| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi |
२३५. अधम्मेन वग्गादिकम्मकथा
235. Adhammena vaggādikammakathā
३८२. तेन खो पन समयेन चम्पायं भिक्खू एवरूपानि कम्मानि करोन्ति – अधम्मेन वग्गकम्मं करोन्ति, अधम्मेन समग्गकम्मं करोन्ति; धम्मेन वग्गकम्मं करोन्ति, धम्मपतिरूपकेन वग्गकम्मं करोन्ति; धम्मपतिरूपकेन समग्गकम्मं करोन्ति; एकोपि एकं उक्खिपति, एकोपि द्वे उक्खिपति, एकोपि सम्बहुले उक्खिपति, एकोपि सङ्घं उक्खिपति; द्वेपि एकं उक्खिपन्ति, द्वेपि द्वे उक्खिपन्ति, द्वेपि सम्बहुले उक्खिपन्ति, द्वेपि सङ्घं उक्खिपन्ति ; सम्बहुलापि एकं उक्खिपन्ति; सम्बहुलापि द्वे उक्खिपन्ति, सम्बहुलापि सम्बहुले उक्खिपन्ति, सम्बहुलापि सङ्घं उक्खिपन्ति; सङ्घोपि सङ्घं उक्खिपति। ये ते भिक्खू अप्पिच्छा…पे॰… ते उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम चम्पायं भिक्खू एवरूपानि कम्मानि करिस्सन्ति – अधम्मेन वग्गकम्मं करिस्सन्ति, अधम्मेन समग्गकम्मं करिस्सन्ति, धम्मेन वग्गकम्मं करिस्सन्ति, धम्मपतिरूपकेन वग्गकम्मं करिस्सन्ति, धम्मपतिरूपकेन समग्गकम्मं करिस्सन्ति, एकोपि एकं उक्खिपिस्सति, एकोपि द्वे उक्खिपिस्सति, एकोपि सम्बहुले उक्खिपिस्सति, एकोपि सङ्घं उक्खिपिस्सति, द्वेपि एकं उक्खिपिस्सन्ति, द्वेपि द्वे उक्खिपिस्सन्ति, द्वेपि सम्बहुले उक्खिपिस्सन्ति, द्वेपि सङ्घं उक्खिपिस्सन्ति, सम्बहुलापि एकं उक्खिपिस्सन्ति, सम्बहुलापि द्वे उक्खिपिस्सन्ति, सम्बहुलापि सम्बहुले उक्खिपिस्सन्ति, सम्बहुलापि सङ्घं उक्खिपिस्सन्ति, सङ्घोपि सङ्घं उक्खिपिस्सती’’ति। अथ खो ते भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं…पे॰… ‘‘सच्चं किर, भिक्खवे, चम्पायं भिक्खू एवरूपानि कम्मानि करोन्ति – अधम्मेन वग्गकम्मं करोन्ति…पे॰… सङ्घोपि सङ्घं उक्खिपती’’ति? ‘‘सच्चं, भगवा’’ति। विगरहि बुद्धो भगवा – ‘‘अननुच्छविकं, भिक्खवे, तेसं मोघपुरिसानं अननुलोमिकं अप्पतिरूपं अस्सामणकं अकप्पियं अकरणीयं। कथञ्हि नाम ते, भिक्खवे, मोघपुरिसा एवरूपानि कम्मानि करिस्सन्ति – अधम्मेन वग्गकम्मं करिस्सन्ति…पे॰… सङ्घोपि सङ्घं उक्खिपिस्सति। नेतं, भिक्खवे, अप्पसन्नानं वा पसादाय…पे॰… विगरहित्वा…पे॰… धम्मिं कथं कत्वा भिक्खू आमन्तेसि –
382. Tena kho pana samayena campāyaṃ bhikkhū evarūpāni kammāni karonti – adhammena vaggakammaṃ karonti, adhammena samaggakammaṃ karonti; dhammena vaggakammaṃ karonti, dhammapatirūpakena vaggakammaṃ karonti; dhammapatirūpakena samaggakammaṃ karonti; ekopi ekaṃ ukkhipati, ekopi dve ukkhipati, ekopi sambahule ukkhipati, ekopi saṅghaṃ ukkhipati; dvepi ekaṃ ukkhipanti, dvepi dve ukkhipanti, dvepi sambahule ukkhipanti, dvepi saṅghaṃ ukkhipanti ; sambahulāpi ekaṃ ukkhipanti; sambahulāpi dve ukkhipanti, sambahulāpi sambahule ukkhipanti, sambahulāpi saṅghaṃ ukkhipanti; saṅghopi saṅghaṃ ukkhipati. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma campāyaṃ bhikkhū evarūpāni kammāni karissanti – adhammena vaggakammaṃ karissanti, adhammena samaggakammaṃ karissanti, dhammena vaggakammaṃ karissanti, dhammapatirūpakena vaggakammaṃ karissanti, dhammapatirūpakena samaggakammaṃ karissanti, ekopi ekaṃ ukkhipissati, ekopi dve ukkhipissati, ekopi sambahule ukkhipissati, ekopi saṅghaṃ ukkhipissati, dvepi ekaṃ ukkhipissanti, dvepi dve ukkhipissanti, dvepi sambahule ukkhipissanti, dvepi saṅghaṃ ukkhipissanti, sambahulāpi ekaṃ ukkhipissanti, sambahulāpi dve ukkhipissanti, sambahulāpi sambahule ukkhipissanti, sambahulāpi saṅghaṃ ukkhipissanti, saṅghopi saṅghaṃ ukkhipissatī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, campāyaṃ bhikkhū evarūpāni kammāni karonti – adhammena vaggakammaṃ karonti…pe… saṅghopi saṅghaṃ ukkhipatī’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, bhikkhave, tesaṃ moghapurisānaṃ ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā evarūpāni kammāni karissanti – adhammena vaggakammaṃ karissanti…pe… saṅghopi saṅghaṃ ukkhipissati. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
३८३. ‘‘अधम्मेन चे, भिक्खवे, वग्गकम्मं अकम्मं न च करणीयं, अधम्मेन 1 समग्गकम्मं अकम्मं न च करणीयं, धम्मेन वग्गकम्मं अकम्मं न च करणीयं; धम्मपतिरूपकेन वग्गकम्मं अकम्मं न च करणीयं, धम्मपतिरूपकेन समग्गकम्मं अकम्मं न च करणीयं; एकोपि एकं उक्खिपति अकम्मं न च करणीयं, एकोपि द्वे उक्खिपति अकम्मं न च करणीयं, एकोपि सम्बहुले उक्खिपति अकम्मं न च करणीयं, एकोपि सङ्घं उक्खिपति अकम्मं न च करणीयं; द्वेपि एकं उक्खिपन्ति अकम्मं न च करणीयं, द्वेपि द्वे उक्खिपन्ति अकम्मं न च करणीयं, द्वेपि सम्बहुले उक्खिपन्ति अकम्मं न च करणीयं, द्वेपि सङ्घं उक्खिपन्ति अकम्मं न च करणीयं; सम्बहुलापि एकं उक्खिपन्ति अकम्मं न च करणीयं, सम्बहुलापि द्वे उक्खिपन्ति अकम्मं न च करणीयं, सम्बहुलापि सम्बहुले उक्खिपन्ति अकम्मं न च करणीयं, सम्बहुलापि सङ्घं उक्खिपन्ति अकम्मं न च करणीयं; सङ्घोपि सङ्घं उक्खिपति अकम्मं न च करणीयं।
383. ‘‘Adhammena ce, bhikkhave, vaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, adhammena 2 samaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dhammena vaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; dhammapatirūpakena vaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dhammapatirūpakena samaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; ekopi ekaṃ ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, ekopi dve ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, ekopi sambahule ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, ekopi saṅghaṃ ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; dvepi ekaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dvepi dve ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dvepi sambahule ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dvepi saṅghaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; sambahulāpi ekaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, sambahulāpi dve ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, sambahulāpi sambahule ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, sambahulāpi saṅghaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; saṅghopi saṅghaṃ ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ.
३८४. ‘‘चत्तारिमानि , भिक्खवे, कम्मानि – अधम्मेन वग्गकम्मं, अधम्मेन समग्गकम्मं, धम्मेन वग्गकम्मं, धम्मेन समग्गकम्मं। तत्र, भिक्खवे, यदिदं अधम्मेन वग्गकम्मं, इदं, भिक्खवे, कम्मं अधम्मत्ता वग्गत्ता कुप्पं अट्ठानारहं; न, भिक्खवे, एवरूपं कम्मं कातब्बं, न च मया एवरूपं कम्मं अनुञ्ञातं। तत्र, भिक्खवे, यदिदं अधम्मेन समग्गकम्मं, इदं, भिक्खवे, कम्मं अधम्मत्ता कुप्पं अट्ठानारहं; न, भिक्खवे, एवरूपं कम्मं कातब्बं, न च मया एवरूपं कम्मं अनुञ्ञातं। तत्र, भिक्खवे, यदिदं धम्मेन वग्गकम्मं, इदं, भिक्खवे, कम्मं वग्गत्ता कुप्पं अट्ठानारहं; न, भिक्खवे, एवरूपं कम्मं कातब्बं, न च मया एवरूपं कम्मं अनुञ्ञातं। तत्र, भिक्खवे, यदिदं धम्मेन समग्गकम्मं, इदं, भिक्खवे, कम्मं धम्मत्ता समग्गत्ता अकुप्पं ठानारहं; एवरूपं, भिक्खवे, कम्मं कातब्बं, एवरूपञ्च मया कम्मं अनुञ्ञातं। तस्मातिह, भिक्खवे, एवरूपं कम्मं करिस्साम यदिदं धम्मेन समग्गन्ति – एवञ्हि वो, भिक्खवे, सिक्खितब्ब’’न्ति।
384. ‘‘Cattārimāni , bhikkhave, kammāni – adhammena vaggakammaṃ, adhammena samaggakammaṃ, dhammena vaggakammaṃ, dhammena samaggakammaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ adhammena vaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ adhammattā vaggattā kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ; na, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ kātabbaṃ, na ca mayā evarūpaṃ kammaṃ anuññātaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ adhammena samaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ adhammattā kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ; na, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ kātabbaṃ, na ca mayā evarūpaṃ kammaṃ anuññātaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ dhammena vaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ vaggattā kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ; na, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ kātabbaṃ, na ca mayā evarūpaṃ kammaṃ anuññātaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ dhammena samaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ dhammattā samaggattā akuppaṃ ṭhānārahaṃ; evarūpaṃ, bhikkhave, kammaṃ kātabbaṃ, evarūpañca mayā kammaṃ anuññātaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ karissāma yadidaṃ dhammena samagganti – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti.
अधम्मेन वग्गादिकम्मकथा निट्ठिता।
Adhammena vaggādikammakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / कस्सपगोत्तभिक्खुवत्थुकथा • Kassapagottabhikkhuvatthukathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / २३४. कस्सपगोत्तभिक्खुवत्थुकथा • 234. Kassapagottabhikkhuvatthukathā
