| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(೧೬) ೬. ಅಚೇಲಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
(16) 6. Acelakavaggavaṇṇanā
೧೫೭-೧೬೩. ಇತೋ ಪರೇಸು ಪನ ಸುತ್ತಪದೇಸು ‘‘ಗಾಳ್ಹಾ’’ತಿ ವುತ್ತಮತ್ಥಂ ವಿವರನ್ತೋ ‘‘ಕಕ್ಖಳಾ’’ತಿ ಆಹ। ಕಕ್ಖಳಚಾರೋ ಚಸ್ಸಾ ನ ಲೂಖಸಭಾವೋ। ಅಥ ಖೋ ತಣ್ಹಾವಸೇನ ಥಿರಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಲೋಭವಸೇನ ಥಿರಗ್ಗಹಣಾ’’ತಿ। ಅಗಾಳ್ಹಾ ಪಟಿಪದಾತಿ ವಾ ಕಾಮಾನಂ ಓಗಾಹನಂ ಪಟಿಪತ್ತಿ, ಕಾಮಸುಖಾನುಯೋಗೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿಜ್ಝಾಮಾ ಪಟಿಪದಾತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ನಿಜ್ಝಾಪನವಸೇನ ಖೇಪನವಸೇನ ಪವತ್ತಾ ಪಟಿಪತ್ತಿ, ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿಚ್ಚೇಲೋತಿ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೇಲೋ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಚೇಲೋ। ನಗ್ಗಿಯವತಸಮಾದಾನೇನ ನಗ್ಗೋ। ಠಿತಕೋವ ಉಚ್ಚಾರಂ ಕರೋತೀತಿಆದಿ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ ವಮಿತ್ವಾ ಮುಖವಿಕ್ಖಾಲನಾದಿಆಚಾರಸ್ಸಪಿ ತೇನ ವಿಸ್ಸಟ್ಠತ್ತಾ। ಜಿವ್ಹಾಯ ಹತ್ಥಂ ಅಪಲೇಖತಿ ಅವಲೇಖತಿ ಉದಕೇನ ಅಧೋವನತೋ। ದುತಿಯವಿಕಪ್ಪೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ‘‘ಏಹಿ, ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಉಪಗಮನಸಙ್ಖಾತೋ ವಿಧಿ ಏಹಿಭದನ್ತೋ, ತಂ ಚರತೀತಿ ಏಹಿಭದನ್ತಿಕೋ, ತಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೇನ ನ ಏಹಿಭದನ್ತಿಕೋ। ನ ಕರೋತಿ ‘‘ಸಮಣೇನ ನಾಮ ಪರಸ್ಸ ವಚನಕರೇನ ನ ಭವಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ।
157-163. Ito paresu pana suttapadesu ‘‘gāḷhā’’ti vuttamatthaṃ vivaranto ‘‘kakkhaḷā’’ti āha. Kakkhaḷacāro cassā na lūkhasabhāvo. Atha kho taṇhāvasena thiraggahaṇanti āha ‘‘lobhavasena thiraggahaṇā’’ti. Agāḷhā paṭipadāti vā kāmānaṃ ogāhanaṃ paṭipatti, kāmasukhānuyogoti attho. Nijjhāmā paṭipadāti kāyassa nijjhāpanavasena khepanavasena pavattā paṭipatti, attakilamathānuyogoti attho. Nicceloti nissaṭṭhacelo sabbena sabbaṃ paṭikkhittacelo. Naggiyavatasamādānena naggo. Ṭhitakova uccāraṃ karotītiādi nidassanamattaṃ vamitvā mukhavikkhālanādiācārassapi tena vissaṭṭhattā. Jivhāya hatthaṃ apalekhati avalekhati udakena adhovanato. Dutiyavikappepi eseva nayo. ‘‘Ehi, bhadante’’ti vutte upagamanasaṅkhāto vidhi ehibhadanto, taṃ caratīti ehibhadantiko, tappaṭikkhepena na ehibhadantiko. Na karoti ‘‘samaṇena nāma parassa vacanakarena na bhavitabba’’nti adhippāyena.
ಪುರೇತರನ್ತಿ ತಂ ಠಾನಂ ಅತ್ತನೋ ಉಪಗಮನತೋ ಪುರೇತರಂ। ತಂ ಕಿರ ಸೋ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಾ ನಾಮ ಯದಿಚ್ಛಕಾ ಏವ ಭಿಕ್ಖಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ। ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಕತಂ ಮಮ ನಿಮಿತ್ತಭಾವೇನ ಬಹೂ ಖುದ್ದಕಾ ಪಾಣಾ ಸಙ್ಘಾತಂ ಆಪಾದಿತಾತಿ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ। ನಿಮನ್ತನಂ ನ ಸಾದಿಯತಿ ಏವಂ ತೇಸಂ ವಚನಂ ಕತಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ। ಕುಮ್ಭಿ ಆದೀಸುಪಿ ಸೋ ಸತ್ತಸಞ್ಞೀತಿ ಆಹ ‘‘ಕುಮ್ಭಿ-ಕಳೋಪಿಯೋ’’ತಿಆದಿ। ಕಬಳನ್ತರಾಯೋ ಹೋತೀತಿ ಉಟ್ಠಿತಸ್ಸ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಕಬಳನ್ತರಾಯೋ ಹೋತಿ। ಗಾಮಸಭಾಗಾದಿವಸೇನ ಸಙ್ಗಮ್ಮ ಕಿತ್ತೇನ್ತಿ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಕಿತ್ತಿ, ಯಥಾಸಂಹತತಣ್ಡುಲಾದಿಸಞ್ಚಯೋ। ಮಾನುಸಕಾನೀತಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಾ ಮನುಸ್ಸಾ।
Puretaranti taṃ ṭhānaṃ attano upagamanato puretaraṃ. Taṃ kira so ‘‘bhikkhunā nāma yadicchakā eva bhikkhā gahetabbā’’ti adhippāyena na gaṇhāti. Uddissa kataṃ mama nimittabhāvena bahū khuddakā pāṇā saṅghātaṃ āpāditāti na gaṇhāti. Nimantanaṃ na sādiyati evaṃ tesaṃ vacanaṃ kataṃ bhavissatīti. Kumbhi ādīsupi so sattasaññīti āha ‘‘kumbhi-kaḷopiyo’’tiādi. Kabaḷantarāyo hotīti uṭṭhitassa dvinnampi kabaḷantarāyo hoti. Gāmasabhāgādivasena saṅgamma kittenti etissāti saṅkitti, yathāsaṃhatataṇḍulādisañcayo. Mānusakānīti veyyāvaccakarā manussā.
ಸುರಾಪಾನಮೇವಾತಿ ಮಜ್ಜಲಕ್ಖಣಪ್ಪತ್ತಾಯ ಸುರಾಯ ಪಾನಮೇವ। ಸುರಾಗಹಣೇನೇವೇತ್ಥ ಮೇರಯಮ್ಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಂ। ಏಕಾಗಾರಮೇವ ಉಞ್ಛತೀತಿ ಏಕಾಗಾರಿಕೋ। ಏಕಾಲೋಪೇನೇವ ವತ್ತತೀತಿ ಏಕಾಲೋಪಿಕೋ। ದೀಯತಿ ಏತಾಯಾತಿ ದತ್ತಿ, ದ್ವತ್ತಿಆಲೋಪಮತ್ತಗ್ಗಾಹಿ ಖುದ್ದಕಂ ಭಿಕ್ಖಾದಾನಭಾಜನಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಖುದ್ದಕಪಾತೀ’’ತಿ। ಅಭುಞ್ಜನವಸೇನ ಏಕೋ ಅಹೋ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಏಕಾಹಿಕೋ, ಆಹಾರೋ, ತಂ ಏಕಾಹಿಕಂ। ಸೋ ಪನ ಅತ್ಥತೋ ಏಕದಿವಸಂ ಲಙ್ಘಕೋ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಏಕಾದಿವಸನ್ತರಿಕ’’ನ್ತಿ। ದ್ವಾಹಿಕನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಏಕಾಹಂ ಅಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಏಕಾಹಂ ಭುಞ್ಜನಂ ಏಕಾಹವಾರೋ, ತಂ ಏಕಾಹಿಕಮೇವ ಅತ್ಥತೋ। ದ್ವೀಹಂ ಅಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ದ್ವೀಹಂ ಭುಞ್ಜನಂ ದ್ವೀಹವಾರೋ। ಸೇಸಪದದ್ವಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ಪನ ಪರಿಯಾಯಭತ್ತಭೋಜನಿಕೋ ದ್ವೀಹಂ ಅಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಏಕಾಹಮೇವ ಭುಞ್ಜತಿ। ಸೇಸದ್ವಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
Surāpānamevāti majjalakkhaṇappattāya surāya pānameva. Surāgahaṇenevettha merayampi saṅgahitaṃ. Ekāgārameva uñchatīti ekāgāriko. Ekālopeneva vattatīti ekālopiko. Dīyati etāyāti datti, dvattiālopamattaggāhi khuddakaṃ bhikkhādānabhājanaṃ. Tenāha ‘‘khuddakapātī’’ti. Abhuñjanavasena eko aho etassa atthīti ekāhiko, āhāro, taṃ ekāhikaṃ. So pana atthato ekadivasaṃ laṅghako hotīti āha ‘‘ekādivasantarika’’nti. Dvāhikantiādīsupi eseva nayo. Ekāhaṃ abhuñjitvā ekāhaṃ bhuñjanaṃ ekāhavāro, taṃ ekāhikameva atthato. Dvīhaṃ abhuñjitvā dvīhaṃ bhuñjanaṃ dvīhavāro. Sesapadadvayepi eseva nayo. Ukkaṭṭho pana pariyāyabhattabhojaniko dvīhaṃ abhuñjitvā ekāhameva bhuñjati. Sesadvayepi eseva nayo.
ಮಿಚ್ಛಾವಾಯಾಮವಸೇನೇವ ಉಕ್ಕುಟಿಕವತಾನುಯೋಗೋತಿ ಆಹ ‘‘ಉಕ್ಕುಟಿಕವೀರಿಯಮನುಯುತ್ತೋ’’ತಿ। ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗಂ, ಸರೀರದುಕ್ಖಕಾರಣನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸರೀರಪರಿಯಾಯೋ ಹಿ ಇಧ ಅತ್ತಸದ್ದೋ ‘‘ಅತ್ತನ್ತಪೋ’’ತಿಆದೀಸು (ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೪೧೩) ವಿಯ। ದ್ವೇ ಅನ್ತೇತಿ ಉಭೋ ಕೋಟಿಯೋ, ಉಭೋ ಲಾಮಕಪಟಿಪತ್ತಿಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಲಾಮಕಮ್ಪಿ ಹಿ ಅನ್ತೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನ್ತಮಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜೀವಿಕಾನಂ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೮೦; ಇತಿವು॰ ೬೧), ಕೋಟ್ಠಕೋ ಅನ್ತೋ’’ತಿ ಏವಮಾದೀಸು। ಮಜ್ಝಿಮಪಟಿಪದಾಯ ಉಪ್ಪಥಭಾವೇನ ಅಮನೀಯಾ ಗನ್ತಬ್ಬಾ ಞಾತಬ್ಬಾತಿ ಅನ್ತಾ। ತತೋ ಏವ ಲಾಮಕಾ।
Micchāvāyāmavaseneva ukkuṭikavatānuyogoti āha ‘‘ukkuṭikavīriyamanuyutto’’ti. Attakilamathānuyoganti attano kilamathānuyogaṃ, sarīradukkhakāraṇanti attho. Sarīrapariyāyo hi idha attasaddo ‘‘attantapo’’tiādīsu (ma. ni. 2.413) viya. Dve anteti ubho koṭiyo, ubho lāmakapaṭipattiyoti attho. Lāmakampi hi antoti vuccati ‘‘antamidaṃ, bhikkhave, jīvikānaṃ (saṃ. ni. 3.80; itivu. 61), koṭṭhako anto’’ti evamādīsu. Majjhimapaṭipadāya uppathabhāvena amanīyā gantabbā ñātabbāti antā. Tato eva lāmakā.
ಅಚೇಲಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Acelakavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / (೧೬) ೬. ಅಚೇಲಕವಗ್ಗೋ • (16) 6. Acelakavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / (೧೬) ೬. ಅಚೇಲಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • (16) 6. Acelakavaggavaṇṇanā
