| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi |
೨೩೫. ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಾದಿಕಮ್ಮಕಥಾ
235. Adhammena vaggādikammakathā
೩೮೨. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಚಮ್ಪಾಯಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವರೂಪಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ – ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಅಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ; ಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಧಮ್ಮಪತಿರೂಪಕೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ; ಧಮ್ಮಪತಿರೂಪಕೇನ ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ; ಏಕೋಪಿ ಏಕಂ ಉಕ್ಖಿಪತಿ, ಏಕೋಪಿ ದ್ವೇ ಉಕ್ಖಿಪತಿ, ಏಕೋಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಉಕ್ಖಿಪತಿ, ಏಕೋಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪತಿ; ದ್ವೇಪಿ ಏಕಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ದ್ವೇಪಿ ದ್ವೇ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ದ್ವೇಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ದ್ವೇಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ; ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ಏಕಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ; ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ದ್ವೇ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ; ಸಙ್ಘೋಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಚಮ್ಪಾಯಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವರೂಪಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ – ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಧಮ್ಮಪತಿರೂಪಕೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಧಮ್ಮಪತಿರೂಪಕೇನ ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಏಕೋಪಿ ಏಕಂ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸತಿ, ಏಕೋಪಿ ದ್ವೇ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸತಿ, ಏಕೋಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸತಿ, ಏಕೋಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸತಿ, ದ್ವೇಪಿ ಏಕಂ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದ್ವೇಪಿ ದ್ವೇ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದ್ವೇಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದ್ವೇಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ಏಕಂ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ದ್ವೇ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಙ್ಘೋಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಮ್ಪಾಯಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವರೂಪಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ – ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಘೋಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ – ‘‘ಅನನುಚ್ಛವಿಕಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇಸಂ ಮೋಘಪುರಿಸಾನಂ ಅನನುಲೋಮಿಕಂ ಅಪ್ಪತಿರೂಪಂ ಅಸ್ಸಾಮಣಕಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಅಕರಣೀಯಂ। ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಏವರೂಪಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ – ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಘೋಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸತಿ। ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
382. Tena kho pana samayena campāyaṃ bhikkhū evarūpāni kammāni karonti – adhammena vaggakammaṃ karonti, adhammena samaggakammaṃ karonti; dhammena vaggakammaṃ karonti, dhammapatirūpakena vaggakammaṃ karonti; dhammapatirūpakena samaggakammaṃ karonti; ekopi ekaṃ ukkhipati, ekopi dve ukkhipati, ekopi sambahule ukkhipati, ekopi saṅghaṃ ukkhipati; dvepi ekaṃ ukkhipanti, dvepi dve ukkhipanti, dvepi sambahule ukkhipanti, dvepi saṅghaṃ ukkhipanti ; sambahulāpi ekaṃ ukkhipanti; sambahulāpi dve ukkhipanti, sambahulāpi sambahule ukkhipanti, sambahulāpi saṅghaṃ ukkhipanti; saṅghopi saṅghaṃ ukkhipati. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma campāyaṃ bhikkhū evarūpāni kammāni karissanti – adhammena vaggakammaṃ karissanti, adhammena samaggakammaṃ karissanti, dhammena vaggakammaṃ karissanti, dhammapatirūpakena vaggakammaṃ karissanti, dhammapatirūpakena samaggakammaṃ karissanti, ekopi ekaṃ ukkhipissati, ekopi dve ukkhipissati, ekopi sambahule ukkhipissati, ekopi saṅghaṃ ukkhipissati, dvepi ekaṃ ukkhipissanti, dvepi dve ukkhipissanti, dvepi sambahule ukkhipissanti, dvepi saṅghaṃ ukkhipissanti, sambahulāpi ekaṃ ukkhipissanti, sambahulāpi dve ukkhipissanti, sambahulāpi sambahule ukkhipissanti, sambahulāpi saṅghaṃ ukkhipissanti, saṅghopi saṅghaṃ ukkhipissatī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, campāyaṃ bhikkhū evarūpāni kammāni karonti – adhammena vaggakammaṃ karonti…pe… saṅghopi saṅghaṃ ukkhipatī’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, bhikkhave, tesaṃ moghapurisānaṃ ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā evarūpāni kammāni karissanti – adhammena vaggakammaṃ karissanti…pe… saṅghopi saṅghaṃ ukkhipissati. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
೩೮೩. ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ಅಧಮ್ಮೇನ 1 ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ; ಧಮ್ಮಪತಿರೂಪಕೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ಧಮ್ಮಪತಿರೂಪಕೇನ ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ; ಏಕೋಪಿ ಏಕಂ ಉಕ್ಖಿಪತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ಏಕೋಪಿ ದ್ವೇ ಉಕ್ಖಿಪತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ಏಕೋಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಉಕ್ಖಿಪತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ಏಕೋಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ; ದ್ವೇಪಿ ಏಕಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ದ್ವೇಪಿ ದ್ವೇ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ದ್ವೇಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ದ್ವೇಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ; ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ಏಕಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ದ್ವೇ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ; ಸಙ್ಘೋಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಉಕ್ಖಿಪತಿ ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯಂ।
383. ‘‘Adhammena ce, bhikkhave, vaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, adhammena 2 samaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dhammena vaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; dhammapatirūpakena vaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dhammapatirūpakena samaggakammaṃ akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; ekopi ekaṃ ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, ekopi dve ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, ekopi sambahule ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, ekopi saṅghaṃ ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; dvepi ekaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dvepi dve ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dvepi sambahule ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, dvepi saṅghaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; sambahulāpi ekaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, sambahulāpi dve ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, sambahulāpi sambahule ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ, sambahulāpi saṅghaṃ ukkhipanti akammaṃ na ca karaṇīyaṃ; saṅghopi saṅghaṃ ukkhipati akammaṃ na ca karaṇīyaṃ.
೩೮೪. ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಮ್ಮಾನಿ – ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ, ಅಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ, ಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ, ಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ। ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಿದಂ ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ, ಇದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಮ್ಮಂ ಅಧಮ್ಮತ್ತಾ ವಗ್ಗತ್ತಾ ಕುಪ್ಪಂ ಅಟ್ಠಾನಾರಹಂ; ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವರೂಪಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ನ ಚ ಮಯಾ ಏವರೂಪಂ ಕಮ್ಮಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ। ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಿದಂ ಅಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ, ಇದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಮ್ಮಂ ಅಧಮ್ಮತ್ತಾ ಕುಪ್ಪಂ ಅಟ್ಠಾನಾರಹಂ; ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವರೂಪಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ನ ಚ ಮಯಾ ಏವರೂಪಂ ಕಮ್ಮಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ। ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಿದಂ ಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಕಮ್ಮಂ, ಇದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಮ್ಮಂ ವಗ್ಗತ್ತಾ ಕುಪ್ಪಂ ಅಟ್ಠಾನಾರಹಂ; ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವರೂಪಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ನ ಚ ಮಯಾ ಏವರೂಪಂ ಕಮ್ಮಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ। ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಿದಂ ಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗಕಮ್ಮಂ, ಇದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮತ್ತಾ ಸಮಗ್ಗತ್ತಾ ಅಕುಪ್ಪಂ ಠಾನಾರಹಂ; ಏವರೂಪಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಏವರೂಪಞ್ಚ ಮಯಾ ಕಮ್ಮಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ। ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವರೂಪಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಯದಿದಂ ಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗನ್ತಿ – ಏವಞ್ಹಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ।
384. ‘‘Cattārimāni , bhikkhave, kammāni – adhammena vaggakammaṃ, adhammena samaggakammaṃ, dhammena vaggakammaṃ, dhammena samaggakammaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ adhammena vaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ adhammattā vaggattā kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ; na, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ kātabbaṃ, na ca mayā evarūpaṃ kammaṃ anuññātaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ adhammena samaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ adhammattā kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ; na, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ kātabbaṃ, na ca mayā evarūpaṃ kammaṃ anuññātaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ dhammena vaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ vaggattā kuppaṃ aṭṭhānārahaṃ; na, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ kātabbaṃ, na ca mayā evarūpaṃ kammaṃ anuññātaṃ. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ dhammena samaggakammaṃ, idaṃ, bhikkhave, kammaṃ dhammattā samaggattā akuppaṃ ṭhānārahaṃ; evarūpaṃ, bhikkhave, kammaṃ kātabbaṃ, evarūpañca mayā kammaṃ anuññātaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, evarūpaṃ kammaṃ karissāma yadidaṃ dhammena samagganti – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti.
ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಾದಿಕಮ್ಮಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Adhammena vaggādikammakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಕಸ್ಸಪಗೋತ್ತಭಿಕ್ಖುವತ್ಥುಕಥಾ • Kassapagottabhikkhuvatthukathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೨೩೪. ಕಸ್ಸಪಗೋತ್ತಭಿಕ್ಖುವತ್ಥುಕಥಾ • 234. Kassapagottabhikkhuvatthukathā
