| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸம்மோஹவினோத³னீ-அட்ட²கதா² • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
5. இந்த்³ரியவிப⁴ங்கோ³
5. Indriyavibhaṅgo
1. அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா
1. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
219. இதா³னி தத³னந்தரே இந்த்³ரியவிப⁴ங்கே³ பா³வீஸதீதி க³ணனபரிச்சே²தோ³. இந்த்³ரியானீதி பரிச்சி²ன்னத⁴ம்மனித³ஸ்ஸனங். இதா³னி தானி ஸரூபதோ த³ஸ்ஸெந்தோ சக்கு²ந்த்³ரியந்திஆதி³மாஹ. தத்த² சக்கு²த்³வாரே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி சக்கு²ந்த்³ரியங். ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயத்³வாரே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி காயிந்த்³ரியங். விஜானநலக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி மனிந்த்³ரியங். இத்தி²பா⁴வே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி இத்தி²ந்த்³ரியங். புரிஸபா⁴வே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி புரிஸிந்த்³ரியங். அனுபாலனலக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி ஜீவிதிந்த்³ரியங். ஸுக²லக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி ஸுகி²ந்த்³ரியங். து³க்க²ஸோமனஸ்ஸ தோ³மனஸ்ஸ உபெக்கா²லக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி உபெக்கி²ந்த்³ரியங். அதி⁴மொக்க²லக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங். பக்³க³ஹலக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி வீரியிந்த்³ரியங். உபட்டா²னலக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி ஸதிந்த்³ரியங். அவிக்கே²பலக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி ஸமாதி⁴ந்த்³ரியங். த³ஸ்ஸனலக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி பஞ்ஞிந்த்³ரியங். அனஞ்ஞாதஞ்ஞஸ்ஸாமீதி பவத்தே ஜானநலக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி அனஞ்ஞாதஞ்ஞஸ்ஸாமீதிந்த்³ரியங். ஞாதானங்யேவ த⁴ம்மானங் புன ஆஜானநே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி அஞ்ஞிந்த்³ரியங். அஞ்ஞாதாவீபா⁴வே இந்த³ட்ட²ங் காரேதீதி அஞ்ஞாதாவிந்த்³ரியங்.
219. Idāni tadanantare indriyavibhaṅge bāvīsatīti gaṇanaparicchedo. Indriyānīti paricchinnadhammanidassanaṃ. Idāni tāni sarūpato dassento cakkhundriyantiādimāha. Tattha cakkhudvāre indaṭṭhaṃ kāretīti cakkhundriyaṃ. Sotaghānajivhākāyadvāre indaṭṭhaṃ kāretīti kāyindriyaṃ. Vijānanalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti manindriyaṃ. Itthibhāve indaṭṭhaṃ kāretīti itthindriyaṃ. Purisabhāve indaṭṭhaṃ kāretīti purisindriyaṃ. Anupālanalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti jīvitindriyaṃ. Sukhalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti sukhindriyaṃ. Dukkhasomanassa domanassa upekkhālakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti upekkhindriyaṃ. Adhimokkhalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti saddhindriyaṃ. Paggahalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti vīriyindriyaṃ. Upaṭṭhānalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti satindriyaṃ. Avikkhepalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti samādhindriyaṃ. Dassanalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti paññindriyaṃ. Anaññātaññassāmīti pavatte jānanalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti anaññātaññassāmītindriyaṃ. Ñātānaṃyeva dhammānaṃ puna ājānane indaṭṭhaṃ kāretīti aññindriyaṃ. Aññātāvībhāve indaṭṭhaṃ kāretīti aññātāvindriyaṃ.
இத⁴ ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயங் நாம ந க³ஹிதங். கஸ்மா? ஸுத்தந்தே இமாய படிபாடியா பா³வீஸதியா இந்த்³ரியானங் அனாக³தத்தா. ஸுத்தந்தஸ்மிஞ்ஹி கத்த²சி த்³வே இந்த்³ரியானி கதி²தானி, கத்த²சி தீணி, கத்த²சி பஞ்ச. ஏவங் பன நிரந்தரங் த்³வாவீஸதி ஆக³தானி நாம நத்தி². அயங் தாவெத்த² அட்ட²கதா²னயோ. அயங் பன அபரோ நயோ – ஏதேஸு ஹி
Idha suttantabhājanīyaṃ nāma na gahitaṃ. Kasmā? Suttante imāya paṭipāṭiyā bāvīsatiyā indriyānaṃ anāgatattā. Suttantasmiñhi katthaci dve indriyāni kathitāni, katthaci tīṇi, katthaci pañca. Evaṃ pana nirantaraṃ dvāvīsati āgatāni nāma natthi. Ayaṃ tāvettha aṭṭhakathānayo. Ayaṃ pana aparo nayo – etesu hi
அத்த²தோ லக்க²ணாதீ³ஹி, கமதோ ச விஜானியா;
Atthato lakkhaṇādīhi, kamato ca vijāniyā;
பே⁴தா³பே⁴தா³ ததா² கிச்சா, பூ⁴மிதோ ச வினிச்ச²யங்.
Bhedābhedā tathā kiccā, bhūmito ca vinicchayaṃ.
தத்த² சக்கா²தீ³னங் தாவ ‘‘சக்க²தீதி சக்கூ²’’திஆதி³னா நயேன அத்தோ² பகாஸிதோ. பச்சி²மேஸு பன தீஸு பட²மங் ‘புப்³ப³பா⁴கே³ அனஞ்ஞாதங் அமதங் பத³ங் சதுஸச்சத⁴ம்மங் வா ஜானிஸ்ஸாமீ’தி ஏவங் படிபன்னஸ்ஸ உப்பஜ்ஜனதோ இந்த்³ரியட்ட²ஸம்ப⁴வதோ ச அனஞ்ஞாதஞ்ஞஸ்ஸாமீதிந்த்³ரியந்தி வுத்தங். து³தியங் ஆஜானநதோ ச இந்த்³ரியட்ட²ஸம்ப⁴வதோ ச அஞ்ஞிந்த்³ரியங். ததியங் அஞ்ஞாதாவினோ சதூஸு ஸச்சேஸு நிட்டி²தஞாணகிச்சஸ்ஸ கீ²ணாஸவஸ்ஸேவ உப்பஜ்ஜனதோ இந்த்³ரியட்ட²ஸம்ப⁴வதோ ச அஞ்ஞாதாவிந்த்³ரியங்.
Tattha cakkhādīnaṃ tāva ‘‘cakkhatīti cakkhū’’tiādinā nayena attho pakāsito. Pacchimesu pana tīsu paṭhamaṃ ‘pubbabhāge anaññātaṃ amataṃ padaṃ catusaccadhammaṃ vā jānissāmī’ti evaṃ paṭipannassa uppajjanato indriyaṭṭhasambhavato ca anaññātaññassāmītindriyanti vuttaṃ. Dutiyaṃ ājānanato ca indriyaṭṭhasambhavato ca aññindriyaṃ. Tatiyaṃ aññātāvino catūsu saccesu niṭṭhitañāṇakiccassa khīṇāsavasseva uppajjanato indriyaṭṭhasambhavato ca aññātāvindriyaṃ.
கோ பனேஸ இந்த்³ரியட்டோ² நாமாதி? இந்த³லிங்க³ட்டோ² இந்த்³ரியட்டோ², இந்த³தே³ஸிதட்டோ² இந்த்³ரியட்டோ², இந்த³தி³ட்ட²ட்டோ² இந்த்³ரியட்டோ², இந்த³ஸிட்ட²ட்டோ² இந்த்³ரியட்டோ², இந்த³ஜுட்ட²ட்டோ² இந்த்³ரியட்டோ². ஸோ ஸப்³போ³பி இத⁴ யதா²யோக³ங் யுஜ்ஜதி. ப⁴க³வா ஹி ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ பரமிஸ்ஸரியபா⁴வதோ இந்தோ³. குஸலாகுஸலஞ்ச கம்மங் கம்மேஸு கஸ்ஸசி இஸ்ஸரியாபா⁴வதோ. தேனேவெத்த² கம்மஸஞ்ஜனிதானி இந்த்³ரியானி குஸலாகுஸலகம்மங் உல்லிங்கெ³ந்தி. தேன ச ஸிட்டா²னீதி இந்த³லிங்க³ட்டே²ன இந்த³ஸிட்ட²ட்டே²ன ச இந்த்³ரியானி. ஸப்³பா³னேவ பனேதானி ப⁴க³வதா யதா²பூ⁴ததோ பகாஸிதானி ச அபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴னி சாதி இந்த³தே³ஸிதட்டே²ன இந்த³தி³ட்ட²ட்டே²ன ச இந்த்³ரியானி. தேனேவ ப⁴க³வதா முனிந்தே³ன கானிசி கோ³சராஸேவனாய, கானிசி பா⁴வனாஸேவனாய ஸேவிதானீதி இந்த³ஜுட்ட²ட்டே²னபி இந்த்³ரியானி. அபிச ஆதி⁴பச்சஸங்கா²தேன இஸ்ஸரியட்டே²னாபி ஏதானி இந்த்³ரியானி. சக்கு²விஞ்ஞாணாதி³ப்பவத்தியஞ்ஹி சக்கா²தீ³னங் ஸித்³த⁴மாதி⁴பச்சங்; தஸ்மிங் திக்கே² திக்க²த்தா மந்தே³ ச மந்த³த்தாதி. அயங் தாவெத்த² ‘அத்த²தோ’ வினிச்ச²யோ.
Ko panesa indriyaṭṭho nāmāti? Indaliṅgaṭṭho indriyaṭṭho, indadesitaṭṭho indriyaṭṭho, indadiṭṭhaṭṭho indriyaṭṭho, indasiṭṭhaṭṭho indriyaṭṭho, indajuṭṭhaṭṭho indriyaṭṭho. So sabbopi idha yathāyogaṃ yujjati. Bhagavā hi sammāsambuddho paramissariyabhāvato indo. Kusalākusalañca kammaṃ kammesu kassaci issariyābhāvato. Tenevettha kammasañjanitāni indriyāni kusalākusalakammaṃ ulliṅgenti. Tena ca siṭṭhānīti indaliṅgaṭṭhena indasiṭṭhaṭṭhena ca indriyāni. Sabbāneva panetāni bhagavatā yathābhūtato pakāsitāni ca abhisambuddhāni cāti indadesitaṭṭhena indadiṭṭhaṭṭhena ca indriyāni. Teneva bhagavatā munindena kānici gocarāsevanāya, kānici bhāvanāsevanāya sevitānīti indajuṭṭhaṭṭhenapi indriyāni. Apica ādhipaccasaṅkhātena issariyaṭṭhenāpi etāni indriyāni. Cakkhuviññāṇādippavattiyañhi cakkhādīnaṃ siddhamādhipaccaṃ; tasmiṃ tikkhe tikkhattā mande ca mandattāti. Ayaṃ tāvettha ‘atthato’ vinicchayo.
‘லக்க²ணாதீ³ஹீ’தி லக்க²ணரஸபச்சுபட்டா²னபத³ட்டா²னேஹிபி சக்கா²தீ³னங் வினிச்ச²யங் விஜானியாதி அத்தோ². தானி நேஸங் லக்க²ணாதீ³னி ஹெட்டா² வுத்தனயானேவ. பஞ்ஞிந்த்³ரியாதீ³னி ஹி சத்தாரி அத்த²தோ அமோஹோயேவ. ஸேஸானி தத்த² ஸரூபேனேவாக³தானி.
‘Lakkhaṇādīhī’ti lakkhaṇarasapaccupaṭṭhānapadaṭṭhānehipi cakkhādīnaṃ vinicchayaṃ vijāniyāti attho. Tāni nesaṃ lakkhaṇādīni heṭṭhā vuttanayāneva. Paññindriyādīni hi cattāri atthato amohoyeva. Sesāni tattha sarūpenevāgatāni.
‘கமதோ’தி அயம்பி தே³ஸனாக்கமோவ. தத்த² அஜ்ஜ²த்தத⁴ம்மங் பரிஞ்ஞாய அரியபூ⁴மிபடிலாபோ⁴ ஹோதீதி அத்தபா⁴வபரியாபன்னானி சக்கு²ந்த்³ரியாதீ³னி பட²மங் தே³ஸிதானி. ஸோ பனத்தபா⁴வோ யங் த⁴ம்மங் உபாதா³ய இத்தீ²தி வா புரிஸோதி வா ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, அயங் ஸோதி நித³ஸ்ஸனத்த²ங் ததோ இத்தி²ந்த்³ரியங் புரிஸிந்த்³ரியஞ்ச . ஸோ து³விதோ⁴பி ஜீவிதிந்த்³ரியபடிப³த்³த⁴வுத்தீதி ஞாபனத்த²ங் ததோ ஜீவிதிந்த்³ரியங். யாவ தஸ்ஸ பவத்தி தாவ ஏதேஸங் வேத³யிதானங் அனிவத்தி. யங் கிஞ்சி வேத³யிதங் ஸப்³ப³ங் தங் ஸுக²து³க்க²ந்தி ஞாபனத்த²ங் ததோ ஸுகி²ந்த்³ரியாதீ³னி. தங்னிரோத⁴த்த²ங் பன ஏதே த⁴ம்மா பா⁴வேதப்³பா³தி படிபத்தித³ஸ்ஸனத்த²ங் ததோ ஸத்³தா⁴தீ³னி. இமாய படிபத்தியா ஏஸ த⁴ம்மோ பட²மங் அத்தனி பாதுப⁴வதீதி படிபத்தியா அமோக⁴பா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங் ததோ அனஞ்ஞாதஞ்ஞஸ்ஸாமீதிந்த்³ரியங். தஸ்ஸேவ ப²லத்தா ததோ அனந்தரங் பா⁴வேதப்³ப³த்தா ச ததோ அஞ்ஞிந்த்³ரியங். இதோ பரங் பா⁴வனாய இமஸ்ஸ அதி⁴க³மோ, அதி⁴க³தே ச பனிமஸ்மிங் நத்தி² கிஞ்சி உத்தரி கரணீயந்தி ஞாபனத்த²ங் அந்தே பரமஸ்ஸாஸபூ⁴தங் அஞ்ஞாதாவிந்த்³ரியங் தே³ஸிதந்தி அயமெத்த² கமோ.
‘Kamato’ti ayampi desanākkamova. Tattha ajjhattadhammaṃ pariññāya ariyabhūmipaṭilābho hotīti attabhāvapariyāpannāni cakkhundriyādīni paṭhamaṃ desitāni. So panattabhāvo yaṃ dhammaṃ upādāya itthīti vā purisoti vā saṅkhaṃ gacchati, ayaṃ soti nidassanatthaṃ tato itthindriyaṃ purisindriyañca . So duvidhopi jīvitindriyapaṭibaddhavuttīti ñāpanatthaṃ tato jīvitindriyaṃ. Yāva tassa pavatti tāva etesaṃ vedayitānaṃ anivatti. Yaṃ kiñci vedayitaṃ sabbaṃ taṃ sukhadukkhanti ñāpanatthaṃ tato sukhindriyādīni. Taṃnirodhatthaṃ pana ete dhammā bhāvetabbāti paṭipattidassanatthaṃ tato saddhādīni. Imāya paṭipattiyā esa dhammo paṭhamaṃ attani pātubhavatīti paṭipattiyā amoghabhāvadassanatthaṃ tato anaññātaññassāmītindriyaṃ. Tasseva phalattā tato anantaraṃ bhāvetabbattā ca tato aññindriyaṃ. Ito paraṃ bhāvanāya imassa adhigamo, adhigate ca panimasmiṃ natthi kiñci uttari karaṇīyanti ñāpanatthaṃ ante paramassāsabhūtaṃ aññātāvindriyaṃ desitanti ayamettha kamo.
‘பே⁴தா³பே⁴தா³’தி ஜீவிதிந்த்³ரியஸ்ஸேவ செத்த² பே⁴தோ³. தஞ்ஹி ரூபஜீவிதிந்த்³ரியங் அரூபஜீவிதிந்த்³ரியந்தி து³வித⁴ங் ஹோதி. ஸேஸானங் அபே⁴தோ³தி ஏவமெத்த² பே⁴தா³பே⁴த³தோ வினிச்ச²யங் விஜானியா.
‘Bhedābhedā’ti jīvitindriyasseva cettha bhedo. Tañhi rūpajīvitindriyaṃ arūpajīvitindriyanti duvidhaṃ hoti. Sesānaṃ abhedoti evamettha bhedābhedato vinicchayaṃ vijāniyā.
‘கிச்சா’தி கிங் இந்த்³ரியானங் கிச்சந்தி சே? சக்கு²ந்த்³ரியஸ்ஸ தாவ ‘‘சக்கா²யதனங் சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴துயா தங்ஸம்பயுத்தகானஞ்ச த⁴ம்மானங் இந்த்³ரியபச்சயேன பச்சயோ’’தி வசனதோ யங் தங் இந்த்³ரியபச்சயபா⁴வேன ஸாதே⁴தப்³ப³ங் அத்தனோ திக்க²மந்தா³தி³பா⁴வேன சக்கு²விஞ்ஞாணாதி³த⁴ம்மானங் திக்க²மந்தா³தி³ஸங்கா²தங் அத்தாகாரானுவத்தாபனங் இத³ங் ‘கிச்சங்’. ஏவங் ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயானங். மனிந்த்³ரியஸ்ஸ பன ஸஹஜாதத⁴ம்மானங் அத்தனோ வஸவத்தாபனங், ஜீவிதிந்த்³ரியஸ்ஸ ஸஹஜாதத⁴ம்மானுபாலனங், இத்தி²ந்த்³ரியபுரிஸிந்த்³ரியானங் இத்தி²புரிஸனிமித்தகுத்தாகப்பாகாரானுவிதா⁴னங், ஸுக²து³க்க²ஸோமனஸ்ஸதோ³மனஸ்ஸிந்த்³ரியானங் ஸஹஜாதத⁴ம்மே அபி⁴ப⁴வித்வா யதா²ஸகங் ஓளாரிகாகாரானுபாபனங், உபெக்கி²ந்த்³ரியஸ்ஸ ஸந்தபணீதமஜ்ஜ²த்தாகாரானுபாபனங், ஸத்³தா⁴தீ³னங் படிபக்கா²பி⁴ப⁴வனங் ஸம்பயுத்தத⁴ம்மானஞ்ச பஸன்னாகாராதி³பா⁴வஸம்பாபனங், அனஞ்ஞாதஞ்ஞஸ்ஸாமீதிந்த்³ரியஸ்ஸ ஸங்யோஜனத்தயப்பஹானஞ்சேவ ஸம்பயுத்தகானஞ்ச தப்பஹானாபி⁴முக²பா⁴வகரணங், அஞ்ஞிந்த்³ரியஸ்ஸ காமராக³ப்³யாபாதா³தி³தனுகரணபஹானஞ்சேவ ஸஹஜாதானஞ்ச அத்தனோ வஸானுவத்தாபனங், அஞ்ஞாதாவிந்த்³ரியஸ்ஸ ஸப்³ப³கிச்சேஸு உஸ்ஸுக்கப்பஹானஞ்சேவ அமதாபி⁴முக²பா⁴வபச்சயதா ச ஸம்பயுத்தானந்தி ஏவமெத்த² கிச்சதோ வினிச்ச²யங் விஜானியா.
‘Kiccā’ti kiṃ indriyānaṃ kiccanti ce? Cakkhundriyassa tāva ‘‘cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ indriyapaccayena paccayo’’ti vacanato yaṃ taṃ indriyapaccayabhāvena sādhetabbaṃ attano tikkhamandādibhāvena cakkhuviññāṇādidhammānaṃ tikkhamandādisaṅkhātaṃ attākārānuvattāpanaṃ idaṃ ‘kiccaṃ’. Evaṃ sotaghānajivhākāyānaṃ. Manindriyassa pana sahajātadhammānaṃ attano vasavattāpanaṃ, jīvitindriyassa sahajātadhammānupālanaṃ, itthindriyapurisindriyānaṃ itthipurisanimittakuttākappākārānuvidhānaṃ, sukhadukkhasomanassadomanassindriyānaṃ sahajātadhamme abhibhavitvā yathāsakaṃ oḷārikākārānupāpanaṃ, upekkhindriyassa santapaṇītamajjhattākārānupāpanaṃ, saddhādīnaṃ paṭipakkhābhibhavanaṃ sampayuttadhammānañca pasannākārādibhāvasampāpanaṃ, anaññātaññassāmītindriyassa saṃyojanattayappahānañceva sampayuttakānañca tappahānābhimukhabhāvakaraṇaṃ, aññindriyassa kāmarāgabyāpādāditanukaraṇapahānañceva sahajātānañca attano vasānuvattāpanaṃ, aññātāvindriyassa sabbakiccesu ussukkappahānañceva amatābhimukhabhāvapaccayatā ca sampayuttānanti evamettha kiccato vinicchayaṃ vijāniyā.
‘பூ⁴மிதோ’தி சக்கு²ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயஇத்தி²புரிஸஸுக²து³க்க²தோ³மனஸ்ஸிந்த்³ரியானி செத்த² காமாவசரானேவ . மனிந்த்³ரியஜீவிதிந்த்³ரியஉபெக்கி²ந்த்³ரியானி, ஸத்³தா⁴வீரியஸதிஸமாதி⁴பஞ்ஞிந்த்³ரியானி ச சதுபூ⁴மிபரியாபன்னானி. ஸோமனஸ்ஸிந்த்³ரியங் காமாவசர-ரூபாவசர-லோகுத்தரவஸேன பூ⁴மித்தயபரியாபன்னங். அவஸானே தீணி லோகுத்தரானேவாதி ஏவங் பூ⁴மிதோ வினிச்ச²யங் விஜானியா. ஏவஞ்ஹி விஜானந்தோ –
‘Bhūmito’ti cakkhusotaghānajivhākāyaitthipurisasukhadukkhadomanassindriyāni cettha kāmāvacarāneva . Manindriyajīvitindriyaupekkhindriyāni, saddhāvīriyasatisamādhipaññindriyāni ca catubhūmipariyāpannāni. Somanassindriyaṃ kāmāvacara-rūpāvacara-lokuttaravasena bhūmittayapariyāpannaṃ. Avasāne tīṇi lokuttarānevāti evaṃ bhūmito vinicchayaṃ vijāniyā. Evañhi vijānanto –
ஸங்வேக³ப³ஹுலோ பி⁴க்கு², டி²தோ இந்த்³ரியஸங்வரே;
Saṃvegabahulo bhikkhu, ṭhito indriyasaṃvare;
இந்த்³ரியானி பரிஞ்ஞாய, து³க்க²ஸ்ஸந்தங் நிக³ச்ச²தீதி.
Indriyāni pariññāya, dukkhassantaṃ nigacchatīti.
220. நித்³தே³ஸவாரே ‘‘யங் சக்கு² சதுன்னங் மஹாபூ⁴தான’’ந்திஆதி³ ஸப்³ப³ங் த⁴ம்மஸங்க³ணியங் பத³பா⁴ஜனே (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 595 ஆத³யோ) வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். வீரியிந்த்³ரியஸமாதி⁴ந்த்³ரியனித்³தே³ஸாதீ³ஸு ச ஸம்மாவாயாமோ மிச்சா²வாயாமோ ஸம்மாஸமாதி⁴ மிச்சா²ஸமாதீ⁴திஆதீ³னி ந வுத்தானி. கஸ்மா? ஸப்³ப³ஸங்கா³ஹகத்தா. ஸப்³ப³ஸங்கா³ஹகானி ஹி இத⁴ இந்த்³ரியானி கதி²தானி. ஏவங் ஸந்தேபெத்த² த³ஸ இந்த்³ரியானி லோகியானி காமாவசரானேவ, தீணி லோகுத்தரானி, நவ லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகானீதி.
220. Niddesavāre ‘‘yaṃ cakkhu catunnaṃ mahābhūtāna’’ntiādi sabbaṃ dhammasaṅgaṇiyaṃ padabhājane (dha. sa. aṭṭha. 595 ādayo) vuttanayeneva veditabbaṃ. Vīriyindriyasamādhindriyaniddesādīsu ca sammāvāyāmo micchāvāyāmo sammāsamādhi micchāsamādhītiādīni na vuttāni. Kasmā? Sabbasaṅgāhakattā. Sabbasaṅgāhakāni hi idha indriyāni kathitāni. Evaṃ santepettha dasa indriyāni lokiyāni kāmāvacarāneva, tīṇi lokuttarāni, nava lokiyalokuttaramissakānīti.
அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா.
Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / விப⁴ங்க³பாளி • Vibhaṅgapāḷi / 5. இந்த்³ரியவிப⁴ங்கோ³ • 5. Indriyavibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-மூலடீகா • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 5. இந்த்³ரியவிப⁴ங்கோ³ • 5. Indriyavibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-அனுடீகா • Vibhaṅga-anuṭīkā / 5. இந்த்³ரியவிப⁴ங்கோ³ • 5. Indriyavibhaṅgo
