| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
අධම්‌මකම්‌මද්‌වාදසකකථාදිවණ්‌ණනා
Adhammakammadvādasakakathādivaṇṇanā
4. අප්‌පටිඤ්‌ඤාය කතන්‌ති වත්‌ථුං වා ආපත්‌තිං වා අසම්‌පටිච්‌ඡාපෙත්‌වා කතං. යො පන සබ්‌බෙසං පස්‌සන්‌තානං එව වත්‌ථුවීතික්‌කමං කත්‌වා පච්‌ඡා කම්‌මකරණභයෙන ‘‘න කරොමී’’ති මුසා වදති, තස්‌ස භික්‌ඛූනං සම්‌මුඛෙ වීතික්‌කමකරණමෙව පටිඤ්‌ඤා. තථතො ජානනත්‌ථමෙව පටිඤ්‌ඤාය කරණං අනුඤ්‌ඤාතං. යත්‌ථ පන සන්‌දෙහො හොති, තත්‌ථ සම්‌පටිච්‌ඡාපෙත්‌වාව කත්‌තබ්‌බන්‌ති ගහෙතබ්‌බං.
4.Appaṭiññāya katanti vatthuṃ vā āpattiṃ vā asampaṭicchāpetvā kataṃ. Yo pana sabbesaṃ passantānaṃ eva vatthuvītikkamaṃ katvā pacchā kammakaraṇabhayena ‘‘na karomī’’ti musā vadati, tassa bhikkhūnaṃ sammukhe vītikkamakaraṇameva paṭiññā. Tathato jānanatthameva paṭiññāya karaṇaṃ anuññātaṃ. Yattha pana sandeho hoti, tattha sampaṭicchāpetvāva kattabbanti gahetabbaṃ.
‘‘පාරාජිකාපත්‌තියා වා’’ති ඉදං ලිඞ්‌ගනාසනනිමිත්‌තතාය පාරාජිකස්‌ස කම්‌මෙන අතිකිච්‌ඡනීයතො වුත්‌තං. ‘‘සඞ්‌ඝාදිසෙසාපත්‌තියා වා’’ති ඉදං පන පරිවාසාදිනිස්‌සාරණකම්‌මස්‌ස ආවෙණිකස්‌ස විජ්‌ජමානත්‌තා වුත්‌තං. යං පන පරතො ‘‘අධිසීලෙ සීලවිපන්‌නො හොති…පෙ.… තජ්‌ජනීයකම්‌මං කරෙය්‍යා’’ති (චූළව. 6) වුත්‌තං, තං ‘‘ආයතිං සංවරෙ ඨත්‌වා වුට්‌ඨානං කරොහී’’ති ඔවදියමානස්‌ස අනාදරියාදිපච්‌චයලහුකාපත්‌තිං සන්‌ධාය වුත්‌තං. සීලවිපත්‌තිමූලකඤ්‌හි ලහුකාපත්‌තිං ආපන්‌නො ඉධ අභෙදූපචාරෙන ‘‘අධිසීලෙ සීලවිපන්‌නො’’ති වුත්‌තො ‘‘අතිදිට්‌ඨියා දිට්‌ඨිවිපන්‌නො’’ති එත්‌ථ විය.
‘‘Pārājikāpattiyā vā’’ti idaṃ liṅganāsananimittatāya pārājikassa kammena atikicchanīyato vuttaṃ. ‘‘Saṅghādisesāpattiyā vā’’ti idaṃ pana parivāsādinissāraṇakammassa āveṇikassa vijjamānattā vuttaṃ. Yaṃ pana parato ‘‘adhisīle sīlavipanno hoti…pe… tajjanīyakammaṃ kareyyā’’ti (cūḷava. 6) vuttaṃ, taṃ ‘‘āyatiṃ saṃvare ṭhatvā vuṭṭhānaṃ karohī’’ti ovadiyamānassa anādariyādipaccayalahukāpattiṃ sandhāya vuttaṃ. Sīlavipattimūlakañhi lahukāpattiṃ āpanno idha abhedūpacārena ‘‘adhisīle sīlavipanno’’ti vutto ‘‘atidiṭṭhiyā diṭṭhivipanno’’ti ettha viya.
යථා ච දිට්‌ඨිං ගහෙත්‌වා වොහරන්‌තස්‌ස ‘‘ඉතො දිට්‌ඨිතො ඔරමාහී’’ති අවත්‌වා කතකම්‌මං කෙවලාය දිට්‌ඨිවිපත්‌තියා කතත්‌තා අනාපත්‌තියා කතං නාම අධම්‌මකම්‌මං හොති, එවං සීලවිපත්‌තිං ආපජ්‌ජිත්‌වා ලජ්‌ජිධම්‌මෙ ඔක්‌කන්‌තෙ යථාධම්‌මං වුට්‌ඨාය සංවරෙ ඨාතුකාමස්‌ස කතං තජ්‌ජනීයාදිකම්‌මං කෙවලාය සීලවිපත්‌තියා කතත්‌තා අදෙසනාගාමිනියා කතං නාම අධම්‌මකම්‌මං හොති. තෙනෙව නියස්‌සකම්‌මෙපි ‘‘අපිස්‌සු භික්‌ඛූ පකතා පරිවාසං දෙන්‌තා’’තිආදිනා සංවරෙ අට්‌ඨානමෙව කම්‌මනිමිත්‌තභාවෙන වුත්‌තං. අදන්‌තං දමනත්‌ථමෙව හි තජ්‌ජනීයාදිකම්‌මානි අනුඤ්‌ඤාතානීති. කෙචි පන ‘‘අදෙසනාගාමිනියාති ඉදං පාරාජිකාපත්‌තිංයෙව සන්‌ධාය වුත්‌තං, න සඞ්‌ඝාදිසෙස’’න්‌ති (සාරත්‌ථ. ටී. චූළවග්‌ග 3.4) වදන්‌ති, තං සුක්‌කපක්‌ඛෙ ‘‘දෙසනාගාමිනියා ආපත්‌තියා කතං හොතී’’ති ඉමිනා වචනෙන විරුජ්‌ඣති. සඞ්‌ඝාදිසෙසස්‌සාපි ච පරියායතො දෙසනාගාමිනිවොහාරෙ ගය්‌හමානෙ ‘‘ආපත්‌තියා කතං හොතී’’ති වුත්‌තවාරතො ඉමස්‌ස වාරස්‌ස විසෙසො න සියා, අට්‌ඨකථායම්‌පෙත්‌ථ විසෙසභාවො න දස්‌සිතො. තස්‌මා වුත්‌තනයෙනෙවෙත්‌ථ අධිප්‌පායො ගහෙතබ්‌බො.
Yathā ca diṭṭhiṃ gahetvā voharantassa ‘‘ito diṭṭhito oramāhī’’ti avatvā katakammaṃ kevalāya diṭṭhivipattiyā katattā anāpattiyā kataṃ nāma adhammakammaṃ hoti, evaṃ sīlavipattiṃ āpajjitvā lajjidhamme okkante yathādhammaṃ vuṭṭhāya saṃvare ṭhātukāmassa kataṃ tajjanīyādikammaṃ kevalāya sīlavipattiyā katattā adesanāgāminiyā kataṃ nāma adhammakammaṃ hoti. Teneva niyassakammepi ‘‘apissu bhikkhū pakatā parivāsaṃ dentā’’tiādinā saṃvare aṭṭhānameva kammanimittabhāvena vuttaṃ. Adantaṃ damanatthameva hi tajjanīyādikammāni anuññātānīti. Keci pana ‘‘adesanāgāminiyāti idaṃ pārājikāpattiṃyeva sandhāya vuttaṃ, na saṅghādisesa’’nti (sārattha. ṭī. cūḷavagga 3.4) vadanti, taṃ sukkapakkhe ‘‘desanāgāminiyā āpattiyā kataṃ hotī’’ti iminā vacanena virujjhati. Saṅghādisesassāpi ca pariyāyato desanāgāminivohāre gayhamāne ‘‘āpattiyā kataṃ hotī’’ti vuttavārato imassa vārassa viseso na siyā, aṭṭhakathāyampettha visesabhāvo na dassito. Tasmā vuttanayenevettha adhippāyo gahetabbo.
6. සබ්‌බානිපීති තජ්‌ජනීයනියස්‌සපබ්‌බාජනීයකම්‌මානි තීණිපි. අඤ්‌ඤකම්‌මස්‌ස වත්‌ථුනාති තජ්‌ජනීයතො අඤ්‌ඤස්‌ස කම්‌මස්‌ස වත්‌ථුනා අඤ්‌ඤකම්‌මකරණං නාම කොචි දොසොපි න හොතීති අධිප්‌පායො. කාරණමාහ ‘‘කස්‌මා’’තිආදිනා.
6.Sabbānipīti tajjanīyaniyassapabbājanīyakammāni tīṇipi. Aññakammassa vatthunāti tajjanīyato aññassa kammassa vatthunā aññakammakaraṇaṃ nāma koci dosopi na hotīti adhippāyo. Kāraṇamāha ‘‘kasmā’’tiādinā.
8. පන්‌නලොමාති පතිතමානලොමා.
8.Pannalomāti patitamānalomā.
අධම්‌මකම්‌මද්‌වාදසකකථාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Adhammakammadvādasakakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi
අධම්‌මකම්‌මද්‌වාදසකං • Adhammakammadvādasakaṃ
ආකඞ්‌ඛමානඡක්‌කං • Ākaṅkhamānachakkaṃ
නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භෙතබ්‌බඅට්‌ඨාරසකං • Nappaṭippassambhetabbaaṭṭhārasakaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā
අධම්‌මකම්‌මද්‌වාදසකකථා • Adhammakammadvādasakakathā
නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භෙතබ්‌බඅට්‌ඨාරසකාදිකථා • Nappaṭippassambhetabbaaṭṭhārasakādikathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā
අධම්‌මකම්‌මද්‌වාදසකකථාවණ්‌ණනා • Adhammakammadvādasakakathāvaṇṇanā
නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භෙතබ්‌බඅට්‌ඨාරසකකථාවණ්‌ණනා • Nappaṭippassambhetabbaaṭṭhārasakakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අධම්‌මකම්‌මද්‌වාදසකකථාවණ්‌ණනා • Adhammakammadvādasakakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi
අධම්‌මකම්‌මද්‌වාදසකකථා • Adhammakammadvādasakakathā
නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භෙතබ්‌බඅට්‌ඨාරසකාදිකථා • Nappaṭippassambhetabbaaṭṭhārasakādikathā
