Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സമ്മോഹവിനോദനീ-അട്ഠകഥാ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā

    ൨. അഭിധമ്മഭാജനീയവണ്ണനാ

    2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā

    ൨൦൬-൨൧൪. ഇദാനി അഭിധമ്മഭാജനീയം ഹോതി. തത്ഥ ‘‘അരിയസച്ചാനീ’’തി അവത്വാ നിപ്പദേസതോ പച്ചയസങ്ഖാതം സമുദയം ദസ്സേതും ‘‘ചത്താരി സച്ചാനീ’’തി വുത്തം . അരിയസച്ചാനീതി ഹി വുത്തേ അവസേസാ ച കിലേസാ, അവസേസാ ച അകുസലാ ധമ്മാ, തീണി ച കുസലമൂലാനി സാസവാനി, അവസേസാ ച സാസവാ കുസലാ ധമ്മാ ന സങ്ഗയ്ഹന്തി. ന ച കേവലം തണ്ഹാവ ദുക്ഖം സമുദാനേതി, ഇമേപി അവസേസാ ച കിലേസാദയോ പച്ചയാ സമുദാനേന്തിയേവ. ഇതി ഇമേപി പച്ചയാ ദുക്ഖം സമുദാനേന്തിയേവാതി നിപ്പദേസതോ പച്ചയസങ്ഖാതം സമുദയം ദസ്സേതും ‘‘അരിയസച്ചാനീ’’തി അവത്വാ ‘‘ചത്താരി സച്ചാനീ’’തി വുത്തം.

    206-214. Idāni abhidhammabhājanīyaṃ hoti. Tattha ‘‘ariyasaccānī’’ti avatvā nippadesato paccayasaṅkhātaṃ samudayaṃ dassetuṃ ‘‘cattāri saccānī’’ti vuttaṃ . Ariyasaccānīti hi vutte avasesā ca kilesā, avasesā ca akusalā dhammā, tīṇi ca kusalamūlāni sāsavāni, avasesā ca sāsavā kusalā dhammā na saṅgayhanti. Na ca kevalaṃ taṇhāva dukkhaṃ samudāneti, imepi avasesā ca kilesādayo paccayā samudānentiyeva. Iti imepi paccayā dukkhaṃ samudānentiyevāti nippadesato paccayasaṅkhātaṃ samudayaṃ dassetuṃ ‘‘ariyasaccānī’’ti avatvā ‘‘cattāri saccānī’’ti vuttaṃ.

    നിദ്ദേസവാരേ ച നേസം പഠമം ദുക്ഖം അനിദ്ദിസിത്വാ തസ്സേവ ദുക്ഖസ്സ സുഖനിദ്ദേസത്ഥം ദുക്ഖസമുദയോ നിദ്ദിട്ഠോ. തസ്മിഞ്ഹി നിദ്ദിട്ഠേ ‘‘അവസേസാ ച കിലേസാ’’തിആദിനാ നയേന ദുക്ഖസച്ചം സുഖനിദ്ദേസം ഹോതി. നിരോധസച്ചമ്പേത്ഥ തണ്ഹായ പഹാനം ‘‘തണ്ഹായ ച അവസേസാനഞ്ച കിലേസാനം പഹാന’’ന്തി ഏവം യഥാവുത്തസ്സ സമുദയസ്സ പഹാനവസേന പഞ്ചഹാകാരേഹി നിദ്ദിട്ഠം. മഗ്ഗസച്ചം പനേത്ഥ പഠമജ്ഝാനികസോതാപത്തിമഗ്ഗവസേന ധമ്മസങ്ഗണിയം വിഭത്തസ്സ ദേസനാനയസ്സ മുഖമത്തമേവ ദസ്സേന്തേന നിദ്ദിട്ഠം. തത്ഥ നയഭേദോ വേദിതബ്ബോ. തം ഉപരി പകാസയിസ്സാമ.

    Niddesavāre ca nesaṃ paṭhamaṃ dukkhaṃ aniddisitvā tasseva dukkhassa sukhaniddesatthaṃ dukkhasamudayo niddiṭṭho. Tasmiñhi niddiṭṭhe ‘‘avasesā ca kilesā’’tiādinā nayena dukkhasaccaṃ sukhaniddesaṃ hoti. Nirodhasaccampettha taṇhāya pahānaṃ ‘‘taṇhāya ca avasesānañca kilesānaṃ pahāna’’nti evaṃ yathāvuttassa samudayassa pahānavasena pañcahākārehi niddiṭṭhaṃ. Maggasaccaṃ panettha paṭhamajjhānikasotāpattimaggavasena dhammasaṅgaṇiyaṃ vibhattassa desanānayassa mukhamattameva dassentena niddiṭṭhaṃ. Tattha nayabhedo veditabbo. Taṃ upari pakāsayissāma.

    യസ്മാ പന ന കേവലം അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോവ പടിപദാ ‘‘പുബ്ബേവ ഖോ പനസ്സ കായകമ്മം വചീകമ്മം ആജീവോ സുപരിസുദ്ധോ ഹോതീ’’തി (മ॰ നി॰ ൩.൪൩൩) വചനതോ പന പുഗ്ഗലജ്ഝാസയവസേന പഞ്ചങ്ഗികോപി മഗ്ഗോ പടിപദാ ഏവാതി ദേസിതോ, തസ്മാ തം നയം ദസ്സേതും പഞ്ചങ്ഗികവാരോപി നിദ്ദിട്ഠോ. യസ്മാ ച ന കേവലം അട്ഠങ്ഗികപഞ്ചങ്ഗികമഗ്ഗാവ പടിപദാ, സമ്പയുത്തകാ പന അതിരേകപഞ്ഞാസധമ്മാപി പടിപദാ ഏവ, തസ്മാ തം നയം ദസ്സേതും തതിയോ സബ്ബസങ്ഗാഹികവാരോപി നിദ്ദിട്ഠോ. തത്ഥ ‘‘അവസേസാ ധമ്മാ ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ സമ്പയുത്താ’’തി ഇദം പരിഹായതി. സേസം സബ്ബത്ഥ സദിസമേവ.

    Yasmā pana na kevalaṃ aṭṭhaṅgiko maggova paṭipadā ‘‘pubbeva kho panassa kāyakammaṃ vacīkammaṃ ājīvo suparisuddho hotī’’ti (ma. ni. 3.433) vacanato pana puggalajjhāsayavasena pañcaṅgikopi maggo paṭipadā evāti desito, tasmā taṃ nayaṃ dassetuṃ pañcaṅgikavāropi niddiṭṭho. Yasmā ca na kevalaṃ aṭṭhaṅgikapañcaṅgikamaggāva paṭipadā, sampayuttakā pana atirekapaññāsadhammāpi paṭipadā eva, tasmā taṃ nayaṃ dassetuṃ tatiyo sabbasaṅgāhikavāropi niddiṭṭho. Tattha ‘‘avasesā dhammā dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya sampayuttā’’ti idaṃ parihāyati. Sesaṃ sabbattha sadisameva.

    തത്ഥ അട്ഠങ്ഗികവാരസ്സ ‘‘തണ്ഹായ അവസേസാനഞ്ച കിലേസാനം പഹാന’’ന്തിആദീസു പഞ്ചസു കോട്ഠാസേസു പഠമകോട്ഠാസേ താവ സോതാപത്തിമഗ്ഗേ ഝാനാഭിനിവേസേ സുദ്ധികപടിപദാ, സുദ്ധികസുഞ്ഞതാ, സുഞ്ഞതപടിപദാ, സുദ്ധികഅപ്പണിഹിതം, അപ്പണിഹിതപടിപദാതി ഇമേസു പഞ്ചസു വാരേസു ദ്വിന്നം ദ്വിന്നം ചതുക്കപഞ്ചകനയാനം വസേന ദസ നയാ ഹോന്തി. ഏവം സേസേസുപീതി വീസതിയാ അഭിനിവേസേസു ദ്വേ നയസതാനി. താനി ചതൂഹി അധിപതീഹി ചതുഗ്ഗുണിതാനി അട്ഠ . ഇതി സുദ്ധികാനി ദ്വേ സാധിപതീ അട്ഠാതി സബ്ബമ്പി നയസഹസ്സം ഹോതി. യഥാ ച സോതാപത്തിമഗ്ഗേ, ഏവം സേസമഗ്ഗേസുപീതി ചത്താരി നയസഹസ്സാനി ഹോന്തി. യഥാ ച പഠമകോട്ഠാസേ ചത്താരി, ഏവം സേസേസുപീതി അട്ഠങ്ഗികവാരേ പഞ്ചസു കോട്ഠാസേസു വീസതി നയസഹസ്സാനി ഹോന്തി. തഥാ പഞ്ചങ്ഗികവാരേ സബ്ബസങ്ഗാഹികവാരേ ചാതി സബ്ബാനിപി സട്ഠി നയസഹസ്സാനി സത്ഥാരാ വിഭത്താനി. പാളി പന സങ്ഖേപേന ആഗതാ. ഏവമിദം തിവിധമഹാവാരം പഞ്ചദസകോട്ഠാസം സട്ഠിനയസഹസ്സപടിമണ്ഡിതം അഭിധമ്മഭാജനീയം നാമ നിദ്ദിട്ഠന്തി വേദിതബ്ബം.

    Tattha aṭṭhaṅgikavārassa ‘‘taṇhāya avasesānañca kilesānaṃ pahāna’’ntiādīsu pañcasu koṭṭhāsesu paṭhamakoṭṭhāse tāva sotāpattimagge jhānābhinivese suddhikapaṭipadā, suddhikasuññatā, suññatapaṭipadā, suddhikaappaṇihitaṃ, appaṇihitapaṭipadāti imesu pañcasu vāresu dvinnaṃ dvinnaṃ catukkapañcakanayānaṃ vasena dasa nayā honti. Evaṃ sesesupīti vīsatiyā abhinivesesu dve nayasatāni. Tāni catūhi adhipatīhi catugguṇitāni aṭṭha . Iti suddhikāni dve sādhipatī aṭṭhāti sabbampi nayasahassaṃ hoti. Yathā ca sotāpattimagge, evaṃ sesamaggesupīti cattāri nayasahassāni honti. Yathā ca paṭhamakoṭṭhāse cattāri, evaṃ sesesupīti aṭṭhaṅgikavāre pañcasu koṭṭhāsesu vīsati nayasahassāni honti. Tathā pañcaṅgikavāre sabbasaṅgāhikavāre cāti sabbānipi saṭṭhinayasahassāni satthārā vibhattāni. Pāḷi pana saṅkhepena āgatā. Evamidaṃ tividhamahāvāraṃ pañcadasakoṭṭhāsaṃ saṭṭhinayasahassapaṭimaṇḍitaṃ abhidhammabhājanīyaṃ nāma niddiṭṭhanti veditabbaṃ.

    അഭിധമ്മഭാജനീയവണ്ണനാ.

    Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / വിഭങ്ഗപാളി • Vibhaṅgapāḷi / ൪. സച്ചവിഭങ്ഗോ • 4. Saccavibhaṅgo

    ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / വിഭങ്ഗ-മൂലടീകാ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ൪. സച്ചവിഭങ്ഗോ • 4. Saccavibhaṅgo

    ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / വിഭങ്ഗ-അനുടീകാ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ൪. സച്ചവിഭങ്ഗോ • 4. Saccavibhaṅgo


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact