| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๑๐. สฬวโคฺค
10. Saḷavaggo
๑. อทนฺตอคุตฺตวณฺณนา
1. Adantaaguttavaṇṇanā
๙๔. สฬวคฺคสฺส ปฐเม อทนฺตาติ อทมิตาฯ อคุตฺตาติ อโคปิตาฯ อรกฺขิตาติ น รกฺขิตาฯ อสํวุตาติ อปิหิตาฯ ทุกฺขาธิวาหา โหนฺตีติ เนรยิกาทิเภทํ อธิกทุกฺขํ อาวหนกา โหนฺติฯ สุขาธิวาหา โหนฺตีติ ฌานมคฺคผลปเภทํ อธิกสุขํ อาวหนกา โหนฺติฯ อธิวหาติปิ ปาโฐ, เอเสวโตฺถฯ
94. Saḷavaggassa paṭhame adantāti adamitā. Aguttāti agopitā. Arakkhitāti na rakkhitā. Asaṃvutāti apihitā. Dukkhādhivāhā hontīti nerayikādibhedaṃ adhikadukkhaṃ āvahanakā honti. Sukhādhivāhā hontīti jhānamaggaphalapabhedaṃ adhikasukhaṃ āvahanakā honti. Adhivahātipi pāṭho, esevattho.
สเฬวาติ ฉ เอวฯ อสํวุโต ยตฺถ ทุกฺขํ นิคจฺฉตีติ เยสุ อายตเนสุ สํวรวิรหิโต ทุกฺขํ ปาปุณาติฯ เตสญฺจ เย สํวรณํ อเวทิสุนฺติ เย เตสํ อายตนานํ สํวรํ วินฺทิํสุ ปฎิลภิํสุฯ วิหรนฺตานวสฺสุตาติ วิหรนฺติ อนวสฺสุตา อตินฺตาฯ
Saḷevāti cha eva. Asaṃvuto yattha dukkhaṃ nigacchatīti yesu āyatanesu saṃvaravirahito dukkhaṃ pāpuṇāti. Tesañca ye saṃvaraṇaṃ avedisunti ye tesaṃ āyatanānaṃ saṃvaraṃ vindiṃsu paṭilabhiṃsu. Viharantānavassutāti viharanti anavassutā atintā.
อสาทิตญฺจ สาทุนฺติ อสฺสาทวนฺตญฺจ มธุรญฺจฯ ผสฺสทฺวยํ สุขทุเกฺข อุเปเกฺขติ สุขผสฺสญฺจ ทุกฺขผสฺสญฺจาติ อิทํ ผสฺสทฺวยํ อุเปเกฺข, อุเปกฺขาเมเวตฺถ อุปฺปาเทยฺยาติ อโตฺถฯ ผสฺสทฺวยํ สุขทุกฺขํ อุเปโกฺขติ วา ปาโฐ, ผสฺสเหตุกํ สุขทุกฺขํ อุเปโกฺข, สุเข อนุโรธํ ทุเกฺข จ วิโรธํ อนุปฺปาเทโนฺต อุเปกฺขโก ภเวยฺยาติปิ อโตฺถฯ อนานุรุโทฺธ อวิรุโทฺธ เกนจีติ เกนจิ สทฺธิํ เนว อนุรุโทฺธ น วิรุโทฺธ ภเวยฺยฯ
Asāditañca sādunti assādavantañca madhurañca. Phassadvayaṃ sukhadukkhe upekkheti sukhaphassañca dukkhaphassañcāti idaṃ phassadvayaṃ upekkhe, upekkhāmevettha uppādeyyāti attho. Phassadvayaṃ sukhadukkhaṃ upekkhoti vā pāṭho, phassahetukaṃ sukhadukkhaṃ upekkho, sukhe anurodhaṃ dukkhe ca virodhaṃ anuppādento upekkhako bhaveyyātipi attho. Anānuruddhoaviruddho kenacīti kenaci saddhiṃ neva anuruddho na viruddho bhaveyya.
ปปญฺจสญฺญาติ กิเลสสญฺญาย ปปญฺจสญฺญา นาม หุตฺวาฯ อิตรีตรา นราติ ลามกสตฺตา ปปญฺจยนฺตา อุปยนฺตีติ ปปญฺจยมานา วฎฺฎํ อุปคจฺฉนฺติฯ สญฺญิโนติ สสญฺญา สตฺตาฯ มโนมยํ เคหสิตญฺจ สพฺพนฺติ สพฺพเมว ปญฺจกามคุณเคหนิสฺสิตํ มโนมยํ วิตกฺกํฯ ปนุชฺชาติ ปนุทิตฺวา นีหริตฺวาฯ เนกฺขมฺมสิตํ อิรียตีติ ทพฺพชาติโก ภิกฺขุ เนกฺขมฺมสิตํ อิริเยน อิรียติฯ
Papañcasaññāti kilesasaññāya papañcasaññā nāma hutvā. Itarītarā narāti lāmakasattā papañcayantā upayantīti papañcayamānā vaṭṭaṃ upagacchanti. Saññinoti sasaññā sattā. Manomayaṃ gehasitañca sabbanti sabbameva pañcakāmaguṇagehanissitaṃ manomayaṃ vitakkaṃ. Panujjāti panuditvā nīharitvā. Nekkhammasitaṃ irīyatīti dabbajātiko bhikkhu nekkhammasitaṃ iriyena irīyati.
ฉสฺสุ ยทา สุภาวิโตติ ฉสุ อารมฺมเณสุ ยทา สุฎฺฐุ ภาวิโตฯ ผุฎฺฐสฺส จิตฺตํ น วิกมฺปเต กฺวจีติ สุขผเสฺสน วา ทุกฺขผเสฺสน วา ผุฎฺฐสฺส กิสฺมิญฺจิ จิตฺตํ น กมฺปติ น เวธติฯ ภวตฺถ ชาติมรณสฺส ปารคาติ ชาติมรณานํ ปารํ นิพฺพานํ คมกา โหถฯ
Chassu yadāsubhāvitoti chasu ārammaṇesu yadā suṭṭhu bhāvito. Phuṭṭhassa cittaṃ na vikampatekvacīti sukhaphassena vā dukkhaphassena vā phuṭṭhassa kismiñci cittaṃ na kampati na vedhati. Bhavattha jātimaraṇassa pāragāti jātimaraṇānaṃ pāraṃ nibbānaṃ gamakā hotha.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑. อทนฺตอคุตฺตสุตฺตํ • 1. Adantaaguttasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑. อทนฺตอคุตฺตสุตฺตวณฺณนา • 1. Adantaaguttasuttavaṇṇanā
