Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
၇. အစ္စန္တနိယာမကထာဝဏ္ဏနာ
7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
၈၄၇. ယံ ‘‘ဧကဝာရံ နိမုဂ္ဂော တထာ နိမုဂ္ဂောဝ ဟောတိ, ဧတသ္သ ပုန ဘဝတော ဝုဋ္ဌာနံ နာမ နတ္ထီ’’တိ အဋ္ဌကထာယံ အာဂတံ, သော ပန အာစရိယဝာဒော, န အဋ္ဌကထာနယောတိ ဒသ္သေန္တော ‘‘တာယ ဇာတိယာ။ပေ.။ မညမာနော’’တိ အာဟ။ တတ္ထ တာယ ဇာတိယာတိ ယသ္သံ ဇာတိယံ ပုဂ္ဂလော ကမ္မာဝရဏာဒိအာဝရဏေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ, တာယ ဇာတိယာ။ သံသာရခာဏုကဘာဝော ဝသ္သဘညာဒီနံ ဝိယ မက္ခလိအာဒီနံ ဝိယ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သော စ အဟေတုကာဒိမိစ္ဆာဒသ္သနသ္သ ဖလဘာဝေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော, န အစ္စန္တနိယာမသ္သ နာမ ကသ္သစိ အတ္ထိဘာဝတော။ ယထာ ဟိ ဝိမုစ္စန္တသ္သ ကောစိ နိယာမော နာမ နတ္ထိ ဌပေတ္ဝာ မဂ္ဂေန ဘဝပရိစ္ဆေဒံ, ဧဝံ အဝိမုစ္စန္တသ္သပိ ကောစိ သံသာရနိယာမော နာမ နတ္ထိ။ တာဒိသသ္သ ပန မိစ္ဆာဒသ္သနသ္သ ဗလဝဘာဝေ အပရိမိတကပ္ပပရိစ္ဆေဒေ စိရတရံ သံသာရပ္ပဗန္ဓော ဟောတိ, အပာယူပပတ္တိ စ ယတ္ထ သံသာရခာဏုသမညာ။
847. Yaṃ ‘‘ekavāraṃ nimuggo tathā nimuggova hoti, etassa puna bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthī’’ti aṭṭhakathāyaṃ āgataṃ, so pana ācariyavādo, na aṭṭhakathānayoti dassento ‘‘tāya jātiyā…pe… maññamāno’’ti āha. Tattha tāya jātiyāti yassaṃ jātiyaṃ puggalo kammāvaraṇādiāvaraṇehi samannāgato hoti, tāya jātiyā. Saṃsārakhāṇukabhāvo vassabhaññādīnaṃ viya makkhaliādīnaṃ viya ca daṭṭhabbo. So ca ahetukādimicchādassanassa phalabhāveneva veditabbo, na accantaniyāmassa nāma kassaci atthibhāvato. Yathā hi vimuccantassa koci niyāmo nāma natthi ṭhapetvā maggena bhavaparicchedaṃ, evaṃ avimuccantassapi koci saṃsāraniyāmo nāma natthi. Tādisassa pana micchādassanassa balavabhāve aparimitakappaparicchede cirataraṃ saṃsārappabandho hoti, apāyūpapatti ca yattha saṃsārakhāṇusamaññā.
ယံ ပနေကေ ဝဒန္တိ ‘‘အတ္ထေဝ အစ္စန္တံ သံသရိတာ အနန္တတ္တာ သတ္တနိကာယသ္သာ’’တိ, တမ္ပိ အပုညဗဟုလံ သတ္တသန္တာနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ သိယာ။ န ဟိ မာတုဃာတကာဒီနံ တေနတ္တဘာဝေန သမ္မတ္တနိယာမောက္ကမနန္တရာယဘူတော မိစ္ဆတ္တနိယာမော ဝိယ သတ္တာနံ ဝိမုတ္တန္တရာယကရော သံသာရနိယာမော နာမ နတ္ထိ။ ယာဝ ပန န မဂ္ဂဖလသ္သ ဥပနိသ္သယော ဥပလဗ္ဘတိ, တာဝ သံသာရော အပရိစ္ဆိန္နော။ ယဒာ စ သော ဥပလဒ္ဓော, တဒာ သော ပရိစ္ဆိန္နော ဧဝာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
Yaṃ paneke vadanti ‘‘attheva accantaṃ saṃsaritā anantattā sattanikāyassā’’ti, tampi apuññabahulaṃ sattasantānaṃ sandhāya vuttaṃ siyā. Na hi mātughātakādīnaṃ tenattabhāvena sammattaniyāmokkamanantarāyabhūto micchattaniyāmo viya sattānaṃ vimuttantarāyakaro saṃsāraniyāmo nāma natthi. Yāva pana na maggaphalassa upanissayo upalabbhati, tāva saṃsāro aparicchinno. Yadā ca so upaladdho, tadā so paricchinno evāti daṭṭhabbaṃ.
ယထာ နိယတသမ္မာဒသ္သနံ, ဧဝံ နိယတမိစ္ဆာဒသ္သနေနပိ သဝိသယေ ဧကံသဂာဟဝသေန ဥက္ကံသဂတေန ဘဝိတဗ္ဗန္တိ တေန သမန္နာဂတသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ သတိ အစ္စန္တနိယာမေ ကထံ တသ္မိံ အဘိနိဝေသဝိသယေ အနေကံသဂာဟော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ, အဘိနိဝေသန္တရံ ဝာ ဝိရုဒ္ဓံ ယဒိ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ, အစ္စန္တနိယာမော ဧဝ န သိယာတိ ပာဠိယံ ဝိစိကိစ္ဆုပ္ပတ္တိနိယာမန္တရုပ္ပတ္တိစောဒနာ ကတာ။ န ဟိ ဝိစိကိစ္ဆာ ဝိယ သမ္မတ္တနိယတပုဂ္ဂလာနံ ယထာက္ကမံ မိစ္ဆတ္တသမ္မတ္တနိယတပုဂ္ဂလာနံ သမ္မတ္တမိစ္ဆတ္တနိယတာ ဓမ္မာ ကဒာစိပိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, အဝိရုဒ္ဓံ ပန နိယာမန္တရမေဝ ဟောတီတိ အာနန္တရိကန္တရံ ဝိယ မိစ္ဆာဒသ္သနန္တရံ သမာနဇာတိကံ န နိဝတ္တေတီတိ ဝိရုဒ္ဓံယေဝ ဒသ္သေတုံ ပာဠိယံ ဝိစိကိစ္ဆာ ဝိယ သသ္သတုစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိယော ဧဝ ဥဒ္ဓဋာ။ ဧဝမေတ္ထ ဝိစိကိစ္ဆုပ္ပတ္တိနိယာမန္တရုပ္ပတ္တီနံ နိယာမန္တရုပ္ပတ္တိနိဝတ္တကဘာဝော ဝေဒိတဗ္ဗော, အစ္စန္တနိယာမော စ နိဝတ္တိသ္သတီတိ စ ဝိရုဒ္ဓမေတန္တိ ပန ‘‘ဝိစာရေတ္ဝာဝ ဂဟေတဗ္ဗာ’’တိ ဝုတ္တံ သိယာ။
Yathā niyatasammādassanaṃ, evaṃ niyatamicchādassanenapi savisaye ekaṃsagāhavasena ukkaṃsagatena bhavitabbanti tena samannāgatassa puggalassa sati accantaniyāme kathaṃ tasmiṃ abhinivesavisaye anekaṃsagāho uppajjeyya, abhinivesantaraṃ vā viruddhaṃ yadi uppajjeyya, accantaniyāmo eva na siyāti pāḷiyaṃ vicikicchuppattiniyāmantaruppatticodanā katā. Na hi vicikicchā viya sammattaniyatapuggalānaṃ yathākkamaṃ micchattasammattaniyatapuggalānaṃ sammattamicchattaniyatā dhammā kadācipi uppajjanti, aviruddhaṃ pana niyāmantarameva hotīti ānantarikantaraṃ viya micchādassanantaraṃ samānajātikaṃ na nivattetīti viruddhaṃyeva dassetuṃ pāḷiyaṃ vicikicchā viya sassatucchedadiṭṭhiyo eva uddhaṭā. Evamettha vicikicchuppattiniyāmantaruppattīnaṃ niyāmantaruppattinivattakabhāvo veditabbo, accantaniyāmo ca nivattissatīti ca viruddhametanti pana ‘‘vicāretvāva gahetabbā’’ti vuttaṃ siyā.
အစ္စန္တနိယာမကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Accantaniyāmakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ကထာဝတ္ထုပာဠိ • Kathāvatthupāḷi / (၁၉၂) ၇. အစ္စန္တနိယာမကထာ • (192) 7. Accantaniyāmakathā
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ၇. အစ္စန္တနိယာမကထာဝဏ္ဏနာ • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၇. အစ္စန္တနိယာမကထာဝဏ္ဏနာ • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā