| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණීපාළි • Dhammasaṅgaṇīpāḷi |
අබ්‍යාකතවිපාකො
Abyākatavipāko
කුසලවිපාකපඤ්‌චවිඤ්‌ඤාණානි
Kusalavipākapañcaviññāṇāni
431. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ කාමාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකං චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං උප්‌පන්‌නං හොති උපෙක්‌ඛාසහගතං රූපාරම්‌මණං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති, වෙදනා හොති, සඤ්‌ඤා හොති, චෙතනා හොති, චිත්‌තං හොති, උපෙක්‌ඛා හොති, චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති, මනින්‌ද්‍රියං හොති, උපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියං හොති, ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
431. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, upekkhā hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, upekkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
432. කතමො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො ඵුසනා සංඵුසනා සංඵුසිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති.
432. Katamo tasmiṃ samaye phasso hoti? Yo tasmiṃ samaye phasso phusanā saṃphusanā saṃphusitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye phasso hoti.
433. කතමා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාචක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජං චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං අදුක්‌ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති.
433. Katamā tasmiṃ samaye vedanā hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye tajjācakkhuviññāṇadhātusamphassajaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ tasmiṃ samaye vedanā hoti.
434. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාචක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා සඤ්‌ඤා සඤ්‌ජානනා සඤ්‌ජානිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති.
434. Katamā tasmiṃ samaye saññā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjācakkhuviññāṇadhātusamphassajā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saññā hoti.
435. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාචක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා චෙතනා සඤ්‌චෙතනා චෙතයිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති.
435. Katamā tasmiṃ samaye cetanā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjācakkhuviññāṇadhātusamphassajā cetanā sañcetanā cetayitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye cetanā hoti.
436. කතමං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාචක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති.
436. Katamaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjācakkhuviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti.
437. කතමා තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛා හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං අදුක්‌ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛා හොති.
437. Katamā tasmiṃ samaye upekkhā hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ tasmiṃ samaye upekkhā hoti.
438. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති.
438. Katamā tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti – ayaṃ tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti.
439. කතමං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාචක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති.
439. Katamaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjācakkhuviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti.
440. කතමං තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං අදුක්‌ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියං හොති.
440. Katamaṃ tasmiṃ samaye upekkhindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – idaṃ tasmiṃ samaye upekkhindriyaṃ hoti.
441. කතමං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති? යො තෙසං අරූපීනං ධම්‌මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්‌තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්‌ද්‍රියං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
441. Katamaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti? Yo tesaṃ arūpīnaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā jīvitaṃ jīvitindriyaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
තස්‌මිං ඛො පන සමයෙ චත්‌තාරො ඛන්‌ධා හොන්‌ති, ද්‌වායතනානි හොන්‌ති, ද්‌වෙ ධාතුයො හොන්‌ති, තයො ආහාරා හොන්‌ති, තීණින්‌ද්‍රියානි හොන්‌ති, එකො ඵස්‌සො හොති…පෙ.… එකා චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණධාතු හොති, එකං ධම්‌මායතනං හොති, එකා ධම්‌මධාතු හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා…පෙ.….
Tasmiṃ kho pana samaye cattāro khandhā honti, dvāyatanāni honti, dve dhātuyo honti, tayo āhārā honti, tīṇindriyāni honti, eko phasso hoti…pe… ekā cakkhuviññāṇadhātu hoti, ekaṃ dhammāyatanaṃ hoti, ekā dhammadhātu hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā…pe….
442. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති? ඵස්‌සො චෙතනා චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා ජීවිතින්‌ද්‍රියං; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා ඨපෙත්‌වා වෙදනාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
442. Katamo tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti? Phasso cetanā cittassekaggatā jīvitindriyaṃ; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā ṭhapetvā vedanākkhandhaṃ ṭhapetvā saññākkhandhaṃ ṭhapetvā viññāṇakkhandhaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
443. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ කාමාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකං සොතවිඤ්‌ඤාණං උප්‌පන්‌නං හොති උපෙක්‌ඛාසහගතං සද්‌දාරම්‌මණං…පෙ.… ඝානවිඤ්‌ඤාණං උප්‌පන්‌නං හොති උපෙක්‌ඛාසහගතං ගන්‌ධාරම්‌මණං…පෙ.… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණං උප්‌පන්‌නං හොති උපෙක්‌ඛාසහගතං රසාරම්‌මණං…පෙ.… කායවිඤ්‌ඤාණං උප්‌පන්‌නං හොති සුඛසහගතං ඵොට්‌ඨබ්‌බාරම්‌මණං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති, වෙදනා හොති, සඤ්‌ඤා හොති, චෙතනා හොති, චිත්‌තං හොති, සුඛං හොති, චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති, මනින්‌ද්‍රියං හොති, සුඛින්‌ද්‍රියං හොති, ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
443. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti sukhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, sukhaṃ hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, sukhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
444. කතමො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො ඵුසනා සංඵුසනා සංඵුසිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති.
444. Katamo tasmiṃ samaye phasso hoti? Yo tasmiṃ samaye phasso phusanā saṃphusanā saṃphusitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye phasso hoti.
445. කතමා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාකායවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජං කායිකං සාතං කායිකං සුඛං කායසම්‌ඵස්‌සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං කායසම්‌ඵස්‌සජා සාතා සුඛා වෙදනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති.
445. Katamā tasmiṃ samaye vedanā hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye tajjākāyaviññāṇadhātusamphassajaṃ kāyikaṃ sātaṃ kāyikaṃ sukhaṃ kāyasamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ tasmiṃ samaye vedanā hoti.
446. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාකායවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා සඤ්‌ඤා සඤ්‌ජානනා සඤ්‌ජානිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති.
446. Katamā tasmiṃ samaye saññā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjākāyaviññāṇadhātusamphassajā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saññā hoti.
447. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාකායවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා චෙතනා සඤ්‌චෙතනා චෙතයිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති.
447. Katamā tasmiṃ samaye cetanā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjākāyaviññāṇadhātusamphassajā cetanā sañcetanā cetayitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye cetanā hoti.
448. කතමං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාකායවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති.
448. Katamaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjākāyaviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti.
449. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සුඛං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ කායිකං සාතං කායිකං සුඛං කායසම්‌ඵස්‌සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං කායසම්‌ඵස්‌සජා සාතා සුඛා වෙදනා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සුඛං හොති.
449. Katamaṃ tasmiṃ samaye sukhaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye kāyikaṃ sātaṃ kāyikaṃ sukhaṃ kāyasamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ tasmiṃ samaye sukhaṃ hoti.
450. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති.
450. Katamā tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti – ayaṃ tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti.
451. කතමං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාකායවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති.
451. Katamaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjākāyaviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti.
452. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සුඛින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ කායිකං සාතං කායිකං සුඛං කායසම්‌ඵස්‌සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං කායසම්‌ඵස්‌සජා සාතා සුඛා වෙදනා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සුඛින්‌ද්‍රියං හොති.
452. Katamaṃ tasmiṃ samaye sukhindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye kāyikaṃ sātaṃ kāyikaṃ sukhaṃ kāyasamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ tasmiṃ samaye sukhindriyaṃ hoti.
453. කතමං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති? යො තෙසං අරූපීනං ධම්‌මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්‌තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්‌ද්‍රියං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
453. Katamaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti? Yo tesaṃ arūpīnaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā jīvitaṃ jīvitindriyaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
තස්‌මිං ඛො පන සමයෙ චත්‌තාරො ඛන්‌ධා හොන්‌ති, ද්‌වායතනානි හොන්‌ති, ද්‌වෙ ධාතුයො හොන්‌ති, තයො ආහාරා හොන්‌ති, තීණින්‌ද්‍රියානි හොන්‌ති, එකො ඵස්‌සො හොති…පෙ.… එකා කායවිඤ්‌ඤාණධාතු හොති, එකං ධම්‌මායතනං හොති, එකා ධම්‌මධාතු හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා…පෙ.….
Tasmiṃ kho pana samaye cattāro khandhā honti, dvāyatanāni honti, dve dhātuyo honti, tayo āhārā honti, tīṇindriyāni honti, eko phasso hoti…pe… ekā kāyaviññāṇadhātu hoti, ekaṃ dhammāyatanaṃ hoti, ekā dhammadhātu hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā…pe….
454. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති? ඵස්‌සො චෙතනා චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා ජීවිතින්‌ද්‍රියං; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා ඨපෙත්‌වා වෙදනාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
454. Katamo tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti? Phasso cetanā cittassekaggatā jīvitindriyaṃ; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā ṭhapetvā vedanākkhandhaṃ ṭhapetvā saññākkhandhaṃ ṭhapetvā viññāṇakkhandhaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
කුසලවිපාකානි පඤ්‌චවිඤ්‌ඤාණානි.
Kusalavipākāni pañcaviññāṇāni.
කුසලවිපාකමනොධාතු
Kusalavipākamanodhātu
455. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ කාමාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකා මනොධාතු උප්‌පන්‌නා හොති උපෙක්‌ඛාසහගතා රූපාරම්‌මණා වා…පෙ.… ඵොට්‌ඨබ්‌බාරම්‌මණා වා යං යං වා පනාරබ්‌භ, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති, වෙදනා හොති, සඤ්‌ඤා හොති, චෙතනා හොති, චිත්‌තං හොති, විතක්‌කො හොති, විචාරො හොති , උපෙක්‌ඛා හොති, චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති, මනින්‌ද්‍රියං හොති , උපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියං හොති, ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
455. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti , upekkhā hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti , upekkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
456. කතමො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො ඵුසනා සංඵුසනා සංඵුසිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති.
456. Katamo tasmiṃ samaye phasso hoti? Yo tasmiṃ samaye phasso phusanā saṃphusanā saṃphusitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye phasso hoti.
457. කතමා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොධාතුසම්‌ඵස්‌සජං චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං අදුක්‌ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති.
457. Katamā tasmiṃ samaye vedanā hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye tajjāmanodhātusamphassajaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ tasmiṃ samaye vedanā hoti.
458. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොධාතුසම්‌ඵස්‌සජා සඤ්‌ඤා සඤ්‌ජානනා සඤ්‌ජානිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති.
458. Katamā tasmiṃ samaye saññā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjāmanodhātusamphassajā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saññā hoti.
459. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොධාතුසම්‌ඵස්‌සජා චෙතනා සඤ්‌චෙතනා චෙතයිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති.
459. Katamā tasmiṃ samaye cetanā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjāmanodhātusamphassajā cetanā sañcetanā cetayitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye cetanā hoti.
460. කතමං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාමනොධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති.
460. Katamaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanodhātu – idaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti.
461. කතමො තස්‌මිං සමයෙ විතක්‌කො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ තක්‌කො විතක්‌කො සඞ්‌කප්‌පො අප්‌පනා බ්‍යප්‌පනා චෙතසො අභිනිරොපනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ විතක්‌කො හොති.
461. Katamo tasmiṃ samaye vitakko hoti? Yo tasmiṃ samaye takko vitakko saṅkappo appanā byappanā cetaso abhiniropanā – ayaṃ tasmiṃ samaye vitakko hoti.
462. කතමො තස්‌මිං සමයෙ විචාරො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ චාරො විචාරො අනුවිචාරො උපවිචාරො චිත්‌තස්‌ස අනුසන්‌ධානතා අනුපෙක්‌ඛනතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ විචාරො හොති.
462. Katamo tasmiṃ samaye vicāro hoti? Yo tasmiṃ samaye cāro vicāro anuvicāro upavicāro cittassa anusandhānatā anupekkhanatā – ayaṃ tasmiṃ samaye vicāro hoti.
463. කතමා තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛා හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං අදුක්‌ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛා හොති.
463. Katamā tasmiṃ samaye upekkhā hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ tasmiṃ samaye upekkhā hoti.
464. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති.
464. Katamā tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti – ayaṃ tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti.
465. කතමං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාමනොධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති.
465. Katamaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanodhātu – idaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti.
466. කතමං තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං අදුක්‌ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියං හොති.
466. Katamaṃ tasmiṃ samaye upekkhindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – idaṃ tasmiṃ samaye upekkhindriyaṃ hoti.
467. කතමං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති? යො තෙසං අරූපීනං ධම්‌මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්‌තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්‌ද්‍රියං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
467. Katamaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti? Yo tesaṃ arūpīnaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā jīvitaṃ jīvitindriyaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
තස්‌මිං ඛො පන සමයෙ චත්‌තාරො ඛන්‌ධා හොන්‌ති, ද්‌වායතනානි හොන්‌ති, ද්‌වෙ ධාතුයො හොන්‌ති, තයො ආහාරා හොන්‌ති, තීණින්‌ද්‍රියානි හොන්‌ති, එකො ඵස්‌සො හොති…පෙ.… එකා මනොධාතු හොති, එකං ධම්‌මායතනං හොති, එකා ධම්‌මධාතු හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා…පෙ.….
Tasmiṃ kho pana samaye cattāro khandhā honti, dvāyatanāni honti, dve dhātuyo honti, tayo āhārā honti, tīṇindriyāni honti, eko phasso hoti…pe… ekā manodhātu hoti, ekaṃ dhammāyatanaṃ hoti, ekā dhammadhātu hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā…pe….
468. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති? ඵස්‌සො චෙතනා විතක්‌කො විචාරො චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා ජීවිතින්‌ද්‍රියං; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා ඨපෙත්‌වා වෙදනාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
468. Katamo tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti? Phasso cetanā vitakko vicāro cittassekaggatā jīvitindriyaṃ; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā ṭhapetvā vedanākkhandhaṃ ṭhapetvā saññākkhandhaṃ ṭhapetvā viññāṇakkhandhaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
කුසලවිපාකා මනොධාතු.
Kusalavipākā manodhātu.
කුසලවිපාකමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසොමනස්‌සසහගතා
Kusalavipākamanoviññāṇadhātusomanassasahagatā
469. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ කාමාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකා මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු උප්‌පන්‌නා හොති සොමනස්‌සසහගතා රූපාරම්‌මණා වා…පෙ.… ධම්‌මාරම්‌මණා වා යං යං වා පනාරබ්‌භ, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති, වෙදනා හොති, සඤ්‌ඤා හොති, චෙතනා හොති, චිත්‌තං හොති, විතක්‌කො හොති, විචාරො හොති, පීති හොති, සුඛං හොති, චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති, මනින්‌ද්‍රියං හොති, සොමනස්‌සින්‌ද්‍රියං හොති, ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
469. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti, pīti hoti, sukhaṃ hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, somanassindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
470. කතමො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො ඵුසනා සංඵුසනා සංඵුසිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති.
470. Katamo tasmiṃ samaye phasso hoti? Yo tasmiṃ samaye phasso phusanā saṃphusanā saṃphusitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye phasso hoti.
471. කතමා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජං චෙතසිකං සාතං චෙතසිකං සුඛං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා සාතා සුඛා වෙදනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති.
471. Katamā tasmiṃ samaye vedanā hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ tasmiṃ samaye vedanā hoti.
472. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා සඤ්‌ඤා සඤ්‌ජානනා සඤ්‌ජානිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති.
472. Katamā tasmiṃ samaye saññā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saññā hoti.
473. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති. යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා චෙතනා සඤ්‌චෙතනා චෙතයිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති.
473. Katamā tasmiṃ samaye cetanā hoti. Yā tasmiṃ samaye tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajā cetanā sañcetanā cetayitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye cetanā hoti.
474. කතමං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති.
474. Katamaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti.
475. කතමො තස්‌මිං සමයෙ විතක්‌කො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ තක්‌කො විතක්‌කො සඞ්‌කප්‌පො අප්‌පනා බ්‍යප්‌පනා චෙතසො අභිනිරොපනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ විතක්‌කො හොති.
475. Katamo tasmiṃ samaye vitakko hoti? Yo tasmiṃ samaye takko vitakko saṅkappo appanā byappanā cetaso abhiniropanā – ayaṃ tasmiṃ samaye vitakko hoti.
476. කතමො තස්‌මිං සමයෙ විචාරො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ චාරො විචාරො අනුවිචාරො උපවිචාරො චිත්‌තස්‌ස අනුසන්‌ධානතා අනුපෙක්‌ඛනතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ විචාරො හොති.
476. Katamo tasmiṃ samaye vicāro hoti? Yo tasmiṃ samaye cāro vicāro anuvicāro upavicāro cittassa anusandhānatā anupekkhanatā – ayaṃ tasmiṃ samaye vicāro hoti.
477. කතමා තස්‌මිං සමයෙ පීති හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ පීති පාමොජ්‌ජං ආමොදනා පමොදනා හාසො පහාසො විත්‌ති ඔදග්‍යං අත්‌තමනතා චිත්‌තස්‌ස – අයං තස්‌මිං සමයෙ පීති හොති.
477. Katamā tasmiṃ samaye pīti hoti? Yā tasmiṃ samaye pīti pāmojjaṃ āmodanā pamodanā hāso pahāso vitti odagyaṃ attamanatā cittassa – ayaṃ tasmiṃ samaye pīti hoti.
478. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සුඛං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං සාතං චෙතසිකං සුඛං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා සාතා සුඛා වෙදනා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සුඛං හොති.
478. Katamaṃ tasmiṃ samaye sukhaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ tasmiṃ samaye sukhaṃ hoti.
479. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති.
479. Katamā tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti – ayaṃ tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti.
480. කතමං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති.
480. Katamaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti.
481. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සොමනස්‌සින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං සාතං චෙතසිකං සුඛං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා සාතා සුඛා වෙදනා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සොමනස්‌සින්‌ද්‍රියං හොති.
481. Katamaṃ tasmiṃ samaye somanassindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ tasmiṃ samaye somanassindriyaṃ hoti.
482. කතමං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති? යො තෙසං අරූපීනං ධම්‌මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්‌තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්‌ද්‍රියං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
482. Katamaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti? Yo tesaṃ arūpīnaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā jīvitaṃ jīvitindriyaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
තස්‌මිං ඛො පන සමයෙ චත්‌තාරො ඛන්‌ධා හොන්‌ති, ද්‌වායතනානි හොන්‌ති, ද්‌වෙ ධාතුයො හොන්‌ති, තයො ආහාරා හොන්‌ති, තීණින්‌ද්‍රියානි හොන්‌ති, එකො ඵස්‌සො හොති…පෙ.… එකා මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු හොති, එකං ධම්‌මායතනං හොති, එකා ධම්‌මධාතු හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා…පෙ.….
Tasmiṃ kho pana samaye cattāro khandhā honti, dvāyatanāni honti, dve dhātuyo honti, tayo āhārā honti, tīṇindriyāni honti, eko phasso hoti…pe… ekā manoviññāṇadhātu hoti, ekaṃ dhammāyatanaṃ hoti, ekā dhammadhātu hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā…pe….
483. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති? ඵස්‌සො චෙතනා විතක්‌කො විචාරො පීති චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා ජීවිතින්‌ද්‍රියං; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා ඨපෙත්‌වා වෙදනාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
483. Katamo tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti? Phasso cetanā vitakko vicāro pīti cittassekaggatā jīvitindriyaṃ; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā ṭhapetvā vedanākkhandhaṃ ṭhapetvā saññākkhandhaṃ ṭhapetvā viññāṇakkhandhaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
කුසලවිපාකා මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු සොමනස්‌සසහගතා.
Kusalavipākā manoviññāṇadhātu somanassasahagatā.
කුසලවිපාකමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුඋපෙක්‌ඛාසහගතා
Kusalavipākamanoviññāṇadhātuupekkhāsahagatā
484. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ කාමාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකා මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු උප්‌පන්‌නා හොති උපෙක්‌ඛාසහගතා රූපාරම්‌මණා වා…පෙ.… ධම්‌මාරම්‌මණා වා යං යං වා පනාරබ්‌භ, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති, වෙදනා හොති, සඤ්‌ඤා හොති, චෙතනා හොති, චිත්‌තං හොති, විතක්‌කො හොති, විචාරො හොති, උපෙක්‌ඛා හොති, චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති, මනින්‌ද්‍රියං හොති, උපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියං හොති, ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
484. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti, upekkhā hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, upekkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
485. කතමො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො ඵුසනා සංඵුසනා සංඵුසිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති.
485. Katamo tasmiṃ samaye phasso hoti? Yo tasmiṃ samaye phasso phusanā saṃphusanā saṃphusitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye phasso hoti.
486. කතමා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජං චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං අදුක්‌ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති.
486. Katamā tasmiṃ samaye vedanā hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ tasmiṃ samaye vedanā hoti.
487. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා සඤ්‌ඤා සඤ්‌ජානනා සඤ්‌ජානිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති.
487. Katamā tasmiṃ samaye saññā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saññā hoti.
488. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා චෙතනා සඤ්‌චෙතනා චෙතයිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති.
488. Katamā tasmiṃ samaye cetanā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajā cetanā sañcetanā cetayitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye cetanā hoti.
489. කතමං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති.
489. Katamaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti.
490. කතමො තස්‌මිං සමයෙ විතක්‌කො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ තක්‌කො විතක්‌කො සඞ්‌කප්‌පො අප්‌පනා බ්‍යප්‌පනා චෙතසො අභිනිරොපනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ විතක්‌කො හොති.
490. Katamo tasmiṃ samaye vitakko hoti? Yo tasmiṃ samaye takko vitakko saṅkappo appanā byappanā cetaso abhiniropanā – ayaṃ tasmiṃ samaye vitakko hoti.
491. කතමො තස්‌මිං සමයෙ විචාරො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ චාරො විචාරො අනුවිචාරො උපවිචාරො චිත්‌තස්‌ස අනුසන්‌ධානතා අනුපෙක්‌ඛනතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ විචාරො හොති.
491. Katamo tasmiṃ samaye vicāro hoti? Yo tasmiṃ samaye cāro vicāro anuvicāro upavicāro cittassa anusandhānatā anupekkhanatā – ayaṃ tasmiṃ samaye vicāro hoti.
492. කතමා තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛා හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං අදුක්‌ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛා හොති.
492. Katamā tasmiṃ samaye upekkhā hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ tasmiṃ samaye upekkhā hoti.
493. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති.
493. Katamā tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti – ayaṃ tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti.
494. කතමං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති.
494. Katamaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti.
495. කතමං තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං අදුක්‌ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ උපෙක්‌ඛින්‌ද්‍රියං හොති.
495. Katamaṃ tasmiṃ samaye upekkhindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – idaṃ tasmiṃ samaye upekkhindriyaṃ hoti.
496. කතමං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති? යො තෙසං අරූපීනං ධම්‌මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්‌තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්‌ද්‍රියං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
496. Katamaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti? Yo tesaṃ arūpīnaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā jīvitaṃ jīvitindriyaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā.
තස්‌මිං ඛො පන සමයෙ චත්‌තාරො ඛන්‌ධා හොන්‌ති, ද්‌වායතනානි හොන්‌ති, ද්‌වෙ ධාතුයො හොන්‌ති, තයො ආහාරා හොන්‌ති, තීණින්‌ද්‍රියානි හොන්‌ති, එකො ඵස්‌සො හොති…පෙ.… එකා මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු හොති, එකං ධම්‌මායතනං හොති, එකා ධම්‌මධාතු හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා…පෙ.….
Tasmiṃ kho pana samaye cattāro khandhā honti, dvāyatanāni honti, dve dhātuyo honti, tayo āhārā honti, tīṇindriyāni honti, eko phasso hoti…pe… ekā manoviññāṇadhātu hoti, ekaṃ dhammāyatanaṃ hoti, ekā dhammadhātu hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā abyākatā…pe….
497. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති? ඵස්‌සො චෙතනා විතක්‌කො විචාරො චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා ජීවිතින්‌ද්‍රියං; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා ඨපෙත්‌වා වෙදනාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
497. Katamo tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti? Phasso cetanā vitakko vicāro cittassekaggatā jīvitindriyaṃ; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā ṭhapetvā vedanākkhandhaṃ ṭhapetvā saññākkhandhaṃ ṭhapetvā viññāṇakkhandhaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
කුසලවිපාකා උපෙක්‌ඛාසහගතා මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු.
Kusalavipākā upekkhāsahagatā manoviññāṇadhātu.
අට්‌ඨමහාවිපාකා
Aṭṭhamahāvipākā
498. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ කාමාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකා මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු උප්‌පන්‌නා හොති සොමනස්‌සසහගතා ඤාණසම්‌පයුත්‌තා…පෙ.… සොමනස්‌සසහගතා ඤාණසම්‌පයුත්‌තා සසඞ්‌ඛාරෙන…පෙ.… සොමනස්‌සසහගතා ඤාණවිප්‌පයුත්‌තා…පෙ.… සොමනස්‌සසහගතා ඤාණවිප්‌පයුත්‌තා සසඞ්‌ඛාරෙන…පෙ.… උපෙක්‌ඛාසහගතා ඤාණසම්‌පයුත්‌තා…පෙ.… උපෙක්‌ඛාසහගතා ඤාණසම්‌පයුත්‌තා සසඞ්‌ඛාරෙන…පෙ.… උපෙක්‌ඛාසහගතා ඤාණවිප්‌පයුත්‌තා…පෙ.… උපෙක්‌ඛාසහගතා ඤාණවිප්‌පයුත්‌තා සසඞ්‌ඛාරෙන රූපාරම්‌මණා වා…පෙ.… ධම්‌මාරම්‌මණා වා යං යං වා පනාරබ්‌භ, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති …පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා…පෙ.… අලොභො අබ්‍යාකතමූලං…පෙ.… අදොසො අබ්‍යාකතමූලං…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
498. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā ñāṇasampayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti …pe… ime dhammā abyākatā…pe… alobho abyākatamūlaṃ…pe… adoso abyākatamūlaṃ…pe… ime dhammā abyākatā.
අට්‌ඨමහාවිපාකා.
Aṭṭhamahāvipākā.
රූපාවචරවිපාකා
Rūpāvacaravipākā
499. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ රූපූපපත්‌තියා මග්‌ගං භාවෙති විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති පථවීකසිණං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා. තස්‌සෙව රූපාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකං විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති පථවීකසිණං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
499. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
500. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ රූපූපපත්‌තියා මග්‌ගං භාවෙති විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා…පෙ.… දුතියං ඣානං…පෙ.… තතියං ඣානං…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං…පෙ.… පඨමං ඣානං…පෙ.… පඤ්‌චමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති පථවීකසිණං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා. තස්‌සෙව රූපාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකං සුඛස්‌ස ච පහානා…පෙ.… පඤ්‌චමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති පථවීකසිණං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
500. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sukhassa ca pahānā…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
රූපාවචරවිපාකා.
Rūpāvacaravipākā.
අරූපාවචරවිපාකා
Arūpāvacaravipākā
501. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ අරූපූපපත්‌තියා මග්‌ගං භාවෙති සබ්‌බසො රූපසඤ්‌ඤානං සමතික්‌කමා පටිඝසඤ්‌ඤානං අත්‌ථඞ්‌ගමා නානත්‌තසඤ්‌ඤානං අමනසිකාරා ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාසහගතං සුඛස්‌ස ච පහානා…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා. තස්‌සෙව අරූපාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකං සබ්‌බසො රූපසඤ්‌ඤානං සමතික්‌කමා පටිඝසඤ්‌ඤානං අත්‌ථඞ්‌ගමා නානත්‌තසඤ්‌ඤානං අමනසිකාරා ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාසහගතං සුඛස්‌ස ච පහානා…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
501. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ākāsānañcāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā. Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ākāsānañcāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
502. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ අරූපූපපත්‌තියා මග්‌ගං භාවෙති සබ්‌බසො ආකාසානඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාසහගතං සුඛස්‌ස ච පහානා…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා. තස්‌සෙව අරූපාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකං සබ්‌බසො ආකාසානඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාසහගතං සුඛස්‌ස ච පහානා…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
502. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma viññāṇañcāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā. Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma viññāṇañcāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
503. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ අරූපූපපත්‌තියා මග්‌ගං භාවෙති සබ්‌බසො විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤාසහගතං සුඛස්‌ස ච පහානා…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා. තස්‌සෙව අරූපාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකං සබ්‌බසො විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤාසහගතං සුඛස්‌ස ච පහානා…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
503. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ākiñcaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā. Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ākiñcaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
504. කතමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා? යස්‌මිං සමයෙ අරූපූපපත්‌තියා මග්‌ගං භාවෙති සබ්‌බසො ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං සමතික්‌කම්‌ම නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤාසහගතං සුඛස්‌ස ච පහානා…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා. තස්‌සෙව අරූපාවචරස්‌ස කුසලස්‌ස කම්‌මස්‌ස කතත්‌තා උපචිතත්‌තා විපාකං සබ්‌බසො ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං සමතික්‌කම්‌ම නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤාසහගතං සුඛස්‌ස ච පහානා…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා අබ්‍යාකතා.
504. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā. Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā abyākatā.
අරූපාවචරවිපාකා.
Arūpāvacaravipākā.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණි-අට්‌ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā
අහෙතුකකුසලවිපාකො • Ahetukakusalavipāko
අට්‌ඨමහාවිපාකචිත්‌තවණ්‌ණනා • Aṭṭhamahāvipākacittavaṇṇanā
රූපාවචරාරූපාවචරවිපාකකථා • Rūpāvacarārūpāvacaravipākakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-මූලටීකා • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā
අහෙතුකකුසලවිපාකවණ්‌ණනා • Ahetukakusalavipākavaṇṇanā
අට්‌ඨමහාවිපාකචිත්‌තවණ්‌ණනා • Aṭṭhamahāvipākacittavaṇṇanā
රූපාවචරාරූපාවචරවිපාකකථාවණ්‌ණනා • Rūpāvacarārūpāvacaravipākakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-අනුටීකා • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā
අහෙතුකකුසලවිපාකවණ්‌ණනා • Ahetukakusalavipākavaṇṇanā
අට්‌ඨමහාවිපාකචිත්‌තවණ්‌ණනා • Aṭṭhamahāvipākacittavaṇṇanā
රූපාවචරාරූපාවචරවිපාකකථාවණ්‌ණනා • Rūpāvacarārūpāvacaravipākakathāvaṇṇanā
