನಾವಿಲಾಸನಿಬನ್ಧನಮಾಹ। ತಥಾ ಚೇವ ಹಿ ಪುರತೋ ದೇಸನಾವಿಲಾಸೋ ವಿಭಾವಿತೋ।
Ye ca yathāvuttaṃ vavatthānaṃ na sampaṭicchanti, tehi suttantābhidhammapāṭhabhede aññaṃ kāraṇaṃ vattabbaṃ siyā. Kimettha vattabbaṃ, nanu aṭṭhakathāyaṃ ‘‘kasmā pana yathā suttante’’tiādiṃ vatvā ‘‘ajjhattarūpānaṃ anabhibhavanīyato’’ti kāraṇaṃ vuttanti. Na taṃ tassa kāraṇavacananti dassento ‘‘ajjhattarūpāna’’ntiādimāha. Tattha yanti idha suttante ca ‘‘bahiddhā rūpāni passatī’’ti (a. ni. 8.65) vuttavacanaṃ sandhāyāha. Bahiddhā rūpāniyeva hi abhibhavanīyānīti. Aññahetukanti desanāvilāsato aññaṃ abhibhavanīyahetu etassāti aññahetukaṃ. Ajjhattaarūpasaññitāya eva, na suttante viya ajjhattarūpasaññitāya cāti attho. Avibhūtattāti idaṃ ñāṇuttarānaṃ saha nimittuppādanena appanānibbattanaṃ ārammaṇassa abhibhavo na suṭṭhu vibhūtabhāvamantarena sambhavatīti katvā vuttaṃ. Nanu ca aṭṭhakathāyaṃ pāṭhadvayavisesassa desanāvilāso kāraṇabhāvena vuttoti āha ‘‘desanāvilāso ca yathāvuttavavatthānavasena veditabbo’’ti. Desanāvilāso hi nāma vineyyajjhāsayānurūpaṃ vijjamānasseva pariyāyassa vibhāvanaṃ na yassa kassacīti. Tattha ca ‘‘pariyāyadesanattā’’tiādinā vuttappakāravavatthānaṃ desanāvilāsanibandhanamāha. Tathā ceva hi purato desanāvilāso vibhāvito.
ಅಭಿಭಾಯತನಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Abhibhāyatanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀಪಾಳಿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ರೂಪಾವಚರಕುಸಲಂ • Rūpāvacarakusalaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣಿ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ಅಭಿಭಾಯತನಕಥಾ • Abhibhāyatanakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ಅಭಿಭಾಯತನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Abhibhāyatanakathāvaṇṇanā
