| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
१०. अधम्मिकसुत्तं
10. Adhammikasuttaṃ
७०. ‘‘यस्मिं , भिक्खवे, समये राजानो अधम्मिका होन्ति, राजायुत्तापि तस्मिं समये अधम्मिका होन्ति। राजायुत्तेसु अधम्मिकेसु ब्राह्मणगहपतिकापि तस्मिं समये अधम्मिका होन्ति। ब्राह्मणगहपतिकेसु अधम्मिकेसु नेगमजानपदापि तस्मिं समये अधम्मिका होन्ति। नेगमजानपदेसु अधम्मिकेसु विसमं चन्दिमसूरिया परिवत्तन्ति । विसमं चन्दिमसूरियेसु परिवत्तन्तेसु विसमं नक्खत्तानि तारकरूपानि परिवत्तन्ति। विसमं नक्खत्तेसु तारकरूपेसु परिवत्तन्तेसु विसमं रत्तिन्दिवा 1 परिवत्तन्ति। विसमं रत्तिन्दिवेसु परिवत्तन्तेसु विसमं मासद्धमासा परिवत्तन्ति। विसमं मासद्धमासेसु परिवत्तन्तेसु विसमं उतुसंवच्छरा परिवत्तन्ति। विसमं उतुसंवच्छरेसु परिवत्तन्तेसु विसमं वाता वायन्ति विसमा अपञ्जसा । विसमं वातेसु वायन्तेसु विसमेसु अपञ्जसेसु देवता परिकुपिता भवन्ति। देवतासु परिकुपितासु देवो न सम्मा धारं अनुप्पवेच्छति। देवे न सम्मा धारं अनुप्पवेच्छन्ते विसमपाकानि 2 सस्सानि भवन्ति। विसमपाकानि, भिक्खवे, सस्सानि मनुस्सा परिभुञ्जन्ता अप्पायुका होन्ति दुब्बण्णा च बव्हाबाधा 3 च।
70. ‘‘Yasmiṃ , bhikkhave, samaye rājāno adhammikā honti, rājāyuttāpi tasmiṃ samaye adhammikā honti. Rājāyuttesu adhammikesu brāhmaṇagahapatikāpi tasmiṃ samaye adhammikā honti. Brāhmaṇagahapatikesu adhammikesu negamajānapadāpi tasmiṃ samaye adhammikā honti. Negamajānapadesu adhammikesu visamaṃ candimasūriyā parivattanti . Visamaṃ candimasūriyesu parivattantesu visamaṃ nakkhattāni tārakarūpāni parivattanti. Visamaṃ nakkhattesu tārakarūpesu parivattantesu visamaṃ rattindivā 4 parivattanti. Visamaṃ rattindivesu parivattantesu visamaṃ māsaddhamāsā parivattanti. Visamaṃ māsaddhamāsesu parivattantesu visamaṃ utusaṃvaccharā parivattanti. Visamaṃ utusaṃvaccharesu parivattantesu visamaṃ vātā vāyanti visamā apañjasā . Visamaṃ vātesu vāyantesu visamesu apañjasesu devatā parikupitā bhavanti. Devatāsu parikupitāsu devo na sammā dhāraṃ anuppavecchati. Deve na sammā dhāraṃ anuppavecchante visamapākāni 5 sassāni bhavanti. Visamapākāni, bhikkhave, sassāni manussā paribhuñjantā appāyukā honti dubbaṇṇā ca bavhābādhā 6 ca.
‘‘यस्मिं, भिक्खवे, समये राजानो धम्मिका होन्ति, राजायुत्तापि तस्मिं समये धम्मिका होन्ति। राजायुत्तेसु धम्मिकेसु ब्राह्मणगहपतिकापि तस्मिं समये धम्मिका होन्ति। ब्राह्मणगहपतिकेसु धम्मिकेसु नेगमजानपदापि तस्मिं समये धम्मिका होन्ति। नेगमजानपदेसु धम्मिकेसु समं चन्दिमसूरिया परिवत्तन्ति। समं चन्दिमसूरियेसु परिवत्तन्तेसु समं नक्खत्तानि तारकरूपानि परिवत्तन्ति। समं नक्खत्तेसु तारकरूपेसु परिवत्तन्तेसु समं रत्तिन्दिवा परिवत्तन्ति। समं रत्तिन्दिवेसु परिवत्तन्तेसु समं मासद्धमासा परिवत्तन्ति। समं मासद्धमासेसु परिवत्तन्तेसु समं उतुसंवच्छरा परिवत्तन्ति। समं उतुसंवच्छरेसु परिवत्तन्तेसु समं वाता वायन्ति समा पञ्जसा। समं वातेसु वायन्तेसु समेसु पञ्जसेसु देवता अपरिकुपिता भवन्ति। देवतासु अपरिकुपितासु देवो सम्मा धारं अनुप्पवेच्छति। देवे सम्मा धारं अनुप्पवेच्छन्ते समपाकानि सस्सानि भवन्ति। समपाकानि, भिक्खवे, सस्सानि मनुस्सा परिभुञ्जन्ता दीघायुका च होन्ति वण्णवन्तो च बलवन्तो च अप्पाबाधा चा’’ति।
‘‘Yasmiṃ, bhikkhave, samaye rājāno dhammikā honti, rājāyuttāpi tasmiṃ samaye dhammikā honti. Rājāyuttesu dhammikesu brāhmaṇagahapatikāpi tasmiṃ samaye dhammikā honti. Brāhmaṇagahapatikesu dhammikesu negamajānapadāpi tasmiṃ samaye dhammikā honti. Negamajānapadesu dhammikesu samaṃ candimasūriyā parivattanti. Samaṃ candimasūriyesu parivattantesu samaṃ nakkhattāni tārakarūpāni parivattanti. Samaṃ nakkhattesu tārakarūpesu parivattantesu samaṃ rattindivā parivattanti. Samaṃ rattindivesu parivattantesu samaṃ māsaddhamāsā parivattanti. Samaṃ māsaddhamāsesu parivattantesu samaṃ utusaṃvaccharā parivattanti. Samaṃ utusaṃvaccharesu parivattantesu samaṃ vātā vāyanti samā pañjasā. Samaṃ vātesu vāyantesu samesu pañjasesu devatā aparikupitā bhavanti. Devatāsu aparikupitāsu devo sammā dhāraṃ anuppavecchati. Deve sammā dhāraṃ anuppavecchante samapākāni sassāni bhavanti. Samapākāni, bhikkhave, sassāni manussā paribhuñjantā dīghāyukā ca honti vaṇṇavanto ca balavanto ca appābādhā cā’’ti.
‘‘गुन्नं चे तरमानानं, जिम्हं गच्छति पुङ्गवो।
‘‘Gunnaṃ ce taramānānaṃ, jimhaṃ gacchati puṅgavo;
सब्बा ता जिम्हं गच्छन्ति, नेत्ते जिम्हं गते सति॥
Sabbā tā jimhaṃ gacchanti, nette jimhaṃ gate sati.
‘‘एवमेवं मनुस्सेसु, यो होति सेट्ठसम्मतो।
‘‘Evamevaṃ manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;
सो चे अधम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।
So ce adhammaṃ carati, pageva itarā pajā;
सब्बं रट्ठं दुक्खं सेति, राजा चे होति अधम्मिको॥
Sabbaṃ raṭṭhaṃ dukkhaṃ seti, rājā ce hoti adhammiko.
‘‘गुन्नं चे तरमानानं, उजुं गच्छति पुङ्गवो।
‘‘Gunnaṃ ce taramānānaṃ, ujuṃ gacchati puṅgavo;
सब्बा ता उजुं गच्छन्ति, नेत्ते उजुं गते सति॥
Sabbā tā ujuṃ gacchanti, nette ujuṃ gate sati.
‘‘एवमेवं मनुस्सेसु, यो होति सेट्ठसम्मतो।
‘‘Evamevaṃ manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;
सब्बं रट्ठं सुखं सेति, राजा चे होति धम्मिको’’ति॥ दसमं।
Sabbaṃ raṭṭhaṃ sukhaṃ seti, rājā ce hoti dhammiko’’ti. dasamaṃ;
पत्तकम्मवग्गो दुतियो।
Pattakammavaggo dutiyo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
पत्तकम्मं आनण्यको 9, सब्रह्मनिरया रूपेन पञ्चमं।
Pattakammaṃ ānaṇyako 10, sabrahmanirayā rūpena pañcamaṃ;
सरागअहिराजा देवदत्तो, पधानं अधम्मिकेन चाति॥
Sarāgaahirājā devadatto, padhānaṃ adhammikena cāti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / १०. अधम्मिकसुत्तवण्णना • 10. Adhammikasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १०. अधम्मिकसुत्तवण्णना • 10. Adhammikasuttavaṇṇanā
