Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
౭. అచ్చన్తనియామకథావణ్ణనా
7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
౮౪౭. యం ‘‘ఏకవారం నిముగ్గో తథా నిముగ్గోవ హోతి, ఏతస్స పున భవతో వుట్ఠానం నామ నత్థీ’’తి అట్ఠకథాయం ఆగతం, సో పన ఆచరియవాదో, న అట్ఠకథానయోతి దస్సేన్తో ‘‘తాయ జాతియా…పే॰… మఞ్ఞమానో’’తి ఆహ. తత్థ తాయ జాతియాతి యస్సం జాతియం పుగ్గలో కమ్మావరణాదిఆవరణేహి సమన్నాగతో హోతి, తాయ జాతియా. సంసారఖాణుకభావో వస్సభఞ్ఞాదీనం వియ మక్ఖలిఆదీనం వియ చ దట్ఠబ్బో. సో చ అహేతుకాదిమిచ్ఛాదస్సనస్స ఫలభావేనేవ వేదితబ్బో, న అచ్చన్తనియామస్స నామ కస్సచి అత్థిభావతో. యథా హి విముచ్చన్తస్స కోచి నియామో నామ నత్థి ఠపేత్వా మగ్గేన భవపరిచ్ఛేదం, ఏవం అవిముచ్చన్తస్సపి కోచి సంసారనియామో నామ నత్థి. తాదిసస్స పన మిచ్ఛాదస్సనస్స బలవభావే అపరిమితకప్పపరిచ్ఛేదే చిరతరం సంసారప్పబన్ధో హోతి, అపాయూపపత్తి చ యత్థ సంసారఖాణుసమఞ్ఞా.
847. Yaṃ ‘‘ekavāraṃ nimuggo tathā nimuggova hoti, etassa puna bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthī’’ti aṭṭhakathāyaṃ āgataṃ, so pana ācariyavādo, na aṭṭhakathānayoti dassento ‘‘tāya jātiyā…pe… maññamāno’’ti āha. Tattha tāya jātiyāti yassaṃ jātiyaṃ puggalo kammāvaraṇādiāvaraṇehi samannāgato hoti, tāya jātiyā. Saṃsārakhāṇukabhāvo vassabhaññādīnaṃ viya makkhaliādīnaṃ viya ca daṭṭhabbo. So ca ahetukādimicchādassanassa phalabhāveneva veditabbo, na accantaniyāmassa nāma kassaci atthibhāvato. Yathā hi vimuccantassa koci niyāmo nāma natthi ṭhapetvā maggena bhavaparicchedaṃ, evaṃ avimuccantassapi koci saṃsāraniyāmo nāma natthi. Tādisassa pana micchādassanassa balavabhāve aparimitakappaparicchede cirataraṃ saṃsārappabandho hoti, apāyūpapatti ca yattha saṃsārakhāṇusamaññā.
యం పనేకే వదన్తి ‘‘అత్థేవ అచ్చన్తం సంసరితా అనన్తత్తా సత్తనికాయస్సా’’తి, తమ్పి అపుఞ్ఞబహులం సత్తసన్తానం సన్ధాయ వుత్తం సియా. న హి మాతుఘాతకాదీనం తేనత్తభావేన సమ్మత్తనియామోక్కమనన్తరాయభూతో మిచ్ఛత్తనియామో వియ సత్తానం విముత్తన్తరాయకరో సంసారనియామో నామ నత్థి. యావ పన న మగ్గఫలస్స ఉపనిస్సయో ఉపలబ్భతి, తావ సంసారో అపరిచ్ఛిన్నో. యదా చ సో ఉపలద్ధో, తదా సో పరిచ్ఛిన్నో ఏవాతి దట్ఠబ్బం.
Yaṃ paneke vadanti ‘‘attheva accantaṃ saṃsaritā anantattā sattanikāyassā’’ti, tampi apuññabahulaṃ sattasantānaṃ sandhāya vuttaṃ siyā. Na hi mātughātakādīnaṃ tenattabhāvena sammattaniyāmokkamanantarāyabhūto micchattaniyāmo viya sattānaṃ vimuttantarāyakaro saṃsāraniyāmo nāma natthi. Yāva pana na maggaphalassa upanissayo upalabbhati, tāva saṃsāro aparicchinno. Yadā ca so upaladdho, tadā so paricchinno evāti daṭṭhabbaṃ.
యథా నియతసమ్మాదస్సనం, ఏవం నియతమిచ్ఛాదస్సనేనపి సవిసయే ఏకంసగాహవసేన ఉక్కంసగతేన భవితబ్బన్తి తేన సమన్నాగతస్స పుగ్గలస్స సతి అచ్చన్తనియామే కథం తస్మిం అభినివేసవిసయే అనేకంసగాహో ఉప్పజ్జేయ్య, అభినివేసన్తరం వా విరుద్ధం యది ఉప్పజ్జేయ్య, అచ్చన్తనియామో ఏవ న సియాతి పాళియం విచికిచ్ఛుప్పత్తినియామన్తరుప్పత్తిచోదనా కతా. న హి విచికిచ్ఛా వియ సమ్మత్తనియతపుగ్గలానం యథాక్కమం మిచ్ఛత్తసమ్మత్తనియతపుగ్గలానం సమ్మత్తమిచ్ఛత్తనియతా ధమ్మా కదాచిపి ఉప్పజ్జన్తి, అవిరుద్ధం పన నియామన్తరమేవ హోతీతి ఆనన్తరికన్తరం వియ మిచ్ఛాదస్సనన్తరం సమానజాతికం న నివత్తేతీతి విరుద్ధంయేవ దస్సేతుం పాళియం విచికిచ్ఛా వియ సస్సతుచ్ఛేదదిట్ఠియో ఏవ ఉద్ధటా. ఏవమేత్థ విచికిచ్ఛుప్పత్తినియామన్తరుప్పత్తీనం నియామన్తరుప్పత్తినివత్తకభావో వేదితబ్బో, అచ్చన్తనియామో చ నివత్తిస్సతీతి చ విరుద్ధమేతన్తి పన ‘‘విచారేత్వావ గహేతబ్బా’’తి వుత్తం సియా.
Yathā niyatasammādassanaṃ, evaṃ niyatamicchādassanenapi savisaye ekaṃsagāhavasena ukkaṃsagatena bhavitabbanti tena samannāgatassa puggalassa sati accantaniyāme kathaṃ tasmiṃ abhinivesavisaye anekaṃsagāho uppajjeyya, abhinivesantaraṃ vā viruddhaṃ yadi uppajjeyya, accantaniyāmo eva na siyāti pāḷiyaṃ vicikicchuppattiniyāmantaruppatticodanā katā. Na hi vicikicchā viya sammattaniyatapuggalānaṃ yathākkamaṃ micchattasammattaniyatapuggalānaṃ sammattamicchattaniyatā dhammā kadācipi uppajjanti, aviruddhaṃ pana niyāmantarameva hotīti ānantarikantaraṃ viya micchādassanantaraṃ samānajātikaṃ na nivattetīti viruddhaṃyeva dassetuṃ pāḷiyaṃ vicikicchā viya sassatucchedadiṭṭhiyo eva uddhaṭā. Evamettha vicikicchuppattiniyāmantaruppattīnaṃ niyāmantaruppattinivattakabhāvo veditabbo, accantaniyāmo ca nivattissatīti ca viruddhametanti pana ‘‘vicāretvāva gahetabbā’’ti vuttaṃ siyā.
అచ్చన్తనియామకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Accantaniyāmakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi / (౧౯౨) ౭. అచ్చన్తనియామకథా • (192) 7. Accantaniyāmakathā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / అభిధమ్మపిటక (అట్ఠకథా) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ౭. అచ్చన్తనియామకథావణ్ణనా • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౭. అచ్చన్తనియామకథావణ్ణనా • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā