| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
7. අච්‌චන්‌තනියාමකථාවණ්‌ණනා
7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
847. යං ‘‘එකවාරං නිමුග්‌ගො තථා නිමුග්‌ගොව හොති, එතස්‌ස පුන භවතො වුට්‌ඨානං නාම නත්‌ථී’’ති අට්‌ඨකථායං ආගතං, සො පන ආචරියවාදො, න අට්‌ඨකථානයොති දස්‌සෙන්‌තො ‘‘තාය ජාතියා…පෙ.… මඤ්‌ඤමානො’’ති ආහ. තත්‌ථ තාය ජාතියාති යස්‌සං ජාතියං පුග්‌ගලො කම්‌මාවරණාදිආවරණෙහි සමන්‌නාගතො හොති, තාය ජාතියා. සංසාරඛාණුකභාවො වස්‌සභඤ්‌ඤාදීනං විය මක්‌ඛලිආදීනං විය ච දට්‌ඨබ්‌බො. සො ච අහෙතුකාදිමිච්‌ඡාදස්‌සනස්‌ස ඵලභාවෙනෙව වෙදිතබ්‌බො, න අච්‌චන්‌තනියාමස්‌ස නාම කස්‌සචි අත්‌ථිභාවතො. යථා හි විමුච්‌චන්‌තස්‌ස කොචි නියාමො නාම නත්‌ථි ඨපෙත්‌වා මග්‌ගෙන භවපරිච්‌ඡෙදං, එවං අවිමුච්‌චන්‌තස්‌සපි කොචි සංසාරනියාමො නාම නත්‌ථි. තාදිසස්‌ස පන මිච්‌ඡාදස්‌සනස්‌ස බලවභාවෙ අපරිමිතකප්‌පපරිච්‌ඡෙදෙ චිරතරං සංසාරප්‌පබන්‌ධො හොති, අපායූපපත්‌ති ච යත්‌ථ සංසාරඛාණුසමඤ්‌ඤා.
847. Yaṃ ‘‘ekavāraṃ nimuggo tathā nimuggova hoti, etassa puna bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthī’’ti aṭṭhakathāyaṃ āgataṃ, so pana ācariyavādo, na aṭṭhakathānayoti dassento ‘‘tāya jātiyā…pe… maññamāno’’ti āha. Tattha tāya jātiyāti yassaṃ jātiyaṃ puggalo kammāvaraṇādiāvaraṇehi samannāgato hoti, tāya jātiyā. Saṃsārakhāṇukabhāvo vassabhaññādīnaṃ viya makkhaliādīnaṃ viya ca daṭṭhabbo. So ca ahetukādimicchādassanassa phalabhāveneva veditabbo, na accantaniyāmassa nāma kassaci atthibhāvato. Yathā hi vimuccantassa koci niyāmo nāma natthi ṭhapetvā maggena bhavaparicchedaṃ, evaṃ avimuccantassapi koci saṃsāraniyāmo nāma natthi. Tādisassa pana micchādassanassa balavabhāve aparimitakappaparicchede cirataraṃ saṃsārappabandho hoti, apāyūpapatti ca yattha saṃsārakhāṇusamaññā.
යං පනෙකෙ වදන්‌ති ‘‘අත්‌ථෙව අච්‌චන්‌තං සංසරිතා අනන්‌තත්‌තා සත්‌තනිකායස්‌සා’’ති, තම්‌පි අපුඤ්‌ඤබහුලං සත්‌තසන්‌තානං සන්‌ධාය වුත්‌තං සියා. න හි මාතුඝාතකාදීනං තෙනත්‌තභාවෙන සම්‌මත්‌තනියාමොක්‌කමනන්‌තරායභූතො මිච්‌ඡත්‌තනියාමො විය සත්‌තානං විමුත්‌තන්‌තරායකරො සංසාරනියාමො නාම නත්‌ථි. යාව පන න මග්‌ගඵලස්‌ස උපනිස්‌සයො උපලබ්‌භති, තාව සංසාරො අපරිච්‌ඡින්‌නො. යදා ච සො උපලද්‌ධො, තදා සො පරිච්‌ඡින්‌නො එවාති දට්‌ඨබ්‌බං.
Yaṃ paneke vadanti ‘‘attheva accantaṃ saṃsaritā anantattā sattanikāyassā’’ti, tampi apuññabahulaṃ sattasantānaṃ sandhāya vuttaṃ siyā. Na hi mātughātakādīnaṃ tenattabhāvena sammattaniyāmokkamanantarāyabhūto micchattaniyāmo viya sattānaṃ vimuttantarāyakaro saṃsāraniyāmo nāma natthi. Yāva pana na maggaphalassa upanissayo upalabbhati, tāva saṃsāro aparicchinno. Yadā ca so upaladdho, tadā so paricchinno evāti daṭṭhabbaṃ.
යථා නියතසම්‌මාදස්‌සනං, එවං නියතමිච්‌ඡාදස්‌සනෙනපි සවිසයෙ එකංසගාහවසෙන උක්‌කංසගතෙන භවිතබ්‌බන්‌ති තෙන සමන්‌නාගතස්‌ස පුග්‌ගලස්‌ස සති අච්‌චන්‌තනියාමෙ කථං තස්‌මිං අභිනිවෙසවිසයෙ අනෙකංසගාහො උප්‌පජ්‌ජෙය්‍ය, අභිනිවෙසන්‌තරං වා විරුද්‌ධං යදි උප්‌පජ්‌ජෙය්‍ය, අච්‌චන්‌තනියාමො එව න සියාති පාළියං විචිකිච්‌ඡුප්‌පත්‌තිනියාමන්‌තරුප්‌පත්‌තිචොදනා කතා. න හි විචිකිච්‌ඡා විය සම්‌මත්‌තනියතපුග්‌ගලානං යථාක්‌කමං මිච්‌ඡත්‌තසම්‌මත්‌තනියතපුග්‌ගලානං සම්‌මත්‌තමිච්‌ඡත්‌තනියතා ධම්‌මා කදාචිපි උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, අවිරුද්‌ධං පන නියාමන්‌තරමෙව හොතීති ආනන්‌තරිකන්‌තරං විය මිච්‌ඡාදස්‌සනන්‌තරං සමානජාතිකං න නිවත්‌තෙතීති විරුද්‌ධංයෙව දස්‌සෙතුං පාළියං විචිකිච්‌ඡා විය සස්‌සතුච්‌ඡෙදදිට්‌ඨියො එව උද්‌ධටා. එවමෙත්‌ථ විචිකිච්‌ඡුප්‌පත්‌තිනියාමන්‌තරුප්‌පත්‌තීනං නියාමන්‌තරුප්‌පත්‌තිනිවත්‌තකභාවො වෙදිතබ්‌බො, අච්‌චන්‌තනියාමො ච නිවත්‌තිස්‌සතීති ච විරුද්‌ධමෙතන්‌ති පන ‘‘විචාරෙත්‌වාව ගහෙතබ්‌බා’’ති වුත්‌තං සියා.
Yathā niyatasammādassanaṃ, evaṃ niyatamicchādassanenapi savisaye ekaṃsagāhavasena ukkaṃsagatena bhavitabbanti tena samannāgatassa puggalassa sati accantaniyāme kathaṃ tasmiṃ abhinivesavisaye anekaṃsagāho uppajjeyya, abhinivesantaraṃ vā viruddhaṃ yadi uppajjeyya, accantaniyāmo eva na siyāti pāḷiyaṃ vicikicchuppattiniyāmantaruppatticodanā katā. Na hi vicikicchā viya sammattaniyatapuggalānaṃ yathākkamaṃ micchattasammattaniyatapuggalānaṃ sammattamicchattaniyatā dhammā kadācipi uppajjanti, aviruddhaṃ pana niyāmantarameva hotīti ānantarikantaraṃ viya micchādassanantaraṃ samānajātikaṃ na nivattetīti viruddhaṃyeva dassetuṃ pāḷiyaṃ vicikicchā viya sassatucchedadiṭṭhiyo eva uddhaṭā. Evamettha vicikicchuppattiniyāmantaruppattīnaṃ niyāmantaruppattinivattakabhāvo veditabbo, accantaniyāmo ca nivattissatīti ca viruddhametanti pana ‘‘vicāretvāva gahetabbā’’ti vuttaṃ siyā.
අච්‌චන්‌තනියාමකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Accantaniyāmakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (192) 7. අච්‌චන්‌තනියාමකථා • (192) 7. Accantaniyāmakathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 7. අච්‌චන්‌තනියාමකථාවණ්‌ණනා • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 7. අච්‌චන්‌තනියාමකථාවණ්‌ණනා • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
