| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੭. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
੮੪੭. ਇਦਾਨਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ‘‘ਸਕਿਂ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋવ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੭.੧੫) ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਤਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਕਾਨਂ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਮਾਤੁਘਾਤਕੋਤਿਆਦਿ ‘‘ਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ ਚ ਮਾਤੁਘਾਤਕਾਦੀਨਞ੍ਚ ਸਮਾਨੇ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇ ਮਾਤੁਘਾਤਕਾਦੀਹਿਪਿ ਤੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਤੇਹਿ ਭવਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਤਰੋ ‘‘ਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਸਂਸਾਰਖਾਣੁਕੋ ਭવਨ੍ਤਰੇਪਿ ਨਿਯਤੋવ ਇਮੇ ਪਨ ਏਕਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਨ ਹੇવਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ ।
847. Idāni accantaniyāmakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sakiṃ nimuggo nimuggova hotī’’ti (a. ni. 7.15) suttaṃ nissāya ‘‘atthi puthujjanassa accantaniyāmatā’’ti laddhi, seyyathāpi ekaccānaṃ uttarāpathakānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Mātughātakotiādi ‘‘niyatamicchādiṭṭhikassa ca mātughātakādīnañca samāne micchattaniyāme mātughātakādīhipi te accantaniyatehi bhavitabba’’nti codanatthaṃ vuttaṃ. Itaro ‘‘niyatamicchādiṭṭhiko saṃsārakhāṇuko bhavantarepi niyatova ime pana ekasmiññeva attabhāve’’ti laddhiyā na hevanti paṭikkhipati .
੮੪੮. વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਨਿਯਤੋ વਾ ਨੋ વਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਇਤਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਨ ਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਆਸੇવਨ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਤੋ ਪਹੀਨਾਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਤੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਯਸ੍ਮਾ ਪਹਾਨਂ ਨਾਮ વਿਨਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ ਚੋਦੇਤੁਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਸੋ ਏਕਮਗ੍ਗੇਨਾਪਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪੁਨ ਕਤਮੇਨਾਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਮਿਚ੍ਛਾਮਗ੍ਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਕੁਸਲੇਨਾਤਿਆਦਿਮਾਹ।
848. Vicikicchā uppajjeyyāti ‘‘ayaṃ niyato vā no vā’’ti evaṃ uppajjeyyāti pucchati. Itaro anuppattikāraṇaṃ apassanto paṭijānāti. Nuppajjeyyāti puṭṭho pana yaṃ diṭṭhiṃ āsevanto niyāmaṃ okkanto, tattha anuppattiṃ sandhāya paṭijānāti. Tato pahīnāti puṭṭho maggena appahīnattā paṭikkhipati, taṃ diṭṭhiṃ ārabbha asamudācārato paṭijānāti. Atha naṃ yasmā pahānaṃ nāma vinā ariyamaggena natthi, tasmā tassa vasena codetuṃ sotāpattimaggenātiādimāha. So ekamaggenāpi appahīnattā paṭikkhipati. Puna katamenāti puṭṭho micchāmaggaṃ sandhāya akusalenātiādimāha.
੮੪੯. ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦੁਤਿਯਨਿਯਾਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਇਤਰੋ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਯੇਪਿ ਤੇ ਓਕ੍ਕਲਾ વਯਭਿਞ੍ਞਾ ਨਤ੍ਥਿਕવਾਦਾ ਅਕਿਰਿਯવਾਦਾ ਅਹੇਤੁਕવਾਦਾ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੧੪੩) વਚਨਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਏਕਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ।
849. Ucchedadiṭṭhi uppajjeyyāti dutiyaniyāmuppattiṃ pucchati. Itaro yasmā ‘‘yepi te okkalā vayabhiññā natthikavādā akiriyavādā ahetukavādā’’ti (ma. ni. 3.143) vacanato tissopi niyatamicchādiṭṭhiyo ekassa uppajjanti, tasmā paṭijānāti.
੮੫੦. ਅਥ ਨਂ ‘‘ਨ ਚ ਨਾਮ ਸੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮੋ’’ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਹਞ੍ਚੀਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਤਸ੍ਸ ਹਿ ਦੁਤਿਯਨਿਯਾਮੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋ। ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਯਂ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਸ੍ਸਤਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਂ, ਤਦੇવ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਪਹੀਨਾਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਸੇਸਂ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾવਾਰੇ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।
850. Atha naṃ ‘‘na ca nāma so accantaniyāmo’’ti codetuṃ hañcītiādimāha. Accantaniyatassa hi dutiyaniyāmo niratthako. Nuppajjeyyāti pañhe yaṃ sassatadiṭṭhiyā sassatanti gahitaṃ, tadeva ucchijjissatīti gahetvā anuppattiṃ sandhāya paṭijānāti. Pahīnāti puṭṭho maggena appahīnattā paṭikkhipati, vuttanayena anuppajjanato paṭijānāti. Sassatadiṭṭhi uppajjeyyātiādīsupi eseva nayo. Sesaṃ vicikicchāvāre vuttanayameva.
੮੫੧-੮੫੨. ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ, ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਨ ਪਨ ਸੋ ਭવਨ੍ਤਰੇਪਿ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋવ। ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇવ ਹਿ ਭવੇ ਅਭਬ੍ਬੋ ਸੋ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਜਹਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਾਧਕਮੇਤਨ੍ਤਿ। ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਮੁਜ੍ਜਤੀਤਿਆਦਿ વਚਨਮਤ੍ਤੇ ਅਭਿਨਿવੇਸਂ ਅਕਤ੍વਾ ਅਤ੍ਥੋ ਪਰਿਯੇਸਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ।
851-852. Na vattabbanti pucchā paravādissa, suttassa atthitāya paṭiññā sakavādissa. Na pana so bhavantarepi nimuggova. Imasmiññeva hi bhave abhabbo so taṃ diṭṭhiṃ pajahitunti ayamettha adhippāyo, tasmā asādhakametanti. Sabbakālaṃ ummujjitvā nimujjatītiādi vacanamatte abhinivesaṃ akatvā attho pariyesitabboti dassanatthaṃ vuttanti.
ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Accantaniyāmakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੧੯੨) ੭. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾ • (192) 7. Accantaniyāmakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੭. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੭. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
