Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
အာဒာယသတ္တကာဒိကထာဝဏ္ဏနာ
Ādāyasattakādikathāvaṇṇanā
၃၁၁. အယန္တိ အာသာဝစ္ဆေဒိကော ကထိနုဒ္ဓာရော။ ဣဓ န ဝုတ္တောတိ ပာဠိယံ မာတိကာပဒဘာဇနေ သဝနန္တိကာနန္တရံ န ဝုတ္တော။ တတ္ထာတိ တသ္မိံ သီမာတိက္ကန္တိကေ ကထိနုဒ္ဓာရေ။ ‘‘သီမာတိက္ကန္တိကော နာမ စီဝရကာလသီမာတိက္ကန္တိကော’’တိ ကေနစိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဗဟိသီမာယံ စီဝရကာလသမယသ္သ အတိက္ကန္တတ္တာ သီမာတိက္ကန္တိကော’’တိ အယံ အမ္ဟာကံ ခန္တိ။ သဟုဗ္ဘာရေ ‘‘သော ကတစီဝရော’’တိ ပာဌော ဒိသ္သတိ, ဧဝဉ္စ သတိ စီဝရပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတီတိ ဝိညာယတိ, ဣဓ ပန ပရိဝာရပာဠိယဉ္စ ‘‘ဒ္ဝေ ပလိဗောဓာ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဆိဇ္ဇန္တီ’’တိ (ပရိ. ၄၁၅) ဝစနတော တံ န သမေတိ, တသ္မာ ဝီမံသိတဗ္ဗမေတ္ထ ကာရဏံ။
311.Ayanti āsāvacchediko kathinuddhāro. Idha na vuttoti pāḷiyaṃ mātikāpadabhājane savanantikānantaraṃ na vutto. Tatthāti tasmiṃ sīmātikkantike kathinuddhāre. ‘‘Sīmātikkantiko nāma cīvarakālasīmātikkantiko’’ti kenaci vuttaṃ. ‘‘Bahisīmāyaṃ cīvarakālasamayassa atikkantattā sīmātikkantiko’’ti ayaṃ amhākaṃ khanti. Sahubbhāre ‘‘so katacīvaro’’ti pāṭho dissati, evañca sati cīvarapalibodho paṭhamaṃ chijjatīti viññāyati, idha pana parivārapāḷiyañca ‘‘dve palibodhā apubbaṃ acarimaṃ chijjantī’’ti (pari. 415) vacanato taṃ na sameti, tasmā vīmaṃsitabbamettha kāraṇaṃ.
၃၁၂. ‘‘သမာဒာယဝာရော အာဒာယဝာရသဒိသော, ဥပသဂ္ဂမတ္တမေတ္ထ ဝိသေသော’’တိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ ကေစိ ပန ‘‘သဗ္ဗံ အတ္တနော ပရိက္ခာရံ အနဝသေသေတ္ဝာ ပက္ကမန္တော ‘သမာဒာယ ပက္ကမတီ’တိ ဝုစ္စတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ ပုန သမာဒာယဝာရေပိ တေယေဝ ဒသ္သိတာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဝိပ္ပကတစီဝရေ ပက္ကမနန္တိကသ္သ ကထိနုဒ္ဓာရသ္သ အသမ္ဘဝတော ‘‘ယထာသမ္ဘဝ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ပက္ကမနန္တိကော ဟိ ကထိနုဒ္ဓာရော နိဋ္ဌိတစီဝရသ္သေဝ ဝသေန ဝုတ္တော ‘‘ဘိက္ခု အတ္ထတကထိနော ကတစီဝရံ အာဒာယ ပက္ကမတီ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ, တသ္မာ သော ဝိပ္ပကတစီဝရော န သမ္ဘဝတီတိ ဆဠေဝ ဥဗ္ဘာရာ တတ္ထ ဒသ္သိတာ။
312. ‘‘Samādāyavāro ādāyavārasadiso, upasaggamattamettha viseso’’ti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Keci pana ‘‘sabbaṃ attano parikkhāraṃ anavasesetvā pakkamanto ‘samādāya pakkamatī’ti vuccatī’’ti vadanti. Puna samādāyavārepi teyeva dassitāti sambandho. Vippakatacīvare pakkamanantikassa kathinuddhārassa asambhavato ‘‘yathāsambhava’’nti vuttaṃ. Pakkamanantiko hi kathinuddhāro niṭṭhitacīvarasseva vasena vutto ‘‘bhikkhu atthatakathino katacīvaraṃ ādāya pakkamatī’’ti vuttattā, tasmā so vippakatacīvaro na sambhavatīti chaḷeva ubbhārā tattha dassitā.
တတ္ရာယံ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဝာရဝိဘာဝနာ – အာဒာယဝာရာ သတ္တ, တထာ သမာဒာယဝာရာတိ ဒ္ဝေ သတ္တကဝာရာ, တတော ပက္ကမနန္တိကံ ဝဇ္ဇေတ္ဝာ ဝိပ္ပကတစီဝရသ္သ အာဒာယသမာဒာယဝာရဝသေန ဒ္ဝေ ဆက္ကဝာရာ, တတော ပရံ နိဋ္ဌာနသန္နိဋ္ဌာနနာသနန္တိကာနံ ဝသေန တီဏိ တိကာနိ ဒသ္သိတာနိ။ တတ္ထ ပဌမတ္တိကံ အန္တောသီမာယံ ‘‘ပစ္စေသ္သံ န ပစ္စေသ္သ’’န္တိ ဣမံ ဝိဓိံ အနာမသိတ္ဝာ ဗဟိသီမာယမေဝ ‘‘န ပစ္စေသ္သ’’န္တိ ပဝတ္တံ, တသ္မာ ပက္ကမနန္တိကသီမာတိက္ကန္တိကသဥဗ္ဘာရာ တတ္ထ န ယုဇ္ဇန္တိ။ ဒုတိယတ္တိကံ အန္တောသီမာယံ ‘‘န ပစ္စေသ္သ’’န္တိ ပဝတ္တံ။ တတိယတ္တိကံ အနဓိဋ္ဌိတ-ပဒေန ဝိသေသေတ္ဝာ ပဝတ္တံ, အတ္ထတော ပဌမတ္တိကေန သမေတိ။ အနဓိဋ္ဌိတေနာတိ စ ‘‘ပစ္စေသ္သံ န ပစ္စေသ္သ’’န္တိ ဧဝံ အနဓိဋ္ဌိတေန, အနိယမိတေနာတိ အတ္ထော။ တတိယတ္တိကာနန္တရံ စတုတ္ထတ္တိကံ သမ္ဘဝန္တံ အန္တောသီမာယံ ‘‘ပစ္စေသ္သ’’န္တိ ဝစနဝိသေသေန သမ္ဘဝတိ။ တထာ စ ယောဇိယမာနံ ဣတရေဟိ သဝနန္တိကာဒီဟိ အဝိရုဒ္ဓံ ဟောတီတိ စတုတ္ထတ္တိကံ အဟုတ္ဝာ ဆက္ကံ ဇာတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ တီဏိ တိကာနိ ဧကံ ဆက္ကဉ္စာတိ ပဌမံ ပန္နရသကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
Tatrāyaṃ ādito paṭṭhāya vāravibhāvanā – ādāyavārā satta, tathā samādāyavārāti dve sattakavārā, tato pakkamanantikaṃ vajjetvā vippakatacīvarassa ādāyasamādāyavāravasena dve chakkavārā, tato paraṃ niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikānaṃ vasena tīṇi tikāni dassitāni. Tattha paṭhamattikaṃ antosīmāyaṃ ‘‘paccessaṃ na paccessa’’nti imaṃ vidhiṃ anāmasitvā bahisīmāyameva ‘‘na paccessa’’nti pavattaṃ, tasmā pakkamanantikasīmātikkantikasaubbhārā tattha na yujjanti. Dutiyattikaṃ antosīmāyaṃ ‘‘na paccessa’’nti pavattaṃ. Tatiyattikaṃ anadhiṭṭhita-padena visesetvā pavattaṃ, atthato paṭhamattikena sameti. Anadhiṭṭhitenāti ca ‘‘paccessaṃ na paccessa’’nti evaṃ anadhiṭṭhitena, aniyamitenāti attho. Tatiyattikānantaraṃ catutthattikaṃ sambhavantaṃ antosīmāyaṃ ‘‘paccessa’’nti vacanavisesena sambhavati. Tathā ca yojiyamānaṃ itarehi savanantikādīhi aviruddhaṃ hotīti catutthattikaṃ ahutvā chakkaṃ jātanti veditabbaṃ. Evaṃ tīṇi tikāni ekaṃ chakkañcāti paṭhamaṃ pannarasakaṃ veditabbaṃ.
၃၁၆-၃၂၀. တတော ဣဒမေဝ ပန္နရသကံ ဥပသဂ္ဂဝိသေသေန ဒုတိယံ သမာဒာယပန္နရသကံ နာမ ကတံ။ ပုန ‘‘ဝိပ္ပကတစီဝရံ အာဒာယာ’’တိ တတိယံ ပန္နရသကံ, ‘‘သမာဒာယာ’’တိ စတုတ္ထံ ပန္နရသကံ ဒသ္သိတန္တိ ဧဝံ စတ္တာရိ ပန္နရသကာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တတ္ထ ပဌမဒုတိယေသု ပန္နရသကေသု သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ အကတစီဝရံ အဓိပ္ပေတံ, ဣတရေသု ဒ္ဝီသု ဝိပ္ပကတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတော ပရံ ‘‘စီဝရာသာယ ပက္ကမတီ’’တိအာဒိနာ နယေန နိဋ္ဌာနသန္နိဋ္ဌာနနာသနအာသာဝစ္ဆေဒိကဝသေန ဧကော ဝာရောတိ ဣဒမေကံ စတုက္ကံ ဇာတံ, တသ္မာ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာနိ တိကာနိ အာသာဝစ္ဆေဒိကာနိ တီဏိ စ တိကာနီတိ ဧတံ အနာသာယဒ္ဝာဒသကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တဒနန္တရေ အာသာယဒ္ဝာဒသကေ ကိဉ္စာပိ ပဌမံ ဒ္ဝာဒသကံ လဗ္ဘတိ, တထာပိ တံ နိဗ္ဗိသေသန္တိ တမေကံ ဒ္ဝာဒသကံ အဝုတ္တသိဒ္ဓံ ကတ္ဝာ ဝိသေသတော ဒသ္သေတုံ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ‘‘အန္တောသီမာယံ ပစ္စေသ္သ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တံ ဒုတိယစတုက္ကေ ‘‘သော ဗဟိသီမဂတော သုဏာတီ’’တိအာဒိဝစနသ္သ တတိယစတုက္ကေ သဝနန္တိကာဒီနဉ္စ ဩကာသကရဏတ္ထန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ပန ဒ္ဝာဒသကံ အနာသာယဝသေနပိ လဗ္ဘမာနံ ဣမိနာ အဝုတ္တသိဒ္ဓံ ကတ္ဝာ န ဒသ္သိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝမေတ္ထ ဒ္ဝေ ဒ္ဝာဒသကာနိ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာနိ။ ကရဏီယဒ္ဝာဒသကေပိ ယထာဒသ္သိတံ အနာသာယဒ္ဝာဒသကံ အဝုတ္တသိဒ္ဓံ အာသာယဒ္ဝာဒသကဉ္စာတိ ဒ္ဝေ ဒ္ဝာဒသကာနိ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာနိ။
316-320. Tato idameva pannarasakaṃ upasaggavisesena dutiyaṃ samādāyapannarasakaṃ nāma kataṃ. Puna ‘‘vippakatacīvaraṃ ādāyā’’ti tatiyaṃ pannarasakaṃ, ‘‘samādāyā’’ti catutthaṃ pannarasakaṃ dassitanti evaṃ cattāri pannarasakāni veditabbāni. Tattha paṭhamadutiyesu pannarasakesu sabbena sabbaṃ akatacīvaraṃ adhippetaṃ, itaresu dvīsu vippakatanti veditabbaṃ. Tato paraṃ ‘‘cīvarāsāya pakkamatī’’tiādinā nayena niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanaāsāvacchedikavasena eko vāroti idamekaṃ catukkaṃ jātaṃ, tasmā pubbe vuttāni tikāni āsāvacchedikāni tīṇi ca tikānīti etaṃ anāsāyadvādasakanti veditabbaṃ. Tadanantare āsāyadvādasake kiñcāpi paṭhamaṃ dvādasakaṃ labbhati, tathāpi taṃ nibbisesanti tamekaṃ dvādasakaṃ avuttasiddhaṃ katvā visesato dassetuṃ ādito paṭṭhāya ‘‘antosīmāyaṃ paccessa’’nti vuttaṃ. Taṃ dutiyacatukke ‘‘so bahisīmagato suṇātī’’tiādivacanassa tatiyacatukke savanantikādīnañca okāsakaraṇatthanti veditabbaṃ. Idaṃ pana dvādasakaṃ anāsāyavasenapi labbhamānaṃ iminā avuttasiddhaṃ katvā na dassitanti veditabbaṃ. Evamettha dve dvādasakāni uddharitabbāni. Karaṇīyadvādasakepi yathādassitaṃ anāsāyadvādasakaṃ avuttasiddhaṃ āsāyadvādasakañcāti dve dvādasakāni uddharitabbāni.
၃၂၁-၃၂၂. ယသ္မာ ဒိသံဂမိကနဝကေ ‘‘ဒိသံဂမိကော ပက္ကမတီ’’တိ ဝစနေနေဝ ‘‘န ပစ္စေသ္သ’’န္တိ ဣဒံ အဝုတ္တသိဒ္ဓမေဝ, တသ္မာ တံ န ဝုတ္တံ။ ဧတ္တာဝတာ စ အာဝာသပလိဗောဓာဘာဝော ဒသ္သိတော။ စီဝရပဋိဝီသံ အပဝိလာယမာနောတိ ဣမိနာ စီဝရပလိဗောဓသမင္ဂိတမသ္သ ဒသ္သေတိ။ တတ္ထ စီဝရပဋိဝီသန္တိ အတ္တနော ပတ္တဗ္ဗစီဝရဘာဂံ။ အပဝိလာယမာနောတိ အာကင္ခမာနော။ တသ္သ စီဝရလာဘေ သတိ ဝသ္သံဝုတ္ထာဝာသေ နိဋ္ဌာနသန္နိဋ္ဌာနနာသနန္တိကာနံ ဝသေန ဧကံ တိကံ, တေသံယေဝ ဝသေန အန္တရာမဂ္ဂေ ဧကံ, ဂတဋ္ဌာနေ ဧကန္တိ တိဏ္ဏံ တိကာနံ ဝသေန ဧကံ နဝကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
321-322. Yasmā disaṃgamikanavake ‘‘disaṃgamiko pakkamatī’’ti vacaneneva ‘‘na paccessa’’nti idaṃ avuttasiddhameva, tasmā taṃ na vuttaṃ. Ettāvatā ca āvāsapalibodhābhāvo dassito. Cīvarapaṭivīsaṃ apavilāyamānoti iminā cīvarapalibodhasamaṅgitamassa dasseti. Tattha cīvarapaṭivīsanti attano pattabbacīvarabhāgaṃ. Apavilāyamānoti ākaṅkhamāno. Tassa cīvaralābhe sati vassaṃvutthāvāse niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikānaṃ vasena ekaṃ tikaṃ, tesaṃyeva vasena antarāmagge ekaṃ, gataṭṭhāne ekanti tiṇṇaṃ tikānaṃ vasena ekaṃ navakaṃ veditabbaṃ.
၃၂၄. တတော ပရံ နိဋ္ဌာနသန္နိဋ္ဌာနနာသနန္တိကသီမာတိက္ကန္တိကသဥဗ္ဘာရာနံ ဝသေန ဖာသုဝိဟာရပဉ္စကံ ဝုတ္တံ။ သေသမေတ္ထ ပာဠိတော အဋ္ဌကထာတော စ သုဝိညေယ္ယမေဝ။
324. Tato paraṃ niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikasīmātikkantikasaubbhārānaṃ vasena phāsuvihārapañcakaṃ vuttaṃ. Sesamettha pāḷito aṭṭhakathāto ca suviññeyyameva.
အာဒာယသတ္တကာဒိကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Ādāyasattakādikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ကထိနက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Kathinakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi
၁၈၈. အာဒာယသတ္တကံ • 188. Ādāyasattakaṃ
၁၈၉. သမာဒာယသတ္တကံ • 189. Samādāyasattakaṃ
၁၉၃. သမာဒာယပန္နရသကာဒိ • 193. Samādāyapannarasakādi
၁၉၄. ဝိပ္ပကတသမာဒာယပန္နရသကံ • 194. Vippakatasamādāyapannarasakaṃ
၁၉၅. အနာသာဒောဠသကံ • 195. Anāsādoḷasakaṃ
၁၉၆. အာသာဒောဠသကံ • 196. Āsādoḷasakaṃ
၁၉၇. ကရဏီယဒောဠသကံ • 197. Karaṇīyadoḷasakaṃ
၁၉၈. အပဝိလာယနနဝကံ • 198. Apavilāyananavakaṃ
၁၉၉. ဖာသုဝိဟာရပဉ္စကံ • 199. Phāsuvihārapañcakaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / အာဒာယသတ္တကကထာ • Ādāyasattakakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အာဒာယသတ္တကကထာဝဏ္ဏနာ • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / အာဒာယသတ္တကကထာဝဏ္ဏနာ • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁၈၈. အာဒာယသတ္တကကထာ • 188. Ādāyasattakakathā