| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(16) 6. අචෙලකවග්‌ගවණ්‌ණනා
(16) 6. Acelakavaggavaṇṇanā
157-163. ඉතො පරෙසු පන සුත්‌තපදෙසු ‘‘ගාළ්‌හා’’ති වුත්‌තමත්‌ථං විවරන්‌තො ‘‘කක්‌ඛළා’’ති ආහ. කක්‌ඛළචාරො චස්‌සා න ලූඛසභාවො. අථ ඛො තණ්‌හාවසෙන ථිරග්‌ගහණන්‌ති ආහ ‘‘ලොභවසෙන ථිරග්‌ගහණා’’ති. අගාළ්‌හා පටිපදාති වා කාමානං ඔගාහනං පටිපත්‌ති, කාමසුඛානුයොගොති අත්‌ථො. නිජ්‌ඣාමා පටිපදාති කායස්‌ස නිජ්‌ඣාපනවසෙන ඛෙපනවසෙන පවත්‌තා පටිපත්‌ති, අත්‌තකිලමථානුයොගොති අත්‌ථො. නිච්‌චෙලොති නිස්‌සට්‌ඨචෙලො සබ්‌බෙන සබ්‌බං පටික්‌ඛිත්‌තචෙලො. නග්‌ගියවතසමාදානෙන නග්‌ගො. ඨිතකොව උච්‌චාරං කරොතීතිආදි නිදස්‌සනමත්‌තං වමිත්‌වා මුඛවික්‌ඛාලනාදිආචාරස්‌සපි තෙන විස්‌සට්‌ඨත්‌තා. ජිව්‌හාය හත්‌ථං අපලෙඛති අවලෙඛති උදකෙන අධොවනතො. දුතියවිකප්‌පෙපි එසෙව නයො. ‘‘එහි, භදන්‌තෙ’’ති වුත්‌තෙ උපගමනසඞ්‌ඛාතො විධි එහිභදන්‌තො, තං චරතීති එහිභදන්‌තිකො, තප්‌පටික්‌ඛෙපෙන න එහිභදන්‌තිකො. න කරොති ‘‘සමණෙන නාම පරස්‌ස වචනකරෙන න භවිතබ්‌බ’’න්‌ති අධිප්‌පායෙන.
157-163. Ito paresu pana suttapadesu ‘‘gāḷhā’’ti vuttamatthaṃ vivaranto ‘‘kakkhaḷā’’ti āha. Kakkhaḷacāro cassā na lūkhasabhāvo. Atha kho taṇhāvasena thiraggahaṇanti āha ‘‘lobhavasena thiraggahaṇā’’ti. Agāḷhā paṭipadāti vā kāmānaṃ ogāhanaṃ paṭipatti, kāmasukhānuyogoti attho. Nijjhāmā paṭipadāti kāyassa nijjhāpanavasena khepanavasena pavattā paṭipatti, attakilamathānuyogoti attho. Nicceloti nissaṭṭhacelo sabbena sabbaṃ paṭikkhittacelo. Naggiyavatasamādānena naggo. Ṭhitakova uccāraṃ karotītiādi nidassanamattaṃ vamitvā mukhavikkhālanādiācārassapi tena vissaṭṭhattā. Jivhāya hatthaṃ apalekhati avalekhati udakena adhovanato. Dutiyavikappepi eseva nayo. ‘‘Ehi, bhadante’’ti vutte upagamanasaṅkhāto vidhi ehibhadanto, taṃ caratīti ehibhadantiko, tappaṭikkhepena na ehibhadantiko. Na karoti ‘‘samaṇena nāma parassa vacanakarena na bhavitabba’’nti adhippāyena.
පුරෙතරන්‌ති තං ඨානං අත්‌තනො උපගමනතො පුරෙතරං. තං කිර සො ‘‘භික්‌ඛුනා නාම යදිච්‌ඡකා එව භික්‌ඛා ගහෙතබ්‌බා’’ති අධිප්‌පායෙන න ගණ්‌හාති. උද්‌දිස්‌ස කතං මම නිමිත්‌තභාවෙන බහූ ඛුද්‌දකා පාණා සඞ්‌ඝාතං ආපාදිතාති න ගණ්‌හාති. නිමන්‌තනං න සාදියති එවං තෙසං වචනං කතං භවිස්‌සතීති. කුම්‌භි ආදීසුපි සො සත්‌තසඤ්‌ඤීති ආහ ‘‘කුම්‌භි-කළොපියො’’තිආදි. කබළන්‌තරායො හොතීති උට්‌ඨිතස්‌ස ද්‌වින්‌නම්‌පි කබළන්‌තරායො හොති. ගාමසභාගාදිවසෙන සඞ්‌ගම්‌ම කිත්‌තෙන්‌ති එතිස්‌සාති සඞ්‌කිත්‌ති, යථාසංහතතණ්‌ඩුලාදිසඤ්‌චයො. මානුසකානීති වෙය්‍යාවච්‌චකරා මනුස්‌සා.
Puretaranti taṃ ṭhānaṃ attano upagamanato puretaraṃ. Taṃ kira so ‘‘bhikkhunā nāma yadicchakā eva bhikkhā gahetabbā’’ti adhippāyena na gaṇhāti. Uddissa kataṃ mama nimittabhāvena bahū khuddakā pāṇā saṅghātaṃ āpāditāti na gaṇhāti. Nimantanaṃ na sādiyati evaṃ tesaṃ vacanaṃ kataṃ bhavissatīti. Kumbhi ādīsupi so sattasaññīti āha ‘‘kumbhi-kaḷopiyo’’tiādi. Kabaḷantarāyo hotīti uṭṭhitassa dvinnampi kabaḷantarāyo hoti. Gāmasabhāgādivasena saṅgamma kittenti etissāti saṅkitti, yathāsaṃhatataṇḍulādisañcayo. Mānusakānīti veyyāvaccakarā manussā.
සුරාපානමෙවාති මජ්‌ජලක්‌ඛණප්‌පත්‌තාය සුරාය පානමෙව. සුරාගහණෙනෙවෙත්‌ථ මෙරයම්‌පි සඞ්‌ගහිතං. එකාගාරමෙව උඤ්‌ඡතීති එකාගාරිකො. එකාලොපෙනෙව වත්‌තතීති එකාලොපිකො. දීයති එතායාති දත්‌ති, ද්‌වත්‌තිආලොපමත්‌තග්‌ගාහි ඛුද්‌දකං භික්‌ඛාදානභාජනං. තෙනාහ ‘‘ඛුද්‌දකපාතී’’ති. අභුඤ්‌ජනවසෙන එකො අහො එතස්‌ස අත්‌ථීති එකාහිකො, ආහාරො, තං එකාහිකං. සො පන අත්‌ථතො එකදිවසං ලඞ්‌ඝකො හොතීති ආහ ‘‘එකාදිවසන්‌තරික’’න්‌ති. ද්‌වාහිකන්‌තිආදීසුපි එසෙව නයො. එකාහං අභුඤ්‌ජිත්‌වා එකාහං භුඤ්‌ජනං එකාහවාරො, තං එකාහිකමෙව අත්‌ථතො. ද්‌වීහං අභුඤ්‌ජිත්‌වා ද්‌වීහං භුඤ්‌ජනං ද්‌වීහවාරො. සෙසපදද්‌වයෙපි එසෙව නයො. උක්‌කට්‌ඨො පන පරියායභත්‌තභොජනිකො ද්‌වීහං අභුඤ්‌ජිත්‌වා එකාහමෙව භුඤ්‌ජති. සෙසද්‌වයෙපි එසෙව නයො.
Surāpānamevāti majjalakkhaṇappattāya surāya pānameva. Surāgahaṇenevettha merayampi saṅgahitaṃ. Ekāgārameva uñchatīti ekāgāriko. Ekālopeneva vattatīti ekālopiko. Dīyati etāyāti datti, dvattiālopamattaggāhi khuddakaṃ bhikkhādānabhājanaṃ. Tenāha ‘‘khuddakapātī’’ti. Abhuñjanavasena eko aho etassa atthīti ekāhiko, āhāro, taṃ ekāhikaṃ. So pana atthato ekadivasaṃ laṅghako hotīti āha ‘‘ekādivasantarika’’nti. Dvāhikantiādīsupi eseva nayo. Ekāhaṃ abhuñjitvā ekāhaṃ bhuñjanaṃ ekāhavāro, taṃ ekāhikameva atthato. Dvīhaṃ abhuñjitvā dvīhaṃ bhuñjanaṃ dvīhavāro. Sesapadadvayepi eseva nayo. Ukkaṭṭho pana pariyāyabhattabhojaniko dvīhaṃ abhuñjitvā ekāhameva bhuñjati. Sesadvayepi eseva nayo.
මිච්‌ඡාවායාමවසෙනෙව උක්‌කුටිකවතානුයොගොති ආහ ‘‘උක්‌කුටිකවීරියමනුයුත්‌තො’’ති. අත්‌තකිලමථානුයොගන්‌ති අත්‌තනො කිලමථානුයොගං, සරීරදුක්‌ඛකාරණන්‌ති අත්‌ථො. සරීරපරියායො හි ඉධ අත්‌තසද්‌දො ‘‘අත්‌තන්‌තපො’’තිආදීසු (ම. නි. 2.413) විය. ද්‌වෙ අන්‌තෙති උභො කොටියො, උභො ලාමකපටිපත්‌තියොති අත්‌ථො. ලාමකම්‌පි හි අන්‌තොති වුච්‌චති ‘‘අන්‌තමිදං, භික්‌ඛවෙ, ජීවිකානං (සං. නි. 3.80; ඉතිවු. 61), කොට්‌ඨකො අන්‌තො’’ති එවමාදීසු. මජ්‌ඣිමපටිපදාය උප්‌පථභාවෙන අමනීයා ගන්‌තබ්‌බා ඤාතබ්‌බාති අන්‌තා. තතො එව ලාමකා.
Micchāvāyāmavaseneva ukkuṭikavatānuyogoti āha ‘‘ukkuṭikavīriyamanuyutto’’ti. Attakilamathānuyoganti attano kilamathānuyogaṃ, sarīradukkhakāraṇanti attho. Sarīrapariyāyo hi idha attasaddo ‘‘attantapo’’tiādīsu (ma. ni. 2.413) viya. Dve anteti ubho koṭiyo, ubho lāmakapaṭipattiyoti attho. Lāmakampi hi antoti vuccati ‘‘antamidaṃ, bhikkhave, jīvikānaṃ (saṃ. ni. 3.80; itivu. 61), koṭṭhako anto’’ti evamādīsu. Majjhimapaṭipadāya uppathabhāvena amanīyā gantabbā ñātabbāti antā. Tato eva lāmakā.
අචෙලකවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Acelakavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / (16) 6. අචෙලකවග්‌ගො • (16) 6. Acelakavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / (16) 6. අචෙලකවග්‌ගවණ්‌ණනා • (16) 6. Acelakavaggavaṇṇanā
