Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
อธิกรณเภทวณฺณนา
Adhikaraṇabhedavaṇṇanā
๓๔๐. ยสฺมา อธิกรณํ อุโกฺกเฎโนฺต สมถปฺปตฺตเมว อุโกฺกเฎติ, ตสฺมา ‘‘วิวาทาธิกรณํ อุโกฺกเฎโนฺต กติ สมเถ อุโกฺกเฎตี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ
340. Yasmā adhikaraṇaṃ ukkoṭento samathappattameva ukkoṭeti, tasmā ‘‘vivādādhikaraṇaṃ ukkoṭento kati samathe ukkoṭetī’’tiādi vuttaṃ.
๓๔๑. ปาฬิมุตฺตกวินิจฺฉเยเนวาติ วินยลกฺขณํ วินา เกวลํ ธมฺมเทสนามตฺตวเสเนวาติ อโตฺถฯ เยนาปิ วินิจฺฉเยนาติ ปาฬิมุตฺตกวินิจฺฉยเมว สนฺธาย วุตฺตํฯ ขนฺธกโต จ ปริวารโต จ สุเตฺตนาติ ขนฺธกปริวารโต อานีตสุเตฺตนฯ นิชฺฌาเปนฺตีติ ปญฺญาเปนฺติฯ
341.Pāḷimuttakavinicchayenevāti vinayalakkhaṇaṃ vinā kevalaṃ dhammadesanāmattavasenevāti attho. Yenāpi vinicchayenāti pāḷimuttakavinicchayameva sandhāya vuttaṃ. Khandhakato ca parivārato ca suttenāti khandhakaparivārato ānītasuttena. Nijjhāpentīti paññāpenti.
๓๔๒. กิจฺจํ นิสฺสาย อุปฺปชฺชนกกิจฺจานนฺติ ปุเพฺพ กตอุเกฺขปนียาทิกิจฺจํ นิสฺสาย อุปฺปชฺชนกกิจฺจานํฯ กีทิสานํ? ยาวตติยสมนุภาสนาทีนํฯ
342.Kiccaṃ nissāya uppajjanakakiccānanti pubbe kataukkhepanīyādikiccaṃ nissāya uppajjanakakiccānaṃ. Kīdisānaṃ? Yāvatatiyasamanubhāsanādīnaṃ.
๓๔๓. ตํ หีติ ตํ วิวาทาธิกรณํฯ
343.Taṃ hīti taṃ vivādādhikaraṇaṃ.
๓๔๔. อธิกรเณสุ เยน อธิกรเณน สมฺมนฺติ, ตํ ทเสฺสตุํ วุตฺตนฺติ ยทา อธิกรเณหิ สมฺมนฺติ, ตทา กิจฺจาธิกรเณเนว สมฺมนฺติ, น อเญฺญหิ อธิกรเณหีติ ทสฺสนตฺถํ วุตฺตนฺติ อธิปฺปาโยฯ
344.Adhikaraṇesu yena adhikaraṇena sammanti, taṃ dassetuṃ vuttanti yadā adhikaraṇehi sammanti, tadā kiccādhikaraṇeneva sammanti, na aññehi adhikaraṇehīti dassanatthaṃ vuttanti adhippāyo.
๓๕๓. ‘‘สตฺตนฺนํ สมถานํ กตเม ฉตฺติํส สมุฎฺฐานา’’ติ ปุจฺฉิตฺวาปิ ‘‘กมฺมสฺส กิริยา กรณ’’นฺติอาทินา สมฺมุขาวินยสฺส สมุฎฺฐานานิ อวิภชิตฺวาว สติวินยาทีนํ ฉนฺนเญฺญว ฉ สมุฎฺฐานานิ วิภตฺตานิ, ตํ กสฺมาติ อาห ‘‘กิญฺจาปิ สตฺตนฺนํ สมถาน’’นฺติอาทิฯ สติวินยาทีนํ วิย สงฺฆสมฺมุขตาทีนํ กิจฺจยตา นาม นตฺถีติ อาห ‘‘กมฺมสงฺคหาภาเวนา’’ติฯ
353. ‘‘Sattannaṃ samathānaṃ katame chattiṃsa samuṭṭhānā’’ti pucchitvāpi ‘‘kammassa kiriyā karaṇa’’ntiādinā sammukhāvinayassa samuṭṭhānāni avibhajitvāva sativinayādīnaṃ channaññeva cha samuṭṭhānāni vibhattāni, taṃ kasmāti āha ‘‘kiñcāpi sattannaṃ samathāna’’ntiādi. Sativinayādīnaṃ viya saṅghasammukhatādīnaṃ kiccayatā nāma natthīti āha ‘‘kammasaṅgahābhāvenā’’ti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi
๑. อุโกฺกฎนเภทาทิ • 1. Ukkoṭanabhedādi
๒. อธิกรณนิทานาทิ • 2. Adhikaraṇanidānādi
๓. อธิกรณมูลาทิ • 3. Adhikaraṇamūlādi
๔. อธิกรณปจฺจยาปตฺติ • 4. Adhikaraṇapaccayāpatti
๙. สตฺตสมถนิทานํ • 9. Sattasamathanidānaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā
อุโกฺกฎนเภทาทิวณฺณนา • Ukkoṭanabhedādivaṇṇanā
อธิกรณนิทานาทิวณฺณนา • Adhikaraṇanidānādivaṇṇanā
สตฺตสมถนิทานวณฺณนา • Sattasamathanidānavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā
อุโกฺกฎนเภทาทิวณฺณนา • Ukkoṭanabhedādivaṇṇanā
อธิกรณนิทานาทิวณฺณนา • Adhikaraṇanidānādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā
อุโกฺกฎนเภทาทิกถาวณฺณนา • Ukkoṭanabhedādikathāvaṇṇanā
อธิกรณนิทานาทิวณฺณนา • Adhikaraṇanidānādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi
อุโกฺกฎนเภทาทิวณฺณนา • Ukkoṭanabhedādivaṇṇanā
อธิกรณนิทานาทิวณฺณนา • Adhikaraṇanidānādivaṇṇanā
สตฺตสมถนิทานวณฺณนา • Sattasamathanidānavaṇṇanā