Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / கதா²வத்து²பாளி • Kathāvatthupāḷi |
16. ஸோளஸமவக்³கோ³
16. Soḷasamavaggo
(159) 4. அதி⁴க³ய்ஹமனஸிகாரகதா²
(159) 4. Adhigayhamanasikārakathā
749. அதி⁴க³ய்ஹ மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. தேன சித்தேன தங் சித்தங் பஜானாதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… தேன சித்தேன தங் சித்தங் பஜானாதீதி? ஆமந்தா . தேன சித்தேன தங் சித்தங் ‘‘சித்த’’ந்தி பஜானாதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… தேன சித்தேன தங் சித்தங் ‘‘சித்த’’ந்தி பஜானாதீதி? ஆமந்தா. தங் சித்தங் தஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ ஆரம்மணந்தி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
749. Adhigayha manasi karotīti? Āmantā. Tena cittena taṃ cittaṃ pajānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… tena cittena taṃ cittaṃ pajānātīti? Āmantā . Tena cittena taṃ cittaṃ ‘‘citta’’nti pajānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… tena cittena taṃ cittaṃ ‘‘citta’’nti pajānātīti? Āmantā. Taṃ cittaṃ tassa cittassa ārammaṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
தங் சித்தங் தஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ ஆரம்மணந்தி? ஆமந்தா. தேன ப²ஸ்ஸேன தங் ப²ஸ்ஸங் பு²ஸதி, தாய வேத³னாய…பே॰… தாய ஸஞ்ஞாய… தாய சேதனாய… தேன சித்தேன… தேன விதக்கேன… தேன விசாரேன… தாய பீதியா… தாய ஸதியா… தாய பஞ்ஞாய தங் பஞ்ஞங் பஜானாதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
Taṃ cittaṃ tassa cittassa ārammaṇanti? Āmantā. Tena phassena taṃ phassaṃ phusati, tāya vedanāya…pe… tāya saññāya… tāya cetanāya… tena cittena… tena vitakkena… tena vicārena… tāya pītiyā… tāya satiyā… tāya paññāya taṃ paññaṃ pajānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
750. அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. த்³வின்னங் ப²ஸ்ஸானங்…பே॰… த்³வின்னங் சித்தானங் ஸமோதா⁴னங் ஹோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
750. Atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. த்³வின்னங் ப²ஸ்ஸானங்…பே॰… த்³வின்னங் சித்தானங் ஸமோதா⁴னங் ஹோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
Atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸி கரோதி, பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸி கரோதி, பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. திண்ணங் ப²ஸ்ஸானங்…பே॰… திண்ணங் சித்தானங் ஸமோதா⁴னங் ஹோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
Atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karoti, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karoti, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Āmantā. Tiṇṇaṃ phassānaṃ…pe… tiṇṇaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
751. அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. த்³வின்னங் ப²ஸ்ஸானங்…பே॰… த்³வின்னங் சித்தானங் ஸமோதா⁴னங் ஹோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
751. Anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. த்³வின்னங் ப²ஸ்ஸானங்…பே॰… த்³வின்னங் சித்தானங் ஸமோதா⁴னங் ஹோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
Anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸி கரோதி, பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸி கரோதி, பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. திண்ணங் ப²ஸ்ஸானங்…பே॰… திண்ணங் சித்தானங் ஸமோதா⁴னங் ஹோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
Anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karoti, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karoti, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Āmantā. Tiṇṇaṃ phassānaṃ…pe… tiṇṇaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
752. பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ , அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. த்³வின்னங் ப²ஸ்ஸானங்…பே॰… த்³வின்னங் சித்தானங் ஸமோதா⁴னங் ஹோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
752. Paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto , atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. த்³வின்னங் ப²ஸ்ஸானங்…பே॰… த்³வின்னங் சித்தானங் ஸமோதா⁴னங் ஹோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
Paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸி கரோதி, அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰… பச்சுப்பன்னங் ‘‘பச்சுப்பன்ன’’ந்தி மனஸிகரொந்தோ, அதீதங் ‘‘அதீத’’ந்தி மனஸி கரோதி, அனாக³தங் ‘‘அனாக³த’’ந்தி மனஸி கரோதீதி? ஆமந்தா. திண்ணங் ப²ஸ்ஸானங்…பே॰… திண்ணங் சித்தானங் ஸமோதா⁴னங் ஹோதீதி? ந ஹேவங் வத்தப்³பே³…பே॰….
Paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karoti, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karoti, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Āmantā. Tiṇṇaṃ phassānaṃ…pe… tiṇṇaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
753. ந வத்தப்³ப³ங் – ‘‘அதி⁴க³ய்ஹ மனஸி கரோதீ’’தி? ஆமந்தா. நனு வுத்தங் ப⁴க³வதா –
753. Na vattabbaṃ – ‘‘adhigayha manasi karotī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘ஸப்³பே³ ஸங்கா²ரா அனிச்சாதி, யதா³ பஞ்ஞாய பஸ்ஸதி;
‘‘Sabbe saṅkhārā aniccāti, yadā paññāya passati;
அத² நிப்³பி³ந்த³தி து³க்கே², ஏஸ மக்³கோ³ விஸுத்³தி⁴யா.
Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.
‘‘ஸப்³பே³ ஸங்கா²ரா து³க்கா²தி, யதா³ பஞ்ஞாய பஸ்ஸதி;
‘‘Sabbe saṅkhārā dukkhāti, yadā paññāya passati;
அத² நிப்³பி³ந்த³தி து³க்கே², ஏஸ மக்³கோ³ விஸுத்³தி⁴யா.
Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.
‘‘ஸப்³பே³ த⁴ம்மா அனத்தாதி, யதா³ பஞ்ஞாய பஸ்ஸதி;
‘‘Sabbe dhammā anattāti, yadā paññāya passati;
அத² நிப்³பி³ந்த³தி து³க்கே², ஏஸ மக்³கோ³ விஸுத்³தி⁴யா’’தி 1.
Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā’’ti 2.
அத்தே²வ ஸுத்தந்தோதி? ஆமந்தா. தேன ஹி அதி⁴க³ய்ஹ மனஸி கரோதீதி.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi adhigayha manasi karotīti.
அதி⁴க³ய்ஹமனஸிகாரகதா² நிட்டி²தா.
Adhigayhamanasikārakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 4. அதி⁴க³ய்ஹமனஸிகாரகதா²வண்ணனா • 4. Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 4. அதி⁴க³ய்ஹமனஸிகாரகதா²வண்ணனா • 4. Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 4. அதி⁴க³ய்ஹமனஸிகாரகதா²வண்ணனா • 4. Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā