| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๙. อเจลกสฺสปสุตฺตํ
9. Acelakassapasuttaṃ
๓๕๑. เตน โข ปน สมเยน อเจโล กสฺสโป มจฺฉิกาสณฺฑํ อนุปฺปโตฺต โหติ จิตฺตสฺส คหปติโน ปุราณคิหิสหาโยฯ อโสฺสสิ โข จิโตฺต คหปติ – ‘‘อเจโล กิร กสฺสโป มจฺฉิกาสณฺฑํ อนุปฺปโตฺต อมฺหากํ ปุราณคิหิสหาโย’’ติฯ อถ โข จิโตฺต คหปติ เยน อเจโล กสฺสโป เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อเจเลน กสฺสเปน สทฺธิํ สโมฺมทิฯ สโมฺมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข จิโตฺต คหปติ อเจลํ กสฺสปํ เอตทโวจ – ‘‘กีวจิรํ ปพฺพชิตสฺส, ภเนฺต, กสฺสปา’’ติ? ‘‘ติํสมตฺตานิ โข เม, คหปติ, วสฺสานิ ปพฺพชิตสฺสา’’ติฯ ‘‘อิเมหิ ปน เต, ภเนฺต, ติํสมเตฺตหิ วเสฺสหิ อตฺถิ โกจิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา 1 อลมริยญาณทสฺสนวิเสโส อธิคโต ผาสุวิหาโร’’ติ? ‘‘อิเมหิ โข เม, คหปติ, ติํสมเตฺตหิ วเสฺสหิ ปพฺพชิตสฺส นตฺถิ โกจิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อลมริยญาณทสฺสนวิเสโส อธิคโต ผาสุวิหาโร, อญฺญตฺร นเคฺคยฺยา จ มุเณฺฑยฺยา จ ปาวฬนิโปฺผฎนาย จา’’ติฯ เอวํ วุเตฺต, จิโตฺต คหปติ อเจลํ กสฺสปํ เอตทโวจ – ‘‘อจฺฉริยํ วต, โภ, อพฺภุตํ วต, โภ! ธมฺมสฺส สฺวากฺขาตตา 2 ยตฺร หิ นาม ติํสมเตฺตหิ วเสฺสหิ น โกจิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อลมริยญาณทสฺสนวิเสโส อธิคโต อภวิสฺส ผาสุวิหาโร, อญฺญตฺร นเคฺคยฺยา จ มุเณฺฑยฺยา จ ปาวฬนิโปฺผฎนาย จา’’ติ!
351. Tena kho pana samayena acelo kassapo macchikāsaṇḍaṃ anuppatto hoti cittassa gahapatino purāṇagihisahāyo. Assosi kho citto gahapati – ‘‘acelo kira kassapo macchikāsaṇḍaṃ anuppatto amhākaṃ purāṇagihisahāyo’’ti. Atha kho citto gahapati yena acelo kassapo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelena kassapena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati acelaṃ kassapaṃ etadavoca – ‘‘kīvaciraṃ pabbajitassa, bhante, kassapā’’ti? ‘‘Tiṃsamattāni kho me, gahapati, vassāni pabbajitassā’’ti. ‘‘Imehi pana te, bhante, tiṃsamattehi vassehi atthi koci uttarimanussadhammā 3 alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Imehi kho me, gahapati, tiṃsamattehi vassehi pabbajitassa natthi koci uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro, aññatra naggeyyā ca muṇḍeyyā ca pāvaḷanipphoṭanāya cā’’ti. Evaṃ vutte, citto gahapati acelaṃ kassapaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Dhammassa svākkhātatā 4 yatra hi nāma tiṃsamattehi vassehi na koci uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato abhavissa phāsuvihāro, aññatra naggeyyā ca muṇḍeyyā ca pāvaḷanipphoṭanāya cā’’ti!
‘‘ตุยฺหํ ปน, คหปติ, กีวจิรํ อุปาสกตฺตํ อุปคตสฺสา’’ติ? ‘‘มยฺหมฺปิ โข ปน, ภเนฺต, ติํสมตฺตานิ วสฺสานิ อุปาสกตฺตํ อุปคตสฺสา’’ติฯ ‘‘อิเมหิ ปน เต, คหปติ, ติํสมเตฺตหิ วเสฺสหิ อตฺถิ โกจิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อลมริยญาณทสฺสนวิเสโส อธิคโต ผาสุวิหาโร’’ติ? ‘‘คิหิโนปิ สิยา, ภเนฺตฯ อหญฺหิ, ภเนฺต, ยาวเทว อากงฺขามิ, วิวิเจฺจว กาเมหิ วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธเมฺมหิ สวิตกฺกํ สวิจารํ วิเวกชํ ปีติสุขํ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรามิฯ อหญฺหิ, ภเนฺต, ยาวเทว อากงฺขามิ, วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา …เป.… ทุติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรามิฯ อหญฺหิ, ภเนฺต, ยาวเทว อากงฺขามิ, ปีติยา จ วิราคา…เป.… ตติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรามิฯ อหญฺหิ, ภเนฺต, ยาวเทว อากงฺขามิ, สุขสฺส จ ปหานา…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรามิฯ สเจ โข ปนาหํ, ภเนฺต, ภควโต 5 ปฐมตรํ กาลํ กเรยฺยํ, อนจฺฉริยํ โข ปเนตํ ยํ มํ ภควา เอวํ พฺยากเรยฺย – ‘นตฺถิ ตํ สํโยชนํ เยน สํโยชเนน สํยุโตฺต จิโตฺต คหปติ ปุน อิมํ โลกํ อาคเจฺฉยฺยา’’’ติฯ เอวํ วุเตฺต, อเจโล กสฺสโป จิตฺตํ คหปติํ เอตทโวจ – ‘‘อจฺฉริยํ วต โภ, อพฺภุตํ วต โภ! ธมฺมสฺส สฺวากฺขาตตา, ยตฺร หิ นาม คิหี โอทาตวสโน 6 เอวรูปํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อลมริยญาณทสฺสนวิเสสํ อธิคมิสฺสติ 7 ผาสุวิหารํฯ ลเภยฺยาหํ, คหปติ , อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย ปพฺพชฺชํ, ลเภยฺยํ อุปสมฺปท’’นฺติฯ
‘‘Tuyhaṃ pana, gahapati, kīvaciraṃ upāsakattaṃ upagatassā’’ti? ‘‘Mayhampi kho pana, bhante, tiṃsamattāni vassāni upāsakattaṃ upagatassā’’ti. ‘‘Imehi pana te, gahapati, tiṃsamattehi vassehi atthi koci uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Gihinopi siyā, bhante. Ahañhi, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Ahañhi, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, vitakkavicārānaṃ vūpasamā …pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Ahañhi, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Ahañhi, bhante, yāvadeva ākaṅkhāmi, sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Sace kho panāhaṃ, bhante, bhagavato 8 paṭhamataraṃ kālaṃ kareyyaṃ, anacchariyaṃ kho panetaṃ yaṃ maṃ bhagavā evaṃ byākareyya – ‘natthi taṃ saṃyojanaṃ yena saṃyojanena saṃyutto citto gahapati puna imaṃ lokaṃ āgaccheyyā’’’ti. Evaṃ vutte, acelo kassapo cittaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho! Dhammassa svākkhātatā, yatra hi nāma gihī odātavasano 9 evarūpaṃ uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ adhigamissati 10 phāsuvihāraṃ. Labheyyāhaṃ, gahapati , imasmiṃ dhammavinaye pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti.
อถ โข จิโตฺต คหปติ อเจลํ กสฺสปํ อาทาย เยน เถรา ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา เถเร ภิกฺขู เอตทโวจ – ‘‘อยํ, ภเนฺต, อเจโล กสฺสโป อมฺหากํ ปุราณคิหิสหาโยฯ อิมํ เถรา ปพฺพาเชนฺตุ อุปสมฺปาเทนฺตุฯ อหมสฺส อุสฺสุกฺกํ กริสฺสามิ จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปฺปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาราน’’นฺติฯ อลตฺถ โข อเจโล กสฺสโป อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย ปพฺพชฺชํ, อลตฺถ อุปสมฺปทํฯ อจิรูปสมฺปโนฺน จ ปนายสฺมา กสฺสโป เอโก วูปกโฎฺฐ อปฺปมโตฺต อาตาปี ปหิตโตฺต วิหรโนฺต นจิรเสฺสว – ยสฺสตฺถาย กุลปุตฺตา สมฺมเทว อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชนฺติ, ตทนุตฺตรํ พฺรหฺมจริยปริโยสานํ ทิเฎฺฐว ธเมฺม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหาสิฯ ‘‘ขีณา ชาติ, วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา’’ติ อพฺภญฺญาสิฯ อญฺญตโร จ ปนายสฺมา กสฺสโป อรหตํ อโหสีติฯ นวมํฯ
Atha kho citto gahapati acelaṃ kassapaṃ ādāya yena therā bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā there bhikkhū etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, acelo kassapo amhākaṃ purāṇagihisahāyo. Imaṃ therā pabbājentu upasampādentu. Ahamassa ussukkaṃ karissāmi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti. Alattha kho acelo kassapo imasmiṃ dhammavinaye pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno ca panāyasmā kassapo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca panāyasmā kassapo arahataṃ ahosīti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๙. อเจลกสฺสปสุตฺตวณฺณนา • 9. Acelakassapasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๙. อเจลกสฺสปสุตฺตวณฺณนา • 9. Acelakassapasuttavaṇṇanā
