| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
੭. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
੮੪੭. ਯਂ ‘‘ਏਕવਾਰਂ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋ ਤਥਾ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋવ ਹੋਤਿ, ਏਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਭવਤੋ વੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਗਤਂ, ਸੋ ਪਨ ਆਚਰਿਯવਾਦੋ, ਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ…ਪੇ॰… ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ’’ਤਿ ਆਹ। ਤਤ੍ਥ ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾਤਿ ਯਸ੍ਸਂ ਜਾਤਿਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਮ੍ਮਾવਰਣਾਦਿਆવਰਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ। ਸਂਸਾਰਖਾਣੁਕਭਾવੋ વਸ੍ਸਭਞ੍ਞਾਦੀਨਂ વਿਯ ਮਕ੍ਖਲਿਆਦੀਨਂ વਿਯ ਚ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਸੋ ਚ ਅਹੇਤੁਕਾਦਿਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਫਲਭਾવੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤ੍ਥਿਭਾવਤੋ। ਯਥਾ ਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਨਿਯਾਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਭવਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ, ਏવਂ ਅવਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਕੋਚਿ ਸਂਸਾਰਨਿਯਾਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ। ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪਨ ਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਬਲવਭਾવੇ ਅਪਰਿਮਿਤਕਪ੍ਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਚਿਰਤਰਂ ਸਂਸਾਰਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਅਪਾਯੂਪਪਤ੍ਤਿ ਚ ਯਤ੍ਥ ਸਂਸਾਰਖਾਣੁਸਮਞ੍ਞਾ।
847. Yaṃ ‘‘ekavāraṃ nimuggo tathā nimuggova hoti, etassa puna bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthī’’ti aṭṭhakathāyaṃ āgataṃ, so pana ācariyavādo, na aṭṭhakathānayoti dassento ‘‘tāya jātiyā…pe… maññamāno’’ti āha. Tattha tāya jātiyāti yassaṃ jātiyaṃ puggalo kammāvaraṇādiāvaraṇehi samannāgato hoti, tāya jātiyā. Saṃsārakhāṇukabhāvo vassabhaññādīnaṃ viya makkhaliādīnaṃ viya ca daṭṭhabbo. So ca ahetukādimicchādassanassa phalabhāveneva veditabbo, na accantaniyāmassa nāma kassaci atthibhāvato. Yathā hi vimuccantassa koci niyāmo nāma natthi ṭhapetvā maggena bhavaparicchedaṃ, evaṃ avimuccantassapi koci saṃsāraniyāmo nāma natthi. Tādisassa pana micchādassanassa balavabhāve aparimitakappaparicchede cirataraṃ saṃsārappabandho hoti, apāyūpapatti ca yattha saṃsārakhāṇusamaññā.
ਯਂ ਪਨੇਕੇ વਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥੇવ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਸਂਸਰਿਤਾ ਅਨਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਪੁਞ੍ਞਬਹੁਲਂ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ। ਨ ਹਿ ਮਾਤੁਘਾਤਕਾਦੀਨਂ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾવੇਨ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮੋਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਰਾਯਭੂਤੋ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਾਮੋ વਿਯ ਸਤ੍ਤਾਨਂ વਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਸਂਸਾਰਨਿਯਾਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ। ਯਾવ ਪਨ ਨ ਮਗ੍ਗਫਲਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਾવ ਸਂਸਾਰੋ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ। ਯਦਾ ਚ ਸੋ ਉਪਲਦ੍ਧੋ, ਤਦਾ ਸੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਏવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Yaṃ paneke vadanti ‘‘attheva accantaṃ saṃsaritā anantattā sattanikāyassā’’ti, tampi apuññabahulaṃ sattasantānaṃ sandhāya vuttaṃ siyā. Na hi mātughātakādīnaṃ tenattabhāvena sammattaniyāmokkamanantarāyabhūto micchattaniyāmo viya sattānaṃ vimuttantarāyakaro saṃsāraniyāmo nāma natthi. Yāva pana na maggaphalassa upanissayo upalabbhati, tāva saṃsāro aparicchinno. Yadā ca so upaladdho, tadā so paricchinno evāti daṭṭhabbaṃ.
ਯਥਾ ਨਿਯਤਸਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸਨਂ, ਏવਂ ਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨੇਨਪਿ ਸવਿਸਯੇ ਏਕਂਸਗਾਹવਸੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮੇ ਕਥਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਭਿਨਿવੇਸવਿਸਯੇ ਅਨੇਕਂਸਗਾਹੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਨਿવੇਸਨ੍ਤਰਂ વਾ વਿਰੁਦ੍ਧਂ ਯਦਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮੋ ਏવ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਯਾਮਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਚੋਦਨਾ ਕਤਾ। ਨ ਹਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ વਿਯ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਤਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਤਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਦਾਚਿਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅવਿਰੁਦ੍ਧਂ ਪਨ ਨਿਯਾਮਨ੍ਤਰਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਨ੍ਤਰਂ વਿਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਰਂ ਸਮਾਨਜਾਤਿਕਂ ਨ ਨਿવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ વਿਰੁਦ੍ਧਂਯੇવ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ વਿਯ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਏવ ਉਦ੍ਧਟਾ। ਏવਮੇਤ੍ਥ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਯਾਮਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ ਨਿਯਾਮਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿવਤ੍ਤਕਭਾવੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮੋ ਚ ਨਿવਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਚ વਿਰੁਦ੍ਧਮੇਤਨ੍ਤਿ ਪਨ ‘‘વਿਚਾਰੇਤ੍વਾવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ।
Yathā niyatasammādassanaṃ, evaṃ niyatamicchādassanenapi savisaye ekaṃsagāhavasena ukkaṃsagatena bhavitabbanti tena samannāgatassa puggalassa sati accantaniyāme kathaṃ tasmiṃ abhinivesavisaye anekaṃsagāho uppajjeyya, abhinivesantaraṃ vā viruddhaṃ yadi uppajjeyya, accantaniyāmo eva na siyāti pāḷiyaṃ vicikicchuppattiniyāmantaruppatticodanā katā. Na hi vicikicchā viya sammattaniyatapuggalānaṃ yathākkamaṃ micchattasammattaniyatapuggalānaṃ sammattamicchattaniyatā dhammā kadācipi uppajjanti, aviruddhaṃ pana niyāmantarameva hotīti ānantarikantaraṃ viya micchādassanantaraṃ samānajātikaṃ na nivattetīti viruddhaṃyeva dassetuṃ pāḷiyaṃ vicikicchā viya sassatucchedadiṭṭhiyo eva uddhaṭā. Evamettha vicikicchuppattiniyāmantaruppattīnaṃ niyāmantaruppattinivattakabhāvo veditabbo, accantaniyāmo ca nivattissatīti ca viruddhametanti pana ‘‘vicāretvāva gahetabbā’’ti vuttaṃ siyā.
ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Accantaniyāmakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੧੯੨) ੭. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾ • (192) 7. Accantaniyāmakathā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੭. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੭. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Accantaniyāmakathāvaṇṇanā
