Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
८. अच्चेकचीवरसिक्खापदवण्णना
8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
६४६. अट्ठमे छट्ठियं उप्पन्नचीवरस्स एकादसमारुणो चीवरकाले उट्ठातीति आह ‘‘छट्ठितो पट्ठाया’’तिआदि, तेन च ‘‘दसाहानागत’’न्ति वुत्तत्ता पञ्चमितो पट्ठाय पुण्णमितो पुब्बे दससु अरुणेसु उट्ठितेसुपि चीवरं निस्सग्गियं न होति। पुण्णमिया सह एकादस दिवसा लब्भन्तीति एत्तकमेव इमिना सिक्खापदेन लद्धं, छट्ठितो पट्ठाय उप्पन्नं सब्बचीवरं पठमकथिनसिक्खापदवसेनेव याव चीवरकालं निस्सग्गियं न होतीति दस्सेति।
646. Aṭṭhame chaṭṭhiyaṃ uppannacīvarassa ekādasamāruṇo cīvarakāle uṭṭhātīti āha ‘‘chaṭṭhito paṭṭhāyā’’tiādi, tena ca ‘‘dasāhānāgata’’nti vuttattā pañcamito paṭṭhāya puṇṇamito pubbe dasasu aruṇesu uṭṭhitesupi cīvaraṃ nissaggiyaṃ na hoti. Puṇṇamiyā saha ekādasa divasā labbhantīti ettakameva iminā sikkhāpadena laddhaṃ, chaṭṭhito paṭṭhāya uppannaṃ sabbacīvaraṃ paṭhamakathinasikkhāpadavaseneva yāva cīvarakālaṃ nissaggiyaṃ na hotīti dasseti.
६५०. इदानि पठमकथिनादिसिक्खापदेहि तस्स तस्स चीवरस्स लब्भमानं परिहारं इधेव एकतो सम्पिण्डेत्वा दस्सेन्तो ‘‘अतिरेकचीवरस्सा’’तिआदिमाह। ‘‘अनत्थते कथिने एकादसदिवसाधिको मासो, अत्थते कथिने एकादसदिवसाधिका पञ्च मासा’’ति अयमेव पाठो पाळिया समेति। केचि पन ‘‘दसदिवसाधिको मासो, दसदिवसाधिका पञ्च मासाति पाठेन भवितब्ब’’न्ति वदन्ति, तं न युत्तं, अञ्ञथा ‘‘नवाहानागत’’न्ति वत्तब्बतो। यं पनेत्थ मातिकाट्ठकथायञ्च ‘‘कामञ्चेस ‘दसाहपरमं अतिरेकचीवरं धारेतब्ब’न्ति इमिनाव सिद्धो, अट्ठुप्पत्तिवसेन पन अपुब्बं विय अत्थं दस्सेत्वा सिक्खापदं ठपित’’न्ति (कङ्खा॰ अट्ठ॰ अच्चेकचीवरसिक्खापदवण्णना) लिखन्ति, तं पमादलिखितं ‘‘पवारणमासस्स जुण्हपक्खपञ्चमितो पट्ठाय उप्पन्नस्स चीवरस्स निधानकालो दस्सितो होती’’ति (कङ्खा॰ अट्ठ॰ अच्चेकचीवरसिक्खापदवण्णना) वुत्तत्ता। इममेव च पमादलिखितं गहेत्वा भदन्तबुद्धदत्ताचरियेन च ‘‘परिहारेकमासोव, दसाहपरमो मतो’’तिआदि वुत्तन्ति गहेतब्बं।
650. Idāni paṭhamakathinādisikkhāpadehi tassa tassa cīvarassa labbhamānaṃ parihāraṃ idheva ekato sampiṇḍetvā dassento ‘‘atirekacīvarassā’’tiādimāha. ‘‘Anatthate kathine ekādasadivasādhiko māso, atthate kathine ekādasadivasādhikā pañca māsā’’ti ayameva pāṭho pāḷiyā sameti. Keci pana ‘‘dasadivasādhiko māso, dasadivasādhikā pañca māsāti pāṭhena bhavitabba’’nti vadanti, taṃ na yuttaṃ, aññathā ‘‘navāhānāgata’’nti vattabbato. Yaṃ panettha mātikāṭṭhakathāyañca ‘‘kāmañcesa ‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’nti imināva siddho, aṭṭhuppattivasena pana apubbaṃ viya atthaṃ dassetvā sikkhāpadaṃ ṭhapita’’nti (kaṅkhā. aṭṭha. accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā) likhanti, taṃ pamādalikhitaṃ ‘‘pavāraṇamāsassa juṇhapakkhapañcamito paṭṭhāya uppannassa cīvarassa nidhānakālo dassito hotī’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā) vuttattā. Imameva ca pamādalikhitaṃ gahetvā bhadantabuddhadattācariyena ca ‘‘parihārekamāsova, dasāhaparamo mato’’tiādi vuttanti gahetabbaṃ.
अच्चेकचीवरसदिसे अञ्ञस्मिन्ति पुब्बे अधिट्ठिते उप्पन्नकालाकारादि सादिसेन अच्चेकचीवरसदिसे अञ्ञस्मिं चीवरे अच्चेकचीवरसञ्ञाय चीवरकालं अतिक्कमेतीति अत्थो। तेनेवेत्थ दुक्कटं, अनापत्ति च वुत्ता, इतरथा तीसुपि पदेसु पाचित्तियस्सेव वत्तब्बतो। अनच्चेकचीवरम्पि हि चीवरकालं अतिक्कमयतो पाचित्तियमेव अच्चेकचीवरत्तिके वियाति दट्ठब्बं। विकप्पनुपगपच्छिमप्पमाणस्स अच्चेकचीवरस्स अत्तनो सन्तकता , दसाहानागताय कत्तिकतेमासिपुण्णमाय उप्पन्नभावो, अनधिट्ठितअविकप्पितता, चीवरकालातिक्कमोति इमानेत्थ चत्तारि अङ्गानि।
Accekacīvarasadise aññasminti pubbe adhiṭṭhite uppannakālākārādi sādisena accekacīvarasadise aññasmiṃ cīvare accekacīvarasaññāya cīvarakālaṃ atikkametīti attho. Tenevettha dukkaṭaṃ, anāpatti ca vuttā, itarathā tīsupi padesu pācittiyasseva vattabbato. Anaccekacīvarampi hi cīvarakālaṃ atikkamayato pācittiyameva accekacīvarattike viyāti daṭṭhabbaṃ. Vikappanupagapacchimappamāṇassa accekacīvarassa attano santakatā , dasāhānāgatāya kattikatemāsipuṇṇamāya uppannabhāvo, anadhiṭṭhitaavikappitatā, cīvarakālātikkamoti imānettha cattāri aṅgāni.
अच्चेकचीवरसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ८. अच्चेकचीवरसिक्खापदं • 8. Accekacīvarasikkhāpadaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ८. अच्चेकचीवरसिक्खापदवण्णना • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ८. अच्चेकचीवरसिक्खापदवण्णना • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ८. अच्चेकचीवरसिक्खापदवण्णना • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā