| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(16) 6. අචෙලකවග්‌ගවණ්‌ණනා
(16) 6. Acelakavaggavaṇṇanā
157-163. ඉතො පරෙසු ආගාළ්‌හා පටිපදාති ගාළ්‌හා කක්‌ඛළා ලොභවසෙන ථිරග්‌ගහණා. නිජ්‌ඣාමාති අත්‌තකිලමථානුයොගවසෙන සුට්‌ඨු ඣාමා සන්‌තත්‌තා පරිතත්‌තා. මජ්‌ඣිමාති නෙව කක්‌ඛළා න ඣාමා මජ්‌ඣෙ භවා. අචෙලකොති නිච්‌චෙලො නග්‌ගො. මුත්‌තාචාරොති විස්‌සට්‌ඨාචාරො, උච්‌චාරකම්‌මාදීසු ලොකියකුලපුත්‌තාචාරෙන විරහිතො ඨිතකොව උච්‌චාරං කරොති, පස්‌සාවං කරොති, ඛාදති භුඤ්‌ජති. හත්‌ථාපලෙඛනොති හත්‌ථෙ පිණ්‌ඩම්‌හි නිට්‌ඨිතෙ ජිව්‌හාය හත්‌ථං අපලෙඛති, උච්‌චාරම්‌පි කත්‌වා හත්‌ථස්‌මිංයෙව දණ්‌ඩකසඤ්‌ඤී හුත්‌වා හත්‌ථෙන අපලෙඛති. භික්‌ඛාය ගහණත්‌ථං ‘‘එහි, භදන්‌තෙ’’ති වුත්‌තො න එතීති න එහිභදන්‌තිකො. ‘‘තෙන හි තිට්‌ඨ, භන්‌තෙ’’ති වුත්‌තොපි න තිට්‌ඨතීති න තිට්‌ඨභදන්‌තිකො. තදුභයම්‌පි කිර සො ‘‘එතස්‌ස වචනං කතං භවිස්‌සතී’’ති න කරොති. අභිහටන්‌ති පුරෙතරං ගහෙත්‌වා ආහටභික්‌ඛං. උද්‌දිස්‌සකතන්‌ති ඉදං තුම්‌හෙ උද්‌දිස්‌ස කතන්‌ති එවමාරොචිතභික්‌ඛං. නිමන්‌තනන්‌ති ‘‘අසුකං නාම කුලං වා වීථිං වා ගාමං වා පවිසෙය්‍යාථා’’ති එවං නිමන්‌තිතභික්‌ඛම්‌පි න සාදියති න ගණ්‌හාති. න කුම්‌භිමුඛාති කුම්‌භිතො උද්‌ධරිත්‌වා දීයමානං භික්‌ඛම්‌පි න ගණ්‌හාති. න කළොපිමුඛාති කළොපීති උක්‌ඛලි වා පච්‌ඡි වා, තතොපි න ගණ්‌හාති. කස්‌මා? ‘‘කුම්‌භිකළොපියො මං නිස්‌සාය කටච්‌ඡුනා පහාරං ලභන්‌තී’’ති. න එළකමන්‌තරන්‌ති උම්‌මාරං අන්‌තරං කත්‌වා දීයමානං න ගණ්‌හාති. කස්‌මා? ‘‘අයං මං නිස්‌සාය අන්‌තරකරණං ලභතී’’ති. දණ්‌ඩමුසලෙසුපි එසෙව නයො. ද්‌වින්‌නන්‌ති ද්‌වීසු භුඤ්‌ජමානෙසු එකස්‌මිං උට්‌ඨාය දෙන්‌තෙ න ගණ්‌හාති. කස්‌මා? කබළන්‌තරායො හොතීති.
157-163. Ito paresu āgāḷhā paṭipadāti gāḷhā kakkhaḷā lobhavasena thiraggahaṇā. Nijjhāmāti attakilamathānuyogavasena suṭṭhu jhāmā santattā paritattā. Majjhimāti neva kakkhaḷā na jhāmā majjhe bhavā. Acelakoti niccelo naggo. Muttācāroti vissaṭṭhācāro, uccārakammādīsu lokiyakulaputtācārena virahito ṭhitakova uccāraṃ karoti, passāvaṃ karoti, khādati bhuñjati. Hatthāpalekhanoti hatthe piṇḍamhi niṭṭhite jivhāya hatthaṃ apalekhati, uccārampi katvā hatthasmiṃyeva daṇḍakasaññī hutvā hatthena apalekhati. Bhikkhāya gahaṇatthaṃ ‘‘ehi, bhadante’’ti vutto na etīti na ehibhadantiko. ‘‘Tena hi tiṭṭha, bhante’’ti vuttopi na tiṭṭhatīti na tiṭṭhabhadantiko. Tadubhayampi kira so ‘‘etassa vacanaṃ kataṃ bhavissatī’’ti na karoti. Abhihaṭanti puretaraṃ gahetvā āhaṭabhikkhaṃ. Uddissakatanti idaṃ tumhe uddissa katanti evamārocitabhikkhaṃ. Nimantananti ‘‘asukaṃ nāma kulaṃ vā vīthiṃ vā gāmaṃ vā paviseyyāthā’’ti evaṃ nimantitabhikkhampi na sādiyati na gaṇhāti. Na kumbhimukhāti kumbhito uddharitvā dīyamānaṃ bhikkhampi na gaṇhāti. Na kaḷopimukhāti kaḷopīti ukkhali vā pacchi vā, tatopi na gaṇhāti. Kasmā? ‘‘Kumbhikaḷopiyo maṃ nissāya kaṭacchunā pahāraṃ labhantī’’ti. Na eḷakamantaranti ummāraṃ antaraṃ katvā dīyamānaṃ na gaṇhāti. Kasmā? ‘‘Ayaṃ maṃ nissāya antarakaraṇaṃ labhatī’’ti. Daṇḍamusalesupi eseva nayo. Dvinnanti dvīsu bhuñjamānesu ekasmiṃ uṭṭhāya dente na gaṇhāti. Kasmā? Kabaḷantarāyo hotīti.
න ගබ්‌භිනියාතිආදීසු පන ගබ්‌භිනියා කුච්‌ඡියං දාරකො කිලමති, පායන්‌තියා දාරකස්‌ස ඛීරන්‌තරායො හොති, පුරිසන්‌තරගතාය රතිඅන්‌තරායො හොතීති න ගණ්‌හාති. න සඞ්‌කිත්‌තීසූති සඞ්‌කිත්‌තෙත්‌වා කතභත්‌තෙසු. දුබ්‌භික්‌ඛසමයෙ කිර අචෙලකසාවකා අචෙලකානං අත්‌ථාය තතො තතො තණ්‌ඩුලාදීනි සමාදපෙත්‌වා භත්‌තං පචන්‌ති, උක්‌කට්‌ඨාචෙලකො තතො න පටිග්‌ගණ්‌හාති. න යත්‌ථ සාති යත්‌ථ සුනඛො ‘‘පිණ්‌ඩං ලභිස්‌සාමී’’ති උපට්‌ඨිතො හොති, තත්‌ථ තස්‌ස අදත්‌වා ආහටං න ගණ්‌හාති. කස්‌මා? එතස්‌ස පිණ්‌ඩන්‌තරායො හොතීති. සණ්‌ඩසණ්‌ඩචාරිනීති සමූහසමූහචාරිනී . සචෙ හි අචෙලකං දිස්‌වා ‘‘ඉමස්‌ස භික්‌ඛං දස්‌සාමා’’ති මනුස්‌සා භත්‌තගෙහං පවිසන්‌ති, තෙසු ච පවිසන්‌තෙසු කළොපිමුඛාදීසු නිලීනා මක්‌ඛිකා උප්‌පතිත්‌වා සණ්‌ඩසණ්‌ඩා චරන්‌ති, තතො ආහටං භික්‌ඛං න ගණ්‌හාති. කස්‌මා? ‘‘මං නිස්‌සාය මක්‌ඛිකානං ගොචරන්‌තරායො ජාතො’’ති.
Na gabbhiniyātiādīsu pana gabbhiniyā kucchiyaṃ dārako kilamati, pāyantiyā dārakassa khīrantarāyo hoti, purisantaragatāya ratiantarāyo hotīti na gaṇhāti. Na saṅkittīsūti saṅkittetvā katabhattesu. Dubbhikkhasamaye kira acelakasāvakā acelakānaṃ atthāya tato tato taṇḍulādīni samādapetvā bhattaṃ pacanti, ukkaṭṭhācelako tato na paṭiggaṇhāti. Na yattha sāti yattha sunakho ‘‘piṇḍaṃ labhissāmī’’ti upaṭṭhito hoti, tattha tassa adatvā āhaṭaṃ na gaṇhāti. Kasmā? Etassa piṇḍantarāyo hotīti. Saṇḍasaṇḍacārinīti samūhasamūhacārinī . Sace hi acelakaṃ disvā ‘‘imassa bhikkhaṃ dassāmā’’ti manussā bhattagehaṃ pavisanti, tesu ca pavisantesu kaḷopimukhādīsu nilīnā makkhikā uppatitvā saṇḍasaṇḍā caranti, tato āhaṭaṃ bhikkhaṃ na gaṇhāti. Kasmā? ‘‘Maṃ nissāya makkhikānaṃ gocarantarāyo jāto’’ti.
ථුසොදකන්‌ති සබ්‌බසස්‌සසම්‌භාරෙහි කතසොවීරකං. එත්‌ථ ච සුරාපානමෙව සාවජ්‌ජං, අයං පන සබ්‌බෙසු සාවජ්‌ජසඤ්‌ඤී. එකාගාරිකොති යො එකස්‌මිංයෙව ගෙහෙ භික්‌ඛං ලභිත්‌වා නිවත්‌තති. එකාලොපිකොති එකෙනෙව ආලොපෙන යාපෙති. ද්‌වාගාරිකාදීසුපි එසෙව නයො. එකිස්‌සාපි දත්‌තියාති එකාය දත්‌තියා. දත්‌ති නාම එකා ඛුද්‌දකපාති හොති, යත්‌ථ අග්‌ගභික්‌ඛං පක්‌ඛිපිත්‌වා ඨපෙන්‌ති. එකාහිකන්‌ති එකදිවසන්‌තරිකං. අද්‌ධමාසිකන්‌ති අද්‌ධමාසන්‌තරිකං. පරියායභත්‌තභොජනන්‌ති වාරභත්‌තභොජනං, එකාහවාරෙන ද්‌වීහවාරෙන සත්‌තාහවාරෙන අද්‌ධමාසවාරෙනාති එවං දිවසවාරෙන ආභතභත්‌තභොජනං. සාකභක්‌ඛොතිආදීනි වුත්‌තත්‌ථානෙව.
Thusodakanti sabbasassasambhārehi katasovīrakaṃ. Ettha ca surāpānameva sāvajjaṃ, ayaṃ pana sabbesu sāvajjasaññī. Ekāgārikoti yo ekasmiṃyeva gehe bhikkhaṃ labhitvā nivattati. Ekālopikoti ekeneva ālopena yāpeti. Dvāgārikādīsupi eseva nayo. Ekissāpi dattiyāti ekāya dattiyā. Datti nāma ekā khuddakapāti hoti, yattha aggabhikkhaṃ pakkhipitvā ṭhapenti. Ekāhikanti ekadivasantarikaṃ. Addhamāsikanti addhamāsantarikaṃ. Pariyāyabhattabhojananti vārabhattabhojanaṃ, ekāhavārena dvīhavārena sattāhavārena addhamāsavārenāti evaṃ divasavārena ābhatabhattabhojanaṃ. Sākabhakkhotiādīni vuttatthāneva.
උබ්‌භට්‌ඨකොති උද්‌ධං ඨිතකො. උක්‌කුටිකප්‌පධානමනුයුත්‌තොති උක්‌කුටිකවීරියමනුයුත්‌තො, ගච්‌ඡන්‌තොපි උක්‌කුටිකොව හුත්‌වා උප්‌පතිත්‌වා උප්‌පතිත්‌වා ගච්‌ඡති. කණ්‌ටකාපස්‌සයිකොති අයකණ්‌ටකෙ වා පකතිකණ්‌ටකෙ වා භූමියං කොට්‌ටෙත්‌වා තත්‌ථ චම්‌මං අත්‌ථරිත්‌වා ඨානචඞ්‌කමාදීනි කරොති. සෙය්‍යන්‌ති සයන්‌තොපි තත්‌ථෙව සෙය්‍යං කප්‌පෙති. සායං තතියමස්‌සාති සායතතියකං. පාතො මජ්‌ඣන්‌හිකෙ සායන්‌ති දිවසස්‌ස තික්‌ඛත්‌තුං ‘‘පාපං පවාහෙස්‌සාමී’’ති උදකොරොහනානුයොගං අනුයුත්‌තො විහරති.
Ubbhaṭṭhakoti uddhaṃ ṭhitako. Ukkuṭikappadhānamanuyuttoti ukkuṭikavīriyamanuyutto, gacchantopi ukkuṭikova hutvā uppatitvā uppatitvā gacchati. Kaṇṭakāpassayikoti ayakaṇṭake vā pakatikaṇṭake vā bhūmiyaṃ koṭṭetvā tattha cammaṃ attharitvā ṭhānacaṅkamādīni karoti. Seyyanti sayantopi tattheva seyyaṃ kappeti. Sāyaṃ tatiyamassāti sāyatatiyakaṃ. Pāto majjhanhike sāyanti divasassa tikkhattuṃ ‘‘pāpaṃ pavāhessāmī’’ti udakorohanānuyogaṃ anuyutto viharati.
කායෙ කායානුපස්‌සීතිආදීනි හෙට්‌ඨා එකකනිපාතවණ්‌ණනායං වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බානි. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, මජ්‌ඣිමා පටිපදාති, භික්‌ඛවෙ, අයං කාමසුඛල්‌ලිකානුයොගඤ්‌ච අත්‌තකිලමථානුයොගඤ්‌චාති ද්‌වෙ අන්‌තෙ අනුපගතා, සස්‌සතුච්‌ඡෙදන්‌තෙහි වා විමුත්‌තා මජ්‌ඣිමා පටිපදාති වෙදිතබ්‌බා.
Kāye kāyānupassītiādīni heṭṭhā ekakanipātavaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabbāni. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, majjhimā paṭipadāti, bhikkhave, ayaṃ kāmasukhallikānuyogañca attakilamathānuyogañcāti dve ante anupagatā, sassatucchedantehi vā vimuttā majjhimā paṭipadāti veditabbā.
අචෙලකවග්‌ගො ඡට්‌ඨො.
Acelakavaggo chaṭṭho.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / (16) 6. අචෙලකවග්‌ගො • (16) 6. Acelakavaggo
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / (16) 6. අචෙලකවග්‌ගවණ්‌ණනා • (16) 6. Acelakavaggavaṇṇanā
