| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๔. อเจฺจนฺติสุตฺตวณฺณนา
4. Accentisuttavaṇṇanā
๔. จตุเตฺถ อเจฺจนฺตีติ อติกฺกมนฺติฯ กาลาติ ปุเรภตฺตาทโย กาลาฯ ตรยนฺติ รตฺติโยติ รตฺติโย อติกฺกมมานา ปุคฺคลํ มรณูปคมนาย ตรยนฺติ สีฆํ สีฆํ คมยนฺติฯ วโยคุณาติ ปฐมมชฺฌิมปจฺฉิมวยานํ คุณา, ราสโยติ อโตฺถฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อหตานํ วตฺถานํ ทิคุณํ สงฺฆาฎิ’’นฺติ (มหาว. ๓๔๘) เอตฺถ หิ ปฎลโฎฺฐ คุณโฎฺฐฯ ‘‘สตคุณา ทกฺขิณา ปาฎิกงฺขิตพฺพา’’ติ (ม. นิ. ๓.๓๗๙) เอตฺถ อานิสํสโฎฺฐฯ ‘‘อนฺตํ อนฺตคุณ’’นฺติ เอตฺถ โกฎฺฐาสโฎฺฐฯ ‘‘กยิรา มาลาคุเณ พหู’’ติ (ธ. ป. ๕๓) เอตฺถ ราสโฎฺฐฯ ‘‘ปญฺจ กามคุณา’’ติ เอตฺถ พนฺธนโฎฺฐฯ อิธ ปน ราสโฎฺฐ คุณโฎฺฐฯ ตสฺมา วโยคุณาติ วโยราสโย เวทิตพฺพาฯ อนุปุพฺพํ ชหนฺตีติ อนุปฎิปาฎิยา ปุคฺคลํ ชหนฺติฯ มชฺฌิมวเย ฐิตํ หิ ปฐมวโย ชหติ, ปจฺฉิมวเย ฐิตํ เทฺว ปฐมมชฺฌิมา ชหนฺติ, มรณกฺขเณ ปน ตโยปิ วยา ชหเนฺตวฯ เอตํ ภยนฺติ เอตํ กาลานํ อติกฺกมนํ, รตฺติทิวานํ ตริตภาโว, วโยคุณานํ ชหนภาโวติ ติวิธํ ภยํฯ เสสํ ปุริมสทิสเมวาติฯ
4. Catutthe accentīti atikkamanti. Kālāti purebhattādayo kālā. Tarayanti rattiyoti rattiyo atikkamamānā puggalaṃ maraṇūpagamanāya tarayanti sīghaṃ sīghaṃ gamayanti. Vayoguṇāti paṭhamamajjhimapacchimavayānaṃ guṇā, rāsayoti attho. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ahatānaṃ vatthānaṃ diguṇaṃ saṅghāṭi’’nti (mahāva. 348) ettha hi paṭalaṭṭho guṇaṭṭho. ‘‘Sataguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā’’ti (ma. ni. 3.379) ettha ānisaṃsaṭṭho. ‘‘Antaṃ antaguṇa’’nti ettha koṭṭhāsaṭṭho. ‘‘Kayirā mālāguṇe bahū’’ti (dha. pa. 53) ettha rāsaṭṭho. ‘‘Pañca kāmaguṇā’’ti ettha bandhanaṭṭho. Idha pana rāsaṭṭho guṇaṭṭho. Tasmā vayoguṇāti vayorāsayo veditabbā. Anupubbaṃjahantīti anupaṭipāṭiyā puggalaṃ jahanti. Majjhimavaye ṭhitaṃ hi paṭhamavayo jahati, pacchimavaye ṭhitaṃ dve paṭhamamajjhimā jahanti, maraṇakkhaṇe pana tayopi vayā jahanteva. Etaṃ bhayanti etaṃ kālānaṃ atikkamanaṃ, rattidivānaṃ taritabhāvo, vayoguṇānaṃ jahanabhāvoti tividhaṃ bhayaṃ. Sesaṃ purimasadisamevāti.
อเจฺจนฺติสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Accentisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๔. อเจฺจนฺติสุตฺตํ • 4. Accentisuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๔. อเจฺจนฺติสุตฺตวณฺณนา • 4. Accentisuttavaṇṇanā
