| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
อธมฺมกมฺมทฺวาทสกกถา
Adhammakammadvādasakakathā
๔. อสมฺมุขา กตนฺติอาทีสุ สงฺฆธมฺมวินยปุคฺคลสมฺมุขานํ วินา กตํ, จุทิตกํ อปฺปฎิปุจฺฉิตฺวา กตํ, ตเสฺสว อปฺปฎิญฺญาย กตํฯ อเทสนาคามินิยาติ ปาราชิกาปตฺติยา วา สงฺฆาทิเสสาปตฺติยา วาฯ เอตฺถ ปุริมเกสุ ตีสุ ติเกสุ นว ปทา อธเมฺมนกตํ วเคฺคนกตนฺติ อิเมหิ สทฺธิํ เอเกกํ คเหตฺวา นว ติกา วุตฺตาฯ เอวํ สเพฺพปิ ทฺวาทส ติกา โหนฺติฯ ปฎิปกฺขวเสน สุกฺกปเกฺขสุปิ เอเตเยว ทฺวาทส ติกา วุตฺตาฯ
4.Asammukhākatantiādīsu saṅghadhammavinayapuggalasammukhānaṃ vinā kataṃ, cuditakaṃ appaṭipucchitvā kataṃ, tasseva appaṭiññāya kataṃ. Adesanāgāminiyāti pārājikāpattiyā vā saṅghādisesāpattiyā vā. Ettha purimakesu tīsu tikesu nava padā adhammenakataṃ vaggenakatanti imehi saddhiṃ ekekaṃ gahetvā nava tikā vuttā. Evaṃ sabbepi dvādasa tikā honti. Paṭipakkhavasena sukkapakkhesupi eteyeva dvādasa tikā vuttā.
๖. อนนุโลมิเกหิ คิหิสํสเคฺคหีติ ปพฺพชิตานํ อนนุจฺฉวิเกหิ สหโสกิตาทีหิ คิหิสํสเคฺคหิฯ
6.Ananulomikehigihisaṃsaggehīti pabbajitānaṃ ananucchavikehi sahasokitādīhi gihisaṃsaggehi.
ติณฺณํ , ภิกฺขเว, ภิกฺขูนนฺติอาทิ เอเกเกนาปิ อเงฺคน ตชฺชนียกมฺมํ กาตุํ วฎฺฎตีติ ทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ ตชฺชนียสฺส หิ วิเสเสน ภณฺฑนการกตฺตํ องฺคํ, นิยสฺสสฺส อภิณฺหาปตฺติกตฺตํ, ปพฺพาชนียสฺส กุลทูสกตฺตํ วุตฺตํฯ อิเมสุ ปน ตีสุ อเงฺคสุ เยน เกนจิ สพฺพานิปิ กาตุํ วฎฺฎติฯ ยทิ เอวํ ยํ จเมฺปยฺยกฺขนฺธเก วุตฺตํ – ‘‘ตชฺชนียกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมํ กโรติ…เป.… อุปสมฺปทารหํ อเพฺภติ; เอวํ โข อุปาลิ อธมฺมกมฺมํ โหติ อวินยกมฺมํ, เอวญฺจ ปน สโงฺฆ สาติสาโร โหตี’’ติ อิทํ วิรุชฺฌตีติฯ อิทญฺจ น วิรุชฺฌติฯ กสฺมา? วจนตฺถนานตฺตโต, ‘‘ตชฺชนียกมฺมารหสฺสา’’ติ อิมสฺส หิ วจนสฺส กมฺมสนฺนิฎฺฐานํ อโตฺถฯ ‘‘ติณฺณํ, ภิกฺขเว’’ติอาทิวจนสฺส องฺคสมฺภโว, ตสฺมา ยทา สเงฺฆน สนฺนิปติตฺวา ‘‘อิทํ นาม อิมสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กโรมา’’ติ สนฺนิฎฺฐานํ กตํ โหติ, ตทา กมฺมารโห นาม โหติฯ ตสฺส อิมินา ลกฺขเณน ตชฺชนียาทิกมฺมารหสฺส นิยสฺสกมฺมาทิกรณํ อธมฺมกมฺมเญฺจว อวินยกมฺมญฺจาติ เวทิตพฺพํฯ ยสฺส ปน ภณฺฑนการกาทีสุ อเงฺคสุ อญฺญตรํ องฺคํ อตฺถิ, ตสฺส อากงฺขมาโน สโงฺฆ ยถานุญฺญาเตสุ อเงฺคสุ จ กเมฺมสุ จ เยน เกนจิ อเงฺคน ยํกิญฺจิ กมฺมํ ววตฺถเปตฺวา ตํ ภิกฺขุํ กมฺมารหํ กตฺวา กมฺมํ กเรยฺยฯ อยเมตฺถ วินิจฺฉโยฯ เอวํ ปุเพฺพนาปรํ สเมติฯ
Tiṇṇaṃ, bhikkhave, bhikkhūnantiādi ekekenāpi aṅgena tajjanīyakammaṃ kātuṃ vaṭṭatīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Tajjanīyassa hi visesena bhaṇḍanakārakattaṃ aṅgaṃ, niyassassa abhiṇhāpattikattaṃ, pabbājanīyassa kuladūsakattaṃ vuttaṃ. Imesu pana tīsu aṅgesu yena kenaci sabbānipi kātuṃ vaṭṭati. Yadi evaṃ yaṃ campeyyakkhandhake vuttaṃ – ‘‘tajjanīyakammārahassa niyassakammaṃ karoti…pe… upasampadārahaṃ abbheti; evaṃ kho upāli adhammakammaṃ hoti avinayakammaṃ, evañca pana saṅgho sātisāro hotī’’ti idaṃ virujjhatīti. Idañca na virujjhati. Kasmā? Vacanatthanānattato, ‘‘tajjanīyakammārahassā’’ti imassa hi vacanassa kammasanniṭṭhānaṃ attho. ‘‘Tiṇṇaṃ, bhikkhave’’tiādivacanassa aṅgasambhavo, tasmā yadā saṅghena sannipatitvā ‘‘idaṃ nāma imassa bhikkhuno kammaṃ karomā’’ti sanniṭṭhānaṃ kataṃ hoti, tadā kammāraho nāma hoti. Tassa iminā lakkhaṇena tajjanīyādikammārahassa niyassakammādikaraṇaṃ adhammakammañceva avinayakammañcāti veditabbaṃ. Yassa pana bhaṇḍanakārakādīsu aṅgesu aññataraṃ aṅgaṃ atthi, tassa ākaṅkhamāno saṅgho yathānuññātesu aṅgesu ca kammesu ca yena kenaci aṅgena yaṃkiñci kammaṃ vavatthapetvā taṃ bhikkhuṃ kammārahaṃ katvā kammaṃ kareyya. Ayamettha vinicchayo. Evaṃ pubbenāparaṃ sameti.
ตตฺถ กิญฺจาปิ ตชฺชนียกเมฺม ภณฺฑนการกวเสน กมฺมวาจา วุตฺตา, อถ โข พาลสฺส อพฺยตฺตสฺส อาปตฺติพหุลสฺส ตชฺชนียกมฺมํ กโรเนฺตน พาลอพฺยตฺตวเสเนว กมฺมวาจา กาตพฺพา ฯ เอวญฺหิ ภูเตน วตฺถุนา กตํ กมฺมํ โหติ, น จ อญฺญสฺส กมฺมสฺส วตฺถุนาฯ กสฺมา? ยสฺมา อิทมฺปิ อนุญฺญาตนฺติฯ เอส นโย สพฺพตฺถฯ อฎฺฐารส สมฺมาวตฺตนวตฺถูนิ ปาริวาสิกกฺขนฺธเก วณฺณยิสฺสามฯ
Tattha kiñcāpi tajjanīyakamme bhaṇḍanakārakavasena kammavācā vuttā, atha kho bālassa abyattassa āpattibahulassa tajjanīyakammaṃ karontena bālaabyattavaseneva kammavācā kātabbā . Evañhi bhūtena vatthunā kataṃ kammaṃ hoti, na ca aññassa kammassa vatthunā. Kasmā? Yasmā idampi anuññātanti. Esa nayo sabbattha. Aṭṭhārasa sammāvattanavatthūni pārivāsikakkhandhake vaṇṇayissāma.
อธมฺมกมฺมทฺวาทสกกถา นิฎฺฐิตาฯ
Adhammakammadvādasakakathā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi
อธมฺมกมฺมทฺวาทสกํ • Adhammakammadvādasakaṃ
อากงฺขมานฉกฺกํ • Ākaṅkhamānachakkaṃ
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / อธมฺมกมฺมทฺวาทสกกถาวณฺณนา • Adhammakammadvādasakakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อธมฺมกมฺมทฺวาทสกกถาวณฺณนา • Adhammakammadvādasakakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / อธมฺมกมฺมทฺวาทสกกถาทิวณฺณนา • Adhammakammadvādasakakathādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / อธมฺมกมฺมทฺวาทสกกถา • Adhammakammadvādasakakathā
