Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
൮. അച്ചേകചീവരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
൬൪൬. അട്ഠമേ അസമ്മോഹത്ഥന്തി ദസാഹാനാഗതപദേ അസമ്മോഹത്ഥം. പഠമപദസ്സാതി ദസാഹാനാഗതപദസ്സ. താനി ദിവസാനീതി തേസു ദിവസേസു. ഉപ്പജ്ജേയ്യാതി സങ്ഘതോ വാ ഗണതോ വാ ഉജുകം അത്തനോയേവ വാ ഉപ്പജ്ജേയ്യ. പഞ്ചമിതോതി ഏത്ഥ വസ്സം വസന്തസ്സ സങ്ഘസ്സ പഞ്ചമിതോ പുബ്ബേ ഉപ്പന്നം അച്ചേകചീവരം പഞ്ചമിയം വിഭജിത്വാ ഗഹിതം അച്ചേകചീവരപരിഹാരമേവ ലഭതി. ഉജുകം അത്തനോയേവ ഉപ്പന്നം ചേ, പഞ്ചമിയം ഉപ്പന്നമേവ അച്ചേകചീവരപരിഹാരം ലഭതി, ന തതോ പുബ്ബേതി ദട്ഠബ്ബം.
646. Aṭṭhame asammohatthanti dasāhānāgatapade asammohatthaṃ. Paṭhamapadassāti dasāhānāgatapadassa. Tāni divasānīti tesu divasesu. Uppajjeyyāti saṅghato vā gaṇato vā ujukaṃ attanoyeva vā uppajjeyya. Pañcamitoti ettha vassaṃ vasantassa saṅghassa pañcamito pubbe uppannaṃ accekacīvaraṃ pañcamiyaṃ vibhajitvā gahitaṃ accekacīvaraparihārameva labhati. Ujukaṃ attanoyeva uppannaṃ ce, pañcamiyaṃ uppannameva accekacīvaraparihāraṃ labhati, na tato pubbeti daṭṭhabbaṃ.
സദ്ധാമത്തകന്തി ധമ്മസ്സവനാദീഹി തങ്ഖണുപ്പന്നം സദ്ധാമത്തകം. ആരോചിതം ചീവരന്തി ആരോചേത്വാ ദിന്നചീവരം. ഛട്ഠിയം ഉപ്പന്നചീവരസ്സ ഏകാദസമോ അരുണോ ചീവരകാലേ ഉട്ഠാതീതി ആഹ ‘‘ഛട്ഠിതോ പട്ഠായാ’’തിആദി. ഠപിതചീവരമ്പീതി പധാനചീവരദസ്സനമുഖേന സബ്ബമ്പി അതിരേകചീവരം വുത്തം. അഥ ‘‘ചീവരമാസേപി അതിരേകചീവരം നിക്ഖിപിതും വട്ടതീ’’തി ഇദം കുതോ ലദ്ധന്തി ചേ? ‘‘വിസും അനനുഞ്ഞാതേപി ഇമസ്മിം സിക്ഖാപദേ ‘ചീവരകാലസമയോ നാമ അനത്ഥതേ കഥിനേ വസ്സാനസ്സ പച്ഛിമോ മാസോ, അത്ഥതേ കഥിനേ പഞ്ച മാസാ’തി വദന്തേന തതിയകഥിനസിക്ഖാപദേ ‘അകാലചീവരം നാമ അനത്ഥതേ കഥിനേ ഏകാദസമാസേ ഉപ്പന്നം, അത്ഥതേ കഥിനേ സത്തമാസേ ഉപ്പന്ന’ന്തി വദന്തേന ച അനുഞ്ഞാതമേവ ഹോതീ’’തി വദന്തി. ‘‘അട്ഠകഥാവചനപ്പമാണേന ഗഹേതബ്ബ’’ന്തി ച കേചി.
Saddhāmattakanti dhammassavanādīhi taṅkhaṇuppannaṃ saddhāmattakaṃ. Ārocitaṃ cīvaranti ārocetvā dinnacīvaraṃ. Chaṭṭhiyaṃ uppannacīvarassa ekādasamo aruṇo cīvarakāle uṭṭhātīti āha ‘‘chaṭṭhito paṭṭhāyā’’tiādi. Ṭhapitacīvarampīti padhānacīvaradassanamukhena sabbampi atirekacīvaraṃ vuttaṃ. Atha ‘‘cīvaramāsepi atirekacīvaraṃ nikkhipituṃ vaṭṭatī’’ti idaṃ kuto laddhanti ce? ‘‘Visuṃ ananuññātepi imasmiṃ sikkhāpade ‘cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañca māsā’ti vadantena tatiyakathinasikkhāpade ‘akālacīvaraṃ nāma anatthate kathine ekādasamāse uppannaṃ, atthate kathine sattamāse uppanna’nti vadantena ca anuññātameva hotī’’ti vadanti. ‘‘Aṭṭhakathāvacanappamāṇena gahetabba’’nti ca keci.
൬൫൦. ഇദാനി പഠമകഥിനാദിസിക്ഖാപദേഹി തസ്സ തസ്സ ചീവരസ്സ ലബ്ഭമാനം പരിഹാരം ഇധേവ ഉപസംഹരിത്വാ ദസ്സേന്തോ ‘‘ഇതി അതിരേകചീവരസ്സ ദസാഹം പരിഹാരോ’’തിആദിമാഹ. ‘‘അനത്ഥതേ കഥിനേ ഏകാദസദിവസാധികോ മാസോ, അത്ഥതേ കഥിനേ ഏകാദസദിവസാധികാ പഞ്ച മാസാ’’തി അയമേവ പാഠോ ഗഹേതബ്ബോ. കേചി പനേത്ഥ ‘‘കാമഞ്ചേസ ‘ദസാഹപരമം അതിരേകചീവരം ധാരേതബ്ബ’ന്തി ഇമിനാവ സിദ്ധോ, അട്ഠുപ്പത്തിവസേന പന അപുബ്ബം വിയ അത്ഥം ദസ്സേത്വാ സിക്ഖാപദം ഠപിത’’ന്തി പാഠം വത്വാ ‘‘ദസദിവസാധികോ മാസോ, ദസദിവസാധികാ പഞ്ച മാസാതി പാഠേന ഭവിതബ്ബ’’ന്തി വദന്തി, തം ന ഗഹേതബ്ബം തസ്സ പമാദപാഠത്താ. ന ഹി ദസാഹേന അസമ്പത്തായ കത്തികതേമാസികപുണ്ണമായ ചീവരകാലതോ പുബ്ബേ ദസ ദിവസാ അധികാ ഹോന്തി. ഏവഞ്ഹി സതി ‘‘നവാഹാനാഗതം കത്തികതേമാസികപുണ്ണമ’’ന്തി വത്തബ്ബം.
650. Idāni paṭhamakathinādisikkhāpadehi tassa tassa cīvarassa labbhamānaṃ parihāraṃ idheva upasaṃharitvā dassento ‘‘iti atirekacīvarassa dasāhaṃ parihāro’’tiādimāha. ‘‘Anatthate kathine ekādasadivasādhiko māso, atthate kathine ekādasadivasādhikā pañca māsā’’ti ayameva pāṭho gahetabbo. Keci panettha ‘‘kāmañcesa ‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’nti imināva siddho, aṭṭhuppattivasena pana apubbaṃ viya atthaṃ dassetvā sikkhāpadaṃ ṭhapita’’nti pāṭhaṃ vatvā ‘‘dasadivasādhiko māso, dasadivasādhikā pañca māsāti pāṭhena bhavitabba’’nti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ tassa pamādapāṭhattā. Na hi dasāhena asampattāya kattikatemāsikapuṇṇamāya cīvarakālato pubbe dasa divasā adhikā honti. Evañhi sati ‘‘navāhānāgataṃ kattikatemāsikapuṇṇama’’nti vattabbaṃ.
മാതികാട്ഠകഥായമ്പി (കങ്ഖാ॰ അട്ഠ॰ അച്ചേകചീവരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ) ‘‘പവാരണമാസസ്സ ജുണ്ഹപക്ഖപഞ്ചമിതോ പട്ഠായ ഉപ്പന്നസ്സ ചീവരസ്സ നിധാനകാലോ ദസ്സിതോ ഹോതീ’’തി വത്വാ ‘‘കാമഞ്ചേസ ‘ദസാഹപരമം അതിരേകചീവരം ധാരേതബ്ബ’ന്തി ഇമിനാവ സിദ്ധോ, അട്ഠുപ്പത്തിവസേന പന അപുബ്ബം വിയ അത്ഥം ദസ്സേത്വാ സിക്ഖാപദം ഠപിത’’ന്തി പാഠോ ദസ്സിതോ, സോപി പമാദപാഠോയേവ. ‘‘ജുണ്ഹപക്ഖപഞ്ചമിതോ പട്ഠായാ’’തി ച വുത്തത്താ തത്ഥേവ പുബ്ബാപരവിരോധോപി സിയാ, ഛട്ഠിതോ പട്ഠായാതി വത്തബ്ബം. ഏവഞ്ഹി സതി ‘‘ദസാഹപരമസിക്ഖാപദേനേവ സിദ്ധ’’ന്തി സക്കാ വത്തും. ഇമമേവ ച പമാദപാഠം ഗഹേത്വാ ഭദന്തബുദ്ധദത്താചരിയേന ച –
Mātikāṭṭhakathāyampi (kaṅkhā. aṭṭha. accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘pavāraṇamāsassa juṇhapakkhapañcamito paṭṭhāya uppannassa cīvarassa nidhānakālo dassito hotī’’ti vatvā ‘‘kāmañcesa ‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’nti imināva siddho, aṭṭhuppattivasena pana apubbaṃ viya atthaṃ dassetvā sikkhāpadaṃ ṭhapita’’nti pāṭho dassito, sopi pamādapāṭhoyeva. ‘‘Juṇhapakkhapañcamito paṭṭhāyā’’ti ca vuttattā tattheva pubbāparavirodhopi siyā, chaṭṭhito paṭṭhāyāti vattabbaṃ. Evañhi sati ‘‘dasāhaparamasikkhāpadeneva siddha’’nti sakkā vattuṃ. Imameva ca pamādapāṭhaṃ gahetvā bhadantabuddhadattācariyena ca –
‘‘തസ്സാച്ചായികവത്ഥസ്സ, കഥിനേ തു അനത്ഥതേ;
‘‘Tassāccāyikavatthassa, kathine tu anatthate;
പരിഹാരേകമാസോവ, ദസാഹപരമോ മതോ.
Parihārekamāsova, dasāhaparamo mato.
‘‘അത്ഥതേ കഥിനേ തസ്സ, പഞ്ച മാസാ പകാസിതാ;
‘‘Atthate kathine tassa, pañca māsā pakāsitā;
പരിഹാരോ മുനിന്ദേന, ദസാഹപരമാ പനാ’’തി. –
Parihāro munindena, dasāhaparamā panā’’ti. –
വുത്തം.
Vuttaṃ.
അച്ചേകചീവരകാലേ ഉപ്പന്നത്താ ‘‘അച്ചേകചീവരസദിസേ’’തി വുത്തം. ‘‘പഞ്ചമിയം ഉപ്പന്നം അനച്ചേകചീവരം ദസാഹം അതിക്കാമയതോ ചീവരകാലതോ പുബ്ബേയേവ ആപത്തി ഹോതി, ന ചീവരകാലാതിക്കമേ, തസ്മാ ചീവരകാലാതിക്കമേ പുന ആപജ്ജിതബ്ബായ ആപത്തിയാ അഭാവം സന്ധായ ‘അനച്ചേകചീവരേ അനച്ചേകചീവരസഞ്ഞീ അനാപത്തീ’തി വുത്ത’’ന്തി തീസുപി ഗണ്ഠിപദേസു വുത്തം. വികപ്പനുപഗപച്ഛിമപ്പമാണസ്സ അച്ചേകചീവരസ്സ അത്തനോ സന്തകതാ, ദസാഹാനാഗതായ കത്തികതേമാസികപുണ്ണമായ ഉപ്പന്നഭാവോ, അനധിട്ഠിതഅവികപ്പിതതാ, ചീവരകാലാതിക്കമോതി ഇമാനേത്ഥ ചത്താരി അങ്ഗാനി.
Accekacīvarakāle uppannattā ‘‘accekacīvarasadise’’ti vuttaṃ. ‘‘Pañcamiyaṃ uppannaṃ anaccekacīvaraṃ dasāhaṃ atikkāmayato cīvarakālato pubbeyeva āpatti hoti, na cīvarakālātikkame, tasmā cīvarakālātikkame puna āpajjitabbāya āpattiyā abhāvaṃ sandhāya ‘anaccekacīvare anaccekacīvarasaññī anāpattī’ti vutta’’nti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Vikappanupagapacchimappamāṇassa accekacīvarassa attano santakatā, dasāhānāgatāya kattikatemāsikapuṇṇamāya uppannabhāvo, anadhiṭṭhitaavikappitatā, cīvarakālātikkamoti imānettha cattāri aṅgāni.
അച്ചേകചീവരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൮. അച്ചേകചീവരസിക്ഖാപദം • 8. Accekacīvarasikkhāpadaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൮. അച്ചേകചീവരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൮. അച്ചേകചീവരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൮. അച്ചേകചീവരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā