| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
आदायसत्तककथा
Ādāyasattakakathā
३११. न पच्चेस्सन्ति न पुन आगमिस्सं। एतस्मिं पन पक्कमनन्तिके कथिनुद्धारे पठमं चीवरपलिबोधो छिज्जति, पच्छा आवासपलिबोधो। एवं पक्कमतो हि चीवरपलिबोधो अन्तोसीमायमेव छिज्जति, आवासपलिबोधो सीमातिक्कमे। वुत्तम्पि चेतं परिवारे –
311.Na paccessanti na puna āgamissaṃ. Etasmiṃ pana pakkamanantike kathinuddhāre paṭhamaṃ cīvarapalibodho chijjati, pacchā āvāsapalibodho. Evaṃ pakkamato hi cīvarapalibodho antosīmāyameva chijjati, āvāsapalibodho sīmātikkame. Vuttampi cetaṃ parivāre –
‘‘पक्कमनन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्चबन्धुना।
‘‘Pakkamanantiko kathinuddhāro, vutto ādiccabandhunā;
एतञ्च ताहं विस्सज्जिस्सं, चीवरपलिबोधो पठमं छिज्जति।
Etañca tāhaṃ vissajjissaṃ, cīvarapalibodho paṭhamaṃ chijjati;
पच्छा आवासपलिबोधो छिज्जती’’ति॥ (परि॰ ४१५)।
Pacchā āvāsapalibodho chijjatī’’ti. (pari. 415);
चीवरं आदायाति अकतचीवरं आदाय। बहिसीमगतस्साति अञ्ञं सामन्तविहारं गतस्स। एवं होतीति तस्मिं विहारे सेनासनफासुकं वा सहायसम्पत्तिं वा दिस्वा एवं होति । एतस्मिं पन निट्ठानन्तिके कथिनुद्धारे आवासपलिबोधो पठमं छिज्जति, सो हि ‘‘न पच्चेस्स’’न्ति चित्ते उप्पन्नमत्तेयेव छिज्जति। वुत्तम्पि चेतं –
Cīvaraṃ ādāyāti akatacīvaraṃ ādāya. Bahisīmagatassāti aññaṃ sāmantavihāraṃ gatassa. Evaṃ hotīti tasmiṃ vihāre senāsanaphāsukaṃ vā sahāyasampattiṃ vā disvā evaṃ hoti . Etasmiṃ pana niṭṭhānantike kathinuddhāre āvāsapalibodho paṭhamaṃ chijjati, so hi ‘‘na paccessa’’nti citte uppannamatteyeva chijjati. Vuttampi cetaṃ –
‘‘निट्ठानन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्चबन्धुना।
‘‘Niṭṭhānantiko kathinuddhāro, vutto ādiccabandhunā;
एतञ्च ताहं विस्सज्जिस्सं, आवासपलिबोधो पठमं छिज्जति।
Etañca tāhaṃ vissajjissaṃ, āvāsapalibodho paṭhamaṃ chijjati;
चीवरे निट्ठिते चीवरपलिबोधो छिज्जती’’ति॥
Cīvare niṭṭhite cīvarapalibodho chijjatī’’ti.
एतेन नयेन सेसमातिकाविभजनेपि अत्थो वेदितब्बो। अयं पन विसेसो – ‘‘सन्निट्ठानन्तिके द्वेपि पलिबोधा नेविमं चीवरं कारेस्सं, न पच्चेस्सन्ति चित्ते उप्पन्नमत्तेयेव एकतो छिज्जन्तीति। वुत्तञ्हेतं –
Etena nayena sesamātikāvibhajanepi attho veditabbo. Ayaṃ pana viseso – ‘‘sanniṭṭhānantike dvepi palibodhā nevimaṃ cīvaraṃ kāressaṃ, na paccessanti citte uppannamatteyeva ekato chijjantīti. Vuttañhetaṃ –
‘‘सन्निट्ठानन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्चबन्धुना।
‘‘Sanniṭṭhānantiko kathinuddhāro, vutto ādiccabandhunā;
एतञ्च ताहं विस्सज्जिस्सं, द्वे पलिबोधा अपुब्बं अचरिमं छिज्जन्ती’’ति॥
Etañca tāhaṃ vissajjissaṃ, dve palibodhā apubbaṃ acarimaṃ chijjantī’’ti.
एवं सब्बकथिनुद्धारेसु पलिबोधुपच्छेदो वेदितब्बो। सो पन यस्मा इमिना च वुत्तनयेन परिवारे च आगतभावेन सक्का जानितुं, तस्मा वित्थारतो न वुत्तो। अयं पनेत्थ सङ्खेपो – नासनन्तिके आवासपलिबोधो पठमं छिज्जति, चीवरे नट्ठे चीवरपलिबोधो छिज्जति। यस्मा चीवरे नट्ठे चीवरपलिबोधो छिज्जति, तस्मा ‘‘नासनन्तिको’’ति वुत्तं।
Evaṃ sabbakathinuddhāresu palibodhupacchedo veditabbo. So pana yasmā iminā ca vuttanayena parivāre ca āgatabhāvena sakkā jānituṃ, tasmā vitthārato na vutto. Ayaṃ panettha saṅkhepo – nāsanantike āvāsapalibodho paṭhamaṃ chijjati, cīvare naṭṭhe cīvarapalibodho chijjati. Yasmā cīvare naṭṭhe cīvarapalibodho chijjati, tasmā ‘‘nāsanantiko’’ti vuttaṃ.
सवनन्तिके चीवरपलिबोधो पठमं छिज्जति, तस्मा तस्स सह सवनेन आवासपलिबोधो छिज्जति।
Savanantike cīvarapalibodho paṭhamaṃ chijjati, tasmā tassa saha savanena āvāsapalibodho chijjati.
आसावच्छेदिके आवासपलिबोधो पठमं छिज्जति। चीवरासाय उपच्छिन्नाय चीवरपलिबोधो छिज्जति। अयं पन यस्मा ‘‘अनासाय लभति; आसाय न लभति; तस्स एवं होति ‘इधेविमं चीवरं कारेस्सं, न पच्चेस्स’’’न्तिआदिना नयेन इतरेहि उद्धारेहि सद्धिं वोमिस्सकदेसनो अनेकप्पभेदो होति, तस्मा परतो विसुं वित्थारेत्वा वुत्तो, इध न वुत्तो। इध पन सवनन्तिकस्स अनन्तरं सीमातिक्कन्तिको वुत्तो। तत्थ चीवरपलिबोधो पठमं छिज्जति, तस्स बहिसीमे आवासपलिबोधो छिज्जति। सहुब्भारे द्वे पलिबोधा अपुब्बं अचरिमं छिज्जन्तीति।
Āsāvacchedike āvāsapalibodho paṭhamaṃ chijjati. Cīvarāsāya upacchinnāya cīvarapalibodho chijjati. Ayaṃ pana yasmā ‘‘anāsāya labhati; āsāya na labhati; tassa evaṃ hoti ‘idhevimaṃ cīvaraṃ kāressaṃ, na paccessa’’’ntiādinā nayena itarehi uddhārehi saddhiṃ vomissakadesano anekappabhedo hoti, tasmā parato visuṃ vitthāretvā vutto, idha na vutto. Idha pana savanantikassa anantaraṃ sīmātikkantiko vutto. Tattha cīvarapalibodho paṭhamaṃ chijjati, tassa bahisīme āvāsapalibodho chijjati. Sahubbhāre dve palibodhā apubbaṃ acarimaṃ chijjantīti.
३१६-३२५. एवं आदायवारे सत्तकथिनुद्धारे दस्सेत्वा पुन समादायवारेपि विप्पकतचीवरस्स आदायसमादायवारेसुपि यथासम्भवं तेयेव दस्सिता। ततो परं अन्तोसीमायं ‘‘पच्चेस्सं न पच्चेस्स’’न्ति इमं विधिं अनामसित्वाव ‘‘न पच्चेस्स’’न्ति इममेव आमसित्वा अनधिट्ठितेना’’तिआदिना नयेन च ये ये युज्जन्ति, ते ते दस्सिता। ततो परं ‘‘चीवरासाय पक्कमती’’तिआदिना नयेन इतरेहि सद्धिं वोमिस्सकनयेन अनेकक्खत्तुं आसावच्छेदिकं दस्सेत्वा पुन दिसंगमियवसेन च फासुविहारिकवसेन च निट्ठानन्तिकेसु युज्जमाना कथिनुद्धारा दस्सिता। एवं पभेदतो कथिनुद्धारं दस्सेत्वा इदानि ये तेन तेन कथिनुद्धारेन पलिबोधा छिज्जन्तीति वुत्ता, तेसं पटिपक्खे दस्सेन्तो द्वेमे भिक्खवे कथिनस्स पलिबोधातिआदिमाह। तत्थ चत्तेनाति येन चित्तेन सो आवासो चत्तो होति, तं चत्तं नाम, तेन चत्तेन। वन्तमुत्तेसुपि एसेव नयो। सेसं सब्बत्थ उत्तानमेवाति।
316-325. Evaṃ ādāyavāre sattakathinuddhāre dassetvā puna samādāyavārepi vippakatacīvarassa ādāyasamādāyavāresupi yathāsambhavaṃ teyeva dassitā. Tato paraṃ antosīmāyaṃ ‘‘paccessaṃ na paccessa’’nti imaṃ vidhiṃ anāmasitvāva ‘‘na paccessa’’nti imameva āmasitvā anadhiṭṭhitenā’’tiādinā nayena ca ye ye yujjanti, te te dassitā. Tato paraṃ ‘‘cīvarāsāya pakkamatī’’tiādinā nayena itarehi saddhiṃ vomissakanayena anekakkhattuṃ āsāvacchedikaṃ dassetvā puna disaṃgamiyavasena ca phāsuvihārikavasena ca niṭṭhānantikesu yujjamānā kathinuddhārā dassitā. Evaṃ pabhedato kathinuddhāraṃ dassetvā idāni ye tena tena kathinuddhārena palibodhā chijjantīti vuttā, tesaṃ paṭipakkhe dassento dveme bhikkhave kathinassa palibodhātiādimāha. Tattha cattenāti yena cittena so āvāso catto hoti, taṃ cattaṃ nāma, tena cattena. Vantamuttesupi eseva nayo. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
कथिनक्खन्धकवण्णना निट्ठिता।
Kathinakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi
१८८. आदायसत्तकं • 188. Ādāyasattakaṃ
१९३. समादायपन्नरसकादि • 193. Samādāyapannarasakādi
१९४. विप्पकतसमादायपन्नरसकं • 194. Vippakatasamādāyapannarasakaṃ
१९५. अनासादोळसकं • 195. Anāsādoḷasakaṃ
१९६. आसादोळसकं • 196. Āsādoḷasakaṃ
१९७. करणीयदोळसकं • 197. Karaṇīyadoḷasakaṃ
१९८. अपविलायननवकं • 198. Apavilāyananavakaṃ
१९९. फासुविहारपञ्चकं • 199. Phāsuvihārapañcakaṃ
२००. पलिबोधापलिबोधकथा • 200. Palibodhāpalibodhakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / आदायसत्तकादिकथावण्णना • Ādāyasattakādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / आदायसत्तककथावण्णना • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / आदायसत्तककथावण्णना • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / १८८. आदायसत्तककथा • 188. Ādāyasattakakathā
