| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੧੧. ਆਚਰਿਯਾਨਾਚਰਿਯਪਞ੍ਹੋ
11. Ācariyānācariyapañho
੧੧. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਗਸੇਨ, ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ ਭਗવਤਾ –
11. ‘‘Bhante, nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā –
‘‘‘ਨ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸੋ ਮੇ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ।
‘‘‘Na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati;
‘‘ਪੁਨ ਚ ਭਣਿਤਂ ‘ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ ਆਚਰਿਯੋ ਮੇ ਸਮਾਨੋ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਂ ਮਂ ਸਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮਸਮਂ ਠਪੇਸਿ, ਉਲ਼ਾਰਾਯ ਚ ਮਂ ਪੂਜਾਯ ਪੂਜੇਸੀ’ਤਿ। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਭਣਿਤਂ ‘ਨ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸੋ ਮੇ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ। ਸਦੇવਕਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ’ਤਿ, ਤੇਨ ਹਿ ‘ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ ਆਚਰਿਯੋ ਮੇ ਸਮਾਨੋ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਂ ਮਂ ਸਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮਸਮਂ ਠਪੇਸੀ’ਤਿ ਯਂ વਚਨਂ, ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਯਦਿ ਤਥਾਗਤੇਨ ਭਣਿਤਂ ‘ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ ਆਚਰਿਯੋ ਮੇ ਸਮਾਨੋ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਂ ਮਂ ਸਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮਸਮਂ ਠਪੇਸੀ’ਤਿ, ਤੇਨ ਹਿ ‘ਨ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸੋ ਮੇ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ। ਸਦੇવਕਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ’ਤਿ ਤਮ੍ਪਿ વਚਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਭਤੋ ਕੋਟਿਕੋ ਪਞ੍ਹੋ ਤવਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਹਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
‘‘Puna ca bhaṇitaṃ ‘iti kho, bhikkhave, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā samasamaṃ ṭhapesi, uḷārāya ca maṃ pūjāya pūjesī’ti. Yadi, bhante nāgasena, tathāgatena bhaṇitaṃ ‘na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati. Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’ti, tena hi ‘iti kho, bhikkhave, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā samasamaṃ ṭhapesī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ ‘iti kho, bhikkhave, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā samasamaṃ ṭhapesī’ti, tena hi ‘na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati. Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ , ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੇਨ ‘ਨ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸੋ ਮੇ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ। ਸਦੇવਕਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ’ਤਿ, ਭਣਿਤਞ੍ਚ ‘ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ ਆਚਰਿਯੋ ਮੇ ਸਮਾਨੋ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਂ ਮਂ ਸਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮਸਮਂ ਠਪੇਸਿ, ਉਲ਼ਾਰਾਯ ਚ ਮਂ ਪੂਜਾਯ ਪੂਜੇਸੀ’ਤਿ।
‘‘Bhāsitampetaṃ , mahārāja, tathāgatena ‘na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati. Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’ti, bhaṇitañca ‘iti kho, bhikkhave, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā samasamaṃ ṭhapesi, uḷārāya ca maṃ pūjāya pūjesī’ti.
‘‘ਤਞ੍ਚ ਪਨ વਚਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਸਮ੍ਬੋਧਾ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ ਆਚਰਿਯਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ।
‘‘Tañca pana vacanaṃ pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato ācariyabhāvaṃ sandhāya bhāsitaṃ.
‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਬ੍ਬੇવ ਸਮ੍ਬੋਧਾ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤੋ ਆਚਰਿਯਾ, ਯੇਹਿ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਦਿવਸਂ વੀਤਿਨਾਮੇਸਿ। ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਯੇ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਟ੍ਠ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਜਾਤਮਤ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ, ਸੇਯ੍ਯਥੀਦਂ, ਰਾਮੋ ਧਜੋ ਲਕ੍ਖਣੋ ਮਨ੍ਤੀ ਯਞ੍ਞੋ ਸੁਯਾਮੋ ਸੁਭੋਜੋ ਸੁਦਤ੍ਤੋਤਿ। ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਪવੇਦਯਿਤ੍વਾ ਰਕ੍ਖਾਕਮ੍ਮਂ ਅਕਂਸੁ, ਤੇ ਚ ਪਠਮਂ ਆਚਰਿਯਾ।
‘Pañcime, mahārāja, pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattassa sato ācariyā, yehi anusiṭṭho bodhisatto tattha tattha divasaṃ vītināmesi. Katame pañca? Ye te, mahārāja, aṭṭha brāhmaṇā jātamatte bodhisatte lakkhaṇāni pariggaṇhiṃsu, seyyathīdaṃ, rāmo dhajo lakkhaṇo mantī yañño suyāmo subhojo sudattoti. Te tassa sotthiṃ pavedayitvā rakkhākammaṃ akaṃsu, te ca paṭhamaṃ ācariyā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਿਤਾ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨੋ ਰਾਜਾ ਯਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਭਿਜਾਤਂ ਉਦਿਚ੍ਚਜਾਤਿਮਨ੍ਤਂ ਪਦਕਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਛਲ਼ਙ੍ਗવਨ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਮਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਉਪਨੇਤ੍વਾ ਸੋવਣ੍ਣੇਨ ਭਿਙ੍ਗਾਰੇਨ 3 ਉਦਕਂ ਓਣੋਜੇਤ੍વਾ ‘ਇਮਂ ਕੁਮਾਰਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਅਦਾਸਿ, ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ ਆਚਰਿਯੋ।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, bodhisattassa pitā suddhodano rājā yaṃ tena samayena abhijātaṃ udiccajātimantaṃ padakaṃ veyyākaraṇaṃ chaḷaṅgavantaṃ sabbamittaṃ nāma brāhmaṇaṃ upanetvā sovaṇṇena bhiṅgārena 4 udakaṃ oṇojetvā ‘imaṃ kumāraṃ sikkhāpehī’ti adāsi, ayaṃ dutiyo ācariyo.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਾ ਸਾ ਦੇવਤਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਸਂવੇਜੇਸੀ, ਯਸ੍ਸਾ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਸਂવਿਗ੍ਗੋ ਉਬ੍ਬਿਗ੍ਗੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਯੇવ ਖਣੇ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜਿ, ਅਯਂ ਤਤਿਯੋ ਆਚਰਿਯੋ।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, yā sā devatā bodhisattaṃ saṃvejesī, yassā vacanaṃ sutvā bodhisatto saṃviggo ubbiggo tasmiṃ yeva khaṇe nekkhammaṃ nikkhamitvā pabbaji, ayaṃ tatiyo ācariyo.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ, ਅਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਆਚਰਿਯੋ।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, āḷāro kālāmo ākiñcaññāyatanassa parikammaṃ ācikkhi, ayaṃ catuttho ācariyo.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਦਕੋ ਰਾਮਪੁਤ੍ਤੋ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ 5, ਅਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਆਚਰਿਯੋ। ਇਮੇ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਬ੍ਬੇવ ਸਮ੍ਬੋਧਾ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤੋ ਪਞ੍ਚ ਆਚਰਿਯਾ। ਤੇ ਚ ਪਨ ਆਚਰਿਯਾ ਲੋਕਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ। ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਪ੍ਪਟਿવੇਧਾਯ ਨਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਅਨੁਸਾਸਕੋ, ਸਯਮ੍ਭੂ , ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਅਨਾਚਰਿਯਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਤਥਾਗਤੇਨ ਭਣਿਤਂ ‘ਨ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸੋ ਮੇ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ। ਸਦੇવਕਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਏવਮੇਤਂ ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, udako rāmaputto nevasaññānāsaññāyatanassa parikammaṃ ācikkhi 6, ayaṃ pañcamo ācariyo. Ime kho, mahārāja, pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattassa sato pañca ācariyā. Te ca pana ācariyā lokiye dhamme. Imasmiñca pana, mahārāja, lokuttare dhamme sabbaññutañāṇappaṭivedhāya natthi tathāgatassa anuttaro anusāsako, sayambhū , mahārāja, tathāgato anācariyako, tasmā kāraṇā tathāgatena bhaṇitaṃ ‘na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati. Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ਆਚਰਿਯਾਨਾਚਰਿਯਪਞ੍ਹੋ ਏਕਾਦਸਮੋ।
Ācariyānācariyapañho ekādasamo.
ਸਨ੍ਥવવਗ੍ਗੋ ਪਞ੍ਚਮੋ।
Santhavavaggo pañcamo.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ વਗ੍ਗੇ ਏਕਾਦਸ ਪਞ੍ਹੋ।
Imasmiṃ vagge ekādasa pañho.
ਮੇਣ੍ਡਕਪਞ੍ਹੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Meṇḍakapañho niṭṭhito.
Footnotes:
