Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೭. ಅಭಿಣ್ಹಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಟ್ಠಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Abhiṇhapaccavekkhitabbaṭṭhānasuttavaṇṇanā
೫೭. ಸತ್ತಮೇ ಜರಾಧಮ್ಮೋತಿ ಧಮ್ಮ-ಸದ್ದೋ ‘‘ಅಸಮ್ಮೋಸಧಮ್ಮೋ ನಿಬ್ಬಾನ’’ನ್ತಿಆದೀಸು (ಸು॰ ನಿ॰ ೭೬೩) ವಿಯ ಪಕತಿಪರಿಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ಜರಾಪಕತಿಕೋ ಜಿಣ್ಣಸಭಾವೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಜರಾಸಭಾವೋ’’ತಿಆದಿ। ಸೇಸಪದೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಕಮ್ಮುನಾ ದಾತಬ್ಬಂ ಆದಿಯತೀತಿ ಕಮ್ಮದಾಯಾದೋ, ಅತ್ತನಾ ಯಥೂಪಚಿತಕಮ್ಮಫಲಭಾಗೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಂ ಪನ ದಾಯಜ್ಜಂ ಕಾರಣೂಪಚಾರೇನ ವದನ್ತೋ ‘‘ಕಮ್ಮಂ ಮಯ್ಹಂ ದಾಯಜ್ಜಂ ಸನ್ತಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಆಹ ಯಥಾ ‘‘ಕುಸಲಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮಾದಾನಹೇತು, ಏವಮಿದಂ ಪುಞ್ಞಂ ವಡ್ಢತೀ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೩.೮೦)। ಯೋನೀಹಿ ಫಲಂ ಸಭಾವತೋ ಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅಭಿನ್ನಂ ವಿಯ ಮಿಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಕಮ್ಮಂ ಮಯ್ಹಂ ಯೋನಿ ಕಾರಣ’’ನ್ತಿ। ಮಮತ್ತವಸೇನ ಬಜ್ಝನ್ತೀತಿ ಬನ್ಧೂ, ಞಾತಿ ಸಾಲೋಹಿತೋ ಚ, ಕಮ್ಮಂ ಪನ ಏಕನ್ತಸಮ್ಬನ್ಧವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಕಮ್ಮಂ ಮಯ್ಹಂ ಬನ್ಧೂ’’ತಿ। ಪತಿಟ್ಠಾತಿ ಅವಸ್ಸಯೋ। ಕಮ್ಮಸದಿಸೋ ಹಿ ಸತ್ತಾನಂ ಅವಸ್ಸಯೋ ನತ್ಥಿ।
57. Sattame jarādhammoti dhamma-saddo ‘‘asammosadhammo nibbāna’’ntiādīsu (su. ni. 763) viya pakatipariyāyo, tasmā jarāpakatiko jiṇṇasabhāvoti attho. Tenāha ‘‘jarāsabhāvo’’tiādi. Sesapadesupi eseva nayo. Kammunā dātabbaṃ ādiyatīti kammadāyādo, attanā yathūpacitakammaphalabhāgīti attho. Taṃ pana dāyajjaṃ kāraṇūpacārena vadanto ‘‘kammaṃ mayhaṃ dāyajjaṃ santakanti attho’’ti āha yathā ‘‘kusalānaṃ, bhikkhave, dhammānaṃ samādānahetu, evamidaṃ puññaṃ vaḍḍhatī’’ti (dī. ni. 3.80). Yonīhi phalaṃ sabhāvato bhinnampi abhinnaṃ viya missitaṃ hoti. Tenāha ‘‘kammaṃ mayhaṃ yoni kāraṇa’’nti. Mamattavasena bajjhantīti bandhū, ñāti sālohito ca, kammaṃ pana ekantasambandhavāti āha ‘‘kammaṃ mayhaṃ bandhū’’ti. Patiṭṭhāti avassayo. Kammasadiso hi sattānaṃ avassayo natthi.
ಯೋಬ್ಬನಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪನ್ನಮದೋತಿ ‘‘ಮಹಲ್ಲಕಕಾಲೇ ಪುಞ್ಞಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ, ದಹರಮ್ಹ ತಾವಾ’’ತಿ ಯೋಬ್ಬನಂ ಅಪಸ್ಸಾಯ ಮಾನಕರಣಂ। ‘‘ಅಹಂ ನಿರೋಗೋ ಸಟ್ಠಿ ವಾ ಸತ್ತತಿ ವಾ ವಸ್ಸಾನಿ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾನಿ, ನ ಮೇ ಹರೀತಕಖಣ್ಡಮ್ಪಿ ಖಾದಿತಬ್ಬಂ, ಇಮೇ ಪನಞ್ಞೇ ‘ಅಸುಕಂ ನೋ ಠಾನಂ ರುಜ್ಜತಿ, ಭೇಸಜ್ಜಂ ಖಾದಾಮಾ’ತಿ ವಿಚರನ್ತಿ, ಕೋ ಅಞ್ಞೋ ಮಯಾ ಸದಿಸೋ ನಿರೋಗೋ ನಾಮಾ’’ತಿ ಏವಂ ಮಾನಕರಣಂ ಆರೋಗ್ಯಮದೋ। ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಜೀವಿತಂ ನಾಮ ಪಭಙ್ಗುರಂ ದುಕ್ಖಾನುಬನ್ಧಞ್ಚ, ತದುಭಯಂ ಅನೋಲೋಕೇತ್ವಾ ಪಬನ್ಧಟ್ಠಿತಿಂ ಪಚ್ಚಯಸುಲಭತಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಾಯ ‘‘ಚಿರಂ ಜೀವಿಂ, ಚಿರಂ ಜೀವಾಮಿ, ಚಿರಂ ಜೀವಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸುಖಂ ಜೀವಿಂ, ಸುಖಂ ಜೀವಾಮಿ, ಸುಖಂ ಜೀವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಮಾನಕರಣಂ ಜೀವಿತಮದೋ।
Yobbanaṃ ārabbha uppannamadoti ‘‘mahallakakāle puññaṃ karissāma, daharamha tāvā’’ti yobbanaṃ apassāya mānakaraṇaṃ. ‘‘Ahaṃ nirogo saṭṭhi vā sattati vā vassāni atikkantāni, na me harītakakhaṇḍampi khāditabbaṃ, ime panaññe ‘asukaṃ no ṭhānaṃ rujjati, bhesajjaṃ khādāmā’ti vicaranti, ko añño mayā sadiso nirogo nāmā’’ti evaṃ mānakaraṇaṃ ārogyamado. Sabbesampi jīvitaṃ nāma pabhaṅguraṃ dukkhānubandhañca, tadubhayaṃ anoloketvā pabandhaṭṭhitiṃ paccayasulabhatañca nissāya ‘‘ciraṃ jīviṃ, ciraṃ jīvāmi, ciraṃ jīvissāmi, sukhaṃ jīviṃ, sukhaṃ jīvāmi, sukhaṃ jīvissāmī’’ti evaṃ mānakaraṇaṃ jīvitamado.
ಉಪಧಿರಹಿತನ್ತಿ ಕಾಮೂಪಧಿರಹಿತಂ। ಚತ್ತಾರೋ ಹಿ ಉಪಧೀ – ಕಾಮೂಪಧಿ, ಖನ್ಧೂಪಧಿ, ಕಿಲೇಸೂಪಧಿ, ಅಭಿಸಙ್ಖಾರೂಪಧೀತಿ। ಕಾಮಾಪಿ ‘‘ಯಂ ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ, ಅಯಂ ಕಾಮಾನಂ ಅಸ್ಸಾದೋ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೧೬೬) ಏವಂ ವುತ್ತಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಾನಭಾವತೋ ‘‘ಉಪಧಿಯತಿ ಏತ್ಥ ಸುಖ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ವಚನತ್ಥೇನ ‘‘ಉಪಧೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಖನ್ಧಾಪಿ ಖನ್ಧಮೂಲಕಸ್ಸ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಾನಭಾವತೋ, ಕಿಲೇಸಾಪಿ ಅಪಾಯದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಾನಭಾವತೋ, ಅಭಿಸಙ್ಖಾರಾಪಿ ಭವದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಾನಭಾವತೋ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
Upadhirahitanti kāmūpadhirahitaṃ. Cattāro hi upadhī – kāmūpadhi, khandhūpadhi, kilesūpadhi, abhisaṅkhārūpadhīti. Kāmāpi ‘‘yaṃ pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ kāmānaṃ assādo’’ti (ma. ni. 1.166) evaṃ vuttassa sukhassa adhiṭṭhānabhāvato ‘‘upadhiyati ettha sukha’’nti iminā vacanatthena ‘‘upadhī’’ti vuccati, khandhāpi khandhamūlakassa dukkhassa adhiṭṭhānabhāvato, kilesāpi apāyadukkhassa adhiṭṭhānabhāvato, abhisaṅkhārāpi bhavadukkhassa adhiṭṭhānabhāvato. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಅಭಿಣ್ಹಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಟ್ಠಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Abhiṇhapaccavekkhitabbaṭṭhānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೭. ಅಭಿಣ್ಹಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಠಾನಸುತ್ತಂ • 7. Abhiṇhapaccavekkhitabbaṭhānasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ಅಭಿಣ್ಹಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಠಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Abhiṇhapaccavekkhitabbaṭhānasuttavaṇṇanā