Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സമ്മോഹവിനോദനീ-അട്ഠകഥാ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā

    ൨. അഭിധമ്മഭാജനീയവണ്ണനാ

    2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā

    ൩൨. ഇദാനി അഭിധമ്മഭാജനീയം ഹോതി. തത്ഥ രൂപക്ഖന്ധനിദ്ദേസോ ഹേട്ഠാ രൂപകണ്ഡേ വിത്ഥാരിതനയേനേവ വേദിതബ്ബോ.

    32. Idāni abhidhammabhājanīyaṃ hoti. Tattha rūpakkhandhaniddeso heṭṭhā rūpakaṇḍe vitthāritanayeneva veditabbo.

    ൩൪. വേദനാക്ഖന്ധനിദ്ദേസേ ഏകവിധേനാതി ഏകകോട്ഠാസേന. ഫസ്സസമ്പയുത്തോതി ഫസ്സേന സമ്പയുത്തോ. സബ്ബാപി ചതുഭൂമികവേദനാ. സഹേതുകദുകേ സഹേതുകാ ചതുഭൂമികവേദനാ, അഹേതുകാ കാമാവചരാവ. ഇമിനാ ഉപായേന കുസലപദാദീഹി വുത്താ വേദനാ ജാനിതബ്ബാ. അപിചായം വേദനാക്ഖന്ധോ ഏകവിധേന ഫസ്സസമ്പയുത്തതോ ദസ്സിതോ, ദുവിധേന സഹേതുകാഹേതുകതോ, തിവിധേന ജാതിതോ , ചതുബ്ബിധേന ഭൂമന്തരതോ, പഞ്ചവിധേന ഇന്ദ്രിയതോ. തത്ഥ സുഖിന്ദ്രിയദുക്ഖിന്ദ്രിയാനി കായപ്പസാദവത്ഥുകാനി കാമാവചരാനേവ. സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഛട്ഠവത്ഥുകം വാ അവത്ഥുകം വാ തേഭൂമകം . ദോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഛട്ഠവത്ഥുകം കാമാവചരം. ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ചക്ഖാദിചതുപ്പസാദവത്ഥുകം ഛട്ഠവത്ഥുകം അവത്ഥുകഞ്ച ചതുഭൂമകം. ഛബ്ബിധേന വത്ഥുതോ ദസ്സിതോ. തത്ഥ പുരിമാ പഞ്ച വേദനാ പഞ്ചപ്പസാദവത്ഥുകാ കാമാവചരാവ ഛട്ഠാ അവത്ഥുകാ വാ സവത്ഥുകാ വാ ചതുഭൂമികാ.

    34. Vedanākkhandhaniddese ekavidhenāti ekakoṭṭhāsena. Phassasampayuttoti phassena sampayutto. Sabbāpi catubhūmikavedanā. Sahetukaduke sahetukā catubhūmikavedanā, ahetukā kāmāvacarāva. Iminā upāyena kusalapadādīhi vuttā vedanā jānitabbā. Apicāyaṃ vedanākkhandho ekavidhena phassasampayuttato dassito, duvidhena sahetukāhetukato, tividhena jātito , catubbidhena bhūmantarato, pañcavidhena indriyato. Tattha sukhindriyadukkhindriyāni kāyappasādavatthukāni kāmāvacarāneva. Somanassindriyaṃ chaṭṭhavatthukaṃ vā avatthukaṃ vā tebhūmakaṃ . Domanassindriyaṃ chaṭṭhavatthukaṃ kāmāvacaraṃ. Upekkhindriyaṃ cakkhādicatuppasādavatthukaṃ chaṭṭhavatthukaṃ avatthukañca catubhūmakaṃ. Chabbidhena vatthuto dassito. Tattha purimā pañca vedanā pañcappasādavatthukā kāmāvacarāva chaṭṭhā avatthukā vā savatthukā vā catubhūmikā.

    സത്തവിധേന തത്ഥ മനോസമ്ഫസ്സജാ ഭേദതോ ദസ്സിതാ, അട്ഠവിധേന തത്ഥ കായസമ്ഫസ്സജാ ഭേദതോ, നവവിധേന സത്തവിധഭേദേ മനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ ഭേദതോ, ദസവിധേന അട്ഠവിധഭേദേ മനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ ഭേദതോ. ഏതേസു ഹി സത്തവിധഭേദേ മനോസമ്ഫസ്സജാ മനോധാതുസമ്ഫസ്സജാ, മനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാതി ദ്വിധാ ഭിന്നാ. അട്ഠവിധഭേദേ തായ സദ്ധിം കായസമ്ഫസ്സജാപി സുഖാ ദുക്ഖാതി ദ്വിധാ ഭിന്നാ. നവവിധഭേദേ സത്തവിധേ വുത്താ മനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ കുസലാദിവസേന തിധാ ഭിന്നാ. ദസവിധഭേദേ അട്ഠവിധേ വുത്താ മനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ കുസലാദിവസേനേവ തിധാ ഭിന്നാ.

    Sattavidhena tattha manosamphassajā bhedato dassitā, aṭṭhavidhena tattha kāyasamphassajā bhedato, navavidhena sattavidhabhede manoviññāṇadhātusamphassajā bhedato, dasavidhena aṭṭhavidhabhede manoviññāṇadhātusamphassajā bhedato. Etesu hi sattavidhabhede manosamphassajā manodhātusamphassajā, manoviññāṇadhātusamphassajāti dvidhā bhinnā. Aṭṭhavidhabhede tāya saddhiṃ kāyasamphassajāpi sukhā dukkhāti dvidhā bhinnā. Navavidhabhede sattavidhe vuttā manoviññāṇadhātusamphassajā kusalādivasena tidhā bhinnā. Dasavidhabhede aṭṭhavidhe vuttā manoviññāṇadhātusamphassajā kusalādivaseneva tidhā bhinnā.

    കുസലത്തികോ ചേത്ഥ കേവലം പൂരണത്ഥമേവ വുത്തോ. സത്തവിധഅട്ഠവിധനവവിധഭേദേസു പന നയം ദാതും യുത്തട്ഠാനേ നയോ ദിന്നോ. അഭിധമ്മഞ്ഹി പത്വാ തഥാഗതേന നയം ദാതും യുത്തട്ഠാനേ നയോ അദിന്നോ നാമ നത്ഥി. അയം താവ ദുകമൂലകേ ഏകോ വാരോ.

    Kusalattiko cettha kevalaṃ pūraṇatthameva vutto. Sattavidhaaṭṭhavidhanavavidhabhedesu pana nayaṃ dātuṃ yuttaṭṭhāne nayo dinno. Abhidhammañhi patvā tathāgatena nayaṃ dātuṃ yuttaṭṭhāne nayo adinno nāma natthi. Ayaṃ tāva dukamūlake eko vāro.

    സത്ഥാ ഹി ഇമസ്മിം അഭിധമ്മഭാജനീയേ വേദനാക്ഖന്ധം ഭാജേന്തോ തികേ ഗഹേത്വാ ദുകേസു പക്ഖിപി, ദുകേ ഗഹേത്വാ തികേസു പക്ഖിപി, തികേ ച ദുകേ ച ഉഭതോവഡ്ഢനനീഹാരേന ആഹരി; സത്തവിധേന, ചതുവീസതിവിധേന, തിംസവിധേന, ബഹുവിധേനാതി സബ്ബഥാപി ബഹുവിധേന വേദനാക്ഖന്ധം ദസ്സേസി. കസ്മാ? പുഗ്ഗലജ്ഝാസയേന ചേവ ദേസനാവിലാസേന ച. ധമ്മം സോതും നിസിന്നദേവപരിസായ ഹി യേ ദേവപുത്താ തികേ ആദായ ദുകേസു പക്ഖിപിത്വാ കഥിയമാനം പടിവിജ്ഝിതും സക്കോന്തി, തേസം സപ്പായവസേന തഥാ കത്വാ ദേസേസി. യേ ഇതരേഹി ആകാരേഹി കഥിയമാനം പടിവിജ്ഝിതും സക്കോന്തി, തേസം തേഹാകാരേഹി ദേസേസീതി. അയമേത്ഥ ‘പുഗ്ഗലജ്ഝാസയോ’. സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ പന അത്തനോ മഹാവിസയതായ തികേ വാ ദുകേസു പക്ഖിപിത്വാ, ദുകേ വാ തികേസു ഉഭതോവഡ്ഢനേന വാ, സത്തവിധാദിനയേന വാ, യഥാ യഥാ ഇച്ഛതി തഥാ തഥാ ദേസേതും സക്കോതി. തസ്മാപി ഇമേഹാകാരേഹി ദേസേസീതി അയമസ്സ ‘ദേസനാവിലാസോ’.

    Satthā hi imasmiṃ abhidhammabhājanīye vedanākkhandhaṃ bhājento tike gahetvā dukesu pakkhipi, duke gahetvā tikesu pakkhipi, tike ca duke ca ubhatovaḍḍhananīhārena āhari; sattavidhena, catuvīsatividhena, tiṃsavidhena, bahuvidhenāti sabbathāpi bahuvidhena vedanākkhandhaṃ dassesi. Kasmā? Puggalajjhāsayena ceva desanāvilāsena ca. Dhammaṃ sotuṃ nisinnadevaparisāya hi ye devaputtā tike ādāya dukesu pakkhipitvā kathiyamānaṃ paṭivijjhituṃ sakkonti, tesaṃ sappāyavasena tathā katvā desesi. Ye itarehi ākārehi kathiyamānaṃ paṭivijjhituṃ sakkonti, tesaṃ tehākārehi desesīti. Ayamettha ‘puggalajjhāsayo’. Sammāsambuddho pana attano mahāvisayatāya tike vā dukesu pakkhipitvā, duke vā tikesu ubhatovaḍḍhanena vā, sattavidhādinayena vā, yathā yathā icchati tathā tathā desetuṃ sakkoti. Tasmāpi imehākārehi desesīti ayamassa ‘desanāvilāso’.

    തത്ഥ തികേ ആദായ ദുകേസു പക്ഖിപിത്വാ ദേസിതവാരോ ദുകമൂലകോ നാമ. ദുകേ ആദായ തികേസു പക്ഖിപിത്വാ ദേസിതവാരോ തികമൂലകോ നാമ. തികേ ച ദുകേ ച ഉഭതോ വഡ്ഢേത്വാ ദേസിതവാരോ ഉഭതോവഡ്ഢിതകോ നാമ. അവസാനേ സത്തവിധേനാതിആദിവാരോ ബഹുവിധവാരോ നാമാതി ഇമേ താവ ചത്താരോ മഹാവാരാ.

    Tattha tike ādāya dukesu pakkhipitvā desitavāro dukamūlako nāma. Duke ādāya tikesu pakkhipitvā desitavāro tikamūlako nāma. Tike ca duke ca ubhato vaḍḍhetvā desitavāro ubhatovaḍḍhitako nāma. Avasāne sattavidhenātiādivāro bahuvidhavāro nāmāti ime tāva cattāro mahāvārā.

    തത്ഥ ദുകമൂലകേ ദുകേസു ലബ്ഭമാനേന ഏകേകേന ദുകേന സദ്ധിം തികേസു അലബ്ഭമാനേ വേദനാത്തികപീതിത്തികസനിദസ്സനത്തികേ അപനേത്വാ, സേസേ ലബ്ഭമാനകേ ഏകൂനവീസതി തികേ യോജേത്വാ, ദുതിയദുകപഠമത്തികയോജനവാരാദീനി നവവാരസതാനി പഞ്ഞാസഞ്ച വാരാ ഹോന്തി. തേ സബ്ബേപി പാളിയം സംഖിപിത്വാ തത്ഥ തത്ഥ ദസ്സേതബ്ബയുത്തകം ദസ്സേത്വാ വുത്താ. അസമ്മുയ്ഹന്തേന പന വിത്ഥാരതോ വേദിതബ്ബാ.

    Tattha dukamūlake dukesu labbhamānena ekekena dukena saddhiṃ tikesu alabbhamāne vedanāttikapītittikasanidassanattike apanetvā, sese labbhamānake ekūnavīsati tike yojetvā, dutiyadukapaṭhamattikayojanavārādīni navavārasatāni paññāsañca vārā honti. Te sabbepi pāḷiyaṃ saṃkhipitvā tattha tattha dassetabbayuttakaṃ dassetvā vuttā. Asammuyhantena pana vitthārato veditabbā.

    തികമൂലകേപി തികേസു ലബ്ഭമാനേന ഏകേകേന തികേന സദ്ധിം ദുകേസു അലബ്ഭമാനേ പഠമദുകാദയോ ദുകേ അപനേത്വാ, സേസേ ലബ്ഭമാനകേ സഹേതുകദുകാദയോ പഞ്ഞാസ ദുകേ യോജേത്വാ, പഠമത്തികദുതിയദുകയോജനവാരാദീനി നവവാരസതാനി പഞ്ഞാസഞ്ച വാരാ ഹോന്തി. തേപി സബ്ബേ പാളിയം സങ്ഖിപിത്വാ തത്ഥ തത്ഥ ദസ്സേതബ്ബയുത്തകം ദസ്സേത്വാ വുത്താ. അസമ്മുയ്ഹന്തേന പന വിത്ഥാരതോ വേദിതബ്ബാ.

    Tikamūlakepi tikesu labbhamānena ekekena tikena saddhiṃ dukesu alabbhamāne paṭhamadukādayo duke apanetvā, sese labbhamānake sahetukadukādayo paññāsa duke yojetvā, paṭhamattikadutiyadukayojanavārādīni navavārasatāni paññāsañca vārā honti. Tepi sabbe pāḷiyaṃ saṅkhipitvā tattha tattha dassetabbayuttakaṃ dassetvā vuttā. Asammuyhantena pana vitthārato veditabbā.

    ഉഭതോവഡ്ഢിതകേ ദുവിധഭേദേ ദുതിയദുകം തിവിധഭേദേ ച പഠമതികം ആദിം കത്വാ ലബ്ഭമാനേഹി ഏകൂനവീസതിയാ ദുകേഹി ലബ്ഭമാനേ ഏകൂനവീസതിതികേ യോജേത്വാ ദുതിയദുകപഠമതികയോജനവാരാദയോ ഏകൂനവീസതിവാരാ വുത്താ. ഏസ ദുകതികാനം വസേന ഉഭതോവഡ്ഢിതത്താ ഉഭതോവഡ്ഢിതകോ നാമ തതിയോ മഹാവാരോ.

    Ubhatovaḍḍhitake duvidhabhede dutiyadukaṃ tividhabhede ca paṭhamatikaṃ ādiṃ katvā labbhamānehi ekūnavīsatiyā dukehi labbhamāne ekūnavīsatitike yojetvā dutiyadukapaṭhamatikayojanavārādayo ekūnavīsativārā vuttā. Esa dukatikānaṃ vasena ubhatovaḍḍhitattā ubhatovaḍḍhitako nāma tatiyo mahāvāro.

    ബഹുവിധവാരസ്സ സത്തവിധനിദ്ദേസേ ആദിതോ പട്ഠായ ലബ്ഭമാനേസു ഏകൂനവീസതിയാ തികേസു ഏകേകേന സദ്ധിം ചതസ്സോ ഭൂമിയോ യോജേത്വാ ഏകൂനവീസതി സത്തവിധവാരാ വുത്താ. ചതുവീസതിവിധനിദ്ദേസേപി തേസംയേവ തികാനം വസേന ഏകൂനവീസതിവാരാ വുത്താ. തഥാ ബഹുവിധവാരേ ചാതി . തിംസവിധവാരോ ഏകോയേവാതി സബ്ബേപി അട്ഠപഞ്ഞാസ വാരാ ഹോന്തി. അയം താവേത്ഥ വാരപരിച്ഛേദവസേന പാളിവണ്ണനാ.

    Bahuvidhavārassa sattavidhaniddese ādito paṭṭhāya labbhamānesu ekūnavīsatiyā tikesu ekekena saddhiṃ catasso bhūmiyo yojetvā ekūnavīsati sattavidhavārā vuttā. Catuvīsatividhaniddesepi tesaṃyeva tikānaṃ vasena ekūnavīsativārā vuttā. Tathā bahuvidhavāre cāti . Tiṃsavidhavāro ekoyevāti sabbepi aṭṭhapaññāsa vārā honti. Ayaṃ tāvettha vāraparicchedavasena pāḷivaṇṇanā.

    ഇദാനി അത്ഥവണ്ണനാ ഹോതി. തത്ഥ സത്തവിധനിദ്ദേസോ താവ ഉത്താനത്ഥോയേവ. ചതുവീസതിവിധനിദ്ദേസേ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാക്ഖന്ധോ അത്ഥി കുസലോതി കാമാവചരഅട്ഠകുസലചിത്തവസേന വേദിതബ്ബോ. അത്ഥി അകുസലോതി ദ്വാദസഅകുസലചിത്തവസേന വേദിതബ്ബോ. അത്ഥി അബ്യാകതോതി തിസ്സോ മനോധാതുയോ, തിസ്സോ അഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതുയോ, അട്ഠ മഹാവിപാകാനി, ദസ കാമാവചരകിരിയാതി ചതുവീസതിയാ ചിത്താനം വസേന വേദിതബ്ബോ.

    Idāni atthavaṇṇanā hoti. Tattha sattavidhaniddeso tāva uttānatthoyeva. Catuvīsatividhaniddese cakkhusamphassapaccayā vedanākkhandho atthi kusaloti kāmāvacaraaṭṭhakusalacittavasena veditabbo. Atthi akusaloti dvādasaakusalacittavasena veditabbo. Atthi abyākatoti tisso manodhātuyo, tisso ahetukamanoviññāṇadhātuyo, aṭṭha mahāvipākāni, dasa kāmāvacarakiriyāti catuvīsatiyā cittānaṃ vasena veditabbo.

    തത്ഥ അട്ഠ കുസലാനി ദ്വാദസ അകുസലാനി ച ജവനവസേന ലബ്ഭന്തി. കിരിയമനോധാതു ആവജ്ജനവസേന ലബ്ഭതി. ദ്വേ വിപാകമനോധാതുയോ സമ്പടിച്ഛനവസേന, തിസ്സോ വിപാകമനോവിഞ്ഞാണധാതുയോ സന്തീരണതദാരമ്മണവസേന, കിരിയാഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതു വോട്ഠബ്ബനവസേന, അട്ഠ മഹാവിപാകചിത്താനി തദാരമ്മണവസേന, നവ കിരിയചിത്താനി ജവനവസേന ലബ്ഭന്തി. സോതഘാനജിവ്ഹാകായദ്വാരേസുപി ഏസേവ നയോ.

    Tattha aṭṭha kusalāni dvādasa akusalāni ca javanavasena labbhanti. Kiriyamanodhātu āvajjanavasena labbhati. Dve vipākamanodhātuyo sampaṭicchanavasena, tisso vipākamanoviññāṇadhātuyo santīraṇatadārammaṇavasena, kiriyāhetukamanoviññāṇadhātu voṭṭhabbanavasena, aṭṭha mahāvipākacittāni tadārammaṇavasena, nava kiriyacittāni javanavasena labbhanti. Sotaghānajivhākāyadvāresupi eseva nayo.

    മനോദ്വാരേ പന അത്ഥി കുസലോതി ചതുഭൂമകകുസലവസേന കഥിതം, അത്ഥി അകുസലോതി ദ്വാദസഅകുസലവസേന. അത്ഥി അബ്യാകതോതി ഏകാദസന്നം കാമാവചരവിപാകാനം, ദസന്നം കിരിയാനം , നവന്നം രൂപാവചരാരൂപാവചരകിരിയാനം, ചതുന്നം സാമഞ്ഞഫലാനന്തി ചതുത്തിംസചിത്തുപ്പാദവസേന കഥിതം. തത്ഥ ചതുഭൂമകകുസലഞ്ചേവ അകുസലഞ്ച ജവനവസേന ലബ്ഭതി. കിരിയതോ അഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതു ആവജ്ജനവസേന, ഏകാദസ വിപാകചിത്താനി തദാരമ്മണവസേന, തേഭൂമകകിരിയാ ചേവ സാമഞ്ഞഫലാനി ച ജവനവസേനേവ ലബ്ഭന്തി. താനി സത്തവിധാദീസു യത്ഥ കത്ഥചി ഠത്വാ കഥേതും വട്ടന്തി. തിംസവിധേ പന ഠത്വാ ദീപിയമാനാനി സുഖദീപനാനി ഹോന്തീതി തിംസവിധസ്മിംയേവ ഠത്വാ ദീപയിംസു.

    Manodvāre pana atthi kusaloti catubhūmakakusalavasena kathitaṃ, atthi akusaloti dvādasaakusalavasena. Atthi abyākatoti ekādasannaṃ kāmāvacaravipākānaṃ, dasannaṃ kiriyānaṃ , navannaṃ rūpāvacarārūpāvacarakiriyānaṃ, catunnaṃ sāmaññaphalānanti catuttiṃsacittuppādavasena kathitaṃ. Tattha catubhūmakakusalañceva akusalañca javanavasena labbhati. Kiriyato ahetukamanoviññāṇadhātu āvajjanavasena, ekādasa vipākacittāni tadārammaṇavasena, tebhūmakakiriyā ceva sāmaññaphalāni ca javanavaseneva labbhanti. Tāni sattavidhādīsu yattha katthaci ṭhatvā kathetuṃ vaṭṭanti. Tiṃsavidhe pana ṭhatvā dīpiyamānāni sukhadīpanāni hontīti tiṃsavidhasmiṃyeva ṭhatvā dīpayiṃsu.

    ഏതാനി ഹി സബ്ബാനിപി ചിത്താനി ചക്ഖുദ്വാരേ ഉപനിസ്സയകോടിയാ, സമതിക്കമവസേന, ഭാവനാവസേനാതി തീഹാകാരേഹി ലബ്ഭന്തി. തഥാ സോതദ്വാരമനോദ്വാരേസുപി. ഘാനജിവ്ഹാകായദ്വാരേസു പന സമതിക്കമവസേന, ഭാവനാവസേനാതി ദ്വീഹേവാകാരേഹി ലബ്ഭന്തീതി വേദിതബ്ബാനി. കഥം? ഇധ ഭിക്ഖു വിഹാരചാരികം ചരമാനോ കസിണമണ്ഡലം ദിസ്വാ ‘കിം നാമേത’ന്തി പുച്ഛിത്വാ ‘കസിണമണ്ഡല’ന്തി വുത്തേ പുന ‘കിം ഇമിനാ കരോന്തീ’തി പുച്ഛതി. അഥസ്സ ആചിക്ഖന്തി – ‘ഏവം ഭാവേത്വാ ഝാനാനി ഉപ്പാദേത്വാ, സമാപത്തിപദട്ഠാനം വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ, അരഹത്തം പാപുണന്തീ’തി. അജ്ഝാസയസമ്പന്നോ കുലപുത്തോ ‘ഭാരിയം ഏത’ന്തി അസല്ലക്ഖേത്വാ ‘മയാപി ഏസ ഗുണോ നിബ്ബത്തേതും വട്ടതി, ന ഖോ പന സക്കാ ഏസ നിപജ്ജിത്വാ നിദ്ദായന്തേന നിബ്ബത്തേതും, ആദിതോവ വീരിയം കാതും സീലം സോധേതും വട്ടതീ’തി ചിന്തേത്വാ സീലം സോധേതി. തതോ സീലേ പതിട്ഠായ ദസ പലിബോധേ ഉപച്ഛിന്ദിത്വാ, തിചീവരപരമേന സന്തോസേന സന്തുട്ഠോ, ആചരിയുപജ്ഝായാനം വത്തപടിവത്തം കത്വാ, കമ്മട്ഠാനം ഉഗ്ഗണ്ഹിത്വാ, കസിണപരികമ്മം കത്വാ, സമാപത്തിയോ ഉപ്പാദേത്വാ, സമാപത്തിപദട്ഠാനം വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ, അരഹത്തം പാപുണാതി. തത്ഥ സബ്ബാപി പരികമ്മവേദനാ കാമാവചരാ, അട്ഠസമാപത്തിവേദനാ രൂപാവചരാരൂപാവചരാ, മഗ്ഗഫലവേദനാ ലോകുത്തരാതി ഏവം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ചതുഭൂമികവേദനാനിബ്ബത്തിയാ ബലവപച്ചയോ ഹോതീതി ചതുഭൂമികവേദനാ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം താവ ‘ഉപനിസ്സയവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Etāni hi sabbānipi cittāni cakkhudvāre upanissayakoṭiyā, samatikkamavasena, bhāvanāvasenāti tīhākārehi labbhanti. Tathā sotadvāramanodvāresupi. Ghānajivhākāyadvāresu pana samatikkamavasena, bhāvanāvasenāti dvīhevākārehi labbhantīti veditabbāni. Kathaṃ? Idha bhikkhu vihāracārikaṃ caramāno kasiṇamaṇḍalaṃ disvā ‘kiṃ nāmeta’nti pucchitvā ‘kasiṇamaṇḍala’nti vutte puna ‘kiṃ iminā karontī’ti pucchati. Athassa ācikkhanti – ‘evaṃ bhāvetvā jhānāni uppādetvā, samāpattipadaṭṭhānaṃ vipassanaṃ vaḍḍhetvā, arahattaṃ pāpuṇantī’ti. Ajjhāsayasampanno kulaputto ‘bhāriyaṃ eta’nti asallakkhetvā ‘mayāpi esa guṇo nibbattetuṃ vaṭṭati, na kho pana sakkā esa nipajjitvā niddāyantena nibbattetuṃ, āditova vīriyaṃ kātuṃ sīlaṃ sodhetuṃ vaṭṭatī’ti cintetvā sīlaṃ sodheti. Tato sīle patiṭṭhāya dasa palibodhe upacchinditvā, ticīvaraparamena santosena santuṭṭho, ācariyupajjhāyānaṃ vattapaṭivattaṃ katvā, kammaṭṭhānaṃ uggaṇhitvā, kasiṇaparikammaṃ katvā, samāpattiyo uppādetvā, samāpattipadaṭṭhānaṃ vipassanaṃ vaḍḍhetvā, arahattaṃ pāpuṇāti. Tattha sabbāpi parikammavedanā kāmāvacarā, aṭṭhasamāpattivedanā rūpāvacarārūpāvacarā, maggaphalavedanā lokuttarāti evaṃ cakkhuviññāṇaṃ catubhūmikavedanānibbattiyā balavapaccayo hotīti catubhūmikavedanā cakkhusamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ tāva ‘upanissayavasena’ labbhanti.

    ചക്ഖുദ്വാരേ പന രൂപേ ആപാഥഗതേ ‘ഇട്ഠേ മേ ആരമ്മണേ രാഗോ ഉപ്പന്നോ, അനിട്ഠേ പടിഘോ, അസമപേക്ഖനായ മോഹോ, വിനിബന്ധസ്സ പന മേ മാനോ ഉപ്പന്നോ, പരാമട്ഠസ്സ ദിട്ഠി, വിക്ഖേപഗതസ്സ ഉദ്ധച്ചം, അസന്നിട്ഠാഗതസ്സ വിചികിച്ഛാ, ഥാമഗതസ്സ അനുസയോ ഉപ്പന്നോ’തി പരിഗ്ഗഹേ ഠിതോ കുലപുത്തോ അത്തനോ കിലേസുപ്പത്തിം ഞത്വാ ‘ഇമേ മേ കിലേസാ വഡ്ഢമാനാ അനയബ്യസനായ സംവത്തിസ്സന്തി, ഹന്ദ നേ നിഗ്ഗണ്ഹാമീ’തി ചിന്തേത്വാ ‘ന ഖോ പന സക്കാ നിപജ്ജിത്വാ നിദ്ദായന്തേന കിലേസേ നിഗ്ഗണ്ഹിതും; ആദിതോവ വീരിയം കാതും വട്ടതി സീലം സോധേതു’ന്തി ഹേട്ഠാ വുത്തനയേനേവ പടിപജ്ജിത്വാ അരഹത്തം പാപുണാതി. തത്ഥ സബ്ബാപി പരികമ്മവേദനാ കാമാവചരാ, അട്ഠസമാപത്തിവേദനാ രൂപാവചരാരൂപാവചരാ, മഗ്ഗഫലവേദനാ ലോകുത്തരാതി ഏവം രൂപാരമ്മണേ ഉപ്പന്നം കിലേസം സമതിക്കമിത്വാ ഗതാതി ചതുഭൂമികവേദനാ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം ‘സമതിക്കമവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Cakkhudvāre pana rūpe āpāthagate ‘iṭṭhe me ārammaṇe rāgo uppanno, aniṭṭhe paṭigho, asamapekkhanāya moho, vinibandhassa pana me māno uppanno, parāmaṭṭhassa diṭṭhi, vikkhepagatassa uddhaccaṃ, asanniṭṭhāgatassa vicikicchā, thāmagatassa anusayo uppanno’ti pariggahe ṭhito kulaputto attano kilesuppattiṃ ñatvā ‘ime me kilesā vaḍḍhamānā anayabyasanāya saṃvattissanti, handa ne niggaṇhāmī’ti cintetvā ‘na kho pana sakkā nipajjitvā niddāyantena kilese niggaṇhituṃ; āditova vīriyaṃ kātuṃ vaṭṭati sīlaṃ sodhetu’nti heṭṭhā vuttanayeneva paṭipajjitvā arahattaṃ pāpuṇāti. Tattha sabbāpi parikammavedanā kāmāvacarā, aṭṭhasamāpattivedanā rūpāvacarārūpāvacarā, maggaphalavedanā lokuttarāti evaṃ rūpārammaṇe uppannaṃ kilesaṃ samatikkamitvā gatāti catubhūmikavedanā cakkhusamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ ‘samatikkamavasena’ labbhanti.

    ചക്ഖുദ്വാരേ പന രൂപേ ആപാഥഗതേ ഏകോ ഏവം പരിഗ്ഗഹം പട്ഠപേതി – ‘ഇദം രൂപം കിം നിസ്സിത’ന്തി? തതോ നം ‘ഭൂതനിസ്സിത’ന്തി ഞത്വാ ചത്താരി മഹാഭൂതാനി ഉപാദാരൂപഞ്ച രൂപന്തി പരിഗ്ഗണ്ഹാതി, തദാരമ്മണേ ധമ്മേ അരൂപന്തി പരിഗ്ഗണ്ഹാതി. തതോ സപ്പച്ചയം നാമരൂപം പരിഗണ്ഹിത്വാ തീണി ലക്ഖണാനി ആരോപേത്വാ വിപസ്സനാപടിപാടിയാ സങ്ഖാരേ സമ്മസിത്വാ അരഹത്തം പാപുണാതി. തത്ഥ സബ്ബാപി പരികമ്മവേദനാ കാമാവചരാ, അട്ഠസമാപത്തിവേദനാ രൂപാവചരാരൂപാവചരാ, മഗ്ഗഫലവേദനാ ലോകുത്തരാതി ഏവം രൂപാരമ്മണം സമ്മസിത്വാ നിബ്ബത്തിതാതി അയം വേദനാ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം ‘ഭാവനാവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Cakkhudvāre pana rūpe āpāthagate eko evaṃ pariggahaṃ paṭṭhapeti – ‘idaṃ rūpaṃ kiṃ nissita’nti? Tato naṃ ‘bhūtanissita’nti ñatvā cattāri mahābhūtāni upādārūpañca rūpanti pariggaṇhāti, tadārammaṇe dhamme arūpanti pariggaṇhāti. Tato sappaccayaṃ nāmarūpaṃ parigaṇhitvā tīṇi lakkhaṇāni āropetvā vipassanāpaṭipāṭiyā saṅkhāre sammasitvā arahattaṃ pāpuṇāti. Tattha sabbāpi parikammavedanā kāmāvacarā, aṭṭhasamāpattivedanā rūpāvacarārūpāvacarā, maggaphalavedanā lokuttarāti evaṃ rūpārammaṇaṃ sammasitvā nibbattitāti ayaṃ vedanā cakkhusamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ ‘bhāvanāvasena’ labbhanti.

    അപരോ ഭിക്ഖു സുണാതി – ‘കസിണപരികമ്മം കിര കത്വാ സമാപത്തിയോ ഉപ്പാദേത്വാ സമാപത്തിപദട്ഠാനം വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ അരഹത്തം പാപുണന്തീ’തി. അജ്ഝാസയസമ്പന്നോ കുലപുത്തോ ‘ഭാരിയം ഏത’ന്തി അസല്ലക്ഖേത്വാ ‘മയാപി ഏസ ഗുണോ നിബ്ബത്തേതും വട്ടതീ’തി പുരിമനയേനേവ പടിപജ്ജിത്വാ അരഹത്തം പാപുണാതി. തത്ഥ സബ്ബാപി പരികമ്മവേദനാ കാമാവചരാ, അട്ഠസമാപത്തിവേദനാ രൂപാവചരാരൂപാവചരാ, മഗ്ഗഫലവേദനാ ലോകുത്തരാതി ഏവം സോതവിഞ്ഞാണം ചതുഭൂമികവേദനാ നിബ്ബത്തിയാ ബലവപച്ചയോ ഹോതീതി ചതുഭൂമികവേദനാ സോതസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം താവ ‘ഉപനിസ്സയവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Aparo bhikkhu suṇāti – ‘kasiṇaparikammaṃ kira katvā samāpattiyo uppādetvā samāpattipadaṭṭhānaṃ vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇantī’ti. Ajjhāsayasampanno kulaputto ‘bhāriyaṃ eta’nti asallakkhetvā ‘mayāpi esa guṇo nibbattetuṃ vaṭṭatī’ti purimanayeneva paṭipajjitvā arahattaṃ pāpuṇāti. Tattha sabbāpi parikammavedanā kāmāvacarā, aṭṭhasamāpattivedanā rūpāvacarārūpāvacarā, maggaphalavedanā lokuttarāti evaṃ sotaviññāṇaṃ catubhūmikavedanā nibbattiyā balavapaccayo hotīti catubhūmikavedanā sotasamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ tāva ‘upanissayavasena’ labbhanti.

    സോതദ്വാരേ പന സദ്ദേ ആപാഥഗതേതി സബ്ബം ചക്ഖുദ്വാരേ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം. ഏവം സദ്ദാരമ്മണേ ഉപ്പന്നം കിലേസം സമതിക്കമിത്വാ ഗതാതി ചതുഭൂമികവേദനാ സോതസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം ‘സമതിക്കമവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Sotadvāre pana sadde āpāthagateti sabbaṃ cakkhudvāre vuttanayeneva veditabbaṃ. Evaṃ saddārammaṇe uppannaṃ kilesaṃ samatikkamitvā gatāti catubhūmikavedanā sotasamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ ‘samatikkamavasena’ labbhanti.

    സോതദ്വാരേ പന സദ്ദേ ആപാഥഗതേ ഏകോ ഏവം പരിഗ്ഗഹം പട്ഠപേതി – അയം സദ്ദോ കിം നിസ്സിതോതി സബ്ബം ചക്ഖുദ്വാരേ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം. ഏവം സദ്ദാരമ്മണം സമ്മസിത്വാ നിബ്ബത്തിതാതി അയം വേദനാ സോതസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം ‘ഭാവനാവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Sotadvāre pana sadde āpāthagate eko evaṃ pariggahaṃ paṭṭhapeti – ayaṃ saddo kiṃ nissitoti sabbaṃ cakkhudvāre vuttanayeneva veditabbaṃ. Evaṃ saddārammaṇaṃ sammasitvā nibbattitāti ayaṃ vedanā sotasamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ ‘bhāvanāvasena’ labbhanti.

    ഘാനജിവ്ഹാകായദ്വാരേസു പന ഗന്ധാരമ്മണാദീസു ആപാഥഗതേസു ‘ഇട്ഠേ മേ ആരമ്മണേ രാഗോ ഉപ്പന്നോ’തി സബ്ബം ചക്ഖുദ്വാരേ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം. ഏവം ഗന്ധാരമ്മണാദീസു ഉപ്പന്നം കിലേസം സമതിക്കമിത്വാ ഗതാതി ചതുഭൂമികവേദനാ ഘാനജിവ്ഹാകായസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം തീസു ദ്വാരേസു ‘സമതിക്കമവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Ghānajivhākāyadvāresu pana gandhārammaṇādīsu āpāthagatesu ‘iṭṭhe me ārammaṇe rāgo uppanno’ti sabbaṃ cakkhudvāre vuttanayeneva veditabbaṃ. Evaṃ gandhārammaṇādīsu uppannaṃ kilesaṃ samatikkamitvā gatāti catubhūmikavedanā ghānajivhākāyasamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ tīsu dvāresu ‘samatikkamavasena’ labbhanti.

    ഘാനദ്വാരാദീസു പന ഗന്ധാദീസു ആപാഥഗതേസു ഏകോ ഏവം പരിഗ്ഗഹം പട്ഠപേതി – ‘അയം ഗന്ധോ, അയം രസോ, ഇദം ഫോട്ഠബ്ബം കിം നിസ്സിത’ന്തി സബ്ബം ചക്ഖുദ്വാരേ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം. ഏവം ഗന്ധാരമ്മണാദീനി സമ്മസിത്വാ നിബ്ബത്തിതാതി അയം വേദനാ ഘാനജിവ്ഹാകായസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം ‘ഭാവനാവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Ghānadvārādīsu pana gandhādīsu āpāthagatesu eko evaṃ pariggahaṃ paṭṭhapeti – ‘ayaṃ gandho, ayaṃ raso, idaṃ phoṭṭhabbaṃ kiṃ nissita’nti sabbaṃ cakkhudvāre vuttanayeneva veditabbaṃ. Evaṃ gandhārammaṇādīni sammasitvā nibbattitāti ayaṃ vedanā ghānajivhākāyasamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ ‘bhāvanāvasena’ labbhanti.

    മനോദ്വാരേ പന തീഹിപി ആകാരേഹി ലബ്ഭന്തി. ഏകച്ചോ ഹി ജാതിം ഭയതോ പസ്സതി, ജരം ബ്യാധിം മരണം ഭയതോ പസ്സതി, ഭയതോ ദിസ്വാ ‘ജാതിജരാബ്യാധിമരണേഹി മുച്ചിതും വട്ടതി, ന ഖോ പന സക്കാ നിപജ്ജിത്വാ നിദ്ദായന്തേന ജാതിആദീഹി മുച്ചിതും, ആദിതോവ വീരിയം കാതും സീലം സോധേതും വട്ടതീ’തി ചിന്തേത്വാ ചക്ഖുദ്വാരേ വുത്തനയേനേവ പടിപജ്ജിത്വാ അരഹത്തം പാപുണാതി. തത്ഥ സബ്ബാപി പരികമ്മവേദനാ കാമാവചരാ, അട്ഠസമാപത്തിവേദനാ രൂപാവചരാരൂപാവചരാ, മഗ്ഗഫലവേദനാ ലോകുത്തരാതി ഏവം ജാതിജരാബ്യാധിമരണം ചതുഭൂമികവേദനാനിബ്ബത്തിയാ ബലവപച്ചയോ ഹോതീതി ചതുഭൂമികവേദനാ മനോസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം താവ ‘ഉപനിസ്സയവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Manodvāre pana tīhipi ākārehi labbhanti. Ekacco hi jātiṃ bhayato passati, jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ bhayato passati, bhayato disvā ‘jātijarābyādhimaraṇehi muccituṃ vaṭṭati, na kho pana sakkā nipajjitvā niddāyantena jātiādīhi muccituṃ, āditova vīriyaṃ kātuṃ sīlaṃ sodhetuṃ vaṭṭatī’ti cintetvā cakkhudvāre vuttanayeneva paṭipajjitvā arahattaṃ pāpuṇāti. Tattha sabbāpi parikammavedanā kāmāvacarā, aṭṭhasamāpattivedanā rūpāvacarārūpāvacarā, maggaphalavedanā lokuttarāti evaṃ jātijarābyādhimaraṇaṃ catubhūmikavedanānibbattiyā balavapaccayo hotīti catubhūmikavedanā manosamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ tāva ‘upanissayavasena’ labbhanti.

    മനോദ്വാരേ പന ധമ്മാരമ്മണേ ആപാഥഗതേതി സബ്ബം ചക്ഖുദ്വാരേ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം. ഏവം ധമ്മാരമ്മണേ ഉപ്പന്നം കിലേസം സമതിക്കമിത്വാ ഗതാതി ചതുഭൂമികവേദനാ മനോസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം ‘സമതിക്കമവസേന’ ലബ്ഭന്തി.

    Manodvāre pana dhammārammaṇe āpāthagateti sabbaṃ cakkhudvāre vuttanayeneva veditabbaṃ. Evaṃ dhammārammaṇe uppannaṃ kilesaṃ samatikkamitvā gatāti catubhūmikavedanā manosamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ ‘samatikkamavasena’ labbhanti.

    മനോദ്വാരേ പന ധമ്മാരമ്മണേ ആപാഥഗതേ ഏകോ ഏവം പരിഗ്ഗഹം പട്ഠപേതി – ‘ഏതം ധമ്മാരമ്മണം കിം നിസ്സിത’ന്തി? ‘വത്ഥുനിസ്സിത’ന്തി. ‘വത്ഥു കിം നിസ്സിത’ന്തി? ‘മഹാഭൂതാനി നിസ്സിത’ന്തി. സോ ചത്താരി മഹാഭൂതാനി ഉപാദാരൂപഞ്ച രൂപന്തി പരിഗ്ഗണ്ഹാതി, തദാരമ്മണേ ധമ്മേ അരൂപന്തി പരിഗ്ഗണ്ഹാതി. തതോ സപ്പച്ചയം നാമരൂപം പരിഗ്ഗണ്ഹിത്വാ തീണി ലക്ഖണാനി ആരോപേത്വാ വിപസ്സനാപടിപാടിയാ സങ്ഖാരേ സമ്മസിത്വാ അരഹത്തം പാപുണാതി. തത്ഥ സബ്ബാപി പരികമ്മവേദനാ കാമാവചരാ, അട്ഠസമാപത്തിവേദനാ രൂപാവചരാരൂപാവചരാ, മഗ്ഗഫലവേദനാ ലോകുത്തരാതി ഏവം ധമ്മാരമ്മണം സമ്മസിത്വാ നിബ്ബത്തിതാതി അയം വേദനാ മനോസമ്ഫസ്സപച്ചയാ നാമ ജാതാ. ഏവം ‘ഭാവനാവസേന’ ലബ്ഭന്തി. യാ പനേതാ സബ്ബേസമ്പി ചതുവീസതിവിധാദീനം വാരാനം പരിയോസാനേസു ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ॰… മനോസമ്ഫസ്സജാ വേദനാതി ഛ ഛ വേദനാ വുത്താ, താ സമ്പയുത്തപച്ചയവസേന വുത്താതി.

    Manodvāre pana dhammārammaṇe āpāthagate eko evaṃ pariggahaṃ paṭṭhapeti – ‘etaṃ dhammārammaṇaṃ kiṃ nissita’nti? ‘Vatthunissita’nti. ‘Vatthu kiṃ nissita’nti? ‘Mahābhūtāni nissita’nti. So cattāri mahābhūtāni upādārūpañca rūpanti pariggaṇhāti, tadārammaṇe dhamme arūpanti pariggaṇhāti. Tato sappaccayaṃ nāmarūpaṃ pariggaṇhitvā tīṇi lakkhaṇāni āropetvā vipassanāpaṭipāṭiyā saṅkhāre sammasitvā arahattaṃ pāpuṇāti. Tattha sabbāpi parikammavedanā kāmāvacarā, aṭṭhasamāpattivedanā rūpāvacarārūpāvacarā, maggaphalavedanā lokuttarāti evaṃ dhammārammaṇaṃ sammasitvā nibbattitāti ayaṃ vedanā manosamphassapaccayā nāma jātā. Evaṃ ‘bhāvanāvasena’ labbhanti. Yā panetā sabbesampi catuvīsatividhādīnaṃ vārānaṃ pariyosānesu cakkhusamphassajā vedanā…pe… manosamphassajā vedanāti cha cha vedanā vuttā, tā sampayuttapaccayavasena vuttāti.

    അയം വേദനാക്ഖന്ധനിദ്ദേസോ.

    Ayaṃ vedanākkhandhaniddeso.

    സഞ്ഞാക്ഖന്ധാദയോപി ഇമിനാ ഉപായേന വേദിതബ്ബാ. കേവലഞ്ഹി സഞ്ഞാക്ഖന്ധനിദ്ദേസേ തികേസു വേദനാത്തികപീതിത്തികാപി ലബ്ഭന്തി, ദുകേസു ച സുഖസഹഗതദുകാദയോപി. സങ്ഖാരക്ഖന്ധനിദ്ദേസേ ഫസ്സസ്സാപി സങ്ഖാരക്ഖന്ധപരിയാപന്നത്താ ഫസ്സസമ്പയുത്തോതി അവത്വാ ചിത്തസമ്പയുത്തോതി വുത്തം. ദുകേസു ചേത്ഥ ഹേതുദുകാദയോപി ലബ്ഭന്തി. തികാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസദിസാ ഏവ . വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധനിദ്ദേസേ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജാദിഭാവം അവത്വാ ചക്ഖുവിഞ്ഞാണന്തിആദി വുത്തം. ന ഹി സക്കാ വിഞ്ഞാണം മനോസമ്ഫസ്സജന്തി നിദ്ദിസിതും. സേസമേത്ഥ സഞ്ഞാക്ഖന്ധേ വുത്തസദിസമേവ. ഇമേസം പന തിണ്ണമ്പി ഖന്ധാനം നിദ്ദേസേയേവ വേദനാക്ഖന്ധനിദ്ദേസതോ അതിരേകതികദുകാ ലദ്ധാ. തേസം വസേന വാരപ്പഭേദോ വേദിതബ്ബോതി.

    Saññākkhandhādayopi iminā upāyena veditabbā. Kevalañhi saññākkhandhaniddese tikesu vedanāttikapītittikāpi labbhanti, dukesu ca sukhasahagatadukādayopi. Saṅkhārakkhandhaniddese phassassāpi saṅkhārakkhandhapariyāpannattā phassasampayuttoti avatvā cittasampayuttoti vuttaṃ. Dukesu cettha hetudukādayopi labbhanti. Tikā saññākkhandhasadisā eva . Viññāṇakkhandhaniddese cakkhusamphassajādibhāvaṃ avatvā cakkhuviññāṇantiādi vuttaṃ. Na hi sakkā viññāṇaṃ manosamphassajanti niddisituṃ. Sesamettha saññākkhandhe vuttasadisameva. Imesaṃ pana tiṇṇampi khandhānaṃ niddeseyeva vedanākkhandhaniddesato atirekatikadukā laddhā. Tesaṃ vasena vārappabhedo veditabboti.

    അഭിധമ്മഭാജനീയവണ്ണനാ.

    Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / വിഭങ്ഗപാളി • Vibhaṅgapāḷi / ൧. ഖന്ധവിഭങ്ഗോ • 1. Khandhavibhaṅgo

    ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / വിഭങ്ഗ-മൂലടീകാ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ൧. ഖന്ധവിഭങ്ഗോ • 1. Khandhavibhaṅgo

    ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / വിഭങ്ഗ-അനുടീകാ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ൧. ഖന്ധവിഭങ്ഗോ • 1. Khandhavibhaṅgo


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact