| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๖. อพฺยากตวโคฺค
6. Abyākatavaggo
๑-๒. อพฺยากตสุตฺตาทิวณฺณนา
1-2. Abyākatasuttādivaṇṇanā
๕๔-๕๕. ฉฎฺฐวคฺคสฺส ปฐมํ สุวิเญฺญยฺยเมวฯ ทุติเย อตีเต อตฺตภาเว นิพฺพตฺตกํ กมฺมนฺติ ‘‘ปุริมกมฺมภวสฺมิํ โมโห อวิชฺชา, อายูหนา สงฺขารา, นิกนฺติ ตณฺหา, อุปคมนํ อุปาทานํ, เจตนา ภโว’’ติ เอวมาคตํ สปริกฺขารํ ปญฺจวิธํ กมฺมวฎฺฎมาหฯ เอตรหิ เม อตฺตภาโว น สิยาติ วิญฺญาณนามรูปสฬายตนผสฺสเวทนาสหิตํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ปญฺจวิธํ วิปากวฎฺฎมาหฯ ยํ อตฺถิกนฺติ ยํ ปรมตฺถโต วิชฺชมานกํฯ เตนาห ‘‘ภูต’’นฺติฯ ตญฺหิ ปจฺจยนิพฺพตฺตตาย ‘‘ภูต’’นฺติ วุจฺจติฯ ตํ ปชหามีติ ตปฺปฎิพทฺธจฺฉนฺทราคปฺปหาเนน ตโต เอว อายติํ อนุปฺปตฺติธมฺมตาปาทนวเสน ปชหามิ ปริจฺจชามิฯ หริตนฺตนฺติ (ม. นิ. อฎฺฐ. ๑.๓๐๓) หริตเมวฯ อนฺต-สเทฺทน ปทวฑฺฒนํ กตํ ยถา ‘‘วนนฺตํ สุตฺตนฺต’’นฺติ, อลฺลติณาทีนิ อาคมฺม นิพฺพายตีติ อโตฺถฯ ปถนฺตนฺติ มหามคฺคํฯ เสลนฺตนฺติ ปพฺพตํฯ อุทกนฺตนฺติ อุทกํฯ รมณียํ วา ภูมิภาคนฺติ ติณคุมฺพาทิรหิตํ วิวิตฺตํ อโพฺภกาสภูมิภาคํฯ อนาหาราติ อปจฺจยา นิรุปาทานาฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ
54-55. Chaṭṭhavaggassa paṭhamaṃ suviññeyyameva. Dutiye atīte attabhāve nibbattakaṃ kammanti ‘‘purimakammabhavasmiṃ moho avijjā, āyūhanā saṅkhārā, nikanti taṇhā, upagamanaṃ upādānaṃ, cetanā bhavo’’ti evamāgataṃ saparikkhāraṃ pañcavidhaṃ kammavaṭṭamāha. Etarahi me attabhāvo na siyāti viññāṇanāmarūpasaḷāyatanaphassavedanāsahitaṃ paccuppannaṃ pañcavidhaṃ vipākavaṭṭamāha. Yaṃ atthikanti yaṃ paramatthato vijjamānakaṃ. Tenāha ‘‘bhūta’’nti. Tañhi paccayanibbattatāya ‘‘bhūta’’nti vuccati. Taṃ pajahāmīti tappaṭibaddhacchandarāgappahānena tato eva āyatiṃ anuppattidhammatāpādanavasena pajahāmi pariccajāmi. Haritantanti (ma. ni. aṭṭha. 1.303) haritameva. Anta-saddena padavaḍḍhanaṃ kataṃ yathā ‘‘vanantaṃ suttanta’’nti, allatiṇādīni āgamma nibbāyatīti attho. Pathantanti mahāmaggaṃ. Selantanti pabbataṃ. Udakantanti udakaṃ. Ramaṇīyaṃ vā bhūmibhāganti tiṇagumbādirahitaṃ vivittaṃ abbhokāsabhūmibhāgaṃ. Anāhārāti apaccayā nirupādānā. Sesamettha uttānameva.
อพฺยากตสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Abyākatasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๑. อพฺยากตสุตฺตํ • 1. Abyākatasuttaṃ
๒. ปุริสคติสุตฺตํ • 2. Purisagatisuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
๑. อพฺยากตสุตฺตวณฺณนา • 1. Abyākatasuttavaṇṇanā
๒. ปุริสคติสุตฺตวณฺณนา • 2. Purisagatisuttavaṇṇanā
