Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೧೦. ಸಳವಗ್ಗೋ
10. Saḷavaggo
೧. ಅದನ್ತಅಗುತ್ತಸುತ್ತಂ
1. Adantaaguttasuttaṃ
೯೪. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ । ‘‘ಛಯಿಮೇ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಫಸ್ಸಾಯತನಾ ಅದನ್ತಾ ಅಗುತ್ತಾ ಅರಕ್ಖಿತಾ ಅಸಂವುತಾ ದುಕ್ಖಾಧಿವಾಹಾ ಹೋನ್ತಿ। ಕತಮೇ ಛ? ಚಕ್ಖು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಫಸ್ಸಾಯತನಂ ಅದನ್ತಂ ಅಗುತ್ತಂ ಅರಕ್ಖಿತಂ ಅಸಂವುತಂ ದುಕ್ಖಾಧಿವಾಹಂ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಫಸ್ಸಾಯತನಂ ಅದನ್ತಂ ಅಗುತ್ತಂ ಅರಕ್ಖಿತಂ ಅಸಂವುತಂ ದುಕ್ಖಾಧಿವಾಹಂ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಮನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಫಸ್ಸಾಯತನಂ ಅದನ್ತಂ ಅಗುತ್ತಂ ಅರಕ್ಖಿತಂ ಅಸಂವುತಂ ದುಕ್ಖಾಧಿವಾಹಂ ಹೋತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛ ಫಸ್ಸಾಯತನಾ ಅದನ್ತಾ ಅಗುತ್ತಾ ಅರಕ್ಖಿತಾ ಅಸಂವುತಾ ದುಕ್ಖಾಧಿವಾಹಾ ಹೋನ್ತಿ’’।
94. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Chayime , bhikkhave, phassāyatanā adantā aguttā arakkhitā asaṃvutā dukkhādhivāhā honti. Katame cha? Cakkhu, bhikkhave, phassāyatanaṃ adantaṃ aguttaṃ arakkhitaṃ asaṃvutaṃ dukkhādhivāhaṃ hoti…pe… jivhā, bhikkhave, phassāyatanaṃ adantaṃ aguttaṃ arakkhitaṃ asaṃvutaṃ dukkhādhivāhaṃ hoti…pe… mano, bhikkhave, phassāyatanaṃ adantaṃ aguttaṃ arakkhitaṃ asaṃvutaṃ dukkhādhivāhaṃ hoti. Ime kho, bhikkhave, cha phassāyatanā adantā aguttā arakkhitā asaṃvutā dukkhādhivāhā honti’’.
‘‘ಛಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಫಸ್ಸಾಯತನಾ ಸುದನ್ತಾ ಸುಗುತ್ತಾ ಸುರಕ್ಖಿತಾ ಸುಸಂವುತಾ ಸುಖಾಧಿವಾಹಾ ಹೋನ್ತಿ। ಕತಮೇ ಛ? ಚಕ್ಖು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಫಸ್ಸಾಯತನಂ ಸುದನ್ತಂ ಸುಗುತ್ತಂ ಸುರಕ್ಖಿತಂ ಸುಸಂವುತಂ ಸುಖಾಧಿವಾಹಂ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಫಸ್ಸಾಯತನಂ ಸುದನ್ತಂ ಸುಗುತ್ತಂ ಸುರಕ್ಖಿತಂ ಸುಸಂವುತಂ ಸುಖಾಧಿವಾಹಂ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಮನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಫಸ್ಸಾಯತನಂ ಸುದನ್ತಂ ಸುಗುತ್ತಂ ಸುರಕ್ಖಿತಂ ಸುಸಂವುತಂ ಸುಖಾಧಿವಾಹಂ ಹೋತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛ ಫಸ್ಸಾಯತನಾ ಸುದನ್ತಾ ಸುಗುತ್ತಾ ಸುರಕ್ಖಿತಾ ಸುಸಂವುತಾ ಸುಖಾಧಿವಾಹಾ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –
‘‘Chayime, bhikkhave, phassāyatanā sudantā suguttā surakkhitā susaṃvutā sukhādhivāhā honti. Katame cha? Cakkhu, bhikkhave, phassāyatanaṃ sudantaṃ suguttaṃ surakkhitaṃ susaṃvutaṃ sukhādhivāhaṃ hoti…pe… jivhā, bhikkhave, phassāyatanaṃ sudantaṃ suguttaṃ surakkhitaṃ susaṃvutaṃ sukhādhivāhaṃ hoti…pe… mano, bhikkhave, phassāyatanaṃ sudantaṃ suguttaṃ surakkhitaṃ susaṃvutaṃ sukhādhivāhaṃ hoti. Ime kho, bhikkhave, cha phassāyatanā sudantā suguttā surakkhitā susaṃvutā sukhādhivāhā hontī’’ti. Idamavoca bhagavā…pe… etadavoca satthā –
ಅಸಂವುತೋ ಯತ್ಥ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛತಿ।
Asaṃvuto yattha dukkhaṃ nigacchati;
ತೇಸಞ್ಚ ಯೇ ಸಂವರಣಂ ಅವೇದಿಸುಂ,
Tesañca ye saṃvaraṇaṃ avedisuṃ,
ಸದ್ಧಾದುತಿಯಾ ವಿಹರನ್ತಾನವಸ್ಸುತಾ॥
Saddhādutiyā viharantānavassutā.
‘‘ದಿಸ್ವಾನ ರೂಪಾನಿ ಮನೋರಮಾನಿ,
‘‘Disvāna rūpāni manoramāni,
ಅಥೋಪಿ ದಿಸ್ವಾನ ಅಮನೋರಮಾನಿ।
Athopi disvāna amanoramāni;
ಮನೋರಮೇ ರಾಗಪಥಂ ವಿನೋದಯೇ,
Manorame rāgapathaṃ vinodaye,
ನ ಚಾಪ್ಪಿಯಂ ಮೇತಿ ಮನಂ ಪದೋಸಯೇ॥
Na cāppiyaṃ meti manaṃ padosaye.
‘‘ಸದ್ದಞ್ಚ ಸುತ್ವಾ ದುಭಯಂ ಪಿಯಾಪ್ಪಿಯಂ,
‘‘Saddañca sutvā dubhayaṃ piyāppiyaṃ,
ಪಿಯಮ್ಹಿ ಸದ್ದೇ ನ ಸಮುಚ್ಛಿತೋ ಸಿಯಾ।
Piyamhi sadde na samucchito siyā;
ಅಥೋಪ್ಪಿಯೇ ದೋಸಗತಂ ವಿನೋದಯೇ,
Athoppiye dosagataṃ vinodaye,
ನ ಚಾಪ್ಪಿಯಂ ಮೇತಿ ಮನಂ ಪದೋಸಯೇ॥
Na cāppiyaṃ meti manaṃ padosaye.
‘‘ಗನ್ಧಞ್ಚ ಘತ್ವಾ ಸುರಭಿಂ ಮನೋರಮಂ,
‘‘Gandhañca ghatvā surabhiṃ manoramaṃ,
ಅಥೋಪಿ ಘತ್ವಾ ಅಸುಚಿಂ ಅಕನ್ತಿಯಂ।
Athopi ghatvā asuciṃ akantiyaṃ;
ಅಕನ್ತಿಯಸ್ಮಿಂ ಪಟಿಘಂ ವಿನೋದಯೇ,
Akantiyasmiṃ paṭighaṃ vinodaye,
ಛನ್ದಾನುನೀತೋ ನ ಚ ಕನ್ತಿಯೇ ಸಿಯಾ॥
Chandānunīto na ca kantiye siyā.
‘‘ರಸಞ್ಚ ಭೋತ್ವಾನ ಅಸಾದಿತಞ್ಚ ಸಾದುಂ,
‘‘Rasañca bhotvāna asāditañca sāduṃ,
ಅಥೋಪಿ ಭೋತ್ವಾನ ಅಸಾದುಮೇಕದಾ।
Athopi bhotvāna asādumekadā;
ಸಾದುಂ ರಸಂ ನಾಜ್ಝೋಸಾಯ ಭುಞ್ಜೇ,
Sāduṃ rasaṃ nājjhosāya bhuñje,
ವಿರೋಧಮಾಸಾದುಸು ನೋಪದಂಸಯೇ॥
Virodhamāsādusu nopadaṃsaye.
ದುಕ್ಖೇನ ಫುಟ್ಠೋಪಿ ನ ಸಮ್ಪವೇಧೇ।
Dukkhena phuṭṭhopi na sampavedhe;
ಫಸ್ಸದ್ವಯಂ ಸುಖದುಕ್ಖೇ ಉಪೇಕ್ಖೇ,
Phassadvayaṃ sukhadukkhe upekkhe,
ಅನಾನುರುದ್ಧೋ ಅವಿರುದ್ಧ ಕೇನಚಿ॥
Anānuruddho aviruddha kenaci.
‘‘ಪಪಞ್ಚಸಞ್ಞಾ ಇತರೀತರಾ ನರಾ,
‘‘Papañcasaññā itarītarā narā,
ಪಪಞ್ಚಯನ್ತಾ ಉಪಯನ್ತಿ ಸಞ್ಞಿನೋ।
Papañcayantā upayanti saññino;
ಮನೋಮಯಂ ಗೇಹಸಿತಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ,
Manomayaṃ gehasitañca sabbaṃ,
ಪನುಜ್ಜ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಿತಂ ಇರೀಯತಿ॥
Panujja nekkhammasitaṃ irīyati.
‘‘ಏವಂ ಮನೋ ಛಸ್ಸು ಯದಾ ಸುಭಾವಿತೋ,
‘‘Evaṃ mano chassu yadā subhāvito,
ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ನ ವಿಕಮ್ಪತೇ ಕ್ವಚಿ।
Phuṭṭhassa cittaṃ na vikampate kvaci;
ತೇ ರಾಗದೋಸೇ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಭಿಕ್ಖವೋ,
Te rāgadose abhibhuyya bhikkhavo,
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಅದನ್ತಅಗುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Adantaaguttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧. ಅದನ್ತಅಗುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Adantaaguttasuttavaṇṇanā