Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
ആചരിയഗുണം
Ācariyaguṇaṃ
‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, അയം ഭൂമിഭാഗോ അട്ഠ മന്തദോസവിവജ്ജിതോ, അഹഞ്ച ലോകേ പരമോ മന്തിസഹായോ 1, ഗുയ്ഹമനുരക്ഖീ ചാഹം യാവാഹം ജീവിസ്സാമി താവ ഗുയ്ഹമനുരക്ഖിസ്സാമി, അട്ഠഹി ച മേ കാരണേഹി ബുദ്ധി പരിണാമം ഗതാ, ദുല്ലഭോ ഏതരഹി മാദിസോ അന്തേവാസീ, സമ്മാ പടിപന്നേ അന്തേവാസികേ യേ ആചരിയാനം പഞ്ചവീസതി ആചരിയഗുണാ, തേഹി ഗുണേഹി ആചരിയേന സമ്മാ പടിപജ്ജിതബ്ബം. കതമേ പഞ്ചവീസതി ഗുണാ?
‘‘Bhante nāgasena, ayaṃ bhūmibhāgo aṭṭha mantadosavivajjito, ahañca loke paramo mantisahāyo 2, guyhamanurakkhī cāhaṃ yāvāhaṃ jīvissāmi tāva guyhamanurakkhissāmi, aṭṭhahi ca me kāraṇehi buddhi pariṇāmaṃ gatā, dullabho etarahi mādiso antevāsī, sammā paṭipanne antevāsike ye ācariyānaṃ pañcavīsati ācariyaguṇā, tehi guṇehi ācariyena sammā paṭipajjitabbaṃ. Katame pañcavīsati guṇā?
‘‘ഇധ, ഭന്തേ നാഗസേന, ആചരിയേന അന്തേവാസിമ്ഹി സതതം സമിതം ആരക്ഖാ ഉപട്ഠപേതബ്ബാ, അസേവനസേവനാ ജാനിതബ്ബാ, പമത്താപ്പമത്താ ജാനിതബ്ബാ, സേയ്യവകാസോ ജാനിതബ്ബോ, ഗേലഞ്ഞം ജാനിതബ്ബം, ഭോജനസ്സ 3 ലദ്ധാലദ്ധം ജാനിതബ്ബം, വിസേസോ ജാനിതബ്ബോ, പത്തഗതം സംവിഭജിതബ്ബം, അസ്സാസിതബ്ബോ ‘മാ ഭായി, അത്ഥോ തേ അഭിക്കമതീ’തി, ‘ഇമിനാ പുഗ്ഗലേന പടിചരതീ’തി 4 പടിചാരോ ജാനിതബ്ബോ, ഗാമേ പടിചാരോ ജാനിതബ്ബോ, വിഹാരേ പടിചാരോ ജാനിതബ്ബോ, ന തേന ഹാസോ ദവോ കാതബ്ബോ 5, തേന സഹ ആലാപോ കാതബ്ബോ, ഛിദ്ദം ദിസ്വാ അധിവാസേതബ്ബം, സക്കച്ചകാരിനാ ഭവിതബ്ബം, അഖണ്ഡകാരിനാ ഭവിതബ്ബം, അരഹസ്സകാരിനാ ഭവിതബ്ബം, നിരവസേസകാരിനാ ഭവിതബ്ബം, ‘ജനേമിമം 6 സിപ്പേസൂ’തി ജനകചിത്തം ഉപട്ഠപേതബ്ബം, ‘കഥം അയം ന പരിഹായേയ്യാ’തി വഡ്ഢിചിത്തം ഉപട്ഠപേതബ്ബം, ‘ബലവം ഇമം കരോമി സിക്ഖാബലേനാ’തി ചിത്തം ഉപട്ഠപേതബ്ബം, മേത്തചിത്തം ഉപട്ഠപേതബ്ബം, ആപദാസു ന വിജഹിതബ്ബം, കരണീയേ നപ്പമജ്ജിതബ്ബം, ഖലിതേ ധമ്മേന പഗ്ഗഹേതബ്ബോതി. ഇമേ ഖോ, ഭന്തേ, പഞ്ചവീസതി ആചരിയസ്സ ആചരിയഗുണാ, തേഹി ഗുണേഹി മയി സമ്മാ പടിപജ്ജസ്സു, സംസയോ മേ, ഭന്തേ, ഉപ്പന്നോ, അത്ഥി മേണ്ഡകപഞ്ഹാ ജിനഭാസിതാ , അനാഗതേ അദ്ധാനേ തത്ഥ വിഗ്ഗഹോ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി, അനാഗതേ ച അദ്ധാനേ ദുല്ലഭാ ഭവിസ്സന്തി തുമ്ഹാദിസാ ബുദ്ധിമന്തോ, തേസു മേ പഞ്ഹേസു ചക്ഖും ദേഹി പരവാദാനം നിഗ്ഗഹായാ’’തി.
‘‘Idha, bhante nāgasena, ācariyena antevāsimhi satataṃ samitaṃ ārakkhā upaṭṭhapetabbā, asevanasevanā jānitabbā, pamattāppamattā jānitabbā, seyyavakāso jānitabbo, gelaññaṃ jānitabbaṃ, bhojanassa 7 laddhāladdhaṃ jānitabbaṃ, viseso jānitabbo, pattagataṃ saṃvibhajitabbaṃ, assāsitabbo ‘mā bhāyi, attho te abhikkamatī’ti, ‘iminā puggalena paṭicaratī’ti 8 paṭicāro jānitabbo, gāme paṭicāro jānitabbo, vihāre paṭicāro jānitabbo, na tena hāso davo kātabbo 9, tena saha ālāpo kātabbo, chiddaṃ disvā adhivāsetabbaṃ, sakkaccakārinā bhavitabbaṃ, akhaṇḍakārinā bhavitabbaṃ, arahassakārinā bhavitabbaṃ, niravasesakārinā bhavitabbaṃ, ‘janemimaṃ 10 sippesū’ti janakacittaṃ upaṭṭhapetabbaṃ, ‘kathaṃ ayaṃ na parihāyeyyā’ti vaḍḍhicittaṃ upaṭṭhapetabbaṃ, ‘balavaṃ imaṃ karomi sikkhābalenā’ti cittaṃ upaṭṭhapetabbaṃ, mettacittaṃ upaṭṭhapetabbaṃ, āpadāsu na vijahitabbaṃ, karaṇīye nappamajjitabbaṃ, khalite dhammena paggahetabboti. Ime kho, bhante, pañcavīsati ācariyassa ācariyaguṇā, tehi guṇehi mayi sammā paṭipajjassu, saṃsayo me, bhante, uppanno, atthi meṇḍakapañhā jinabhāsitā , anāgate addhāne tattha viggaho uppajjissati, anāgate ca addhāne dullabhā bhavissanti tumhādisā buddhimanto, tesu me pañhesu cakkhuṃ dehi paravādānaṃ niggahāyā’’ti.
Footnotes: