| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กงฺขาวิตรณี-อภินว-ฎีกา • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
๘. อเจฺจกจีวรสิกฺขาปทวณฺณนา
8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ปฐมปทสฺสาติ ‘‘ทสาหานาคต’’นฺติ ปทสฺสฯ ปุริมนเยเนวาติ อจฺจนฺตสํโยควเสเนวฯ ตานิ ทิวสานีติ เตสุ ทิวเสสุฯ อจฺจนฺตเมวาติ นิรนฺตรเมว, เตสุ ทสาเหสุ ยตฺถ กตฺถจิ ทิวเสติ วุตฺตํ โหติฯ ปวารณามาสสฺสาติ ปุพฺพกตฺติกมาสสฺสฯ โส หิ อิธ ปฐมปวารณาโยคโต ‘‘ปวารณามาโส’’ติ วุโตฺตฯ ชุณฺหปกฺขปญฺจมิโต ปฎฺฐายาติ สุกฺกปกฺขปญฺจมิํ อาทิํ กตฺวาฯ ปวารณามาสสฺส ชุณฺหปกฺขปญฺจมิโตติ วา ปวารณามาสสฺส ปกาสนโต ปุริมสฺส ชุณฺหปกฺขสฺส ปญฺจมิโต ปฎฺฐายาติ อโตฺถฯ โย ปเนตฺถ ‘‘กามเญฺจส (สารตฺถ. ฎี. ๒.๖๕๐) ‘ทสาหปรมํ อติเรกจีวรํ ธาเรตพฺพ’นฺติ (ปารา. ๔๖๓) อิมินาว สิโทฺธ, อฎฺฐุปฺปตฺติวเสน ปน อปุพฺพํ วิย อตฺถํ ทเสฺสตฺวา สิกฺขาปทํ ฐปิต’’นฺติ ปาโฐ ทิสฺสติ, โส ปมาทปาโฐ ‘‘ทสาหานาคต’’นฺติ อิมินา วิโรธโตติ ทฎฺฐพฺพํฯ กิญฺจ ‘‘ชุณฺหปกฺขปญฺจมิโต ปฎฺฐายา’’ติ วุตฺตตฺตา อฎฺฐกถาเยว ปุพฺพาปรวิโรโธปิ สิยาฯ
Paṭhamapadassāti ‘‘dasāhānāgata’’nti padassa. Purimanayenevāti accantasaṃyogavaseneva. Tāni divasānīti tesu divasesu. Accantamevāti nirantarameva, tesu dasāhesu yattha katthaci divaseti vuttaṃ hoti. Pavāraṇāmāsassāti pubbakattikamāsassa. So hi idha paṭhamapavāraṇāyogato ‘‘pavāraṇāmāso’’ti vutto. Juṇhapakkhapañcamito paṭṭhāyāti sukkapakkhapañcamiṃ ādiṃ katvā. Pavāraṇāmāsassa juṇhapakkhapañcamitoti vā pavāraṇāmāsassa pakāsanato purimassa juṇhapakkhassa pañcamito paṭṭhāyāti attho. Yo panettha ‘‘kāmañcesa (sārattha. ṭī. 2.650) ‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’nti (pārā. 463) imināva siddho, aṭṭhuppattivasena pana apubbaṃ viya atthaṃ dassetvā sikkhāpadaṃ ṭhapita’’nti pāṭho dissati, so pamādapāṭho ‘‘dasāhānāgata’’nti iminā virodhatoti daṭṭhabbaṃ. Kiñca ‘‘juṇhapakkhapañcamito paṭṭhāyā’’ti vuttattā aṭṭhakathāyeva pubbāparavirodhopi siyā.
อเจฺจกจีวรนฺติ อจฺจายิกจีวรํ วุจฺจติ, โส จ อจฺจายิกภาโว ทายกสฺส คมิกาทิภาเวนาติ ทเสฺสตุํ ‘‘คมิกคิลานคพฺภินิอภินวุปฺปนฺนสทฺธานํ ปุคฺคลาน’’นฺติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ คมิโก นาม ‘‘เสนาย วา คนฺตุกาโม โหติ, ปวาสํ วา คนฺตุกาโม โหตี’’ติ (ปารา. ๖๔๙) วุโตฺตฯ อญฺญตเรน ‘‘วสฺสาวาสิกํ ทสฺสามี’’ติ เอวํ อาโรเจตฺวา ทินฺนนฺติ คมิกาทีนํ อญฺญตเรน คมนาทีหิ การเณหิ ทาตุกาเมน ทูตํ วา เปเสตฺวา, สยํ วา อาคนฺตฺวา ‘‘วสฺสาวาสิกํ ทสฺสามี’’ติ เอวํ อาโรเจตฺวา ทินฺนํ จีวรํฯ เอตฺถ จ ‘‘อิทํ เม, ภเนฺต, อเจฺจกจีวรํ จีวรกาลสมยํ อติกฺกามิตํ นิสฺสคฺคิย’’นฺติ (ปารา. ๖๔๙) อิมินา นเยน นิสฺสชฺชนวิธานํ เวทิตพฺพํฯ
Accekacīvaranti accāyikacīvaraṃ vuccati, so ca accāyikabhāvo dāyakassa gamikādibhāvenāti dassetuṃ ‘‘gamikagilānagabbhiniabhinavuppannasaddhānaṃ puggalāna’’ntiādi vuttaṃ. Tattha gamiko nāma ‘‘senāya vā gantukāmo hoti, pavāsaṃ vā gantukāmo hotī’’ti (pārā. 649) vutto. Aññatarena ‘‘vassāvāsikaṃ dassāmī’’ti evaṃ ārocetvā dinnanti gamikādīnaṃ aññatarena gamanādīhi kāraṇehi dātukāmena dūtaṃ vā pesetvā, sayaṃ vā āgantvā ‘‘vassāvāsikaṃ dassāmī’’ti evaṃ ārocetvā dinnaṃ cīvaraṃ. Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, accekacīvaraṃ cīvarakālasamayaṃ atikkāmitaṃ nissaggiya’’nti (pārā. 649) iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ.
เสสนฺติ ‘‘สาธารณปญฺญตฺตี’’ติอาทิกํฯ อยํ ปน วิเสโส – ตตฺถ อติเรกจีวเร อติเรกจีวรสญฺญิอาทิโน ทสาหาติกฺกโม, อิธ อเจฺจกจีวเร อเจฺจกจีวรสญฺญิอาทิโน จีวรกาลาติกฺกโมฯ ตถา อนเจฺจกจีวเร อเจฺจกจีวรสญฺญิโน, เวมติกสฺส จ ทุกฺกฎํฯ ชาติปฺปมาณสมฺปนฺนสฺส อเจฺจกจีวรสฺส อตฺตโน สนฺตกตา, ทสาหานาคตาย กตฺติกเตมาสิกปุณฺณมาย อุปฺปนฺนภาโว, อนธิฎฺฐิตอวิกปฺปิตตา, จีวรกาลาติกฺกโมติ จตุรงฺคภาโวว เอตฺถ วิเสโสฯ
Sesanti ‘‘sādhāraṇapaññattī’’tiādikaṃ. Ayaṃ pana viseso – tattha atirekacīvare atirekacīvarasaññiādino dasāhātikkamo, idha accekacīvare accekacīvarasaññiādino cīvarakālātikkamo. Tathā anaccekacīvare accekacīvarasaññino, vematikassa ca dukkaṭaṃ. Jātippamāṇasampannassa accekacīvarassa attano santakatā, dasāhānāgatāya kattikatemāsikapuṇṇamāya uppannabhāvo, anadhiṭṭhitaavikappitatā, cīvarakālātikkamoti caturaṅgabhāvova ettha viseso.
อเจฺจกจีวรสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
