| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi |
၁၁. အာစရိယာနာစရိယပဉ္ဟော
11. Ācariyānācariyapañho
၁၁. ‘‘ဘန္တေ, နာဂသေန, ဘာသိတမ္ပေတံ ဘဂဝတာ –
11. ‘‘Bhante, nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā –
‘‘‘န မေ အာစရိယော အတ္ထိ၊ သဒိသော မေ န ဝိဇ္ဇတိ။
‘‘‘Na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati;
‘‘ပုန စ ဘဏိတံ ‘ဣတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, အာဠာရော ကာလာမော အာစရိယော မေ သမာနော အန္တေဝာသိံ မံ သမာနံ အတ္တနာ သမသမံ ဌပေသိ, ဥဠာရာယ စ မံ ပူဇာယ ပူဇေသီ’တိ။ ယဒိ, ဘန္တေ နာဂသေန, တထာဂတေန ဘဏိတံ ‘န မေ အာစရိယော အတ္ထိ, သဒိသော မေ န ဝိဇ္ဇတိ။ သဒေဝကသ္မိံ လောကသ္မိံ, နတ္ထိ မေ ပဋိပုဂ္ဂလော’တိ, တေန ဟိ ‘ဣတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, အာဠာရော ကာလာမော အာစရိယော မေ သမာနော အန္တေဝာသိံ မံ သမာနံ အတ္တနာ သမသမံ ဌပေသီ’တိ ယံ ဝစနံ, တံ မိစ္ဆာ။ ယဒိ တထာဂတေန ဘဏိတံ ‘ဣတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, အာဠာရော ကာလာမော အာစရိယော မေ သမာနော အန္တေဝာသိံ မံ သမာနံ အတ္တနာ သမသမံ ဌပေသီ’တိ, တေန ဟိ ‘န မေ အာစရိယော အတ္ထိ, သဒိသော မေ န ဝိဇ္ဇတိ။ သဒေဝကသ္မိံ လောကသ္မိံ, နတ္ထိ မေ ပဋိပုဂ္ဂလော’တိ တမ္ပိ ဝစနံ မိစ္ဆာ။ အယမ္ပိ ဥဘတော ကောဋိကော ပဉ္ဟော တဝာနုပ္ပတ္တော, သော တယာ နိဗ္ဗာဟိတဗ္ဗော’’တိ။
‘‘Puna ca bhaṇitaṃ ‘iti kho, bhikkhave, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā samasamaṃ ṭhapesi, uḷārāya ca maṃ pūjāya pūjesī’ti. Yadi, bhante nāgasena, tathāgatena bhaṇitaṃ ‘na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati. Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’ti, tena hi ‘iti kho, bhikkhave, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā samasamaṃ ṭhapesī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ ‘iti kho, bhikkhave, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā samasamaṃ ṭhapesī’ti, tena hi ‘na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati. Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ဘာသိတမ္ပေတံ , မဟာရာဇ, တထာဂတေန ‘န မေ အာစရိယော အတ္ထိ, သဒိသော မေ န ဝိဇ္ဇတိ။ သဒေဝကသ္မိံ လောကသ္မိံ, နတ္ထိ မေ ပဋိပုဂ္ဂလော’တိ, ဘဏိတဉ္စ ‘ဣတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, အာဠာရော ကာလာမော အာစရိယော မေ သမာနော အန္တေဝာသိံ မံ သမာနံ အတ္တနာ သမသမံ ဌပေသိ, ဥဠာရာယ စ မံ ပူဇာယ ပူဇေသီ’တိ။
‘‘Bhāsitampetaṃ , mahārāja, tathāgatena ‘na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati. Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’ti, bhaṇitañca ‘iti kho, bhikkhave, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā samasamaṃ ṭhapesi, uḷārāya ca maṃ pūjāya pūjesī’ti.
‘‘တဉ္စ ပန ဝစနံ ပုဗ္ဗေဝ သမ္ဗောဓာ အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ ဗောဓိသတ္တသ္သေဝ သတော အာစရိယဘာဝံ သန္ဓာယ ဘာသိတံ။
‘‘Tañca pana vacanaṃ pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato ācariyabhāvaṃ sandhāya bhāsitaṃ.
‘ပဉ္စိမေ, မဟာရာဇ, ပုဗ္ဗေဝ သမ္ဗောဓာ အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ ဗောဓိသတ္တသ္သ သတော အာစရိယာ, ယေဟိ အနုသိဋ္ဌော ဗောဓိသတ္တော တတ္ထ တတ္ထ ဒိဝသံ ဝီတိနာမေသိ။ ကတမေ ပဉ္စ? ယေ တေ, မဟာရာဇ, အဋ္ဌ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဇာတမတ္တေ ဗောဓိသတ္တေ လက္ခဏာနိ ပရိဂ္ဂဏ္ဟိံသု, သေယ္ယထီဒံ, ရာမော ဓဇော လက္ခဏော မန္တီ ယညော သုယာမော သုဘောဇော သုဒတ္တောတိ။ တေ တသ္သ သောတ္ထိံ ပဝေဒယိတ္ဝာ ရက္ခာကမ္မံ အကံသု, တေ စ ပဌမံ အာစရိယာ။
‘Pañcime, mahārāja, pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattassa sato ācariyā, yehi anusiṭṭho bodhisatto tattha tattha divasaṃ vītināmesi. Katame pañca? Ye te, mahārāja, aṭṭha brāhmaṇā jātamatte bodhisatte lakkhaṇāni pariggaṇhiṃsu, seyyathīdaṃ, rāmo dhajo lakkhaṇo mantī yañño suyāmo subhojo sudattoti. Te tassa sotthiṃ pavedayitvā rakkhākammaṃ akaṃsu, te ca paṭhamaṃ ācariyā.
‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဗောဓိသတ္တသ္သ ပိတာ သုဒ္ဓောဒနော ရာဇာ ယံ တေန သမယေန အဘိဇာတံ ဥဒိစ္စဇာတိမန္တံ ပဒကံ ဝေယ္ယာကရဏံ ဆဠင္ဂဝန္တံ သဗ္ဗမိတ္တံ နာမ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဥပနေတ္ဝာ သောဝဏ္ဏေန ဘိင္ဂာရေန 3 ဥဒကံ ဩဏောဇေတ္ဝာ ‘ဣမံ ကုမာရံ သိက္ခာပေဟီ’တိ အဒာသိ, အယံ ဒုတိယော အာစရိယော။
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, bodhisattassa pitā suddhodano rājā yaṃ tena samayena abhijātaṃ udiccajātimantaṃ padakaṃ veyyākaraṇaṃ chaḷaṅgavantaṃ sabbamittaṃ nāma brāhmaṇaṃ upanetvā sovaṇṇena bhiṅgārena 4 udakaṃ oṇojetvā ‘imaṃ kumāraṃ sikkhāpehī’ti adāsi, ayaṃ dutiyo ācariyo.
‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ယာ သာ ဒေဝတာ ဗောဓိသတ္တံ သံဝေဇေသီ, ယသ္သာ ဝစနံ သုတ္ဝာ ဗောဓိသတ္တော သံဝိဂ္ဂော ဥဗ္ဗိဂ္ဂော တသ္မိံ ယေဝ ခဏေ နေက္ခမ္မံ နိက္ခမိတ္ဝာ ပဗ္ဗဇိ, အယံ တတိယော အာစရိယော။
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, yā sā devatā bodhisattaṃ saṃvejesī, yassā vacanaṃ sutvā bodhisatto saṃviggo ubbiggo tasmiṃ yeva khaṇe nekkhammaṃ nikkhamitvā pabbaji, ayaṃ tatiyo ācariyo.
‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အာဠာရော ကာလာမော အာကိဉ္စညာယတနသ္သ ပရိကမ္မံ အာစိက္ခိ, အယံ စတုတ္ထော အာစရိယော။
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, āḷāro kālāmo ākiñcaññāyatanassa parikammaṃ ācikkhi, ayaṃ catuttho ācariyo.
‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဥဒကော ရာမပုတ္တော နေဝသညာနာသညာယတနသ္သ ပရိကမ္မံ အာစိက္ခိ 5, အယံ ပဉ္စမော အာစရိယော။ ဣမေ ခော, မဟာရာဇ, ပုဗ္ဗေဝ သမ္ဗောဓာ အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ ဗောဓိသတ္တသ္သ သတော ပဉ္စ အာစရိယာ။ တေ စ ပန အာစရိယာ လောကိယေ ဓမ္မေ။ ဣမသ္မိဉ္စ ပန, မဟာရာဇ, လောကုတ္တရေ ဓမ္မေ သဗ္ဗညုတဉာဏပ္ပဋိဝေဓာယ နတ္ထိ တထာဂတသ္သ အနုတ္တရော အနုသာသကော, သယမ္ဘူ , မဟာရာဇ, တထာဂတော အနာစရိယကော, တသ္မာ ကာရဏာ တထာဂတေန ဘဏိတံ ‘န မေ အာစရိယော အတ္ထိ, သဒိသော မေ န ဝိဇ္ဇတိ။ သဒေဝကသ္မိံ လောကသ္မိံ, နတ္ထိ မေ ပဋိပုဂ္ဂလော’တိ။ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ နာဂသေန, ဧဝမေတံ တထာ သမ္ပဋိစ္ဆာမီ’’တိ။
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, udako rāmaputto nevasaññānāsaññāyatanassa parikammaṃ ācikkhi 6, ayaṃ pañcamo ācariyo. Ime kho, mahārāja, pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattassa sato pañca ācariyā. Te ca pana ācariyā lokiye dhamme. Imasmiñca pana, mahārāja, lokuttare dhamme sabbaññutañāṇappaṭivedhāya natthi tathāgatassa anuttaro anusāsako, sayambhū , mahārāja, tathāgato anācariyako, tasmā kāraṇā tathāgatena bhaṇitaṃ ‘na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati. Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
အာစရိယာနာစရိယပဉ္ဟော ဧကာဒသမော။
Ācariyānācariyapañho ekādasamo.
သန္ထဝဝဂ္ဂော ပဉ္စမော။
Santhavavaggo pañcamo.
ဣမသ္မိံ ဝဂ္ဂေ ဧကာဒသ ပဉ္ဟော။
Imasmiṃ vagge ekādasa pañho.
မေဏ္ဍကပဉ္ဟော နိဋ္ဌိတော။
Meṇḍakapañho niṭṭhito.
Footnotes:
