| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੪. ਅਧਿਗਯ੍ਹਮਨਸਿਕਾਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
4. Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā
੭੪੯-੭੫੩. ਇਦਾਨਿ ਅਧਿਗਯ੍ਹ ਮਨਸਿਕਾਰਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਦੁવਿਧੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਯਤੋ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚ। ਤਤ੍ਥ ਏਕਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਾਯ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿ ਅવਸੇਸੇਸੁ ਨਯਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਹੋਤਿ। ਅਤੀਤੇ ਪਨ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨ ਅਨਾਗਤੇ ਮਨਸਿਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਅਤੀਤਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਹੋਤਿ । ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤੇ ਮਨਸਿਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਕ੍ਖਣੇ ਮਨਸਿਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਅਧਿਗਯ੍ਹ ਅਧਿਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਏਕਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬਸੇਲਿਯਾਪਰਸੇਲਿਯਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ।
749-753. Idāni adhigayha manasikārakathā nāma hoti. Tattha duvidho manasikāro nayato ca ārammaṇato ca. Tattha ekasaṅkhārassāpi aniccatāya diṭṭhāya sabbe saṅkhārā aniccāti avasesesu nayato manasikāro hoti. Atīte pana saṅkhāre manasikaronto na anāgate manasikātuṃ sakkoti. Atītādīsu aññataraṃ manasikaroto ārammaṇato manasikāro hoti . Tattha paccuppanne manasikaronto yena cittena te manasikaroti, taṃ paccuppannakkhaṇe manasikātuṃ na sakkoti. Tattha yesaṃ ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’tiādivacanaṃ nissāya ‘‘manasikaronto nāma adhigayha adhigaṇhitvā saṅgaṇhitvā sabbe saṅkhāre ekato manasikarotī’’ti laddhi, seyyathāpi pubbaseliyāparaseliyānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa.
ਅਥ ਨਂ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇ ਏਕਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤੇ ਮਨਸਿਕਰੋਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਚੋਦੇਤੁਂ ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਆਹ। ਇਤਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਏવਂਲਕ੍ਖਣਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਤਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਾਤਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਅਥ વਾ ਤਞ੍ਞੇવ ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਲਦ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਸੇਸਪਞ੍ਹਦ੍વਯੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਤੇਨ ਫਸ੍ਸੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਤਥਾਰੂਪਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੇવ। ਅਤੀਤਾਦਿਪਞ੍ਹੇਸੁ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਟਿਞ੍ਞਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਸੇਸਂ ਯਥਾਪਾਲ਼ਿਮੇવ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ। ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿਆਦਿવਚਨਂ ਨਯਤੋ ਦਸ੍ਸਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਾਧਕਨ੍ਤਿ।
Atha naṃ yasmā sabbe ekato manasikarontena yena cittena te manasikaroti, tampi manasikātabbaṃ hoti. Tasmā taṃcittatāya codetuṃ tena cittenāti āha. Itaro ārammaṇaṃ katvā na sakkā jānitunti sandhāya paṭikkhipati. Evaṃlakkhaṇaṃ cittanti ñātattā pana tampi cittaṃ ñātameva hotīti sandhāya paṭijānāti. Atha vā taññeva tassa ārammaṇaṃ na hotīti paṭikkhipati. ‘‘Sabbe saṅkhārā aniccā, yadā paññāya passatī’’tiādīni nissāya uppannaladdhivasena paṭijānāti. Sesapañhadvayepi eseva nayo. Tena phassenātiādīsu pana tathārūpaṃ suttaṃ apassanto paṭikkhipateva. Atītādipañhesu heṭṭhā vuttanayeneva paṭikkhepapaṭiññā veditabbā. Sesaṃ yathāpāḷimeva niyyātīti. Sabbe saṅkhārātiādivacanaṃ nayato dassanaṃ sandhāya vuttaṃ, na ekakkhaṇe ārammaṇato, tasmā asādhakanti.
ਅਧਿਗਯ੍ਹਮਨਸਿਕਾਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੧੫੯) ੪. ਅਧਿਗਯ੍ਹਮਨਸਿਕਾਰਕਥਾ • (159) 4. Adhigayhamanasikārakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੪. ਅਧਿਗਯ੍ਹਮਨਸਿਕਾਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 4. Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੪. ਅਧਿਗਯ੍ਹਮਨਸਿਕਾਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 4. Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā
