Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
ආදායසත්තකකථාවණ්ණනා
Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
311. ‘‘න පුන ආගමිස්ස’’න්ති ඉදං ආවාසපලිබොධුපච්ඡෙදකාරණදස්සනං. පඤ්චසු හි චීවරමාසෙසු යදා කදාචි න පච්චෙස්සන්ති චිත්තෙන උපචාරසීමාතික්කමෙන ආවාසපලිබොධො ඡිජ්ජති. පච්චෙස්සන්ති බහිඋපචාරගතස්ස පන යත්ථ කත්ථචි න පච්චෙස්සන්ති චිත්තෙ උප්පන්නමත්තෙ ඡිජ්ජති. පඨමං චීවරපලිබොධො ඡිජ්ජතීති න පච්චෙස්සන්ති පක්කමනතො පුරෙතරමෙව චීවරස්ස නිට්ඨිතත්තා වුත්තං. ‘‘කතචීවරමාදායා’’ති හි වුත්තං. අත්ථතකථිනස්ස හි භික්ඛුනො යාව ‘‘සඞ්ඝතො වා දායකකුලාදිතො වා චීවරං ලභිස්සාමී’’ති චීවරාසා වා ලද්ධවත්ථානං සහායසම්පදාදියොගං ලභිත්වා සඞ්ඝාටිආදිභාවෙන ‘‘ඡින්දිත්වා කරිස්සාමී’’ති කරණිච්ඡා වා පවත්තති, තාව චීවරපලිබොධො අනුපච්ඡින්නො එව. යදා පන යථාපත්ථිතට්ඨානතො චීවරාදීනං සබ්බථා අලාභෙන වා චීවරාසා චෙව ලද්ධානං කත්වා නිට්ඨානෙන වා නට්ඨවිනට්ඨාදිභාවෙන වා චීවරෙ නිරපෙක්ඛතාය වා කරණිච්ඡා ච විගච්ඡති, තදා චීවරපලිබොධො උපච්ඡින්නො හොති.
311.‘‘Na puna āgamissa’’nti idaṃ āvāsapalibodhupacchedakāraṇadassanaṃ. Pañcasu hi cīvaramāsesu yadā kadāci na paccessanti cittena upacārasīmātikkamena āvāsapalibodho chijjati. Paccessanti bahiupacāragatassa pana yattha katthaci na paccessanti citte uppannamatte chijjati. Paṭhamaṃ cīvarapalibodho chijjatīti na paccessanti pakkamanato puretarameva cīvarassa niṭṭhitattā vuttaṃ. ‘‘Katacīvaramādāyā’’ti hi vuttaṃ. Atthatakathinassa hi bhikkhuno yāva ‘‘saṅghato vā dāyakakulādito vā cīvaraṃ labhissāmī’’ti cīvarāsā vā laddhavatthānaṃ sahāyasampadādiyogaṃ labhitvā saṅghāṭiādibhāvena ‘‘chinditvā karissāmī’’ti karaṇicchā vā pavattati, tāva cīvarapalibodho anupacchinno eva. Yadā pana yathāpatthitaṭṭhānato cīvarādīnaṃ sabbathā alābhena vā cīvarāsā ceva laddhānaṃ katvā niṭṭhānena vā naṭṭhavinaṭṭhādibhāvena vā cīvare nirapekkhatāya vā karaṇicchā ca vigacchati, tadā cīvarapalibodho upacchinno hoti.
සො ච ඉධ ‘‘කතචීවරං ආදායා’’ති වචනෙන පකාසිතො. එවං උපරි සබ්බත්ථ පාළිවචනක්කමං නිස්සාය නෙසං පඨමං, පච්ඡා ච උපච්ඡිජ්ජනං වුත්තන්ති දට්ඨබ්බං. සබ්බථාපි ච ඉමෙසං උභින්නං පලිබොධානං උපච්ඡෙදෙනෙව කථිනුබ්භාරො, න එකස්ස. තෙසඤ්ච පුබ්බාපරියෙන, එකක්ඛණෙ ච උපච්ඡිජ්ජනං දස්සෙතුං ඉමා අට්ඨ මාතිකා ඨපිතාති වෙදිතබ්බා. අන්තොසීමායන්ති චීවරනිට්ඨානක්ඛණෙයෙව ඡින්නත්තා වුත්තං. නෙවිමං චීවරං කාරෙස්සන්ති චීවරෙ අපෙක්ඛාය විගතත්තා කරණපලිබොධස්සාපි උපච්ඡින්නතං දස්සෙති. යො පන අප්පිච්ඡතාය වා අනත්ථිකතාය වා සබ්බථා චීවරං න සම්පටිච්ඡති, තස්ස බහිසීමාගතස්ස සබ්බථාපි චීවරපලිබොධාභාවෙන න පච්චෙස්සන්ති සන්නිට්ඨානමත්තෙන සන්නිට්ඨානන්තිකො කථිනුබ්භාරො වෙදිතබ්බො. සො පනාති පලිබොධුපච්ඡෙදො. අයං පනාති ආසාවච්ඡෙදකො කථිනුබ්භාරො විසුං විත්ථාරෙත්වා වුත්තො, ඉධ න වුත්තොති සම්බන්ධො.
So ca idha ‘‘katacīvaraṃ ādāyā’’ti vacanena pakāsito. Evaṃ upari sabbattha pāḷivacanakkamaṃ nissāya nesaṃ paṭhamaṃ, pacchā ca upacchijjanaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ. Sabbathāpi ca imesaṃ ubhinnaṃ palibodhānaṃ upacchedeneva kathinubbhāro, na ekassa. Tesañca pubbāpariyena, ekakkhaṇe ca upacchijjanaṃ dassetuṃ imā aṭṭha mātikā ṭhapitāti veditabbā. Antosīmāyanti cīvaraniṭṭhānakkhaṇeyeva chinnattā vuttaṃ. Nevimaṃ cīvaraṃ kāressanti cīvare apekkhāya vigatattā karaṇapalibodhassāpi upacchinnataṃ dasseti. Yo pana appicchatāya vā anatthikatāya vā sabbathā cīvaraṃ na sampaṭicchati, tassa bahisīmāgatassa sabbathāpi cīvarapalibodhābhāvena na paccessanti sanniṭṭhānamattena sanniṭṭhānantiko kathinubbhāro veditabbo. So panāti palibodhupacchedo. Ayaṃ panāti āsāvacchedako kathinubbhāro visuṃ vitthāretvā vutto, idha na vuttoti sambandho.
අනාසාය ලභතීති ‘‘යස්මිං කුලෙ චීවරං ලභිස්සාමා’’ති ආසා අනුප්පන්නපුබ්බා, තත්ථ චීවරාසාය අනුප්පන්නට්ඨානෙ යත්ථ කත්ථචි ලභතීති අත්ථො. ආසාය න ලභතීති ආසීසිතට්ඨානෙ න ලභතීති අත්ථො. ඉධ න වුත්තොති ඉධ සවනන්තිකානන්තරෙ න වුත්තො. තත්ථාති තස්මිං සීමාතික්කන්තිකෙ. සීමාතික්කන්තිකො නාම චීවරමාසානං පරියන්තදිවසසඞ්ඛාතාය සීමාය අතික්කමනතො සඤ්ජාතො. කෙචි ‘‘බහිසීමාය කාලාතික්කමො සීමාතික්කමො’’ති මඤ්ඤන්ති, තෙසං අන්තොඋපචාරෙ චීවරකාලාතික්කමෙපි කථිනුබ්භාරො අසම්මතො නාම සියාති න චෙතං යුත්තං. තස්මා යත්ථ කත්ථචි කාලාතික්කමො සීමාතික්කමොති වෙදිතබ්බො. එත්ථ ච පාළියං ‘‘කතචීවරො’’ති ඉදං උපලක්ඛණමත්තං, අකතචීවරස්සපි කාලාතික්කමෙන සීමාතික්කන්තිකො හොති, ද්වෙ ච පලිබොධා එකතො ඡිජ්ජන්ති. එවං අඤ්ඤත්ථාපි යථාසම්භවං තංතං විසෙසනාභාවෙපි කථිනුබ්භාරතා, පලිබොධුපච්ඡෙදප්පකාරො ච වෙදිතබ්බො. ‘‘සහුබ්භාරෙ ද්වෙපි පලිබොධා අපුබ්බං අචරිමං ඡිජ්ජන්තී’’ති ඉදං අකතචීවරස්ස පච්චෙස්සන්ති අධිට්ඨානසම්භවපක්ඛං සන්ධාය වුත්තං, තෙසු අඤ්ඤතරාභාවෙපි සහුබ්භාරොව හොති.
Anāsāya labhatīti ‘‘yasmiṃ kule cīvaraṃ labhissāmā’’ti āsā anuppannapubbā, tattha cīvarāsāya anuppannaṭṭhāne yattha katthaci labhatīti attho. Āsāya na labhatīti āsīsitaṭṭhāne na labhatīti attho. Idha na vuttoti idha savanantikānantare na vutto. Tatthāti tasmiṃ sīmātikkantike. Sīmātikkantiko nāma cīvaramāsānaṃ pariyantadivasasaṅkhātāya sīmāya atikkamanato sañjāto. Keci ‘‘bahisīmāya kālātikkamo sīmātikkamo’’ti maññanti, tesaṃ antoupacāre cīvarakālātikkamepi kathinubbhāro asammato nāma siyāti na cetaṃ yuttaṃ. Tasmā yattha katthaci kālātikkamo sīmātikkamoti veditabbo. Ettha ca pāḷiyaṃ ‘‘katacīvaro’’ti idaṃ upalakkhaṇamattaṃ, akatacīvarassapi kālātikkamena sīmātikkantiko hoti, dve ca palibodhā ekato chijjanti. Evaṃ aññatthāpi yathāsambhavaṃ taṃtaṃ visesanābhāvepi kathinubbhāratā, palibodhupacchedappakāro ca veditabbo. ‘‘Sahubbhāre dvepi palibodhā apubbaṃ acarimaṃ chijjantī’’ti idaṃ akatacīvarassa paccessanti adhiṭṭhānasambhavapakkhaṃ sandhāya vuttaṃ, tesu aññatarābhāvepi sahubbhārova hoti.
312-325. සමාදායවාරො ආදායවාරසදිසොව. උපසග්ගමෙවෙත්ථ විසෙසො. තෙනාහ ‘‘පුන සමාදායවාරෙපි…පෙ.… තෙයෙව දස්සිතා’’ති . විප්පකතචීවරෙ පක්කමනන්තිකස්ස අභාවතො ‘‘යථාසම්භව’’න්ති වුත්තං. තෙනෙව විප්පකතචීවරවාරෙ ඡළෙව උබ්භාරා වුත්තා, චීවරෙ හත්ථගතෙ ච ආසාවච්ඡෙදිකස්ස අසම්භවා, සො එතෙසු වාරෙසු යත්ථ කත්ථචි න වුත්තො, විසුඤ්ඤෙව වුත්තො. විප්පකතවාරෙ චෙත්ථ ආදායවාරසමාදායවාරවසෙන ද්වෙ ඡක්කවාරා වුත්තා.
312-325. Samādāyavāro ādāyavārasadisova. Upasaggamevettha viseso. Tenāha ‘‘puna samādāyavārepi…pe… teyeva dassitā’’ti . Vippakatacīvare pakkamanantikassa abhāvato ‘‘yathāsambhava’’nti vuttaṃ. Teneva vippakatacīvaravāre chaḷeva ubbhārā vuttā, cīvare hatthagate ca āsāvacchedikassa asambhavā, so etesu vāresu yattha katthaci na vutto, visuññeva vutto. Vippakatavāre cettha ādāyavārasamādāyavāravasena dve chakkavārā vuttā.
තතො පරං නිට්ඨානසන්නිට්ඨානනාසනන්තිකානං වසෙන තීණි තිකානි දස්සිතානි. තත්ථ තතියත්තිකෙ අනධිට්ඨිතෙනාති ‘‘පච්චෙස්සං, න පච්චෙස්ස’’න්ති එවං අනධිට්ඨිතෙන, න එවං මනසිකත්වාති අත්ථො. තතියත්තිකතො පන පරං එකං ඡක්කං දස්සිතං. එවං තීණි තිකානි, එකං ඡක්කඤ්චාති පඨමං පන්නරසකං වුත්තං, ඉමිනා නයෙන දුතියපන්නරසකාදීනි වෙදිතබ්බානි.
Tato paraṃ niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikānaṃ vasena tīṇi tikāni dassitāni. Tattha tatiyattike anadhiṭṭhitenāti ‘‘paccessaṃ, na paccessa’’nti evaṃ anadhiṭṭhitena, na evaṃ manasikatvāti attho. Tatiyattikato pana paraṃ ekaṃ chakkaṃ dassitaṃ. Evaṃ tīṇi tikāni, ekaṃ chakkañcāti paṭhamaṃ pannarasakaṃ vuttaṃ, iminā nayena dutiyapannarasakādīni veditabbāni.
පාළියං ආසාද්වාදසකෙ බහිසීමාගතස්ස කථිනුද්ධාරෙසු තෙසම්පි චීවරාසාදිවසෙන චීවරපලිබොධො යාව චීවරනිට්ඨානා තිට්ඨතීති ආහ ‘‘සො බහිසීමාගතො සුණාති ‘උබ්භතං කිර තස්මිං ආවාසෙ කථිනන්ති…පෙ.… සවනන්තිකො කථිනුද්ධාරො’’’ති. එත්ථ ච සවනක්ඛණෙ ආවාසපලිබොධො පඨමං ඡිජ්ජති, නිට්ඨිතෙ චීවරපලිබොධොති වෙදිතබ්බො.
Pāḷiyaṃ āsādvādasake bahisīmāgatassa kathinuddhāresu tesampi cīvarāsādivasena cīvarapalibodho yāva cīvaraniṭṭhānā tiṭṭhatīti āha ‘‘so bahisīmāgato suṇāti ‘ubbhataṃ kira tasmiṃ āvāse kathinanti…pe… savanantiko kathinuddhāro’’’ti. Ettha ca savanakkhaṇe āvāsapalibodho paṭhamaṃ chijjati, niṭṭhite cīvarapalibodhoti veditabbo.
දිසංගමිකනවකෙ දිසංගමිකො පක්කමතීති න පච්චෙස්සන්ති පක්කමති, ඉමිනා ආවාසපලිබොධාභාවො දස්සිතො හොති. තෙනෙව වස්සංවුත්ථාවාසෙ පුන ගන්ත්වා චීවරනිට්ඨාපිතමත්තෙ නිට්ඨානන්තිකො කථිනුද්ධාරො වුත්තො. ‘‘චීවරපටිවිසං අපවිලායමානො’’ති ඉමිනා චීවරපලිබොධසමඞ්ගිකත්තමස්ස දස්සෙති, අපවිලායමානොති ආකඞ්ඛමානො. සෙසං සුවිඤ්ඤෙය්යමෙව.
Disaṃgamikanavake disaṃgamiko pakkamatīti na paccessanti pakkamati, iminā āvāsapalibodhābhāvo dassito hoti. Teneva vassaṃvutthāvāse puna gantvā cīvaraniṭṭhāpitamatte niṭṭhānantiko kathinuddhāro vutto. ‘‘Cīvarapaṭivisaṃ apavilāyamāno’’ti iminā cīvarapalibodhasamaṅgikattamassa dasseti, apavilāyamānoti ākaṅkhamāno. Sesaṃ suviññeyyameva.
ආදායසත්තකකථාවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Ādāyasattakakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
කථිනක්ඛන්ධකවණ්ණනානයො නිට්ඨිතො.
Kathinakkhandhakavaṇṇanānayo niṭṭhito.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්ගපාළි • Mahāvaggapāḷi
188. ආදායසත්තකං • 188. Ādāyasattakaṃ
189. සමාදායසත්තකං • 189. Samādāyasattakaṃ
190. ආදායඡක්කං • 190. Ādāyachakkaṃ
191. සමාදායඡක්කං • 191. Samādāyachakkaṃ
192. ආදායපන්නරසකං • 192. Ādāyapannarasakaṃ
193. සමාදායපන්නරසකාදි • 193. Samādāyapannarasakādi
194. විප්පකතසමාදායපන්නරසකං • 194. Vippakatasamādāyapannarasakaṃ
195. අනාසාදොළසකං • 195. Anāsādoḷasakaṃ
196. ආසාදොළසකං • 196. Āsādoḷasakaṃ
197. කරණීයදොළසකං • 197. Karaṇīyadoḷasakaṃ
198. අපවිලායනනවකං • 198. Apavilāyananavakaṃ
199. ඵාසුවිහාරපඤ්චකං • 199. Phāsuvihārapañcakaṃ
200. පලිබොධාපලිබොධකථා • 200. Palibodhāpalibodhakathā
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්ග-අට්ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ආදායසත්තකකථා • Ādāyasattakakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ආදායසත්තකාදිකථාවණ්ණනා • Ādāyasattakādikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / ආදායසත්තකකථාවණ්ණනා • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 188. ආදායසත්තකකථා • 188. Ādāyasattakakathā