| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၂၃၅. အဓမ္မေန ဝဂ္ဂာဒိကမ္မကထာ
235. Adhammena vaggādikammakathā
၃၈၂. တေန ခော ပန သမယေန စမ္ပာယံ ဘိက္ခူ ဧဝရူပာနိ ကမ္မာနိ ကရောန္တိ – အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ ကရောန္တိ, အဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ ကရောန္တိ; ဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ ကရောန္တိ, ဓမ္မပတိရူပကေန ဝဂ္ဂကမ္မံ ကရောန္တိ; ဓမ္မပတိရူပကေန သမဂ္ဂကမ္မံ ကရောန္တိ; ဧကောပိ ဧကံ ဥက္ခိပတိ, ဧကောပိ ဒ္ဝေ ဥက္ခိပတိ, ဧကောပိ သမ္ဗဟုလေ ဥက္ခိပတိ, ဧကောပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပတိ; ဒ္ဝေပိ ဧကံ ဥက္ခိပန္တိ, ဒ္ဝေပိ ဒ္ဝေ ဥက္ခိပန္တိ, ဒ္ဝေပိ သမ္ဗဟုလေ ဥက္ခိပန္တိ, ဒ္ဝေပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပန္တိ ; သမ္ဗဟုလာပိ ဧကံ ဥက္ခိပန္တိ; သမ္ဗဟုလာပိ ဒ္ဝေ ဥက္ခိပန္တိ, သမ္ဗဟုလာပိ သမ္ဗဟုလေ ဥက္ခိပန္တိ, သမ္ဗဟုလာပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပန္တိ; သင္ဃောပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပတိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ စမ္ပာယံ ဘိက္ခူ ဧဝရူပာနိ ကမ္မာနိ ကရိသ္သန္တိ – အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ, အဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ, ဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ, ဓမ္မပတိရူပကေန ဝဂ္ဂကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ, ဓမ္မပတိရူပကေန သမဂ္ဂကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ, ဧကောပိ ဧကံ ဥက္ခိပိသ္သတိ, ဧကောပိ ဒ္ဝေ ဥက္ခိပိသ္သတိ, ဧကောပိ သမ္ဗဟုလေ ဥက္ခိပိသ္သတိ, ဧကောပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပိသ္သတိ, ဒ္ဝေပိ ဧကံ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, ဒ္ဝေပိ ဒ္ဝေ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, ဒ္ဝေပိ သမ္ဗဟုလေ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, ဒ္ဝေပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, သမ္ဗဟုလာပိ ဧကံ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, သမ္ဗဟုလာပိ ဒ္ဝေ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, သမ္ဗဟုလာပိ သမ္ဗဟုလေ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, သမ္ဗဟုလာပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, သင္ဃောပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပိသ္သတီ’’တိ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, စမ္ပာယံ ဘိက္ခူ ဧဝရူပာနိ ကမ္မာနိ ကရောန္တိ – အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ ကရောန္တိ။ပေ.။ သင္ဃောပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပတီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, ဘိက္ခဝေ, တေသံ မောဃပုရိသာနံ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အသ္သာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉ္ဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ ဧဝရူပာနိ ကမ္မာနိ ကရိသ္သန္တိ – အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ။ပေ.။ သင္ဃောပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပိသ္သတိ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –
382. Tena kho pana samayena campāyaṃ bhikkhū evarūpāni kammāni karonti – adhammena vaggakammaṃ karonti, adhammena samaggakammaṃ karonti; dhammena vaggakammaṃ karonti, dhammapatirūpakena vaggakammaṃ karonti; dhammapatirūpakena samaggakammaṃ karonti; ekopi ekaṃ ukkhipati, ekopi dve ukkhipati, ekopi sambahule ukkhipati, ekopi saṅghaṃ ukkhipati; dvepi ekaṃ ukkhipanti, dvepi dve ukkhipanti, dvepi sambahule ukkhipanti, dvepi saṅghaṃ ukkhipanti ; sambahulāpi ekaṃ ukkhipanti; sambahulāpi dve ukkhipanti, sambahulāpi sambahule ukkhipanti, sambahulāpi saṅghaṃ ukkhipanti; saṅghopi saṅghaṃ ukkhipati. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma campāyaṃ bhikkhū evarūpāni kammāni karissanti – adhammena vaggakammaṃ karissanti, adhammena samaggakammaṃ karissanti, dhammena vaggakammaṃ karissanti, dhammapatirūpakena vaggakammaṃ karissanti, dhammapatirūpakena samaggakammaṃ karissanti, ekopi ekaṃ ukkhipissati, ekopi dve ukkhipissati, ekopi sambahule ukkhipissati, ekopi saṅghaṃ ukkhipissati, dvepi ekaṃ ukkhipissanti, dvepi dve ukkhipissanti, dvepi sambahule ukkhipissanti, dvepi saṅghaṃ ukkhipissanti, sambahulāpi ekaṃ ukkhipissanti, sambahulāpi dve ukkhipissanti, sambahulāpi sambahule ukkhipissanti, sambahulāpi saṅghaṃ ukkhipissanti, saṅghopi saṅghaṃ ukkhipissatī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, campāyaṃ bhikkhū evarūpāni kammāni karonti – adhammena vaggakammaṃ karonti…pe… saṅghopi saṅghaṃ ukkhipatī’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, bhikkhave, tesaṃ moghapurisānaṃ ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā evarūpāni kammāni karissanti – adhammena vaggakammaṃ karissanti…pe… saṅghopi saṅghaṃ ukkhipissati. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
၃၈၃. ‘‘အဓမ္မေန စေ, ဘိက္ခဝေ, ဝဂ္ဂကမ္မံ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, အဓမ္မေန 1 သမဂ္ဂကမ္မံ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, ဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ; ဓမ္မပတိရူပကေန ဝဂ္ဂကမ္မံ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, ဓမ္မပတိရူပကေန သမဂ္ဂကမ္မံ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ; ဧကောပိ ဧကံ ဥက္ခိပတိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, ဧကောပိ ဒ္ဝေ ဥက္ခိပတိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, ဧကောပိ သမ္ဗဟုလေ ဥက္ခိပတိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, ဧကောပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပတိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ; ဒ္ဝေပိ ဧကံ ဥက္ခိပန္တိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, ဒ္ဝေပိ ဒ္ဝေ ဥက္ခိပန္တိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, ဒ္ဝေပိ သမ္ဗဟုလေ ဥက္ခိပန္တိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, ဒ္ဝေပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပန္တိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ; သမ္ဗဟုလာပိ ဧကံ ဥက္ခိပန္တိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, သမ္ဗဟုလာပိ ဒ္ဝေ ဥက္ခိပန္တိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, သမ္ဗဟုလာပိ သမ္ဗဟုလေ ဥက္ခိပန္တိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ, သမ္ဗဟုလာပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပန္တိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ; သင္ဃောပိ သင္ဃံ ဥက္ခိပတိ အကမ္မံ န စ ကရဏီယံ။
383. ‘‘Adhammena ce, bhikkhave, vaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, adhammena 2 samaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dhammena vaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; dhammapatirūpakena vaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dhammapatirūpakena samaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; ekopi ekaṃ ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, ekopi dve ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, ekopi sambahule ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, ekopi saṅghaṃ ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; dvepi ekaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dvepi dve ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dvepi sambahule ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dvepi saṅghaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; sambahulāpi ekaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, sambahulāpi dve ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, sambahulāpi sambahule ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, sambahulāpi saṅghaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; saṅghopi saṅghaṃ ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ.
၃၈၄. ‘‘စတ္တာရိမာနိ , ဘိက္ခဝေ, ကမ္မာနိ – အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ, အဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ။ တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ယဒိဒံ အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ, ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ အဓမ္မတ္တာ ဝဂ္ဂတ္တာ ကုပ္ပံ အဋ္ဌာနာရဟံ; န, ဘိက္ခဝေ, ဧဝရူပံ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, န စ မယာ ဧဝရူပံ ကမ္မံ အနုညာတံ။ တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ယဒိဒံ အဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ, ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ အဓမ္မတ္တာ ကုပ္ပံ အဋ္ဌာနာရဟံ; န, ဘိက္ခဝေ, ဧဝရူပံ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, န စ မယာ ဧဝရူပံ ကမ္မံ အနုညာတံ။ တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ယဒိဒံ ဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ, ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ ဝဂ္ဂတ္တာ ကုပ္ပံ အဋ္ဌာနာရဟံ; န, ဘိက္ခဝေ, ဧဝရူပံ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, န စ မယာ ဧဝရူပံ ကမ္မံ အနုညာတံ။ တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ယဒိဒံ ဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ, ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ ဓမ္မတ္တာ သမဂ္ဂတ္တာ အကုပ္ပံ ဌာနာရဟံ; ဧဝရူပံ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, ဧဝရူပဉ္စ မယာ ကမ္မံ အနုညာတံ။ တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝရူပံ ကမ္မံ ကရိသ္သာမ ယဒိဒံ ဓမ္မေန သမဂ္ဂန္တိ – ဧဝဉ္ဟိ ဝော, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။
384. ‘‘Cattārimāni , bhikkhave, kammāni – adhammena vaggakammaṃ, adhammena samaggakammaṃ, dhammena vaggakammaṃ, dhammena samaggakammaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ adhammena vaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ adhammattā vaggattā kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ; na, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ kātabbaṃ, na ca mayā evarūpaṃ kammaṃ anuññātaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ adhammena samaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ adhammattā kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ; na, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ kātabbaṃ, na ca mayā evarūpaṃ kammaṃ anuññātaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ dhammena vaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ vaggattā kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ; na, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ kātabbaṃ, na ca mayā evarūpaṃ kammaṃ anuññātaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ dhammena samaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ dhammattā samaggattā akuppaṃ ṭhānārahaṃ; evarūpaṃ, bhikkhave, kammaṃ kātabbaṃ, evarūpañca mayā kammaṃ anuññātaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ karissāma yadidaṃ dhammena samagganti – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti.
အဓမ္မေန ဝဂ္ဂာဒိကမ္မကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Adhammena vaggādikammakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ကသ္သပဂောတ္တဘိက္ခုဝတ္ထုကထာ • Kassapagottabhikkhuvatthukathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၂၃၄. ကသ္သပဂောတ္တဘိက္ခုဝတ္ထုကထာ • 234. Kassapagottabhikkhuvatthukathā
