Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    8. අච්‌චෙකචීවරසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා

    8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā

    646. අට්‌ඨමෙ අසම්‌මොහත්‌ථන්‌ති දසාහානාගතපදෙ අසම්‌මොහත්‌ථං. පඨමපදස්‌සාති දසාහානාගතපදස්‌ස. තානි දිවසානීති තෙසු දිවසෙසු. උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යාති සඞ්‌ඝතො වා ගණතො වා උජුකං අත්‌තනොයෙව වා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍ය. පඤ්‌චමිතොති එත්‌ථ වස්‌සං වසන්‌තස්‌ස සඞ්‌ඝස්‌ස පඤ්‌චමිතො පුබ්‌බෙ උප්‌පන්‌නං අච්‌චෙකචීවරං පඤ්‌චමියං විභජිත්‌වා ගහිතං අච්‌චෙකචීවරපරිහාරමෙව ලභති. උජුකං අත්‌තනොයෙව උප්‌පන්‌නං චෙ, පඤ්‌චමියං උප්‌පන්‌නමෙව අච්‌චෙකචීවරපරිහාරං ලභති, න තතො පුබ්‌බෙති දට්‌ඨබ්‌බං.

    646. Aṭṭhame asammohatthanti dasāhānāgatapade asammohatthaṃ. Paṭhamapadassāti dasāhānāgatapadassa. Tāni divasānīti tesu divasesu. Uppajjeyyāti saṅghato vā gaṇato vā ujukaṃ attanoyeva vā uppajjeyya. Pañcamitoti ettha vassaṃ vasantassa saṅghassa pañcamito pubbe uppannaṃ accekacīvaraṃ pañcamiyaṃ vibhajitvā gahitaṃ accekacīvaraparihārameva labhati. Ujukaṃ attanoyeva uppannaṃ ce, pañcamiyaṃ uppannameva accekacīvaraparihāraṃ labhati, na tato pubbeti daṭṭhabbaṃ.

    සද්‌ධාමත්‌තකන්‌ති ධම්‌මස්‌සවනාදීහි තඞ්‌ඛණුප්‌පන්‌නං සද්‌ධාමත්‌තකං. ආරොචිතං චීවරන්‌ති ආරොචෙත්‌වා දින්‌නචීවරං. ඡට්‌ඨියං උප්‌පන්‌නචීවරස්‌ස එකාදසමො අරුණො චීවරකාලෙ උට්‌ඨාතීති ආහ ‘‘ඡට්‌ඨිතො පට්‌ඨායා’’තිආදි. ඨපිතචීවරම්‌පීති පධානචීවරදස්‌සනමුඛෙන සබ්‌බම්‌පි අතිරෙකචීවරං වුත්‌තං. අථ ‘‘චීවරමාසෙපි අතිරෙකචීවරං නික්‌ඛිපිතුං වට්‌ටතී’’ති ඉදං කුතො ලද්‌ධන්‌ති චෙ? ‘‘විසුං අනනුඤ්‌ඤාතෙපි ඉමස්‌මිං සික්‌ඛාපදෙ ‘චීවරකාලසමයො නාම අනත්‌ථතෙ කථිනෙ වස්‌සානස්‌ස පච්‌ඡිමො මාසො, අත්‌ථතෙ කථිනෙ පඤ්‌ච මාසා’ති වදන්‌තෙන තතියකථිනසික්‌ඛාපදෙ ‘අකාලචීවරං නාම අනත්‌ථතෙ කථිනෙ එකාදසමාසෙ උප්‌පන්‌නං, අත්‌ථතෙ කථිනෙ සත්‌තමාසෙ උප්‌පන්‌න’න්‌ති වදන්‌තෙන ච අනුඤ්‌ඤාතමෙව හොතී’’ති වදන්‌ති. ‘‘අට්‌ඨකථාවචනප්‌පමාණෙන ගහෙතබ්‌බ’’න්‌ති ච කෙචි.

    Saddhāmattakanti dhammassavanādīhi taṅkhaṇuppannaṃ saddhāmattakaṃ. Ārocitaṃ cīvaranti ārocetvā dinnacīvaraṃ. Chaṭṭhiyaṃ uppannacīvarassa ekādasamo aruṇo cīvarakāle uṭṭhātīti āha ‘‘chaṭṭhito paṭṭhāyā’’tiādi. Ṭhapitacīvarampīti padhānacīvaradassanamukhena sabbampi atirekacīvaraṃ vuttaṃ. Atha ‘‘cīvaramāsepi atirekacīvaraṃ nikkhipituṃ vaṭṭatī’’ti idaṃ kuto laddhanti ce? ‘‘Visuṃ ananuññātepi imasmiṃ sikkhāpade ‘cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañca māsā’ti vadantena tatiyakathinasikkhāpade ‘akālacīvaraṃ nāma anatthate kathine ekādasamāse uppannaṃ, atthate kathine sattamāse uppanna’nti vadantena ca anuññātameva hotī’’ti vadanti. ‘‘Aṭṭhakathāvacanappamāṇena gahetabba’’nti ca keci.

    650. ඉදානි පඨමකථිනාදිසික්‌ඛාපදෙහි තස්‌ස තස්‌ස චීවරස්‌ස ලබ්‌භමානං පරිහාරං ඉධෙව උපසංහරිත්‌වා දස්‌සෙන්‌තො ‘‘ඉති අතිරෙකචීවරස්‌ස දසාහං පරිහාරො’’තිආදිමාහ. ‘‘අනත්‌ථතෙ කථිනෙ එකාදසදිවසාධිකො මාසො, අත්‌ථතෙ කථිනෙ එකාදසදිවසාධිකා පඤ්‌ච මාසා’’ති අයමෙව පාඨො ගහෙතබ්‌බො. කෙචි පනෙත්‌ථ ‘‘කාමඤ්‌චෙස ‘දසාහපරමං අතිරෙකචීවරං ධාරෙතබ්‌බ’න්‌ති ඉමිනාව සිද්‌ධො, අට්‌ඨුප්‌පත්‌තිවසෙන පන අපුබ්‌බං විය අත්‌ථං දස්‌සෙත්‌වා සික්‌ඛාපදං ඨපිත’’න්‌ති පාඨං වත්‌වා ‘‘දසදිවසාධිකො මාසො, දසදිවසාධිකා පඤ්‌ච මාසාති පාඨෙන භවිතබ්‌බ’’න්‌ති වදන්‌ති, තං න ගහෙතබ්‌බං තස්‌ස පමාදපාඨත්‌තා. න හි දසාහෙන අසම්‌පත්‌තාය කත්‌තිකතෙමාසිකපුණ්‌ණමාය චීවරකාලතො පුබ්‌බෙ දස දිවසා අධිකා හොන්‌ති. එවඤ්‌හි සති ‘‘නවාහානාගතං කත්‌තිකතෙමාසිකපුණ්‌ණම’’න්‌ති වත්‌තබ්‌බං.

    650. Idāni paṭhamakathinādisikkhāpadehi tassa tassa cīvarassa labbhamānaṃ parihāraṃ idheva upasaṃharitvā dassento ‘‘iti atirekacīvarassa dasāhaṃ parihāro’’tiādimāha. ‘‘Anatthate kathine ekādasadivasādhiko māso, atthate kathine ekādasadivasādhikā pañca māsā’’ti ayameva pāṭho gahetabbo. Keci panettha ‘‘kāmañcesa ‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’nti imināva siddho, aṭṭhuppattivasena pana apubbaṃ viya atthaṃ dassetvā sikkhāpadaṃ ṭhapita’’nti pāṭhaṃ vatvā ‘‘dasadivasādhiko māso, dasadivasādhikā pañca māsāti pāṭhena bhavitabba’’nti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ tassa pamādapāṭhattā. Na hi dasāhena asampattāya kattikatemāsikapuṇṇamāya cīvarakālato pubbe dasa divasā adhikā honti. Evañhi sati ‘‘navāhānāgataṃ kattikatemāsikapuṇṇama’’nti vattabbaṃ.

    මාතිකාට්‌ඨකථායම්‌පි (කඞ්‌ඛා. අට්‌ඨ. අච්‌චෙකචීවරසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා) ‘‘පවාරණමාසස්‌ස ජුණ්‌හපක්‌ඛපඤ්‌චමිතො පට්‌ඨාය උප්‌පන්‌නස්‌ස චීවරස්‌ස නිධානකාලො දස්‌සිතො හොතී’’ති වත්‌වා ‘‘කාමඤ්‌චෙස ‘දසාහපරමං අතිරෙකචීවරං ධාරෙතබ්‌බ’න්‌ති ඉමිනාව සිද්‌ධො, අට්‌ඨුප්‌පත්‌තිවසෙන පන අපුබ්‌බං විය අත්‌ථං දස්‌සෙත්‌වා සික්‌ඛාපදං ඨපිත’’න්‌ති පාඨො දස්‌සිතො, සොපි පමාදපාඨොයෙව. ‘‘ජුණ්‌හපක්‌ඛපඤ්‌චමිතො පට්‌ඨායා’’ති ච වුත්‌තත්‌තා තත්‌ථෙව පුබ්‌බාපරවිරොධොපි සියා, ඡට්‌ඨිතො පට්‌ඨායාති වත්‌තබ්‌බං. එවඤ්‌හි සති ‘‘දසාහපරමසික්‌ඛාපදෙනෙව සිද්‌ධ’’න්‌ති සක්‌කා වත්‌තුං. ඉමමෙව ච පමාදපාඨං ගහෙත්‌වා භදන්‌තබුද්‌ධදත්‌තාචරියෙන ච –

    Mātikāṭṭhakathāyampi (kaṅkhā. aṭṭha. accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘pavāraṇamāsassa juṇhapakkhapañcamito paṭṭhāya uppannassa cīvarassa nidhānakālo dassito hotī’’ti vatvā ‘‘kāmañcesa ‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’nti imināva siddho, aṭṭhuppattivasena pana apubbaṃ viya atthaṃ dassetvā sikkhāpadaṃ ṭhapita’’nti pāṭho dassito, sopi pamādapāṭhoyeva. ‘‘Juṇhapakkhapañcamito paṭṭhāyā’’ti ca vuttattā tattheva pubbāparavirodhopi siyā, chaṭṭhito paṭṭhāyāti vattabbaṃ. Evañhi sati ‘‘dasāhaparamasikkhāpadeneva siddha’’nti sakkā vattuṃ. Imameva ca pamādapāṭhaṃ gahetvā bhadantabuddhadattācariyena ca –

    ‘‘තස්‌සාච්‌චායිකවත්‌ථස්‌ස, කථිනෙ තු අනත්‌ථතෙ;

    ‘‘Tassāccāyikavatthassa, kathine tu anatthate;

    පරිහාරෙකමාසොව, දසාහපරමො මතො.

    Parihārekamāsova, dasāhaparamo mato.

    ‘‘අත්‌ථතෙ කථිනෙ තස්‌ස, පඤ්‌ච මාසා පකාසිතා;

    ‘‘Atthate kathine tassa, pañca māsā pakāsitā;

    පරිහාරො මුනින්‌දෙන, දසාහපරමා පනා’’ති. –

    Parihāro munindena, dasāhaparamā panā’’ti. –

    වුත්‌තං.

    Vuttaṃ.

    අච්‌චෙකචීවරකාලෙ උප්‌පන්‌නත්‌තා ‘‘අච්‌චෙකචීවරසදිසෙ’’ති වුත්‌තං. ‘‘පඤ්‌චමියං උප්‌පන්‌නං අනච්‌චෙකචීවරං දසාහං අතික්‌කාමයතො චීවරකාලතො පුබ්‌බෙයෙව ආපත්‌ති හොති, න චීවරකාලාතික්‌කමෙ, තස්‌මා චීවරකාලාතික්‌කමෙ පුන ආපජ්‌ජිතබ්‌බාය ආපත්‌තියා අභාවං සන්‌ධාය ‘අනච්‌චෙකචීවරෙ අනච්‌චෙකචීවරසඤ්‌ඤී අනාපත්‌තී’ති වුත්‌ත’’න්‌ති තීසුපි ගණ්‌ඨිපදෙසු වුත්‌තං. විකප්‌පනුපගපච්‌ඡිමප්‌පමාණස්‌ස අච්‌චෙකචීවරස්‌ස අත්‌තනො සන්‌තකතා, දසාහානාගතාය කත්‌තිකතෙමාසිකපුණ්‌ණමාය උප්‌පන්‌නභාවො, අනධිට්‌ඨිතඅවිකප්‌පිතතා, චීවරකාලාතික්‌කමොති ඉමානෙත්‌ථ චත්‌තාරි අඞ්‌ගානි.

    Accekacīvarakāle uppannattā ‘‘accekacīvarasadise’’ti vuttaṃ. ‘‘Pañcamiyaṃ uppannaṃ anaccekacīvaraṃ dasāhaṃ atikkāmayato cīvarakālato pubbeyeva āpatti hoti, na cīvarakālātikkame, tasmā cīvarakālātikkame puna āpajjitabbāya āpattiyā abhāvaṃ sandhāya ‘anaccekacīvare anaccekacīvarasaññī anāpattī’ti vutta’’nti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Vikappanupagapacchimappamāṇassa accekacīvarassa attano santakatā, dasāhānāgatāya kattikatemāsikapuṇṇamāya uppannabhāvo, anadhiṭṭhitaavikappitatā, cīvarakālātikkamoti imānettha cattāri aṅgāni.

    අච්‌චෙකචීවරසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 8. අච්‌චෙකචීවරසික්‌ඛාපදං • 8. Accekacīvarasikkhāpadaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 8. අච්‌චෙකචීවරසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 8. අච්‌චෙකචීවරසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 8. අච්‌චෙකචීවරසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact