| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
೭. ಅಚ್ಚನ್ತನಿಯಾಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ
7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
೮೪೭. ಯಂ ‘‘ಏಕವಾರಂ ನಿಮುಗ್ಗೋ ತಥಾ ನಿಮುಗ್ಗೋವ ಹೋತಿ, ಏತಸ್ಸ ಪುನ ಭವತೋ ವುಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಆಗತಂ, ಸೋ ಪನ ಆಚರಿಯವಾದೋ, ನ ಅಟ್ಠಕಥಾನಯೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ತಾಯ ಜಾತಿಯಾ…ಪೇ॰… ಮಞ್ಞಮಾನೋ’’ತಿ ಆಹ। ತತ್ಥ ತಾಯ ಜಾತಿಯಾತಿ ಯಸ್ಸಂ ಜಾತಿಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಮ್ಮಾವರಣಾದಿಆವರಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ, ತಾಯ ಜಾತಿಯಾ। ಸಂಸಾರಖಾಣುಕಭಾವೋ ವಸ್ಸಭಞ್ಞಾದೀನಂ ವಿಯ ಮಕ್ಖಲಿಆದೀನಂ ವಿಯ ಚ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಸೋ ಚ ಅಹೇತುಕಾದಿಮಿಚ್ಛಾದಸ್ಸನಸ್ಸ ಫಲಭಾವೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ನ ಅಚ್ಚನ್ತನಿಯಾಮಸ್ಸ ನಾಮ ಕಸ್ಸಚಿ ಅತ್ಥಿಭಾವತೋ। ಯಥಾ ಹಿ ವಿಮುಚ್ಚನ್ತಸ್ಸ ಕೋಚಿ ನಿಯಾಮೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಗ್ಗೇನ ಭವಪರಿಚ್ಛೇದಂ, ಏವಂ ಅವಿಮುಚ್ಚನ್ತಸ್ಸಪಿ ಕೋಚಿ ಸಂಸಾರನಿಯಾಮೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ತಾದಿಸಸ್ಸ ಪನ ಮಿಚ್ಛಾದಸ್ಸನಸ್ಸ ಬಲವಭಾವೇ ಅಪರಿಮಿತಕಪ್ಪಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಚಿರತರಂ ಸಂಸಾರಪ್ಪಬನ್ಧೋ ಹೋತಿ, ಅಪಾಯೂಪಪತ್ತಿ ಚ ಯತ್ಥ ಸಂಸಾರಖಾಣುಸಮಞ್ಞಾ।
847. Yaṃ ‘‘ekavāraṃ nimuggo tathā nimuggova hoti, etassa puna bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthī’’ti aṭṭhakathāyaṃ āgataṃ, so pana ācariyavādo, na aṭṭhakathānayoti dassento ‘‘tāya jātiyā…pe… maññamāno’’ti āha. Tattha tāya jātiyāti yassaṃ jātiyaṃ puggalo kammāvaraṇādiāvaraṇehi samannāgato hoti, tāya jātiyā. Saṃsārakhāṇukabhāvo vassabhaññādīnaṃ viya makkhaliādīnaṃ viya ca daṭṭhabbo. So ca ahetukādimicchādassanassa phalabhāveneva veditabbo, na accantaniyāmassa nāma kassaci atthibhāvato. Yathā hi vimuccantassa koci niyāmo nāma natthi ṭhapetvā maggena bhavaparicchedaṃ, evaṃ avimuccantassapi koci saṃsāraniyāmo nāma natthi. Tādisassa pana micchādassanassa balavabhāve aparimitakappaparicchede cirataraṃ saṃsārappabandho hoti, apāyūpapatti ca yattha saṃsārakhāṇusamaññā.
ಯಂ ಪನೇಕೇ ವದನ್ತಿ ‘‘ಅತ್ಥೇವ ಅಚ್ಚನ್ತಂ ಸಂಸರಿತಾ ಅನನ್ತತ್ತಾ ಸತ್ತನಿಕಾಯಸ್ಸಾ’’ತಿ, ತಮ್ಪಿ ಅಪುಞ್ಞಬಹುಲಂ ಸತ್ತಸನ್ತಾನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ಸಿಯಾ। ನ ಹಿ ಮಾತುಘಾತಕಾದೀನಂ ತೇನತ್ತಭಾವೇನ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯಾಮೋಕ್ಕಮನನ್ತರಾಯಭೂತೋ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯಾಮೋ ವಿಯ ಸತ್ತಾನಂ ವಿಮುತ್ತನ್ತರಾಯಕರೋ ಸಂಸಾರನಿಯಾಮೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ಯಾವ ಪನ ನ ಮಗ್ಗಫಲಸ್ಸ ಉಪನಿಸ್ಸಯೋ ಉಪಲಬ್ಭತಿ, ತಾವ ಸಂಸಾರೋ ಅಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ। ಯದಾ ಚ ಸೋ ಉಪಲದ್ಧೋ, ತದಾ ಸೋ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ ಏವಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
Yaṃ paneke vadanti ‘‘attheva accantaṃ saṃsaritā anantattā sattanikāyassā’’ti, tampi apuññabahulaṃ sattasantānaṃ sandhāya vuttaṃ siyā. Na hi mātughātakādīnaṃ tenattabhāvena sammattaniyāmokkamanantarāyabhūto micchattaniyāmo viya sattānaṃ vimuttantarāyakaro saṃsāraniyāmo nāma natthi. Yāva pana na maggaphalassa upanissayo upalabbhati, tāva saṃsāro aparicchinno. Yadā ca so upaladdho, tadā so paricchinno evāti daṭṭhabbaṃ.
ಯಥಾ ನಿಯತಸಮ್ಮಾದಸ್ಸನಂ, ಏವಂ ನಿಯತಮಿಚ್ಛಾದಸ್ಸನೇನಪಿ ಸವಿಸಯೇ ಏಕಂಸಗಾಹವಸೇನ ಉಕ್ಕಂಸಗತೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ ತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸತಿ ಅಚ್ಚನ್ತನಿಯಾಮೇ ಕಥಂ ತಸ್ಮಿಂ ಅಭಿನಿವೇಸವಿಸಯೇ ಅನೇಕಂಸಗಾಹೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಭಿನಿವೇಸನ್ತರಂ ವಾ ವಿರುದ್ಧಂ ಯದಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಚ್ಚನ್ತನಿಯಾಮೋ ಏವ ನ ಸಿಯಾತಿ ಪಾಳಿಯಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛುಪ್ಪತ್ತಿನಿಯಾಮನ್ತರುಪ್ಪತ್ತಿಚೋದನಾ ಕತಾ। ನ ಹಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ವಿಯ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಮಿಚ್ಛತ್ತಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಸಮ್ಮತ್ತಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾ ಧಮ್ಮಾ ಕದಾಚಿಪಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಅವಿರುದ್ಧಂ ಪನ ನಿಯಾಮನ್ತರಮೇವ ಹೋತೀತಿ ಆನನ್ತರಿಕನ್ತರಂ ವಿಯ ಮಿಚ್ಛಾದಸ್ಸನನ್ತರಂ ಸಮಾನಜಾತಿಕಂ ನ ನಿವತ್ತೇತೀತಿ ವಿರುದ್ಧಂಯೇವ ದಸ್ಸೇತುಂ ಪಾಳಿಯಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ವಿಯ ಸಸ್ಸತುಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿಯೋ ಏವ ಉದ್ಧಟಾ। ಏವಮೇತ್ಥ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛುಪ್ಪತ್ತಿನಿಯಾಮನ್ತರುಪ್ಪತ್ತೀನಂ ನಿಯಾಮನ್ತರುಪ್ಪತ್ತಿನಿವತ್ತಕಭಾವೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಅಚ್ಚನ್ತನಿಯಾಮೋ ಚ ನಿವತ್ತಿಸ್ಸತೀತಿ ಚ ವಿರುದ್ಧಮೇತನ್ತಿ ಪನ ‘‘ವಿಚಾರೇತ್ವಾವ ಗಹೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ಸಿಯಾ।
Yathā niyatasammādassanaṃ, evaṃ niyatamicchādassanenapi savisaye ekaṃsagāhavasena ukkaṃsagatena bhavitabbanti tena samannāgatassa puggalassa sati accantaniyāme kathaṃ tasmiṃ abhinivesavisaye anekaṃsagāho uppajjeyya, abhinivesantaraṃ vā viruddhaṃ yadi uppajjeyya, accantaniyāmo eva na siyāti pāḷiyaṃ vicikicchuppattiniyāmantaruppatticodanā katā. Na hi vicikicchā viya sammattaniyatapuggalānaṃ yathākkamaṃ micchattasammattaniyatapuggalānaṃ sammattamicchattaniyatā dhammā kadācipi uppajjanti, aviruddhaṃ pana niyāmantarameva hotīti ānantarikantaraṃ viya micchādassanantaraṃ samānajātikaṃ na nivattetīti viruddhaṃyeva dassetuṃ pāḷiyaṃ vicikicchā viya sassatucchedadiṭṭhiyo eva uddhaṭā. Evamettha vicikicchuppattiniyāmantaruppattīnaṃ niyāmantaruppattinivattakabhāvo veditabbo, accantaniyāmo ca nivattissatīti ca viruddhametanti pana ‘‘vicāretvāva gahetabbā’’ti vuttaṃ siyā.
ಅಚ್ಚನ್ತನಿಯಾಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Accantaniyāmakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೧೯೨) ೭. ಅಚ್ಚನ್ತನಿಯಾಮಕಥಾ • (192) 7. Accantaniyāmakathā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ೭. ಅಚ್ಚನ್ತನಿಯಾಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೭. ಅಚ್ಚನ್ತನಿಯಾಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
