Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
౬. అచ్ఛరాసుత్తవణ్ణనా
6. Accharāsuttavaṇṇanā
౪౬. ఛట్ఠే అచ్ఛరాగణసఙ్ఘుట్ఠన్తి అయం కిర దేవపుత్తో సత్థుసాసనే పబ్బజిత్వా వత్తపటిపత్తిం పూరయమానో పఞ్చవస్సకాలే పవారేత్వా ద్వేమాతికం పగుణం కత్వా కమ్మాకమ్మం ఉగ్గహేత్వా చిత్తరుచితం కమ్మట్ఠానం ఉగ్గణ్హిత్వా సల్లహుకవుత్తికో అరఞ్ఞం పవిసిత్వా యో భగవతా మజ్ఝిమయామో సయనస్స కోట్ఠాసోతి అనుఞ్ఞాతో. తస్మిమ్పి సమ్పత్తే ‘‘పమాదస్స భాయామీ’’తి మఞ్చకం ఉక్ఖిపిత్వా రత్తిఞ్చ దివా చ నిరాహారో కమ్మట్ఠానమేవ మనసాకాసి.
46. Chaṭṭhe accharāgaṇasaṅghuṭṭhanti ayaṃ kira devaputto satthusāsane pabbajitvā vattapaṭipattiṃ pūrayamāno pañcavassakāle pavāretvā dvemātikaṃ paguṇaṃ katvā kammākammaṃ uggahetvā cittarucitaṃ kammaṭṭhānaṃ uggaṇhitvā sallahukavuttiko araññaṃ pavisitvā yo bhagavatā majjhimayāmo sayanassa koṭṭhāsoti anuññāto. Tasmimpi sampatte ‘‘pamādassa bhāyāmī’’ti mañcakaṃ ukkhipitvā rattiñca divā ca nirāhāro kammaṭṭhānameva manasākāsi.
అథస్స అబ్భన్తరే సత్థకవాతా ఉప్పజ్జిత్వా జీవితం పరియాదియింసు. సో ధురస్మింయేవ కాలమకాసి. యో హి కోచి భిక్ఖు చఙ్కమే చఙ్కమమానో వా ఆలమ్బనత్థమ్భం నిస్సాయ ఠితో వా చఙ్కమకోటియం చీవరం సీసే ఠపేత్వా నిసిన్నో వా నిపన్నో వా పరిసమజ్ఝే అలఙ్కతధమ్మాసనే ధమ్మం దేసేన్తో వా కాలం కరోతి, సబ్బో సో ధురస్మిం కాలం కరోతి నామ. ఇతి అయం చఙ్కమనే కాలం కత్వా ఉపనిస్సయమన్దతాయ ఆసవక్ఖయం అప్పత్తో తావతింసభవనే మహావిమానద్వారే నిద్దాయిత్వా పబుజ్ఝన్తో వియ పటిసన్ధిం అగ్గహేసి. తావదేవస్స సువణ్ణతోరణం వియ తిగావుతో అత్తభావో నిబ్బత్తి.
Athassa abbhantare satthakavātā uppajjitvā jīvitaṃ pariyādiyiṃsu. So dhurasmiṃyeva kālamakāsi. Yo hi koci bhikkhu caṅkame caṅkamamāno vā ālambanatthambhaṃ nissāya ṭhito vā caṅkamakoṭiyaṃ cīvaraṃ sīse ṭhapetvā nisinno vā nipanno vā parisamajjhe alaṅkatadhammāsane dhammaṃ desento vā kālaṃ karoti, sabbo so dhurasmiṃ kālaṃ karoti nāma. Iti ayaṃ caṅkamane kālaṃ katvā upanissayamandatāya āsavakkhayaṃ appatto tāvatiṃsabhavane mahāvimānadvāre niddāyitvā pabujjhanto viya paṭisandhiṃ aggahesi. Tāvadevassa suvaṇṇatoraṇaṃ viya tigāvuto attabhāvo nibbatti.
అన్తోవిమానే సహస్సమత్తా అచ్ఛరా తం దిస్వా, ‘‘విమానసామికో దేవపుత్తో ఆగతో, రమయిస్సామ న’’న్తి తూరియాని గహేత్వా పరివారయింసు. దేవపుత్తో న తావ చుతభావం జానాతి, పబ్బజితసఞ్ఞీయేవ అచ్ఛరా ఓలోకేత్వా విహారచారికం ఆగతం మాతుగామం దిస్వా లజ్జీ. పంసుకూలికో వియ ఉపరి ఠితం ఘనదుకూలం ఏకంసం కరోన్తో అంసకూటం పటిచ్ఛాదేత్వా ఇన్ద్రియాని ఓక్ఖిపిత్వా అధోముఖో అట్ఠాసి. తస్స కాయవికారేనేవ తా దేవతా ‘‘సమణదేవపుత్తో అయ’’న్తి ఞత్వా ఏవమాహంసు – ‘‘అయ్య, దేవపుత్త, దేవలోకో నామాయం, న సమణధమ్మస్స కరణోకాసో, సమ్పత్తిం అనుభవనోకాసో’’తి. సో తథేవ అట్ఠాసి. దేవతా ‘‘న తావాయం సల్లక్ఖేతీ’’తి తూరియాని పగ్గణ్హింసు. సో తథాపి అనోలోకేన్తోవ అట్ఠాసి.
Antovimāne sahassamattā accharā taṃ disvā, ‘‘vimānasāmiko devaputto āgato, ramayissāma na’’nti tūriyāni gahetvā parivārayiṃsu. Devaputto na tāva cutabhāvaṃ jānāti, pabbajitasaññīyeva accharā oloketvā vihāracārikaṃ āgataṃ mātugāmaṃ disvā lajjī. Paṃsukūliko viya upari ṭhitaṃ ghanadukūlaṃ ekaṃsaṃ karonto aṃsakūṭaṃ paṭicchādetvā indriyāni okkhipitvā adhomukho aṭṭhāsi. Tassa kāyavikāreneva tā devatā ‘‘samaṇadevaputto aya’’nti ñatvā evamāhaṃsu – ‘‘ayya, devaputta, devaloko nāmāyaṃ, na samaṇadhammassa karaṇokāso, sampattiṃ anubhavanokāso’’ti. So tatheva aṭṭhāsi. Devatā ‘‘na tāvāyaṃ sallakkhetī’’ti tūriyāni paggaṇhiṃsu. So tathāpi anolokentova aṭṭhāsi.
అథస్స సబ్బకాయికం ఆదాసం పురతో ఠపయింసు. సో ఛాయం దిస్వా చుతభావం ఞత్వా, ‘‘న మయా ఇమం ఠానం పత్థేత్వా సమణధమ్మో కతో, ఉత్తమత్థం అరహత్తం పత్థేత్వా కతో’’తి సమ్పత్తియా విప్పటిసారీ అహోసి, ‘‘సువణ్ణపటం పటిలభిస్సామీ’’తి తక్కయిత్వా యుద్ధట్ఠానం ఓతిణ్ణమల్లో మూలకముట్ఠిం లభిత్వా వియ. సో – ‘‘అయం సగ్గసమ్పత్తి నామ సులభా, బుద్ధానం పాతుభావో దుల్లభో’’తి చిన్తేత్వా విమానం అపవిసిత్వావ అసమ్భిన్నేనేవ సీలేన అచ్ఛరాసఙ్ఘపరివుతో దసబలస్స సన్తికం ఆగమ్మ అభివాదేత్వా ఏకమన్తం ఠితో ఇమం గాథం అభాసి.
Athassa sabbakāyikaṃ ādāsaṃ purato ṭhapayiṃsu. So chāyaṃ disvā cutabhāvaṃ ñatvā, ‘‘na mayā imaṃ ṭhānaṃ patthetvā samaṇadhammo kato, uttamatthaṃ arahattaṃ patthetvā kato’’ti sampattiyā vippaṭisārī ahosi, ‘‘suvaṇṇapaṭaṃ paṭilabhissāmī’’ti takkayitvā yuddhaṭṭhānaṃ otiṇṇamallo mūlakamuṭṭhiṃ labhitvā viya. So – ‘‘ayaṃ saggasampatti nāma sulabhā, buddhānaṃ pātubhāvo dullabho’’ti cintetvā vimānaṃ apavisitvāva asambhinneneva sīlena accharāsaṅghaparivuto dasabalassa santikaṃ āgamma abhivādetvā ekamantaṃ ṭhito imaṃ gāthaṃ abhāsi.
తత్థ అచ్ఛరాగణసఙ్ఘుట్ఠన్తి అచ్ఛరాగణేన గీతవాదితసద్దేహి సఙ్ఘోసితం. పిసాచగణసేవితన్తి తమేవ అచ్ఛరాగణం పిసాచగణం కత్వా వదతి. వనన్తి నన్దనవనం సన్ధాయ వదతి. అయఞ్హి నియామచిత్తతాయ అత్తనో గరుభావేన దేవగణం ‘‘దేవగణో’’తి వత్తుం న రోచేతి. ‘‘పిసాచగణో’’తి వదతి. నన్దనవనఞ్చ ‘‘నన్దన’’న్తి అవత్వా ‘‘మోహన’’న్తి వదతి . కథం యాత్రా భవిస్సతీతి కథం నిగ్గమనం భవిస్సతి, కథం అతిక్కమో భవిస్సతి, అరహత్తస్స మే పదట్ఠానభూతం విపస్సనం ఆచిక్ఖథ భగవాతి వదతి.
Tattha accharāgaṇasaṅghuṭṭhanti accharāgaṇena gītavāditasaddehi saṅghositaṃ. Pisācagaṇasevitanti tameva accharāgaṇaṃ pisācagaṇaṃ katvā vadati. Vananti nandanavanaṃ sandhāya vadati. Ayañhi niyāmacittatāya attano garubhāvena devagaṇaṃ ‘‘devagaṇo’’ti vattuṃ na roceti. ‘‘Pisācagaṇo’’ti vadati. Nandanavanañca ‘‘nandana’’nti avatvā ‘‘mohana’’nti vadati . Kathaṃ yātrā bhavissatīti kathaṃ niggamanaṃ bhavissati, kathaṃ atikkamo bhavissati, arahattassa me padaṭṭhānabhūtaṃ vipassanaṃ ācikkhatha bhagavāti vadati.
అథ భగవా ‘‘అతిసల్లిఖతేవ అయం దేవపుత్తో, కిం ను ఖో ఇద’’న్తి? ఆవజ్జేన్తో అత్తనో సాసనే పబ్బజితభావం ఞత్వా – ‘‘అయం అచ్చారద్ధవీరియతాయ కాలం కత్వా దేవలోకే నిబ్బత్తో, అజ్జాపిస్స చఙ్కమనస్మింయేవ అత్తభావో అసమ్భిన్నేన సీలేన ఆగతో’’తి చిన్తేసి. బుద్ధా చ అకతాభినివేసస్స ఆదికమ్మికస్స అకతపరికమ్మస్స అన్తేవాసినో చిత్తకారో భిత్తిపరికమ్మం వియ – ‘‘సీలం తావ సోధేహి, సమాధిం భావేహి, కమ్మస్సకతపఞ్ఞం ఉజుం కరోహీ’’తి పఠమం పుబ్బభాగప్పటిపదం ఆచిక్ఖన్తి, కారకస్స పన యుత్తపయుత్తస్స అరహత్తమగ్గపదట్ఠానభూతం సణ్హసుఖుమం సుఞ్ఞతావిపస్సనంయేవ ఆచిక్ఖన్తి, అయఞ్చ దేవపుత్తో కారకో అభిన్నసీలో, ఏకో మగ్గో అస్స అనాగతోతి సుఞ్ఞతావిపస్సనం ఆచిక్ఖన్తో ఉజుకో నామాతిఆదిమాహ.
Atha bhagavā ‘‘atisallikhateva ayaṃ devaputto, kiṃ nu kho ida’’nti? Āvajjento attano sāsane pabbajitabhāvaṃ ñatvā – ‘‘ayaṃ accāraddhavīriyatāya kālaṃ katvā devaloke nibbatto, ajjāpissa caṅkamanasmiṃyeva attabhāvo asambhinnena sīlena āgato’’ti cintesi. Buddhā ca akatābhinivesassa ādikammikassa akataparikammassa antevāsino cittakāro bhittiparikammaṃ viya – ‘‘sīlaṃ tāva sodhehi, samādhiṃ bhāvehi, kammassakatapaññaṃ ujuṃ karohī’’ti paṭhamaṃ pubbabhāgappaṭipadaṃ ācikkhanti, kārakassa pana yuttapayuttassa arahattamaggapadaṭṭhānabhūtaṃ saṇhasukhumaṃ suññatāvipassanaṃyeva ācikkhanti, ayañca devaputto kārako abhinnasīlo, eko maggo assa anāgatoti suññatāvipassanaṃ ācikkhanto ujuko nāmātiādimāha.
తత్థ ఉజుకోతి కాయవఙ్కాదీనం అభావతో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో ఉజుకో నామ. అభయా నామ సా దిసాతి నిబ్బానం సన్ధాయాహ. తస్మిం హి కిఞ్చి భయం నత్థి, తం వా పత్తస్స భయం నత్థీతి ‘‘అభయా నామ సా దిసా’’తి వుత్తం. రథో అకూజనోతి అట్ఠఙ్గికో మగ్గోవ అధిప్పేతో. యథా హి పాకతికరథో అక్ఖే వా అనబ్భఞ్జితే అతిరేకేసు వా మనుస్సేసు అభిరుళ్హేసు కూజతి విరవతి, న ఏవం అరియమగ్గో. సో హి ఏకప్పహారేన చతురాసీతియాపి పాణసహస్సేసు అభిరుహన్తేసు న కూజతి న విరవతి. తస్మా ‘‘అకూజనో’’తి వుత్తో. ధమ్మచక్కేహి సంయుతోతి కాయికచేతసికవీరియసఙ్ఖాతేహి ధమ్మచక్కేహి సంయుత్తో.
Tattha ujukoti kāyavaṅkādīnaṃ abhāvato aṭṭhaṅgiko maggo ujuko nāma. Abhayā nāma sā disāti nibbānaṃ sandhāyāha. Tasmiṃ hi kiñci bhayaṃ natthi, taṃ vā pattassa bhayaṃ natthīti ‘‘abhayā nāma sā disā’’ti vuttaṃ. Ratho akūjanoti aṭṭhaṅgiko maggova adhippeto. Yathā hi pākatikaratho akkhe vā anabbhañjite atirekesu vā manussesu abhiruḷhesu kūjati viravati, na evaṃ ariyamaggo. So hi ekappahārena caturāsītiyāpi pāṇasahassesu abhiruhantesu na kūjati na viravati. Tasmā ‘‘akūjano’’ti vutto. Dhammacakkehi saṃyutoti kāyikacetasikavīriyasaṅkhātehi dhammacakkehi saṃyutto.
హిరీతి ఏత్థ హిరిగ్గహణేన ఓత్తప్పమ్పి గహితమేవ హోతి. తస్స అపాలమ్బోతి యథా బాహిరకరథస్స రథే ఠితానం యోధానం అపతనత్థాయ దారుమయం అపాలమ్బనం హోతి, ఏవం ఇమస్స మగ్గరథస్స అజ్ఝత్తబహిద్ధాసముట్ఠానం హిరోత్తప్పం అపాలమ్బనం. సత్యస్స పరివారణన్తి రథస్స సీహచమ్మాదిపరివారో వియ ఇమస్సాపి మగ్గరథస్స సమ్పయుత్తా సతి పరివారణం. ధమ్మన్తి లోకుత్తరమగ్గం . సమ్మాదిట్ఠిపురేజవన్తి విపస్సనాసమ్మాదిట్ఠిపురేజవా అస్స పుబ్బయాయికాతి సమ్మాదిట్ఠిపురేజవో, తం సమ్మాదిట్ఠిపురేజవం. యథా హి పఠమతరం రాజపురిసేహి కాణకుణిఆదీనంనీహరణేన మగ్గే సోధితే పచ్ఛా రాజా నిక్ఖమతి, ఏవమేవం విపస్సనా సమ్మాదిట్ఠియా అనిచ్చాదివసేన ఖన్ధాదీసు సోధితేసు పచ్ఛా భూమిలద్ధవట్టం పరిజానమానా మగ్గసమ్మాదిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. తేన వుత్తం ‘‘ధమ్మాహం సారథిం బ్రూమి, సమ్మాదిట్ఠిపురేజవ’’న్తి.
Hirīti ettha hiriggahaṇena ottappampi gahitameva hoti. Tassa apālamboti yathā bāhirakarathassa rathe ṭhitānaṃ yodhānaṃ apatanatthāya dārumayaṃ apālambanaṃ hoti, evaṃ imassa maggarathassa ajjhattabahiddhāsamuṭṭhānaṃ hirottappaṃ apālambanaṃ. Satyassaparivāraṇanti rathassa sīhacammādiparivāro viya imassāpi maggarathassa sampayuttā sati parivāraṇaṃ. Dhammanti lokuttaramaggaṃ . Sammādiṭṭhipurejavanti vipassanāsammādiṭṭhipurejavā assa pubbayāyikāti sammādiṭṭhipurejavo, taṃ sammādiṭṭhipurejavaṃ. Yathā hi paṭhamataraṃ rājapurisehi kāṇakuṇiādīnaṃnīharaṇena magge sodhite pacchā rājā nikkhamati, evamevaṃ vipassanā sammādiṭṭhiyā aniccādivasena khandhādīsu sodhitesu pacchā bhūmiladdhavaṭṭaṃ parijānamānā maggasammādiṭṭhi uppajjati. Tena vuttaṃ ‘‘dhammāhaṃ sārathiṃ brūmi, sammādiṭṭhipurejava’’nti.
ఇతి భగవా దేసనం నిట్ఠాపేత్వా అవసానే చత్తారి సచ్చాని దీపేసి. దేసనాపరియోసానే దేవపుత్తో సోతాపత్తిఫలే పతిట్ఠాసి. యథా హి రఞ్ఞో భోజనకాలే అత్తనో ముఖప్పమాణే కబళే ఉక్ఖిత్తే అఙ్కే నిసిన్నో పుత్తో అత్తనో ముఖప్పమాణేనేవ తతో కబళం కరోతి, ఏవమేవం భగవతి అరహత్తనికూటేన దేసనం దేసేన్తేపి సత్తా అత్తనో ఉపనిస్సయానురూపేన సోతాపత్తిఫలాదీని పాపుణన్తి. అయమ్పి దేవపుత్తో సోతాపత్తిఫలం పత్వా భగవన్తం గన్ధాదీహి పూజేత్వా పక్కామీతి. ఛట్ఠం.
Iti bhagavā desanaṃ niṭṭhāpetvā avasāne cattāri saccāni dīpesi. Desanāpariyosāne devaputto sotāpattiphale patiṭṭhāsi. Yathā hi rañño bhojanakāle attano mukhappamāṇe kabaḷe ukkhitte aṅke nisinno putto attano mukhappamāṇeneva tato kabaḷaṃ karoti, evamevaṃ bhagavati arahattanikūṭena desanaṃ desentepi sattā attano upanissayānurūpena sotāpattiphalādīni pāpuṇanti. Ayampi devaputto sotāpattiphalaṃ patvā bhagavantaṃ gandhādīhi pūjetvā pakkāmīti. Chaṭṭhaṃ.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౬. అచ్ఛరాసుత్తం • 6. Accharāsuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౬. అచ్ఛరాసుత్తవణ్ణనా • 6. Accharāsuttavaṇṇanā