Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
൬. അച്ഛരാസുത്തവണ്ണനാ
6. Accharāsuttavaṇṇanā
൪൬. ഛട്ഠേ അച്ഛരാഗണസങ്ഘുട്ഠന്തി അയം കിര ദേവപുത്തോ സത്ഥുസാസനേ പബ്ബജിത്വാ വത്തപടിപത്തിം പൂരയമാനോ പഞ്ചവസ്സകാലേ പവാരേത്വാ ദ്വേമാതികം പഗുണം കത്വാ കമ്മാകമ്മം ഉഗ്ഗഹേത്വാ ചിത്തരുചിതം കമ്മട്ഠാനം ഉഗ്ഗണ്ഹിത്വാ സല്ലഹുകവുത്തികോ അരഞ്ഞം പവിസിത്വാ യോ ഭഗവതാ മജ്ഝിമയാമോ സയനസ്സ കോട്ഠാസോതി അനുഞ്ഞാതോ. തസ്മിമ്പി സമ്പത്തേ ‘‘പമാദസ്സ ഭായാമീ’’തി മഞ്ചകം ഉക്ഖിപിത്വാ രത്തിഞ്ച ദിവാ ച നിരാഹാരോ കമ്മട്ഠാനമേവ മനസാകാസി.
46. Chaṭṭhe accharāgaṇasaṅghuṭṭhanti ayaṃ kira devaputto satthusāsane pabbajitvā vattapaṭipattiṃ pūrayamāno pañcavassakāle pavāretvā dvemātikaṃ paguṇaṃ katvā kammākammaṃ uggahetvā cittarucitaṃ kammaṭṭhānaṃ uggaṇhitvā sallahukavuttiko araññaṃ pavisitvā yo bhagavatā majjhimayāmo sayanassa koṭṭhāsoti anuññāto. Tasmimpi sampatte ‘‘pamādassa bhāyāmī’’ti mañcakaṃ ukkhipitvā rattiñca divā ca nirāhāro kammaṭṭhānameva manasākāsi.
അഥസ്സ അബ്ഭന്തരേ സത്ഥകവാതാ ഉപ്പജ്ജിത്വാ ജീവിതം പരിയാദിയിംസു. സോ ധുരസ്മിംയേവ കാലമകാസി. യോ ഹി കോചി ഭിക്ഖു ചങ്കമേ ചങ്കമമാനോ വാ ആലമ്ബനത്ഥമ്ഭം നിസ്സായ ഠിതോ വാ ചങ്കമകോടിയം ചീവരം സീസേ ഠപേത്വാ നിസിന്നോ വാ നിപന്നോ വാ പരിസമജ്ഝേ അലങ്കതധമ്മാസനേ ധമ്മം ദേസേന്തോ വാ കാലം കരോതി, സബ്ബോ സോ ധുരസ്മിം കാലം കരോതി നാമ. ഇതി അയം ചങ്കമനേ കാലം കത്വാ ഉപനിസ്സയമന്ദതായ ആസവക്ഖയം അപ്പത്തോ താവതിംസഭവനേ മഹാവിമാനദ്വാരേ നിദ്ദായിത്വാ പബുജ്ഝന്തോ വിയ പടിസന്ധിം അഗ്ഗഹേസി. താവദേവസ്സ സുവണ്ണതോരണം വിയ തിഗാവുതോ അത്തഭാവോ നിബ്ബത്തി.
Athassa abbhantare satthakavātā uppajjitvā jīvitaṃ pariyādiyiṃsu. So dhurasmiṃyeva kālamakāsi. Yo hi koci bhikkhu caṅkame caṅkamamāno vā ālambanatthambhaṃ nissāya ṭhito vā caṅkamakoṭiyaṃ cīvaraṃ sīse ṭhapetvā nisinno vā nipanno vā parisamajjhe alaṅkatadhammāsane dhammaṃ desento vā kālaṃ karoti, sabbo so dhurasmiṃ kālaṃ karoti nāma. Iti ayaṃ caṅkamane kālaṃ katvā upanissayamandatāya āsavakkhayaṃ appatto tāvatiṃsabhavane mahāvimānadvāre niddāyitvā pabujjhanto viya paṭisandhiṃ aggahesi. Tāvadevassa suvaṇṇatoraṇaṃ viya tigāvuto attabhāvo nibbatti.
അന്തോവിമാനേ സഹസ്സമത്താ അച്ഛരാ തം ദിസ്വാ, ‘‘വിമാനസാമികോ ദേവപുത്തോ ആഗതോ, രമയിസ്സാമ ന’’ന്തി തൂരിയാനി ഗഹേത്വാ പരിവാരയിംസു. ദേവപുത്തോ ന താവ ചുതഭാവം ജാനാതി, പബ്ബജിതസഞ്ഞീയേവ അച്ഛരാ ഓലോകേത്വാ വിഹാരചാരികം ആഗതം മാതുഗാമം ദിസ്വാ ലജ്ജീ. പംസുകൂലികോ വിയ ഉപരി ഠിതം ഘനദുകൂലം ഏകംസം കരോന്തോ അംസകൂടം പടിച്ഛാദേത്വാ ഇന്ദ്രിയാനി ഓക്ഖിപിത്വാ അധോമുഖോ അട്ഠാസി. തസ്സ കായവികാരേനേവ താ ദേവതാ ‘‘സമണദേവപുത്തോ അയ’’ന്തി ഞത്വാ ഏവമാഹംസു – ‘‘അയ്യ, ദേവപുത്ത, ദേവലോകോ നാമായം, ന സമണധമ്മസ്സ കരണോകാസോ, സമ്പത്തിം അനുഭവനോകാസോ’’തി. സോ തഥേവ അട്ഠാസി. ദേവതാ ‘‘ന താവായം സല്ലക്ഖേതീ’’തി തൂരിയാനി പഗ്ഗണ്ഹിംസു. സോ തഥാപി അനോലോകേന്തോവ അട്ഠാസി.
Antovimāne sahassamattā accharā taṃ disvā, ‘‘vimānasāmiko devaputto āgato, ramayissāma na’’nti tūriyāni gahetvā parivārayiṃsu. Devaputto na tāva cutabhāvaṃ jānāti, pabbajitasaññīyeva accharā oloketvā vihāracārikaṃ āgataṃ mātugāmaṃ disvā lajjī. Paṃsukūliko viya upari ṭhitaṃ ghanadukūlaṃ ekaṃsaṃ karonto aṃsakūṭaṃ paṭicchādetvā indriyāni okkhipitvā adhomukho aṭṭhāsi. Tassa kāyavikāreneva tā devatā ‘‘samaṇadevaputto aya’’nti ñatvā evamāhaṃsu – ‘‘ayya, devaputta, devaloko nāmāyaṃ, na samaṇadhammassa karaṇokāso, sampattiṃ anubhavanokāso’’ti. So tatheva aṭṭhāsi. Devatā ‘‘na tāvāyaṃ sallakkhetī’’ti tūriyāni paggaṇhiṃsu. So tathāpi anolokentova aṭṭhāsi.
അഥസ്സ സബ്ബകായികം ആദാസം പുരതോ ഠപയിംസു. സോ ഛായം ദിസ്വാ ചുതഭാവം ഞത്വാ, ‘‘ന മയാ ഇമം ഠാനം പത്ഥേത്വാ സമണധമ്മോ കതോ, ഉത്തമത്ഥം അരഹത്തം പത്ഥേത്വാ കതോ’’തി സമ്പത്തിയാ വിപ്പടിസാരീ അഹോസി, ‘‘സുവണ്ണപടം പടിലഭിസ്സാമീ’’തി തക്കയിത്വാ യുദ്ധട്ഠാനം ഓതിണ്ണമല്ലോ മൂലകമുട്ഠിം ലഭിത്വാ വിയ. സോ – ‘‘അയം സഗ്ഗസമ്പത്തി നാമ സുലഭാ, ബുദ്ധാനം പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ’’തി ചിന്തേത്വാ വിമാനം അപവിസിത്വാവ അസമ്ഭിന്നേനേവ സീലേന അച്ഛരാസങ്ഘപരിവുതോ ദസബലസ്സ സന്തികം ആഗമ്മ അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം ഠിതോ ഇമം ഗാഥം അഭാസി.
Athassa sabbakāyikaṃ ādāsaṃ purato ṭhapayiṃsu. So chāyaṃ disvā cutabhāvaṃ ñatvā, ‘‘na mayā imaṃ ṭhānaṃ patthetvā samaṇadhammo kato, uttamatthaṃ arahattaṃ patthetvā kato’’ti sampattiyā vippaṭisārī ahosi, ‘‘suvaṇṇapaṭaṃ paṭilabhissāmī’’ti takkayitvā yuddhaṭṭhānaṃ otiṇṇamallo mūlakamuṭṭhiṃ labhitvā viya. So – ‘‘ayaṃ saggasampatti nāma sulabhā, buddhānaṃ pātubhāvo dullabho’’ti cintetvā vimānaṃ apavisitvāva asambhinneneva sīlena accharāsaṅghaparivuto dasabalassa santikaṃ āgamma abhivādetvā ekamantaṃ ṭhito imaṃ gāthaṃ abhāsi.
തത്ഥ അച്ഛരാഗണസങ്ഘുട്ഠന്തി അച്ഛരാഗണേന ഗീതവാദിതസദ്ദേഹി സങ്ഘോസിതം. പിസാചഗണസേവിതന്തി തമേവ അച്ഛരാഗണം പിസാചഗണം കത്വാ വദതി. വനന്തി നന്ദനവനം സന്ധായ വദതി. അയഞ്ഹി നിയാമചിത്തതായ അത്തനോ ഗരുഭാവേന ദേവഗണം ‘‘ദേവഗണോ’’തി വത്തും ന രോചേതി. ‘‘പിസാചഗണോ’’തി വദതി. നന്ദനവനഞ്ച ‘‘നന്ദന’’ന്തി അവത്വാ ‘‘മോഹന’’ന്തി വദതി . കഥം യാത്രാ ഭവിസ്സതീതി കഥം നിഗ്ഗമനം ഭവിസ്സതി, കഥം അതിക്കമോ ഭവിസ്സതി, അരഹത്തസ്സ മേ പദട്ഠാനഭൂതം വിപസ്സനം ആചിക്ഖഥ ഭഗവാതി വദതി.
Tattha accharāgaṇasaṅghuṭṭhanti accharāgaṇena gītavāditasaddehi saṅghositaṃ. Pisācagaṇasevitanti tameva accharāgaṇaṃ pisācagaṇaṃ katvā vadati. Vananti nandanavanaṃ sandhāya vadati. Ayañhi niyāmacittatāya attano garubhāvena devagaṇaṃ ‘‘devagaṇo’’ti vattuṃ na roceti. ‘‘Pisācagaṇo’’ti vadati. Nandanavanañca ‘‘nandana’’nti avatvā ‘‘mohana’’nti vadati . Kathaṃ yātrā bhavissatīti kathaṃ niggamanaṃ bhavissati, kathaṃ atikkamo bhavissati, arahattassa me padaṭṭhānabhūtaṃ vipassanaṃ ācikkhatha bhagavāti vadati.
അഥ ഭഗവാ ‘‘അതിസല്ലിഖതേവ അയം ദേവപുത്തോ, കിം നു ഖോ ഇദ’’ന്തി? ആവജ്ജേന്തോ അത്തനോ സാസനേ പബ്ബജിതഭാവം ഞത്വാ – ‘‘അയം അച്ചാരദ്ധവീരിയതായ കാലം കത്വാ ദേവലോകേ നിബ്ബത്തോ, അജ്ജാപിസ്സ ചങ്കമനസ്മിംയേവ അത്തഭാവോ അസമ്ഭിന്നേന സീലേന ആഗതോ’’തി ചിന്തേസി. ബുദ്ധാ ച അകതാഭിനിവേസസ്സ ആദികമ്മികസ്സ അകതപരികമ്മസ്സ അന്തേവാസിനോ ചിത്തകാരോ ഭിത്തിപരികമ്മം വിയ – ‘‘സീലം താവ സോധേഹി, സമാധിം ഭാവേഹി, കമ്മസ്സകതപഞ്ഞം ഉജും കരോഹീ’’തി പഠമം പുബ്ബഭാഗപ്പടിപദം ആചിക്ഖന്തി, കാരകസ്സ പന യുത്തപയുത്തസ്സ അരഹത്തമഗ്ഗപദട്ഠാനഭൂതം സണ്ഹസുഖുമം സുഞ്ഞതാവിപസ്സനംയേവ ആചിക്ഖന്തി, അയഞ്ച ദേവപുത്തോ കാരകോ അഭിന്നസീലോ, ഏകോ മഗ്ഗോ അസ്സ അനാഗതോതി സുഞ്ഞതാവിപസ്സനം ആചിക്ഖന്തോ ഉജുകോ നാമാതിആദിമാഹ.
Atha bhagavā ‘‘atisallikhateva ayaṃ devaputto, kiṃ nu kho ida’’nti? Āvajjento attano sāsane pabbajitabhāvaṃ ñatvā – ‘‘ayaṃ accāraddhavīriyatāya kālaṃ katvā devaloke nibbatto, ajjāpissa caṅkamanasmiṃyeva attabhāvo asambhinnena sīlena āgato’’ti cintesi. Buddhā ca akatābhinivesassa ādikammikassa akataparikammassa antevāsino cittakāro bhittiparikammaṃ viya – ‘‘sīlaṃ tāva sodhehi, samādhiṃ bhāvehi, kammassakatapaññaṃ ujuṃ karohī’’ti paṭhamaṃ pubbabhāgappaṭipadaṃ ācikkhanti, kārakassa pana yuttapayuttassa arahattamaggapadaṭṭhānabhūtaṃ saṇhasukhumaṃ suññatāvipassanaṃyeva ācikkhanti, ayañca devaputto kārako abhinnasīlo, eko maggo assa anāgatoti suññatāvipassanaṃ ācikkhanto ujuko nāmātiādimāha.
തത്ഥ ഉജുകോതി കായവങ്കാദീനം അഭാവതോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഉജുകോ നാമ. അഭയാ നാമ സാ ദിസാതി നിബ്ബാനം സന്ധായാഹ. തസ്മിം ഹി കിഞ്ചി ഭയം നത്ഥി, തം വാ പത്തസ്സ ഭയം നത്ഥീതി ‘‘അഭയാ നാമ സാ ദിസാ’’തി വുത്തം. രഥോ അകൂജനോതി അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോവ അധിപ്പേതോ. യഥാ ഹി പാകതികരഥോ അക്ഖേ വാ അനബ്ഭഞ്ജിതേ അതിരേകേസു വാ മനുസ്സേസു അഭിരുള്ഹേസു കൂജതി വിരവതി, ന ഏവം അരിയമഗ്ഗോ. സോ ഹി ഏകപ്പഹാരേന ചതുരാസീതിയാപി പാണസഹസ്സേസു അഭിരുഹന്തേസു ന കൂജതി ന വിരവതി. തസ്മാ ‘‘അകൂജനോ’’തി വുത്തോ. ധമ്മചക്കേഹി സംയുതോതി കായികചേതസികവീരിയസങ്ഖാതേഹി ധമ്മചക്കേഹി സംയുത്തോ.
Tattha ujukoti kāyavaṅkādīnaṃ abhāvato aṭṭhaṅgiko maggo ujuko nāma. Abhayā nāma sā disāti nibbānaṃ sandhāyāha. Tasmiṃ hi kiñci bhayaṃ natthi, taṃ vā pattassa bhayaṃ natthīti ‘‘abhayā nāma sā disā’’ti vuttaṃ. Ratho akūjanoti aṭṭhaṅgiko maggova adhippeto. Yathā hi pākatikaratho akkhe vā anabbhañjite atirekesu vā manussesu abhiruḷhesu kūjati viravati, na evaṃ ariyamaggo. So hi ekappahārena caturāsītiyāpi pāṇasahassesu abhiruhantesu na kūjati na viravati. Tasmā ‘‘akūjano’’ti vutto. Dhammacakkehi saṃyutoti kāyikacetasikavīriyasaṅkhātehi dhammacakkehi saṃyutto.
ഹിരീതി ഏത്ഥ ഹിരിഗ്ഗഹണേന ഓത്തപ്പമ്പി ഗഹിതമേവ ഹോതി. തസ്സ അപാലമ്ബോതി യഥാ ബാഹിരകരഥസ്സ രഥേ ഠിതാനം യോധാനം അപതനത്ഥായ ദാരുമയം അപാലമ്ബനം ഹോതി, ഏവം ഇമസ്സ മഗ്ഗരഥസ്സ അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാസമുട്ഠാനം ഹിരോത്തപ്പം അപാലമ്ബനം. സത്യസ്സ പരിവാരണന്തി രഥസ്സ സീഹചമ്മാദിപരിവാരോ വിയ ഇമസ്സാപി മഗ്ഗരഥസ്സ സമ്പയുത്താ സതി പരിവാരണം. ധമ്മന്തി ലോകുത്തരമഗ്ഗം . സമ്മാദിട്ഠിപുരേജവന്തി വിപസ്സനാസമ്മാദിട്ഠിപുരേജവാ അസ്സ പുബ്ബയായികാതി സമ്മാദിട്ഠിപുരേജവോ, തം സമ്മാദിട്ഠിപുരേജവം. യഥാ ഹി പഠമതരം രാജപുരിസേഹി കാണകുണിആദീനംനീഹരണേന മഗ്ഗേ സോധിതേ പച്ഛാ രാജാ നിക്ഖമതി, ഏവമേവം വിപസ്സനാ സമ്മാദിട്ഠിയാ അനിച്ചാദിവസേന ഖന്ധാദീസു സോധിതേസു പച്ഛാ ഭൂമിലദ്ധവട്ടം പരിജാനമാനാ മഗ്ഗസമ്മാദിട്ഠി ഉപ്പജ്ജതി. തേന വുത്തം ‘‘ധമ്മാഹം സാരഥിം ബ്രൂമി, സമ്മാദിട്ഠിപുരേജവ’’ന്തി.
Hirīti ettha hiriggahaṇena ottappampi gahitameva hoti. Tassa apālamboti yathā bāhirakarathassa rathe ṭhitānaṃ yodhānaṃ apatanatthāya dārumayaṃ apālambanaṃ hoti, evaṃ imassa maggarathassa ajjhattabahiddhāsamuṭṭhānaṃ hirottappaṃ apālambanaṃ. Satyassaparivāraṇanti rathassa sīhacammādiparivāro viya imassāpi maggarathassa sampayuttā sati parivāraṇaṃ. Dhammanti lokuttaramaggaṃ . Sammādiṭṭhipurejavanti vipassanāsammādiṭṭhipurejavā assa pubbayāyikāti sammādiṭṭhipurejavo, taṃ sammādiṭṭhipurejavaṃ. Yathā hi paṭhamataraṃ rājapurisehi kāṇakuṇiādīnaṃnīharaṇena magge sodhite pacchā rājā nikkhamati, evamevaṃ vipassanā sammādiṭṭhiyā aniccādivasena khandhādīsu sodhitesu pacchā bhūmiladdhavaṭṭaṃ parijānamānā maggasammādiṭṭhi uppajjati. Tena vuttaṃ ‘‘dhammāhaṃ sārathiṃ brūmi, sammādiṭṭhipurejava’’nti.
ഇതി ഭഗവാ ദേസനം നിട്ഠാപേത്വാ അവസാനേ ചത്താരി സച്ചാനി ദീപേസി. ദേസനാപരിയോസാനേ ദേവപുത്തോ സോതാപത്തിഫലേ പതിട്ഠാസി. യഥാ ഹി രഞ്ഞോ ഭോജനകാലേ അത്തനോ മുഖപ്പമാണേ കബളേ ഉക്ഖിത്തേ അങ്കേ നിസിന്നോ പുത്തോ അത്തനോ മുഖപ്പമാണേനേവ തതോ കബളം കരോതി, ഏവമേവം ഭഗവതി അരഹത്തനികൂടേന ദേസനം ദേസേന്തേപി സത്താ അത്തനോ ഉപനിസ്സയാനുരൂപേന സോതാപത്തിഫലാദീനി പാപുണന്തി. അയമ്പി ദേവപുത്തോ സോതാപത്തിഫലം പത്വാ ഭഗവന്തം ഗന്ധാദീഹി പൂജേത്വാ പക്കാമീതി. ഛട്ഠം.
Iti bhagavā desanaṃ niṭṭhāpetvā avasāne cattāri saccāni dīpesi. Desanāpariyosāne devaputto sotāpattiphale patiṭṭhāsi. Yathā hi rañño bhojanakāle attano mukhappamāṇe kabaḷe ukkhitte aṅke nisinno putto attano mukhappamāṇeneva tato kabaḷaṃ karoti, evamevaṃ bhagavati arahattanikūṭena desanaṃ desentepi sattā attano upanissayānurūpena sotāpattiphalādīni pāpuṇanti. Ayampi devaputto sotāpattiphalaṃ patvā bhagavantaṃ gandhādīhi pūjetvā pakkāmīti. Chaṭṭhaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൬. അച്ഛരാസുത്തം • 6. Accharāsuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൬. അച്ഛരാസുത്തവണ്ണനാ • 6. Accharāsuttavaṇṇanā