| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
7. අච්‌චන්‌තනියාමකථාවණ්‌ණනා
7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
847. ඉදානි අච්‌චන්‌තනියාමකථා නාම හොති. තත්‌ථ යෙසං ‘‘සකිං නිමුග්‌ගො නිමුග්‌ගොව හොතී’’ති (අ. නි. 7.15) සුත්‌තං නිස්‌සාය ‘‘අත්‌ථි පුථුජ්‌ජනස්‌ස අච්‌චන්‌තනියාමතා’’ති ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි එකච්‌චානං උත්‌තරාපථකානං, තෙ සන්‌ධාය පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. මාතුඝාතකොතිආදි ‘‘නියතමිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකස්‌ස ච මාතුඝාතකාදීනඤ්‌ච සමානෙ මිච්‌ඡත්‌තනියාමෙ මාතුඝාතකාදීහිපි තෙ අච්‌චන්‌තනියතෙහි භවිතබ්‌බ’’න්‌ති චොදනත්‌ථං වුත්‌තං. ඉතරො ‘‘නියතමිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකො සංසාරඛාණුකො භවන්‌තරෙපි නියතොව ඉමෙ පන එකස්‌මිඤ්‌ඤෙව අත්‌තභාවෙ’’ති ලද්‌ධියා න හෙවන්‌ති පටික්‌ඛිපති .
847. Idāni accantaniyāmakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sakiṃ nimuggo nimuggova hotī’’ti (a. ni. 7.15) suttaṃ nissāya ‘‘atthi puthujjanassa accantaniyāmatā’’ti laddhi, seyyathāpi ekaccānaṃ uttarāpathakānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Mātughātakotiādi ‘‘niyatamicchādiṭṭhikassa ca mātughātakādīnañca samāne micchattaniyāme mātughātakādīhipi te accantaniyatehi bhavitabba’’nti codanatthaṃ vuttaṃ. Itaro ‘‘niyatamicchādiṭṭhiko saṃsārakhāṇuko bhavantarepi niyatova ime pana ekasmiññeva attabhāve’’ti laddhiyā na hevanti paṭikkhipati .
848. විචිකිච්‌ඡා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යාති ‘‘අයං නියතො වා නො වා’’ති එවං උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යාති පුච්‌ඡති. ඉතරො අනුප්‌පත්‌තිකාරණං අපස්‌සන්‌තො පටිජානාති. නුප්‌පජ්‌ජෙය්‍යාති පුට්‌ඨො පන යං දිට්‌ඨිං ආසෙවන්‌තො නියාමං ඔක්‌කන්‌තො, තත්‌ථ අනුප්‌පත්‌තිං සන්‌ධාය පටිජානාති. තතො පහීනාති පුට්‌ඨො මග්‌ගෙන අප්‌පහීනත්‌තා පටික්‌ඛිපති, තං දිට්‌ඨිං ආරබ්‌භ අසමුදාචාරතො පටිජානාති. අථ නං යස්‌මා පහානං නාම විනා අරියමග්‌ගෙන නත්‌ථි, තස්‌මා තස්‌ස වසෙන චොදෙතුං සොතාපත්‌තිමග්‌ගෙනාතිආදිමාහ. සො එකමග්‌ගෙනාපි අප්‌පහීනත්‌තා පටික්‌ඛිපති. පුන කතමෙනාති පුට්‌ඨො මිච්‌ඡාමග්‌ගං සන්‌ධාය අකුසලෙනාතිආදිමාහ.
848. Vicikicchā uppajjeyyāti ‘‘ayaṃ niyato vā no vā’’ti evaṃ uppajjeyyāti pucchati. Itaro anuppattikāraṇaṃ apassanto paṭijānāti. Nuppajjeyyāti puṭṭho pana yaṃ diṭṭhiṃ āsevanto niyāmaṃ okkanto, tattha anuppattiṃ sandhāya paṭijānāti. Tato pahīnāti puṭṭho maggena appahīnattā paṭikkhipati, taṃ diṭṭhiṃ ārabbha asamudācārato paṭijānāti. Atha naṃ yasmā pahānaṃ nāma vinā ariyamaggena natthi, tasmā tassa vasena codetuṃ sotāpattimaggenātiādimāha. So ekamaggenāpi appahīnattā paṭikkhipati. Puna katamenāti puṭṭho micchāmaggaṃ sandhāya akusalenātiādimāha.
849. උච්‌ඡෙදදිට්‌ඨි උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යාති දුතියනියාමුප්‌පත්‌තිං පුච්‌ඡති. ඉතරො යස්‌මා ‘‘යෙපි තෙ ඔක්‌කලා වයභිඤ්‌ඤා නත්‌ථිකවාදා අකිරියවාදා අහෙතුකවාදා’’ති (ම. නි. 3.143) වචනතො තිස්‌සොපි නියතමිච්‌ඡාදිට්‌ඨියො එකස්‌ස උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, තස්‌මා පටිජානාති.
849. Ucchedadiṭṭhi uppajjeyyāti dutiyaniyāmuppattiṃ pucchati. Itaro yasmā ‘‘yepi te okkalā vayabhiññā natthikavādā akiriyavādā ahetukavādā’’ti (ma. ni. 3.143) vacanato tissopi niyatamicchādiṭṭhiyo ekassa uppajjanti, tasmā paṭijānāti.
850. අථ නං ‘‘න ච නාම සො අච්‌චන්‌තනියාමො’’ති චොදෙතුං හඤ්‌චීතිආදිමාහ. අච්‌චන්‌තනියතස්‌ස හි දුතියනියාමො නිරත්‌ථකො. නුප්‌පජ්‌ජෙය්‍යාති පඤ්‌හෙ යං සස්‌සතදිට්‌ඨියා සස්‌සතන්‌ති ගහිතං, තදෙව උච්‌ඡිජ්‌ජිස්‌සතීති ගහෙත්‌වා අනුප්‌පත්‌තිං සන්‌ධාය පටිජානාති. පහීනාති පුට්‌ඨො මග්‌ගෙන අප්‌පහීනත්‌තා පටික්‌ඛිපති, වුත්‌තනයෙන අනුප්‌පජ්‌ජනතො පටිජානාති. සස්‌සතදිට්‌ඨි උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යාතිආදීසුපි එසෙව නයො. සෙසං විචිකිච්‌ඡාවාරෙ වුත්‌තනයමෙව.
850. Atha naṃ ‘‘na ca nāma so accantaniyāmo’’ti codetuṃ hañcītiādimāha. Accantaniyatassa hi dutiyaniyāmo niratthako. Nuppajjeyyāti pañhe yaṃ sassatadiṭṭhiyā sassatanti gahitaṃ, tadeva ucchijjissatīti gahetvā anuppattiṃ sandhāya paṭijānāti. Pahīnāti puṭṭho maggena appahīnattā paṭikkhipati, vuttanayena anuppajjanato paṭijānāti. Sassatadiṭṭhi uppajjeyyātiādīsupi eseva nayo. Sesaṃ vicikicchāvāre vuttanayameva.
851-852. න වත්‌තබ්‌බන්‌ති පුච්‌ඡා පරවාදිස්‌ස, සුත්‌තස්‌ස අත්‌ථිතාය පටිඤ්‌ඤා සකවාදිස්‌ස. න පන සො භවන්‌තරෙපි නිමුග්‌ගොව. ඉමස්‌මිඤ්‌ඤෙව හි භවෙ අභබ්‌බො සො තං දිට්‌ඨිං පජහිතුන්‌ති අයමෙත්‌ථ අධිප්‌පායො, තස්‌මා අසාධකමෙතන්‌ති. සබ්‌බකාලං උම්‌මුජ්‌ජිත්‌වා නිමුජ්‌ජතීතිආදි වචනමත්‌තෙ අභිනිවෙසං අකත්‌වා අත්‌ථො පරියෙසිතබ්‌බොති දස්‌සනත්‌ථං වුත්‌තන්‌ති.
851-852. Na vattabbanti pucchā paravādissa, suttassa atthitāya paṭiññā sakavādissa. Na pana so bhavantarepi nimuggova. Imasmiññeva hi bhave abhabbo so taṃ diṭṭhiṃ pajahitunti ayamettha adhippāyo, tasmā asādhakametanti. Sabbakālaṃ ummujjitvā nimujjatītiādi vacanamatte abhinivesaṃ akatvā attho pariyesitabboti dassanatthaṃ vuttanti.
අච්‌චන්‌තනියාමකථාවණ්‌ණනා.
Accantaniyāmakathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (192) 7. අච්‌චන්‌තනියාමකථා • (192) 7. Accantaniyāmakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 7. අච්‌චන්‌තනියාමකථාවණ්‌ණනා • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 7. අච්‌චන්‌තනියාමකථාවණ්‌ණනා • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
