| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸம்மோஹவினோத³னீ-அட்ட²கதா² • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
2. அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா
2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
183. அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயே ஸரூபேனேவ ஸப்³பா³பி தா⁴துயோ த³ஸ்ஸெந்தோ அட்டா²ரஸ தா⁴துயோ – சக்கு²தா⁴து ரூபதா⁴தூதிஆதி³மாஹ. தத்த² உத்³தே³ஸவாரே தாவ –
183. Abhidhammabhājanīye sarūpeneva sabbāpi dhātuyo dassento aṭṭhārasa dhātuyo – cakkhudhātu rūpadhātūtiādimāha. Tattha uddesavāre tāva –
அத்த²தோ லக்க²ணாதி³தோ, கமதாவத்வஸங்க²தோ;
Atthato lakkhaṇādito, kamatāvatvasaṅkhato;
பச்சயா அத² த³ட்ட²ப்³பா³, வேதி³தப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
Paccayā atha daṭṭhabbā, veditabbo vinicchayo.
தத்த² ‘அத்த²தோ’தி சக்க²தீதி சக்கு². ரூபயதீதி ரூபங். சக்கு²ஸ்ஸ விஞ்ஞாணங் சக்கு²விஞ்ஞாணந்தி ஏவமாதி³னா தாவ நயேன சக்கா²தீ³னங் விஸேஸத்த²தோ வேதி³தப்³போ³ வினிச்ச²யோ. அவிஸேஸேன பன வித³ஹதி, தீ⁴யதே, விதா⁴னங், விதீ⁴யதே ஏதாய, எத்த² வா தீ⁴யதீதி தா⁴து. லோகியா ஹி தா⁴துயோ காரணபா⁴வேன வவத்தி²தா ஹுத்வா ஸுவண்ணரஜதாதி³தா⁴துயோ விய ஸுவண்ணரஜதாதி³ங் அனேகப்பகாரங் ஸங்ஸாரது³க்க²ங் வித³ஹந்தி ; பா⁴ரஹாரேஹி ச பா⁴ரோ விய ஸத்தேஹி தீ⁴யந்தே தா⁴ரீயந்தேதி அத்தோ². து³க்க²விதா⁴னமத்தமேவ சேதா அவஸவத்தனதோ. ஏதாஹி ச கரணபூ⁴தாஹி ஸங்ஸாரது³க்க²ங் ஸத்தேஹி அனுவிதீ⁴யதி; ததா²விஹிதஞ்சேதங் ஏதாஸ்வேவ தீ⁴யதி ட²பீயதீதி அத்தோ². இதி சக்கா²தீ³ஸு ஏகேகோ த⁴ம்மோ யதா²ஸம்ப⁴வங் வித³ஹதி தீ⁴யதேதிஆதி³அத்த²வஸேன தா⁴தூதி வுச்சதி.
Tattha ‘atthato’ti cakkhatīti cakkhu. Rūpayatīti rūpaṃ. Cakkhussa viññāṇaṃ cakkhuviññāṇanti evamādinā tāva nayena cakkhādīnaṃ visesatthato veditabbo vinicchayo. Avisesena pana vidahati, dhīyate, vidhānaṃ, vidhīyate etāya, ettha vā dhīyatīti dhātu. Lokiyā hi dhātuyo kāraṇabhāvena vavatthitā hutvā suvaṇṇarajatādidhātuyo viya suvaṇṇarajatādiṃ anekappakāraṃ saṃsāradukkhaṃ vidahanti ; bhārahārehi ca bhāro viya sattehi dhīyante dhārīyanteti attho. Dukkhavidhānamattameva cetā avasavattanato. Etāhi ca karaṇabhūtāhi saṃsāradukkhaṃ sattehi anuvidhīyati; tathāvihitañcetaṃ etāsveva dhīyati ṭhapīyatīti attho. Iti cakkhādīsu ekeko dhammo yathāsambhavaṃ vidahati dhīyatetiādiatthavasena dhātūti vuccati.
அபிச யதா² தித்தி²யானங் அத்தா நாம ஸபா⁴வதோ நத்தி², ந ஏவமேதா. ஏதா பன அத்தனோ ஸபா⁴வங் தா⁴ரெந்தீதி தா⁴துயோ. யதா² ச லோகே விசித்தா ஹரிதாலமனோஸிலாத³யோ ஸிலாவயவா தா⁴துயோதி வுச்சந்தி, ஏவமேதாபி தா⁴துயோ விய தா⁴துயோ. விசித்தா ஹேதா ஞாணஞெய்யாவயவாதி. யதா² வா ஸரீரஸங்கா²தஸ்ஸ ஸமுதா³யஸ்ஸ அவயவபூ⁴தேஸு ரஸஸோணிதாதீ³ஸு அஞ்ஞமஞ்ஞங் விஸபா⁴க³லக்க²ணபரிச்சி²ன்னேஸு தா⁴துஸமஞ்ஞா, ஏவமேதேஸுபி பஞ்சக்க²ந்த⁴ஸங்கா²தஸ்ஸ அத்தபா⁴வஸ்ஸ அவயவேஸு தா⁴துஸமஞ்ஞா வேதி³தப்³பா³. அஞ்ஞமஞ்ஞவிஸபா⁴க³லக்க²ணபரிச்சி²ன்னா ஹேதே சக்கா²த³யோதி. அபிச தா⁴தூதி நிஜ்ஜீவமத்தஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். ததா² ஹி ப⁴க³வா – ‘‘ச² தா⁴துரோ அயங், பி⁴க்கு², புரிஸோ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 3.343-344) ஜீவஸஞ்ஞாஸமூஹனத்த²ங் தா⁴துதே³ஸனங் அகாஸீதி. தஸ்மா யதா²வுத்தேனத்தே²ன சக்கு² ச தங் தா⁴து சாதி சக்கு²தா⁴து …பே॰… மனோவிஞ்ஞாணஞ்ச தங் தா⁴து சாதி மனோவிஞ்ஞாணதா⁴தூதி ஏவங் தாவெத்த² அத்த²தோ விஞ்ஞாதப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
Apica yathā titthiyānaṃ attā nāma sabhāvato natthi, na evametā. Etā pana attano sabhāvaṃ dhārentīti dhātuyo. Yathā ca loke vicittā haritālamanosilādayo silāvayavā dhātuyoti vuccanti, evametāpi dhātuyo viya dhātuyo. Vicittā hetā ñāṇañeyyāvayavāti. Yathā vā sarīrasaṅkhātassa samudāyassa avayavabhūtesu rasasoṇitādīsu aññamaññaṃ visabhāgalakkhaṇaparicchinnesu dhātusamaññā, evametesupi pañcakkhandhasaṅkhātassa attabhāvassa avayavesu dhātusamaññā veditabbā. Aññamaññavisabhāgalakkhaṇaparicchinnā hete cakkhādayoti. Apica dhātūti nijjīvamattassetaṃ adhivacanaṃ. Tathā hi bhagavā – ‘‘cha dhāturo ayaṃ, bhikkhu, puriso’’tiādīsu (ma. ni. 3.343-344) jīvasaññāsamūhanatthaṃ dhātudesanaṃ akāsīti. Tasmā yathāvuttenatthena cakkhu ca taṃ dhātu cāti cakkhudhātu …pe… manoviññāṇañca taṃ dhātu cāti manoviññāṇadhātūti evaṃ tāvettha atthato viññātabbo vinicchayo.
‘லக்க²ணாதி³தோ’தி சக்கா²தீ³னங் லக்க²ணாதி³தோ பெத்த² வேதி³தப்³போ³ வினிச்ச²யோ. தானி ச பன தேஸங் லக்க²ணாதீ³னி ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³னி.
‘Lakkhaṇādito’ti cakkhādīnaṃ lakkhaṇādito pettha veditabbo vinicchayo. Tāni ca pana tesaṃ lakkhaṇādīni heṭṭhā vuttanayeneva veditabbāni.
‘கமதோ’தி இதா⁴பி புப்³பே³ வுத்தேஸு உப்பத்திக்கமாதீ³ஸு தே³ஸனாக்கமோவ யுஜ்ஜதி. ஸோ ச பனாயங் ஹேதுப²லானுபுப்³ப³வவத்தா²னவஸேன வுத்தோ. சக்கு²தா⁴து ரூபதா⁴தூதி இத³ஞ்ஹி த்³வயங் ஹேது. சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴தூதி ப²லங். ஏவங் ஸப்³ப³த்த² கமதோ வேதி³தப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
‘Kamato’ti idhāpi pubbe vuttesu uppattikkamādīsu desanākkamova yujjati. So ca panāyaṃ hetuphalānupubbavavatthānavasena vutto. Cakkhudhātu rūpadhātūti idañhi dvayaṃ hetu. Cakkhuviññāṇadhātūti phalaṃ. Evaṃ sabbattha kamato veditabbo vinicchayo.
‘தாவத்வதோ’தி தாவபா⁴வதோ. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – தேஸு தேஸு ஹி ஸுத்தாபி⁴த⁴ம்மபதே³ஸேஸு ஆபா⁴தா⁴து, ஸுப⁴தா⁴து, ஆகாஸானஞ்சாயதனதா⁴து, விஞ்ஞாணஞ்சாயதனதா⁴து, ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனதா⁴து , நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனதா⁴து, ஸஞ்ஞாவேத³யிதனிரோத⁴தா⁴து, காமதா⁴து, ப்³யாபாத³தா⁴து, விஹிங்ஸாதா⁴து, நெக்க²ம்மதா⁴து, அப்³யாபாத³தா⁴து, அவிஹிங்ஸாதா⁴து, ஸுக²தா⁴து, து³க்க²தா⁴து, ஸோமனஸ்ஸதா⁴து, தோ³மனஸ்ஸதா⁴து, உபெக்கா²தா⁴து , அவிஜ்ஜாதா⁴து, ஆரம்ப⁴தா⁴து, நிக்கமதா⁴து, பரக்கமதா⁴து, ஹீனதா⁴து, மஜ்ஜி²மதா⁴து, பணீததா⁴து, பத²வீதா⁴து, ஆபோதா⁴து, தேஜோதா⁴து, வாயோதா⁴து, ஆகாஸதா⁴து, விஞ்ஞாணதா⁴து, ஸங்க²ததா⁴து, அஸங்க²ததா⁴து, அனேகதா⁴துனானாதா⁴துலோகோதி ஏவமாத³யோ அஞ்ஞாபி தா⁴துயோ தி³ஸ்ஸந்தி.
‘Tāvatvato’ti tāvabhāvato. Idaṃ vuttaṃ hoti – tesu tesu hi suttābhidhammapadesesu ābhādhātu, subhadhātu, ākāsānañcāyatanadhātu, viññāṇañcāyatanadhātu, ākiñcaññāyatanadhātu , nevasaññānāsaññāyatanadhātu, saññāvedayitanirodhadhātu, kāmadhātu, byāpādadhātu, vihiṃsādhātu, nekkhammadhātu, abyāpādadhātu, avihiṃsādhātu, sukhadhātu, dukkhadhātu, somanassadhātu, domanassadhātu, upekkhādhātu , avijjādhātu, ārambhadhātu, nikkamadhātu, parakkamadhātu, hīnadhātu, majjhimadhātu, paṇītadhātu, pathavīdhātu, āpodhātu, tejodhātu, vāyodhātu, ākāsadhātu, viññāṇadhātu, saṅkhatadhātu, asaṅkhatadhātu, anekadhātunānādhātulokoti evamādayo aññāpi dhātuyo dissanti.
ஏவங் ஸதி ஸப்³பா³ஸங் வஸேன பரிச்சே²த³ங் அகத்வா கஸ்மா அட்டா²ரஸாதி அயமேவ பரிச்சே²தோ³ கதோதி சே? ஸபா⁴வதோ விஜ்ஜமானானங் ஸப்³ப³தா⁴தூனங் தத³ந்தோக³த⁴த்தா. ரூபதா⁴துயேவ ஹி ஆபா⁴தா⁴து. ஸுப⁴தா⁴து பன ரூபாதி³ப்படிப³த்³தா⁴. கஸ்மா? ஸுப⁴னிமித்தத்தா. ஸுப⁴னிமித்தஞ்ஹி ஸுப⁴தா⁴து. தஞ்ச ரூபாதி³வினிமுத்தங் ந விஜ்ஜதி, குஸலவிபாகாரம்மணா வா ரூபாத³யோ ஏவ ஸுப⁴தா⁴தூதி ரூபாதி³மத்தமேவேஸா. ஆகாஸானஞ்சாயதனதா⁴துஆதீ³ஸு சித்தங் மனோவிஞ்ஞாணதா⁴து. ஸேஸா த⁴ம்மா த⁴ம்மதா⁴து. ஸஞ்ஞாவேத³யிதனிரோத⁴தா⁴து பன ஸபா⁴வதோ நத்தி²; தா⁴துத்³வயனிரோத⁴மத்தமேவ ஹி ஸா. காமதா⁴து த⁴ம்மதா⁴துமத்தங் வா ஹோதி, யதா²ஹ ‘‘தத்த² கதமா காமதா⁴து? காமபடிஸங்யுத்தோ தக்கோ …பே॰… மிச்சா²ஸங்கப்போ’’தி; அட்டா²ரஸபி தா⁴துயோ வா, யதா²ஹ ‘‘ஹெட்ட²தோ அவீசினிரயங் பரியந்தங் கத்வா உபரிதோ பரனிம்மிதவஸவத்திதே³வே அந்தோகரித்வா யங் ஏதஸ்மிங் அந்தரே எத்தா²வசரா எத்த² பரியாபன்னா க²ந்த⁴தா⁴துஆயதனா, ரூபா, வேத³னா, ஸஞ்ஞா, ஸங்கா²ரா, விஞ்ஞாணங் – அயங் வுச்சதி காமதா⁴தூ’’தி. நெக்க²ம்மதா⁴து த⁴ம்மதா⁴து ஏவ; ‘‘ஸப்³பே³பி குஸலா த⁴ம்மா நெக்க²ம்மதா⁴தூ’’தி வா வசனதோ மனோவிஞ்ஞாணதா⁴துபி ஹோதியேவ. ப்³யாபாத³விஹிங்ஸாஅப்³யாபாத³அவிஹிங்ஸாஸுக²து³க்க²ஸோமனஸ்ஸதோ³மனஸ்ஸுபெக்கா²அவிஜ்ஜாஆரம்ப⁴னிக்கமபரக்கமதா⁴துயோ த⁴ம்மதா⁴துயேவ.
Evaṃ sati sabbāsaṃ vasena paricchedaṃ akatvā kasmā aṭṭhārasāti ayameva paricchedo katoti ce? Sabhāvato vijjamānānaṃ sabbadhātūnaṃ tadantogadhattā. Rūpadhātuyeva hi ābhādhātu. Subhadhātu pana rūpādippaṭibaddhā. Kasmā? Subhanimittattā. Subhanimittañhi subhadhātu. Tañca rūpādivinimuttaṃ na vijjati, kusalavipākārammaṇā vā rūpādayo eva subhadhātūti rūpādimattamevesā. Ākāsānañcāyatanadhātuādīsu cittaṃ manoviññāṇadhātu. Sesā dhammā dhammadhātu. Saññāvedayitanirodhadhātu pana sabhāvato natthi; dhātudvayanirodhamattameva hi sā. Kāmadhātu dhammadhātumattaṃ vā hoti, yathāha ‘‘tattha katamā kāmadhātu? Kāmapaṭisaṃyutto takko …pe… micchāsaṅkappo’’ti; aṭṭhārasapi dhātuyo vā, yathāha ‘‘heṭṭhato avīcinirayaṃ pariyantaṃ katvā uparito paranimmitavasavattideve antokaritvā yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā khandhadhātuāyatanā, rūpā, vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ – ayaṃ vuccati kāmadhātū’’ti. Nekkhammadhātu dhammadhātu eva; ‘‘sabbepi kusalā dhammā nekkhammadhātū’’ti vā vacanato manoviññāṇadhātupi hotiyeva. Byāpādavihiṃsāabyāpādaavihiṃsāsukhadukkhasomanassadomanassupekkhāavijjāārambhanikkamaparakkamadhātuyo dhammadhātuyeva.
ஹீனமஜ்ஜி²மபணீததா⁴துயோ அட்டா²ரஸதா⁴துமத்தமேவ. ஹீனா ஹி சக்கா²த³யோ ஹீனதா⁴து. மஜ்ஜி²மபணீதா சக்கா²த³யோ மஜ்ஜி²மா சேவ பணீதா ச தா⁴தூ. நிப்பரியாயேன பன அகுஸலா த⁴ம்மதா⁴துமனோவிஞ்ஞாணதா⁴துயோ ஹீனதா⁴து. லோகியா குஸலாப்³யாகதா உபோ⁴பி சக்கு²தா⁴துஆத³யோ ச மஜ்ஜி²மதா⁴து. லோகுத்தரா பன த⁴ம்மதா⁴துமனோவிஞ்ஞாணதா⁴துயோ பணீததா⁴து. பத²வீதேஜோவாயோதா⁴துயோ பொ²ட்ட²ப்³ப³தா⁴துயேவ. ஆபோதா⁴து ஆகாஸதா⁴து ச த⁴ம்மதா⁴துயேவ. விஞ்ஞாணதா⁴து சக்கு²விஞ்ஞாணாதி³ஸத்தவிஞ்ஞாணதா⁴துஸங்கே²போயேவ. ஸத்தரஸ தா⁴துயோ த⁴ம்மதா⁴துஏகதே³ஸோ ச ஸங்க²ததா⁴து. அஸங்க²ததா⁴து பன த⁴ம்மதா⁴துஏகதே³ஸோவ. அனேகதா⁴துனானாதா⁴துலோகோ பன அட்டா²ரஸதா⁴துப்பபே⁴த³மத்தமேவாதி. இதி ஸபா⁴வதோ விஜ்ஜமானானங் ஸப்³ப³தா⁴தூனங் தத³ந்தோக³த⁴த்தா அட்டா²ரஸேவ வுத்தாதி.
Hīnamajjhimapaṇītadhātuyo aṭṭhārasadhātumattameva. Hīnā hi cakkhādayo hīnadhātu. Majjhimapaṇītā cakkhādayo majjhimā ceva paṇītā ca dhātū. Nippariyāyena pana akusalā dhammadhātumanoviññāṇadhātuyo hīnadhātu. Lokiyā kusalābyākatā ubhopi cakkhudhātuādayo ca majjhimadhātu. Lokuttarā pana dhammadhātumanoviññāṇadhātuyo paṇītadhātu. Pathavītejovāyodhātuyo phoṭṭhabbadhātuyeva. Āpodhātu ākāsadhātu ca dhammadhātuyeva. Viññāṇadhātu cakkhuviññāṇādisattaviññāṇadhātusaṅkhepoyeva. Sattarasa dhātuyo dhammadhātuekadeso ca saṅkhatadhātu. Asaṅkhatadhātu pana dhammadhātuekadesova. Anekadhātunānādhātuloko pana aṭṭhārasadhātuppabhedamattamevāti. Iti sabhāvato vijjamānānaṃ sabbadhātūnaṃ tadantogadhattā aṭṭhāraseva vuttāti.
அபிச விஜானநஸபா⁴வே விஞ்ஞாணே ஜீவஸஞ்ஞீனங் ஜீவஸஞ்ஞாஸமூஹனத்த²ம்பி அட்டா²ரஸேவ வுத்தா . ஸந்தி ஹி ஸத்தா விஜானநஸபா⁴வே விஞ்ஞாணே ஜீவஸஞ்ஞினோ. தேஸங் சக்கு²ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயவிஞ்ஞாணமனோவிஞ்ஞாணதா⁴துபே⁴தே³ன தஸ்ஸா அனேகத்தங், சக்கு²ரூபாதி³பச்சயாயத்தவுத்திதாய அனிச்சதஞ்ச பகாஸெத்வா தீ³க⁴ரத்தானுஸயிதங் ஜீவஸஞ்ஞங் ஸமூஹனிதுகாமேன ப⁴க³வதா அட்டா²ரஸ தா⁴துயோ பகாஸிதா. கிஞ்ச பி⁴ய்யோ? ததா² வேனெய்யஜ்ஜா²ஸயவஸேன; யே ச இமாய நாதிஸங்கே²பவித்தா²ராய தே³ஸனாய வேனெய்யா ஸத்தா, தத³ஜ்ஜா²ஸயவஸேன ச அட்டா²ரஸேவ பகாஸிதா.
Apica vijānanasabhāve viññāṇe jīvasaññīnaṃ jīvasaññāsamūhanatthampi aṭṭhāraseva vuttā . Santi hi sattā vijānanasabhāve viññāṇe jīvasaññino. Tesaṃ cakkhusotaghānajivhākāyaviññāṇamanoviññāṇadhātubhedena tassā anekattaṃ, cakkhurūpādipaccayāyattavuttitāya aniccatañca pakāsetvā dīgharattānusayitaṃ jīvasaññaṃ samūhanitukāmena bhagavatā aṭṭhārasa dhātuyo pakāsitā. Kiñca bhiyyo? Tathā veneyyajjhāsayavasena; ye ca imāya nātisaṅkhepavitthārāya desanāya veneyyā sattā, tadajjhāsayavasena ca aṭṭhāraseva pakāsitā.
ஸங்கே²பவித்தா²ரனயேன ததா² ததா² ஹி,
Saṅkhepavitthāranayena tathā tathā hi,
த⁴ம்மங் பகாஸயதி ஏஸ யதா² யதா²ஸ்ஸ;
Dhammaṃ pakāsayati esa yathā yathāssa;
ஸத்³த⁴ம்மதேஜவிஹதங் விலயங் க²ணேன,
Saddhammatejavihataṃ vilayaṃ khaṇena,
வேனெய்யஸத்தஹத³யேஸு தமோ பயாதீதி.
Veneyyasattahadayesu tamo payātīti.
ஏவமெத்த² ‘தாவத்வதோ’ வேதி³தப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
Evamettha ‘tāvatvato’ veditabbo vinicchayo.
‘ஸங்க²தோ’தி சக்கு²தா⁴து தாவ ஜாதிதோ ஏகோ த⁴ம்மொத்வேவ ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி சக்கு²பஸாத³வஸேன. ததா² ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயரூபஸத்³த³க³ந்த⁴ரஸதா⁴துயோ ஸோதபஸாதா³தி³வஸேன. பொ²ட்ட²ப்³ப³தா⁴து பன பத²வீதேஜோவாயோவஸேன தயோ த⁴ம்மாதி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴து குஸலாகுஸலவிபாகவஸேன த்³வே த⁴ம்மாதி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. ததா² ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயவிஞ்ஞாணதா⁴துயோ. மனோதா⁴து பன பஞ்சத்³வாராவஜ்ஜனகுஸலாகுஸலவிபாகஸம்படிச்ச²னவஸேன தயோ த⁴ம்மாதி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. த⁴ம்மதா⁴து திண்ணங் அரூபக்க²ந்தா⁴னங், ஸோளஸன்னங் ஸுகு²மரூபானங், அஸங்க²தாய ச தா⁴துயா வஸேன வீஸதித⁴ம்மாதி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. மனோவிஞ்ஞாணதா⁴து ஸேஸகுஸலாகுஸலாப்³யாகதவிஞ்ஞாணவஸேன ச²ஸத்ததித⁴ம்மாதி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தீதி ஏவமெத்த² ‘ஸங்க²தோ’ வேதி³தப்³போ³ வினிச்ச²யோ.
‘Saṅkhato’ti cakkhudhātu tāva jātito eko dhammotveva saṅkhaṃ gacchati cakkhupasādavasena. Tathā sotaghānajivhākāyarūpasaddagandharasadhātuyo sotapasādādivasena. Phoṭṭhabbadhātu pana pathavītejovāyovasena tayo dhammāti saṅkhaṃ gacchati. Cakkhuviññāṇadhātu kusalākusalavipākavasena dve dhammāti saṅkhaṃ gacchati. Tathā sotaghānajivhākāyaviññāṇadhātuyo. Manodhātu pana pañcadvārāvajjanakusalākusalavipākasampaṭicchanavasena tayo dhammāti saṅkhaṃ gacchati. Dhammadhātu tiṇṇaṃ arūpakkhandhānaṃ, soḷasannaṃ sukhumarūpānaṃ, asaṅkhatāya ca dhātuyā vasena vīsatidhammāti saṅkhaṃ gacchati. Manoviññāṇadhātu sesakusalākusalābyākataviññāṇavasena chasattatidhammāti saṅkhaṃ gacchatīti evamettha ‘saṅkhato’ veditabbo vinicchayo.
‘பச்சயா’தி சக்கு²தா⁴துஆதீ³னங் சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴துஆதீ³ஸு பச்சயதோ வேதி³தப்³போ³ வினிச்ச²யோ. ஸோ பனேதேஸங் பச்சயபா⁴வோ நித்³தே³ஸவாரே ஆவி ப⁴விஸ்ஸதி.
‘Paccayā’ti cakkhudhātuādīnaṃ cakkhuviññāṇadhātuādīsu paccayato veditabbo vinicchayo. So panetesaṃ paccayabhāvo niddesavāre āvi bhavissati.
‘த³ட்ட²ப்³பா³’தி த³ட்ட²ப்³ப³தோபெத்த² வினிச்ச²யோ வேதி³தப்³போ³தி அத்தோ². ஸப்³பா³ ஏவ ஹி ஸங்க²தா தா⁴துயோ புப்³ப³ந்தாபரந்தவிவித்ததோ, து⁴வஸுப⁴ஸுக²த்தபா⁴வஸுஞ்ஞதோ, பச்சயாயத்தவுத்திதோ ச த³ட்ட²ப்³பா³. விஸேஸதோ பனெத்த² பே⁴ரிதலங் விய சக்கு²தா⁴து த³ட்ட²ப்³பா³, த³ண்டோ³ விய ரூபதா⁴து, ஸத்³தோ³ விய சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴து . ததா² ஆதா³ஸதலங் விய சக்கு²தா⁴து, முக²ங் விய ரூபதா⁴து, முக²னிமித்தங் விய சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴து. அத² வா உச்சு²திலானி விய சக்கு²தா⁴து, யந்தசக்கயட்டி² விய ரூபதா⁴து, உச்சு²ரஸதேலானி விய சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴து. ததா² அத⁴ராரணீ விய சக்கு²தா⁴து, உத்தராரணீ விய ரூபதா⁴து, அக்³கி³ விய சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴து. ஏஸ நயோ ஸோததா⁴துஆதீ³ஸுபி.
‘Daṭṭhabbā’ti daṭṭhabbatopettha vinicchayo veditabboti attho. Sabbā eva hi saṅkhatā dhātuyo pubbantāparantavivittato, dhuvasubhasukhattabhāvasuññato, paccayāyattavuttito ca daṭṭhabbā. Visesato panettha bheritalaṃ viya cakkhudhātu daṭṭhabbā, daṇḍo viya rūpadhātu, saddo viya cakkhuviññāṇadhātu . Tathā ādāsatalaṃ viya cakkhudhātu, mukhaṃ viya rūpadhātu, mukhanimittaṃ viya cakkhuviññāṇadhātu. Atha vā ucchutilāni viya cakkhudhātu, yantacakkayaṭṭhi viya rūpadhātu, ucchurasatelāni viya cakkhuviññāṇadhātu. Tathā adharāraṇī viya cakkhudhātu, uttarāraṇī viya rūpadhātu, aggi viya cakkhuviññāṇadhātu. Esa nayo sotadhātuādīsupi.
மனோதா⁴து பன யதா²ஸம்ப⁴வதோ சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴துஆதீ³னங் புரேசரானுசரா விய த³ட்ட²ப்³பா³. த⁴ம்மதா⁴துயா வேத³னாக்க²ந்தோ⁴ ஸல்லமிவ ஸூலமிவ ச த³ட்ட²ப்³போ³ ; ஸஞ்ஞாஸங்கா²ரக்க²ந்தா⁴ வேத³னாஸல்லஸூலயோகா³ ஆதுரா விய; புது²ஜ்ஜனானங் வா ஸஞ்ஞா ஆஸாது³க்க²ஜனநதோ ரித்தமுட்டி² விய, அயதா²பு⁴ச்சனிமித்தக்³கா³ஹகதோ வனமிகோ³ விய; ஸங்கா²ரா படிஸந்தி⁴யங் பக்கி²பனதோ அங்கா³ரகாஸுயங் கி²பனகபுரிஸோ விய, ஜாதிது³க்கா²னுப³ந்த⁴னதோ ராஜபுரிஸானுப³ந்த⁴சோரா விய, ஸப்³பா³னத்தா²வஹஸ்ஸ க²ந்த⁴ஸந்தானஸ்ஸ ஹேதுதோ விஸருக்க²பீ³ஜானி விய; ரூபங் நானாவிதூ⁴பத்³த³வனிமித்ததோ கு²ரசக்கங் விய த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Manodhātu pana yathāsambhavato cakkhuviññāṇadhātuādīnaṃ purecarānucarā viya daṭṭhabbā. Dhammadhātuyā vedanākkhandho sallamiva sūlamiva ca daṭṭhabbo ; saññāsaṅkhārakkhandhā vedanāsallasūlayogā āturā viya; puthujjanānaṃ vā saññā āsādukkhajananato rittamuṭṭhi viya, ayathābhuccanimittaggāhakato vanamigo viya; saṅkhārā paṭisandhiyaṃ pakkhipanato aṅgārakāsuyaṃ khipanakapuriso viya, jātidukkhānubandhanato rājapurisānubandhacorā viya, sabbānatthāvahassa khandhasantānassa hetuto visarukkhabījāni viya; rūpaṃ nānāvidhūpaddavanimittato khuracakkaṃ viya daṭṭhabbaṃ.
அஸங்க²தா பன தா⁴து அமததோ ஸந்ததோ கே²மதோ ச த³ட்ட²ப்³பா³. கஸ்மா? ஸப்³பா³னத்த²படிபக்க²பூ⁴தத்தா. மனோவிஞ்ஞாணதா⁴து க³ஹிதாரம்மணங் முஞ்சித்வாபி அஞ்ஞங் க³ஹெத்வாவ பவதனதோ வனமக்கடோ விய, து³த்³த³மனதோ அஸ்ஸக²ளுங்கோ விய, யத்த²காமனிபாதிதோ வேஹாஸங் கி²த்தத³ண்டோ³ விய, லோப⁴தோ³ஸாதி³னானப்பகாரகிலேஸயோக³தோ ரங்க³னடோ விய த³ட்ட²ப்³போ³தி.
Asaṅkhatā pana dhātu amatato santato khemato ca daṭṭhabbā. Kasmā? Sabbānatthapaṭipakkhabhūtattā. Manoviññāṇadhātu gahitārammaṇaṃ muñcitvāpi aññaṃ gahetvāva pavatanato vanamakkaṭo viya, duddamanato assakhaḷuṅko viya, yatthakāmanipātito vehāsaṃ khittadaṇḍo viya, lobhadosādinānappakārakilesayogato raṅganaṭo viya daṭṭhabboti.
184. நித்³தே³ஸவாரே சக்கு²ஞ்ச படிச்ச ரூபே சாதி இத³ஞ்ச த்³வயங் படிச்ச அஞ்ஞஞ்ச கிரியாமனோதா⁴துஞ்சேவ ஸம்பயுத்தக²ந்த⁴த்தயஞ்சாதி அத்தோ². சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴துயா ஹி சக்கு² நிஸ்ஸயபச்சயோ ஹோதி, ரூபங் ஆரம்மணபச்சயோ, கிரியமனோதா⁴து விக³தபச்சயோ, தயோ அரூபக்க²ந்தா⁴ ஸஹஜாதபச்சயோ. தஸ்மா ஏஸா சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴து இமே சத்தாரோ படிச்ச உப்பஜ்ஜதி நாம. ஸோதஞ்ச படிச்சாதிஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ.
184. Niddesavāre cakkhuñca paṭicca rūpe cāti idañca dvayaṃ paṭicca aññañca kiriyāmanodhātuñceva sampayuttakhandhattayañcāti attho. Cakkhuviññāṇadhātuyā hi cakkhu nissayapaccayo hoti, rūpaṃ ārammaṇapaccayo, kiriyamanodhātu vigatapaccayo, tayo arūpakkhandhā sahajātapaccayo. Tasmā esā cakkhuviññāṇadhātu ime cattāro paṭicca uppajjati nāma. Sotañca paṭiccātiādīsupi eseva nayo.
நிருத்³த⁴ஸமனந்தராதி நிருத்³தா⁴ய ஸமனந்தரா. தஜ்ஜா மனோதா⁴தூதி தஸ்மிங் ஆரம்மணே ஜாதா குஸலாகுஸலவிபாகதோ து³விதா⁴ மனோதா⁴து ஸம்படிச்ச²னகிச்சா. ஸப்³ப³த⁴ம்மேஸு வா பன பட²மஸமன்னாஹாரோதி ஏதேஸு சக்கு²விஞ்ஞாணாதீ³ஸு ஸப்³ப³த⁴ம்மேஸு உப்பஜ்ஜமானேஸு பட²மஸமன்னாஹாரோ; சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴துஆதீ³னங் வா ஆரம்மணஸங்கா²தேஸு ஸப்³ப³த⁴ம்மேஸு பட²மஸமன்னாஹாரோதி அயமெத்த² அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ஏதேன பஞ்சத்³வாராவஜ்ஜனகிச்சா கிரியமனோதா⁴து க³ஹிதாதி வேதி³தப்³பா³.
Niruddhasamanantarāti niruddhāya samanantarā. Tajjā manodhātūti tasmiṃ ārammaṇe jātā kusalākusalavipākato duvidhā manodhātu sampaṭicchanakiccā. Sabbadhammesu vā pana paṭhamasamannāhāroti etesu cakkhuviññāṇādīsu sabbadhammesu uppajjamānesu paṭhamasamannāhāro; cakkhuviññāṇadhātuādīnaṃ vā ārammaṇasaṅkhātesu sabbadhammesu paṭhamasamannāhāroti ayamettha attho veditabbo. Etena pañcadvārāvajjanakiccā kiriyamanodhātu gahitāti veditabbā.
மனோதா⁴துயாபி உப்பஜ்ஜித்வா நிருத்³த⁴ஸமனந்தராதி எத்த² பி-காரோ ஸம்பிண்ட³னத்தோ². தஸ்மா மனோதா⁴துயாபி மனோவிஞ்ஞாணதா⁴துயாபீதி அயமெத்த² அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. தேன யா ச விபாகமனோதா⁴துயா உப்பஜ்ஜித்வா நிருத்³தா⁴ய ஸமனந்தரா உப்பஜ்ஜதி ஸந்தீரணகிச்சா விபாகமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து, யா ச தஸ்ஸா உப்பஜ்ஜித்வா நிருத்³தா⁴ய ஸமனந்தரா உப்பஜ்ஜதி வொட்ட²ப்³ப³னகிச்சா கிரியமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து, யா ச தஸ்ஸா உப்பஜ்ஜித்வா நிருத்³தா⁴ய ஸமனந்தரா உப்பஜ்ஜதி ஜவனகிச்சா மனோவிஞ்ஞாணதா⁴து – தா ஸப்³பா³பி கதி²தா ஹோதீதி வேதி³தப்³பா³. மனஞ்ச படிச்சாதி ப⁴வங்க³மனங். த⁴ம்மே சாதி சதுபூ⁴மிகத⁴ம்மாரம்மணங். உப்பஜ்ஜதி மனோவிஞ்ஞாணந்தி ஸஹாவஜ்ஜனகங் ஜவனங் நிப்³ப³த்ததி.
Manodhātuyāpi uppajjitvā niruddhasamanantarāti ettha pi-kāro sampiṇḍanattho. Tasmā manodhātuyāpi manoviññāṇadhātuyāpīti ayamettha attho veditabbo. Tena yā ca vipākamanodhātuyā uppajjitvā niruddhāya samanantarā uppajjati santīraṇakiccā vipākamanoviññāṇadhātu, yā ca tassā uppajjitvā niruddhāya samanantarā uppajjati voṭṭhabbanakiccā kiriyamanoviññāṇadhātu, yā ca tassā uppajjitvā niruddhāya samanantarā uppajjati javanakiccā manoviññāṇadhātu – tā sabbāpi kathitā hotīti veditabbā. Manañca paṭiccāti bhavaṅgamanaṃ. Dhamme cāti catubhūmikadhammārammaṇaṃ. Uppajjati manoviññāṇanti sahāvajjanakaṃ javanaṃ nibbattati.
இமஸ்மிங் பன டா²னே ஹத்தே² க³ஹிதபஞ்ஹங் நாம க³ண்ஹிங்ஸு. மஹாத⁴ம்மரக்கி²தத்தே²ரோ கிர நாம தீ³க⁴பா⁴ணகாப⁴யத்தே²ரங் ஹத்தே² க³ஹெத்வா ஆஹ – ‘படிச்சாதி நாம ஆக³தட்டா²னே ஆவஜ்ஜனங் விஸுங் ந காதப்³ப³ங், ப⁴வங்க³னிஸ்ஸிதகமேவ காதப்³ப³’ந்தி. தஸ்மா இத⁴ மனோதி ஸஹாவஜ்ஜனகங் ப⁴வங்க³ங். மனோவிஞ்ஞாணந்தி ஜவனமனோவிஞ்ஞாணங். இமஸ்மிங் பன அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயே ஸோளஸ தா⁴துயோ காமாவசரா, த்³வே சதுபூ⁴மிகா லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகா கதி²தாதி.
Imasmiṃ pana ṭhāne hatthe gahitapañhaṃ nāma gaṇhiṃsu. Mahādhammarakkhitatthero kira nāma dīghabhāṇakābhayattheraṃ hatthe gahetvā āha – ‘paṭiccāti nāma āgataṭṭhāne āvajjanaṃ visuṃ na kātabbaṃ, bhavaṅganissitakameva kātabba’nti. Tasmā idha manoti sahāvajjanakaṃ bhavaṅgaṃ. Manoviññāṇanti javanamanoviññāṇaṃ. Imasmiṃ pana abhidhammabhājanīye soḷasa dhātuyo kāmāvacarā, dve catubhūmikā lokiyalokuttaramissakā kathitāti.
அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா.
Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / விப⁴ங்க³பாளி • Vibhaṅgapāḷi / 3. தா⁴துவிப⁴ங்கோ³ • 3. Dhātuvibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-மூலடீகா • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 3. தா⁴துவிப⁴ங்கோ³ • 3. Dhātuvibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-அனுடீகா • Vibhaṅga-anuṭīkā / 3. தா⁴துவிப⁴ங்கோ³ • 3. Dhātuvibhaṅgo
